Contents
Mẹo về Người thứ nhất được đề cập trong văn học trung đại Mới Nhất
Quý khách đang tìm kiếm từ khóa Người thứ nhất được đề cập trong văn học trung đại được Update vào lúc : 2022-04-21 20:00:22 . Với phương châm chia sẻ Kinh Nghiệm Hướng dẫn trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết 2022. Nếu sau khi tìm hiểu thêm nội dung bài viết vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comments ở cuối bài để Mình lý giải và hướng dẫn lại nha.
Con người là đối tượng người dùng lớn số 1, quan trọng nhất trong bất kể thời đại văn học, bất kể nền văn học nào. Văn học dù viết về con người hay là không viết về con người thì ở đầu cuối mục tiêu cao cả nhất của nhà văn vẫn là viết “một áng văn trung thực và giản dị về con người” (Chữ dùng của Hemingway).
Nghiên cứu văn học trung đại Việt Nam, hoàn toàn có thể nhìn thấy hai dòng riêng giữa một dòng chung. Một dòng khuynh hướng về những chuẩn mực, khuynh hướng về những chủ đề, ý niệm mang tính chất chất công thức. Dòng này tạo ra kiểu văn học mang tính chất chất quan phương, cung đình, hầu hết là tụng ca vua sáng tôi hiền, tôn vinh lễ nghĩa nhà Nho. Con người xuất hiện trong dòng văn học này, lẽ dĩ nhiên là con người hiệp hội, con người quân quốc… mang lí tưởng “trí quân trạch dân”, mang khát vọng xây dựng một xã hội “Nghiêu Thuấn”. Dòng thứ hai vượt thoát ra ngoài khuôn phép, luật lệ để những cảm xúc thật, những tình cảm thật được thăng hoa. Ở dòng thứ hai này, con người thành viên có dịp tăng cấp cải tiến vượt bậc, quẫy đạp bằng một chiếc tôi tự do mạnh mẽ và tự tin, phóng khoáng. Nếu lấy những quy tắc, điển phạm trong mỹ học phong kiến làm tâm thì hoàn toàn có thể xem dòng văn học thứ nhất là loại “văn học hướng tâm” và dòng văn học thứ hai là loại “văn học ly tâm” (Chữ dùng của Nguyễn Hữu Sơn).
Sự thể hiện con người trong văn học trung đại theo chiều “hướng tâm” hay “li tâm” gắn sát với đậm cá tính sáng tạo của nhà văn, đồng thời gắn sát với việc vận động của lịch sử. Mỗi thời đại văn học với những Đk lịch sử, xã hội, văn hóa truyền thống riêng sẽ hình thành ý niệm nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp về con người của riêng thời đại ấy. Có thể nhận thấy điều này qua nghiên cứu và phân tích sự vận động của văn học trung đại Việt Nam trong suốt mười thế kỉ hình thành và tăng trưởng của nó. Từ thế kỉ X đến thế kỉ XV là quy trình phục hưng và tăng trưởng giang sơn sau nghìn năm Bắc thuộc. Giai đoạn này cũng là quy trình mà dân tộc bản địa ta không ngừng nghỉ đấu tranh chống những thế lực ngoại xâm phương Bắc để gìn giữ cõi bờ. Chính vì thế, cảm hứng chính trong văn học là cảm hứng yêu nước, con người được tôn vinh trong văn học là con người hiệp hội – con người “hướng tâm”, tức là những con người sống theo những chuẩn mực đạo đức của hiệp hội (thời trung đại chuẩn mực ấy là đạo đức Nho giáo). Từ thế kỉ XVI về sau, hiện thực trở nên phức tạp hơn thật nhiều, xã hội phong kiến rơi vào khủng hoảng rủi ro không mong muốn cục bộ, những thế lực phong kiến chém giết, tàn hại lẫn nhau. Mâu thuẫn giữa giai cấp thống trị và giai cấp bị trị trở nên căng thẳng mệt mỏi hơn bao giờ hết. Vận mệnh, quyền sống của con người bị đặt bên bờ vực thẳm. Lúc này văn học nói lên tiếng nói của tớ để bênh vực, ngợi ca, yêu thương, trân trọng con người. Chính vì thế văn học chuyển từ cảm hứng yêu nước sang cảm hứng nhân văn, nhân đạo. Con người được tôn vinh trong văn học là con người thành viên. Những con người dân có sự cựa quậy về cái tôi bản ngã, phản ứng lại lễ giáo phong kiến, những con người mất dần niềm tin vào những giá trị của đạo đức nhà Nho, cảm nhận được sự cô độc, bi thảm của cuộc sống đồng thời không ngừng nghỉ khát khao về tình yêu và niềm sung sướng. Dưới đấy là một số trong những hình ảnh con người tiêu biểu vượt trội trong văn học trung đại Việt Nam
Con người sử thi
Con người sử thi là hình ảnh những con người đại diện thay mặt thay mặt cho sức mạnh, bản lĩnh, phẩm chất của toàn bộ hiệp hội, dân tộc bản địa trong những thời gian đặc biệt quan trọng của lịch sử như thời trận chiến tranh vệ quốc hay quy trình trùng hưng giang sơn. Đây là mẫu người lý tưởng mang tầm vóc thời đại, là những người dân “khổng lồ” mà thông qua đó ta nhìn thấy vẻ đẹp của toàn bộ thuở nào đại oanh liệt, hào hùng.
Trong bài thơ Thuật hoài của Phạm Ngũ Lão, tác giả đã thể hiện thâm thúy hình ảnh con người sử thi qua hình tượng người tráng sĩ thời Trần với vẻ đẹp hùng tráng, hào sảng được thể hiện qua một thế đứng hiên ngang, lẫm liệt “Cầm ngang ngọn giáo bảo vệ non sông đã mấy thu”. Người tráng sĩ dù rong ruổi sa trường chưa lúc nào ngơi nghỉ mà vẫn tự nhận rằng chưa trả xong nợ công danh sự nghiệp, vẫn cảm thấy “thẹn khi nghe đến chuyện Vũ Hầu”. Nghĩa là con người ấy vẫn chưa tự bằng lòng với chính mình, vẫn thấy mình góp sức chưa đủ, vẫn khao khát lập nhiều chiến công hơn thế nữa. Nỗi thẹn ấy vì thế là nỗi thẹn cao cả, nỗi thẹn làm ra nhân cách khiến hình tượng người tráng sĩ trở nên đẹp rạng rỡ, hào hùng.
Cuối thời Trần, khi non sông rơi vào tay giặc, hình ảnh con người sử thi lại được thể hiện thâm thúy qua vẻ đẹp bi tráng của người tráng sĩ trong bài thơ Cảm hoài của Đặng Dung. Đó là hình ảnh một con người tuy lâm vào cảnh tình hình bế tắc nhưng nhiệt tình cứu nước vẫn sục sôi, hào khí vẫn lẫm liệt. Người tráng sĩ mang tham vọng lớn lao muốn giúp chúa xoay chuyển tình thế, Phục hồi giang sơn nhưng lại cảm thấy bất lực vì “việc đời còn rối bời mà ta đã già rồi”. Ấy vậy mà khí phách, khát vọng của người anh hùng vẫn tỏa sáng ngay trong cảnh ngộ thất cơ, lỡ vận “Quốc thù vị báo thứ nhất bạch/ Kỉ độ long tuyền đái nguyệt ma” (Thù nước trả chưa xong mà đầu đã bạc/ Bao đêm rồi ngồi mài gươm dưới bóng trăng). Trong hai câu thơ, người anh hùng hiện lên tuyệt đẹp; lồng lộng, hiên ngang trong cả những lúc rơi vào thảm kịch. Nhiệt tình cứu nước không lúc nào suy giảm dù tóc trên đầu đã bạc vì sương gió chiến chinh.
Con người ưu ái
Con người ưu ái là những con người nặng lòng với non sông giang sơn, lúc nào thì cũng thường trực một tình yêu, một nỗi âu lo dành riêng cho môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường của nhân dân. Họ mang trong mình lý tưởng “trí quân trạch dân”, khát khao xây dựng một xã hội thịnh trị, tương hỗ cho môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường nhân dân yên ổn, thanh thản. Và khi xã hội rơi vào loạn lạc, môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường nhân dân lầm than, lòng họ nặng trĩu bao nhiêu xót xa, cay đắng.
Trong văn học trung đại Việt Nam, hình ảnh con người ưu ái ấy xuất hiện trong thơ Trần Nguyên Đán “Tam vạn quyển thư vô dụng xứ/ Bạch đầu không phụ ái dân tâm” (Đọc ba vạn cuốn sách mà thành vô dụng/ Bạc đầu luống phụ lòng thương dân – Nhâm dần lục nguyệt tác), trong thơ Nguyễn Bỉnh Khiêm “Ưu thời thốn niệm bằng thùy tả/ Duy hữu hàn san bán dạ chung” (Nỗi lòng lo đời biết nói cùng ai/ Chỉ có tiếng chuông chùa trên núi vắng lúc nửa đêm san sẻ – Tân Quán ngụ hứng). Nhưng thâm thúy nhất có lẽ rằng là trong thơ Nôm Nguyễn Trãi. Trong thơ Nguyễn Trãi, ta thường xuyên phát hiện hình ảnh một con người ưu ái, suốt đời âu lo cho vận mệnh của giang sơn, cho niềm sung sướng nhân dân. Nguyễn Trãi từng viết câu thơ nổi tiếng “bình sinh độc bão tiên ưu chí” (Hải khẩu dạ bạc hửu cảm). Ông nguyện trở thành người “lo thì lo trước thiên hạ, vui thì vui sau thiên hạ”. Sở nguyện của đời ông là làm thế nào khiến cho giang sơn trị bình, môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường nhân dân được niềm sung sướng, ấm êm “Dẽ có Ngu cầm đàn một tiếng/Dân giàu đủ khắp đòi phương” (Bảo kính cảnh giới 43). Nỗi lòng ấy ông gọi là “lòng ưu ái”, “lòng trung hiếu”: “Bui một tấc lòng trung lẫn hiếu/ Mài chăng khuyết, nhuộm chăng đen” (Thuật hứng 24), “Bui một tấc lòng ưu ái cũ/ Tối ngày cuồn cuộn nước triều đông” (Thuật hứng 5). Từ hình ảnh con người ưu ái trong thơ Nôm Nguyễn Trãi, ta nhìn thấy ở ông một nhân cách trong sáng, một tấm lòng cao đẹp, nói như Lê Thánh Tông “Ức Trai tâm thượng quang khuê tảo”.
Con người tự phản tỉnh
Phản tỉnh là tự thức tỉnh để xem lại, nhận thức lại, phán xét lại chính mình từ đó nhận ra sai lầm không mong muốn mà ăn năn, sám hối, từ đó hướng tới những giá trị cao đẹp hơn. Tinh thần phản tỉnh là một một biểu lộ nhân văn góp thêm phần hình thành vẻ đẹp nhân cách của con người. Hình ảnh con người tự phản tỉnh ấy được thể hiện thâm thúy trong thật nhiều tác phẩm văn học trung đại.
Trong Dạ Vũ của Trần Minh Tông, tinh thần tự phản tỉnh thể hiện trong hình ảnh một con người thao thức, một mình nằm nghe mưa rơi để nhận ra lỗi lầm của tớ 30 năm về trước khiến cõi lòng giằng xé trong bao nhiêu day dứt, ăn năn: “Thu khí hòa đăng thất thự minh/ Bích tiêu tuy nhiên ngoại đệ tàn canh/ Tự tri tam thập niên tiền thác/ Khẳng bả nhàn sầu đối vũ thanh” (Hơi thu hòa vào ngọn đèn làm mờ đi ánh sáng ban mai/ Giọt mưa trên tàu chuối xanh ngoài hiên chạy cửa số tiễn canh tàn/ Tự biết sai lầm không mong muốn của tớ ba mươi năm trước đó/ Đành ôm nỗi sầu ngồi nghe mưa rơi).
Người cung nữ trong Cung oán ngâm khúc của Nguyễn Gia Thiều ban đầu đặt thật nhiều niềm tin, kỳ vọng vào “đấng quân vương”, mơ ước được sống một môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường nhung lụa vàng son theo phong cách “Một ngày tựa mạn thuyền rồng/ Còn hơn mãn kiếp ngồi trong thuyền chài”. Nàng mong ước được sống giàu sang vinh hiển, khát vọng đạt được niềm sung sướng tột đỉnh. Đối với nàng, môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường đúng nghĩa phải là môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường nơi lầu vàng gác tía, nàng coi thường môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường thường dân: “Lan mấy đóa lạc loài sơn dã/ Uổng mùi hương vương giả lắm thay”. Thế nhưng khi bị thất sủng, phải đương đầu với một thực tại chua xót, bẽ bàng, đương đầu với bao nhiêu đau khổ, uất ức, nàng từ từ đánh thiếu tin vào những thứ trước kia nàng tin tưởng. Giấc mộng lầu son giờ đổ vỡ, mọi ảo tưởng, ngộ nhận tiêu tan. Nàng khởi đầu phản tỉnh để nhận thức được rằng hóa ra những thứ mà trước kia nàng cho là tốt đẹp, cao quý lại là những thứ “mồi”, thứ “bả”. Nàng hiểu ra rằng niềm sung sướng không phải được tạo ra từ lầu vàng điện ngọc, từ phù phiếm, xa hoa. Hạnh phúc chỉ tới từ tình yêu chân thành, chung thủy. Cuộc sống êm đẹp tuyệt vời nhất là môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường vui vẻ sum vầy, có chồng có vợ. “Kìa điểu thú là loài vạn vật/ Dẫu vô tri cũng biết đèo bòng/ Có âm khí và dương khí có vợ chồng/ Dẫu từ thiên địa cũng vòng phu thê”.
Con người đơn độc, lạc lõng
Hình ảnh con người đơn độc, lạc lõng trong văn học trung đại thường xuất hiện khi xã hội phong kiến Việt Nam ở vào quy trình suy tàn. Mọi trật tự tôn ti sụp đổ, mọi giá trị lộn nhào. Lúc ấy con người, nhất là những người dân trí thức vốn đặt niềm tin vào lý tưởng nhà Nho cảm thấy lạc lõng, bơ vơ, mất phương hướng, khủng hoảng rủi ro không mong muốn cục bộ niềm tin một cách trầm trọng. Đó là hình ảnh một con người bơ vơ, lạc lõng, không biết trôi dạt về đâu trong thơ Lê Hữu Trác: “Tìm đường về Hán chưa xong/ Sang Tần là việc đã tránh việc rồi/ Bể hồ trôi dạt đôi nơi/ Cho người tráng chí ra người cuồng ngông” (Y tông tâm lĩnh). Đó là con người mang nặng một nỗi bấn loạn khiến cõi lòng nhàu nhĩ, bi thương trong thơ Nguyễn Du:“Tráng sĩ bạch đầu bi hướng thiên/ Hùng tâm sinh kế lưỡng mang nhiên” (Người tráng sĩ đầu bạc buồn ngẩng mặt nhìn trời/ Hùng tâm, sinh kế cả hai đều sầm uất cả – Tạp thi). Đó là một con người sụp đổ niềm tin, chán ngán trước toàn bộ trong thơ Nguyễn Công Trứ“Ngồi buồn mà trách ông xanh/ Khi vui muốn khóc, buồn tênh lại cười/ Kiếp sau xin chớ làm người/ Làm cây thông đứng giữa trời mà reo” (Vịnh cây thông).
Hình ảnh con người đơn độc lạc lõng trong văn học trung đại cũng thường xuất hiện khi mà quyền sống, quyền được hưởng tình yêu, niềm sung sướng của con người bị chà đạp. Lúc ấy, niềm sung sướng đổ vỡ, tình duyên hẩm hiu, con người trở về với chính cõi lòng mình để nỗi đơn độc dâng trào trong tâm trạng. Trong bài thơ Tự tình 2 của Hồ Xuân Hương, ta phát hiện hình ảnh một người phụ nữ đơn độc, lẻ loi, trơ “cái hồng nhan” ra cùng tuế nguyệt. Nàng chìm sâu vào bị kịch với bao nhiêu vô vọng, chán chường “Ngán nỗi xuân đi xuân lại lại/ Mảnh tình san sẻ tí con con”. Nàng Kiều trong siêu phẩm Truyện Kiều của Nguyễn Du cũng nhiều lần rơi vào trạng thái đơn độc, vô vọng như vậy. Đó là sau khi tự mình trao duyên, trao tình yêu cho em, nàng trở về với chính cõi lòng mình để bao nhiêu buồn tủi, xót xa phủ rộng trong tâm hồn “Phận sao phận bạc như vôi/ Đã đành nước chảy hoa trôi lỡ làng”. Đó là khoảng chừng thời hạn ngắn nàng tỉnh rượu sau những “cuộc vui đầy tháng trận cười suốt đêm”, trái chiều với một đêm khuya quạnh vắng, nỗi đơn độc như tan chảy trong sâu thẳm cõi lòng “Khi tỉnh rượu lúc tàn canh/ Giật mình mình lại thương mình xót xa”.
Nhìn lại toàn bộ tiến trình văn học trung đại Việt Nam, hoàn toàn có thể nhìn thấy một sự vận động không ngừng nghỉ của ý niệm nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp về con người. Hình tượng con người trong văn học tăng trưởng theo khunh hướng ngày càng mang bản sắc riêng, có sự dịch chuyển từ tuân thủ chuẩn mực đến sáng tạo trong thể hiện khiến hình tượng con người ngày càng trở nên phong phú và giàu sức mê hoặc hơn. Sự phong phú, phong phú trong sự thể hiện con người ấy đã góp thêm phần tạo ra giá trị nhân đạo thâm thúy, tạo ra vẻ đẹp nhân văn lấp lánh trong nền văn học.
________
* Trường THPT chuyên Lương Văn Chánh, Phú Yên.
Nguồn Văn nghệ số 16/2022
Clip Người thứ nhất được đề cập trong văn học trung đại ?
Bạn vừa đọc nội dung bài viết Với Một số hướng dẫn một cách rõ ràng hơn về Clip Người thứ nhất được đề cập trong văn học trung đại tiên tiến và phát triển nhất
Chia Sẻ Link Tải Người thứ nhất được đề cập trong văn học trung đại miễn phí
Pro đang tìm một số trong những ShareLink Tải Người thứ nhất được đề cập trong văn học trung đại Free.
Giải đáp vướng mắc về Người thứ nhất được đề cập trong văn học trung đại
Nếu sau khi đọc nội dung bài viết Người thứ nhất được đề cập trong văn học trung đại vẫn chưa hiểu thì hoàn toàn có thể lại phản hồi ở cuối bài để Admin lý giải và hướng dẫn lại nha
#Người #đầu #tiên #được #đề #cập #trong #văn #học #trung #đại