Kinh Nghiệm Hướng dẫn Đơn vị hành chính cao nhất dưới thời đại nhà trấn là gì 2022

You đang tìm kiếm từ khóa Đơn vị hành chính cao nhất dưới thời đại nhà trấn là gì được Cập Nhật vào lúc : 2022-02-19 14:03:20 . Với phương châm chia sẻ Kinh Nghiệm Hướng dẫn trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết 2022. Nếu sau khi tìm hiểu thêm Post vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comment ở cuối bài để Ad lý giải và hướng dẫn lại nha.

Đơn vị hành chính cao nhất dưới thời đại nhà Tần là gì

A.Trần, phủ.

B.Quận, huyện.

C.Huyện, xã

D.Phủ, thành

Đáp án và lời giải

Đáp án:B

Lời giải:Lời giải:
Đáp án: B

Vậy đáp án đúng là B.

Nội dung chính

    Đơn vị hành chính cao nhất dưới thời đại nhà Tần là gì
    Xem thêm những đề thi trắc nghiệm khácMục lụcLịch sửSửa đổiNguồn gốcSửa đổiThay ngôi nhà LýSửa đổiDẹp nội loạnSửa đổiThời kỳ thống trịSửa đổiThời kỳ suy tànSửa đổiNhận địnhSửa đổiVideo liên quan

Bạn có mong ước?

Xem thêm những đề thi trắc nghiệm khác

Xem thêm

Chia sẻ

Một số vướng mắc khác hoàn toàn có thể bạn quan tâm.

    Read the following passage and mark the letter A, B, C or D on your answer sheet to indicate the correct answer to each of the following questions:

    During the 19th century, women in the United States organized and participated in a large number of reform movements, including movements to reorganize the prison system, improve education, ban the sale of alcohol, grant rights to people who were denied them, and, most importantly, không lấy phí slaves. Some women saw similarities in the social status of women and slaves. Woman like Elizabeth Cady Stanton and Lucy Stone were feminists and abolitionists who supported the rights of both women and blacks. A number of male abolitionists, including William Lloyd Garrison and Wendell Phillips, also supported the rights of women to speak and to participate equally with men in antislavery activities. Probably more than any other movement, abolitionism offered women a previously denied entry into politics. They became involved primarily in order to better their living conditions and improve the conditions of others.

    When the civil war ended in 1865, the Fourteenth and Fifteenth Amendments to the Constitution adopted in 1868 and 1870 granted citizenship and suffrage to blacks but not to women. Discouraged but resolved, feminists worked tirelessly to influence more and more women to demand the right to vote. In 1869, the Wyoming Territory had yielded to demands by feminists, but the states on the East Coast resisted more stubbornly than before. A women’s suffrage bill had been presented to every Congress since 1878, but it continually failed to pass until 1920, when the Nineteenth Amendment granted women the right to vote.

    Question: What is the topic of the passage?

    Biết với là những số nguyên dương và không chia hết cho Tính

    Read the following passage and mark the letter A, B, C or D on your answer sheet to indicate the correct answer to each of the following questions:

    During the 19th century, women in the United States organized and participated in a large number of reform movements, including movements to reorganize the prison system, improve education, ban the sale of alcohol, grant rights to people who were denied them, and, most importantly, không lấy phí slaves. Some women saw similarities in the social status of women and slaves. Woman like Elizabeth Cady Stanton and Lucy Stone were feminists and abolitionists who supported the rights of both women and blacks. A number of male abolitionists, including William Lloyd Garrison and Wendell Phillips, also supported the rights of women to speak and to participate equally with men in antislavery activities. Probably more than any other movement, abolitionism offered women a previously denied entry into politics. They became involved primarily in order to better their living conditions and improve the conditions of others.

    When the civil war ended in 1865, the Fourteenth and Fifteenth Amendments to the Constitution adopted in 1868 and 1870 granted citizenship and suffrage to blacks but not to women. Discouraged but resolved, feminists worked tirelessly to influence more and more women to demand the right to vote. In 1869, the Wyoming Territory had yielded to demands by feminists, but the states on the East Coast resisted more stubbornly than before. A women’s suffrage bill had been presented to every Congress since 1878, but it continually failed to pass until 1920, when the Nineteenth Amendment granted women the right to vote.

    Question: What is not among the reformation of movements of women?

    GọiBiếtrằng chia hếtchocóthểnhậngiátrịnàodướiđây ?

    Read the following passage and mark the letter A, B, C or D on your answer sheet to indicate the correct answer to each of the following questions:

    During the 19th century, women in the United States organized and participated in a large number of reform movements, including movements to reorganize the prison system, improve education, ban the sale of alcohol, grant rights to people who were denied them, and, most importantly, không lấy phí slaves. Some women saw similarities in the social status of women and slaves. Woman like Elizabeth Cady Stanton and Lucy Stone were feminists and abolitionists who supported the rights of both women and blacks. A number of male abolitionists, including William Lloyd Garrison and Wendell Phillips, also supported the rights of women to speak and to participate equally with men in antislavery activities. Probably more than any other movement, abolitionism offered women a previously denied entry into politics. They became involved primarily in order to better their living conditions and improve the conditions of others.

    When the civil war ended in 1865, the Fourteenth and Fifteenth Amendments to the Constitution adopted in 1868 and 1870 granted citizenship and suffrage to blacks but not to women. Discouraged but resolved, feminists worked tirelessly to influence more and more women to demand the right to vote. In 1869, the Wyoming Territory had yielded to demands by feminists, but the states on the East Coast resisted more stubbornly than before. A women’s suffrage bill had been presented to every Congress since 1878, but it continually failed to pass until 1920, when the Nineteenth Amendment granted women the right to vote.

    Question: What does the 19th Amendent guarantee?

    Gọi Biết chia hết cho số hoàn toàn có thể nhận giá trị nào dưới đây ?

    Read the following passage and mark the letter A, B, C or D on your answer sheet to indicate the correct answer to each of the following questions:

    During the 19th century, women in the United States organized and participated in a large number of reform movements, including movements to reorganize the prison system, improve education, ban the sale of alcohol, grant rights to people who were denied them, and, most importantly, không lấy phí slaves. Some women saw similarities in the social status of women and slaves. Woman like Elizabeth Cady Stanton and Lucy Stone were feminists and abolitionists who supported the rights of both women and blacks. A number of male abolitionists, including William Lloyd Garrison and Wendell Phillips, also supported the rights of women to speak and to participate equally with men in antislavery activities. Probably more than any other movement, abolitionism offered women a previously denied entry into politics. They became involved primarily in order to better their living conditions and improve the conditions of others.

    When the civil war ended in 1865, the Fourteenth and Fifteenth Amendments to the Constitution adopted in 1868 and 1870 granted citizenship and suffrage to blacks but not to women. Discouraged but resolved, feminists worked tirelessly to influence more and more women to demand the right to vote. In 1869, the Wyoming Territory had yielded to demands by feminists, but the states on the East Coast resisted more stubbornly than before. A women’s suffrage bill had been presented to every Congress since 1878, but it continually failed to pass until 1920, when the Nineteenth Amendment granted women the right to vote.

    Question: The word “ban” in the line 2 most nearly means to____.

    Tìm số nguyên dương thỏa mãn nhu cầu

    Read the following passage and mark the letter A, B, C or D on your answer sheet to indicate the correct answer to each of the following questions:

    During the 19th century, women in the United States organized and participated in a large number of reform movements, including movements to reorganize the prison system, improve education, ban the sale of alcohol, grant rights to people who were denied them, and, most importantly, không lấy phí slaves. Some women saw similarities in the social status of women and slaves. Woman like Elizabeth Cady Stanton and Lucy Stone were feminists and abolitionists who supported the rights of both women and blacks. A number of male abolitionists, including William Lloyd Garrison and Wendell Phillips, also supported the rights of women to speak and to participate equally with men in antislavery activities. Probably more than any other movement, abolitionism offered women a previously denied entry into politics. They became involved primarily in order to better their living conditions and improve the conditions of others.

    When the civil war ended in 1865, the Fourteenth and Fifteenth Amendments to the Constitution adopted in 1868 and 1870 granted citizenship and suffrage to blacks but not to women. Discouraged but resolved, feminists worked tirelessly to influence more and more women to demand the right to vote. In 1869, the Wyoming Territory had yielded to demands by feminists, but the states on the East Coast resisted more stubbornly than before. A women’s suffrage bill had been presented to every Congress since 1878, but it continually failed to pass until 1920, when the Nineteenth Amendment granted women the right to vote.

    Question: According to the passage, why did women become active in politics ?

    Với k và n là hai số nguyên dương tùy ý thỏa mãn nhu cầu , mệnh đề nào dưới đây sai?

Mục lục

    1 Lịch sử

      1.1 Nguồn gốc
      1.2 Thay ngôi nhà Lý
      1.3 Dẹp nội loạn
      1.4 Thời kỳ thống trị

        1.4.1 Thái Tông
        1.4.2 Thánh Tông – Nhân Tông
        1.4.3 Anh Tông – Minh Tông

      1.5 Thời kỳ suy tàn

        1.5.1 Dụ Tông suy trị
        1.5.2 Loạn Dương Nhật Lễ
        1.5.3 Hồ Quý Ly chiếm ngôi
        1.5.4 Nhà Hậu Trần chống quân Minh

      1.6 Nhận định

        1.6.1 Về thắng lợi Mông – Nguyên
        1.6.2 Về hậu kỳ nhà Trần

    2 Quan hệ đối ngoại

      2.1 Chiêm Thành
      2.2 Ai Lao

    3 Tổ chức quân đội
    4 Chiến tranh chống Mông Nguyên
    5 Hành chính
    6 Luật pháp
    7 Kinh tế
    8 Giáo dục đào tạo và giảng dạy, thi tuyển
    9 Tôn giáo
    10 Văn hóa nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp
    11 Chính sách hôn nhân gia đình
    12 Những nhân vật có ảnh hưởng nhất triều Trần
    13 Các Hoàng đế nhà Trần
    14 Thế phả nhà Trần
    15 Đền thờ, lăng mộ
    16 Xem thêm
    17 Chú thích
    18 Tham khảo
    19 Liên kết ngoài

Lịch sửSửa đổi

Nguồn gốcSửa đổi

Tổ tiên nhà Trần vốn làm nghề chài lưới, có gốc là người đất Mân ở tỉnh Phúc Kiến di cư đến đất Đại Việt thứ nhất ở xã Yên Sinh, huyện Đông Triều (Quảng Ninh) sau dời đến Tức Mặc, Tỉnh Nam Định. Những hậu duệ của nhà Trần là con cháu lai giữa dòng dõi nhà Trần và dòng dõi nhà Lý trừ trường hợp của Trần Lý, Trần Thừa, và con của Trần Thừa là Trần Cảnh vị vua thứ nhất của nhà Trần. Căn cứ vào gia phả họ Trần ở Lạc Dương do thống tôn đời 27 Trần Đình Nhân (con cháu Trần Ích Tắc) còn lưu giữ được thì gốc tích xa xưa thời chiến quốc, họ Trần thuộc nhóm tộc người Bách Việt sống ở đất Mân (tỉnh Phúc Kiến – Trung Quốc ngày này)[1]

Người họ Trần thứ nhất đến Đại Việt là Trần Kinh (陳京), đến định cư tại làng Tức Mặc (nay là phường Lộc Vượng, thành phố Tỉnh Nam Định) sống bằng nghề ngư sinh vào thời điểm đầu thế kỷ XII. Cụ Trần Kinh sinh ra cụ Trần Hấp, cụ Trần Hấp sau sinh ra cụ Trần Lý. Gia đình cụ Trần Hấp có gia tài lớn, kẻ ở người làm đông đến vài trăm, anh em Trần Lý cũng bỏ hẳn nghề chài lưới để chuyển sang quản trị và vận hành điền trang, tuyển mộ người ở. Gia tộc họ Trần dần có vị thế, trở thành tầng lớp trên của xã hội bấy giờ.

Sau ba đời con cháu sống ở Đại Việt, họ Trần trở nên giàu sang và hùng mạnh dưới đời cụ Trần Lý. Cụ Trần Lý đến tuổi trưởng thành lấy bà Tô Thị Hiền (bà này còn có người em ruột là Tô Trung Từ, giữ chức Thái úy Phụ chính, tước Thuận Lưu bá, dưới triều Lý Huệ Tông). Họ sinh được bốn người con: Trần Thừa, Trần Tự Khánh, Trần Thị Dung, Trần Thị Tam Nương.

Trần Thừa lấy bà họ Lê (con gái ông Lê Điện, quan Thái phó triều Lý), sau này sinh ra 3 con trai là Trần Liễu, Trần Cảnh, Trần Nhật Hiệu và 2 con gái. Trần Cảnh là con thứ của Thừa, sinh ngày 16 tháng 6 năm Mậu Dần, tức Kiến Gia năm thứ 8 triều Lý (9/7/1218).[2] Như vậy Trần Cảnh (vua thứ nhất của nhà Trần) là cháu 4 đời của Trần Kinh (tổ họ Trần).

Các nhà lãnh đạo thuộc những thế hệ thứ nhất thường mang tên những loài cá, do nguồn gốc xuất thân chài lưới của tớ Trần. Tổ họ Trần vốn tên là Chép, được dịch sang tiếng Hán là 鯉, phiên âm là “Lý”, nghĩa là cá chép vàng. Con ông là Trần Thừa vốn mang tên là Dưa (cá dưa). Hai con trai Trần Thừa vốn mang tên là Leo (cá leo), được phiên theo chữ Hán là Liễu (cha của Trần Quốc Tuấn), người con thứ hai mang tên là Lành Canh (cá lành canh), phiên sang chữ Cảnh. Trần Thị Dung cũng vốn mang tên là Ngừ (cá ngừ), khi làm hoàng hậu của Lý Huệ Tông mới đổi gọi là Dung. Về sau dân địa phương lập đền thờ bà vẫn gọi là “Bà chúa Ngừ”.

Từ thế hệ thứ hai, nhà Trần nắm quyền cai trị nên mới đặt theo những tên đời sau thường biết tới.

Thay ngôi nhà LýSửa đổi

Vốn sống bằng nghề đánh cá, họ Trần thường sinh sống làm ăn ở những vùng cửa sông ven bờ biển, đến đời Trần Lý (ông nội của vua Trần Thái Tông) đang trở thành một cự tộc có thế lực vùng Hải Ấp.

Năm 1209, khi trong triều có biến loạn, vua Lý Cao Tông phải chạy lên Quy Hóa, Thái tử Lý Sảm (sau là vua Lý Huệ Tông) chạy về Hải Ấp đã được mái ấm gia đình Trần Lý giúp sức. Hoàng tử Sảm đã kết hôn cùng Trần Thị Dung – con gái của Trần Lý. Họ Trần đã tập hợp hương binh giúp nhà Lý dẹp loạn, diệt trừ Quách Bốc, đưa vua Lý trở lại kinh đô. Cậu ruột Trần Thị Dung là Tô Trung Từ được làm Điện tiền chỉ huy sứ. Trung Từ lại đang tâm muốn nắm quyền riêng, lạnh nhạt với những người đứng đầu chỉ huy họ Trần lúc bấy giờ là Trần Tự Khánh.

Năm 1211, Thái tử Lý Sảm lên ngôi, sử gọi là Lý Huệ Tông. Ông cho đón vợ là Trần Thị Dung về cung lập làm Nguyên phi (元妃). Lúc này, Tô Trung Từ được phong Thái úy phụ chính, còn Tự Khánh được phong Chương Thành hầu (章成侯).

Huệ Tông là người yếu ớt, lại bị Đàm thái hậu (譚太后) điều khiển và tinh chỉnh chính vì sự, nên mọi việc đều phó thác cho Đàm Dĩ Mông (譚以蒙), người chức cao, quyền lớn nhưng không còn tri thức, không còn mưu thuật, lại nhu nhược không quyết đoán, chính vì sự ngày một đổ nát.

Lợi dụng tình hình đó, Đoàn Thượng (段尚) làm phản, tụ tập bè đảng ở Hồng Châu thả sức cướp bóc, khiến triều đình không khắc chế nổi. Năm 1216, trước tình thế bức bách của Đàm thái hậu, Lý Huệ Tông đã bí mật rời bỏ hoàng cung, cùng với Trần Thị Dung trốn đến nơi đóng quân của Trần Tự Khánh. Từ đó, vua Lý hoàn toàn tùy từng thế lực anh em họ Trần. Tháng 12 năm Bính Tý 1216, Lý Huệ Tông phong Trần Thị Dung làm Hoàng hậu, Trần Tự Khánh làm Thái úy Phụ chính, anh cả của Hoàng hậu là Trần Thừa làm Nội thị Phán thủ.

Hoàng hậu Trần Thị Dung sinh được hai công chúa: Thuận Thiên và Chiêu Thánh. Thuận Thiên sau là Lý Thuận Thánh, lấy Trần Liễu; Chiêu Thánh sau là Lý Chiêu Hoàng, lấy Trần Cảnh. Vậy là hai chị em công chúa con vua Lý Huệ Tông đều lấy hai anh em ruột con của Trần Thừa (tức là anh em họ con cô con bác lấy nhau).

Năm 1223, Trần Tự Khánh chết, mọi việc đều uỷ quyền cho Trần Thủ Độ, em họ của Trần Thừa (陳承) và Tự Khánh, khi đó là Chỉ huy sứ, quản lĩnh cấm quân. Vua Lý Huệ Tông phong Trần Thừa làm Phụ quốc Thái úy, khi vào chầu miễn cần xưng tên.

Là người cơ mưu, quyết đoán, Trần Thủ Độ đã sắp xếp để ép vua Huệ Tông nhường ngôi cho công chúa Chiêu Thánh, rồi cắt tóc đi tu ở chùa Chân Giáo trong đại nội. Liền tiếp theo đó, Trần Thủ Độ lại thu xếp cho Lý Chiêu Hoàng lên 7 tuổi lấy con trai thứ của Trần Thừa là Trần Cảnh (陳煚) lên 8 tuổi. Một năm tiếp theo, vào tháng 12 âm lịch năm 1225, Trần Thủ Độ ép Chiêu Hoàng nhường ngôi cho chồng, nhà Trần khởi đầu nắm quyền cai trị.

Khi lên ngôi, Trần Cảnh còn nhỏ, mọi việc triều chính đều trong tay Thái sư Trần Thủ Độ và cha là Thái thượng hoàng Trần Thừa (Trần Thái Tổ).

Dẹp nội loạnSửa đổi

Từ năm 1211, trong nước Đại Việt đã tạo nên ba thế lực lớn là:

    Họ Đoàn, Đoàn Thượng (Tp Hải Dương và Hải Phòng Đất Cảng).
    Họ Trần, Trần Tự Khánh (Thái Bình, Tỉnh Nam Định và nam Hưng Yên).
    Họ Nguyễn, Nguyễn Nộn (Quốc Oai, Hà Tây)

Triều đình nhà Lý chỉ trấn áp vùng xung quanh Thăng Long. Trong thời hạn nắm quyền bính trong triều cho tới khi thay ngôi nhà Lý, nhà Trần tiếp tục phải đối phó với những lực lượng cát cứ từ thời Lý. Do thế lực chưa đủ mạnh để trấn áp toàn bộ những lực lượng nổi dậy, họ Trần phải dùng giải pháp khi đánh khi hoà, thậm chí còn cả giải pháp hôn nhân gia đình; và tận dụng sự xung đột của chính những thế lực này tự làm yếu nhau.

Sau khi nhà Trần xây dựng, Nguyễn Nộn vượt mặt giết chết Đoàn Thượng năm 1228. Nhưng không lâu sau, thời gian ở thời gian cuối năm 1229, Nguyễn Nộn ốm chết, lực lượng của Nộn tự tan rã. Nhà Trần chấm hết được cục diện chia cắt, triệu tập củng cố nội chính sau nhiều năm nghiêng ngả dưới thời Lý.

Thời kỳ thống trịSửa đổi

Thái TôngSửa đổi
Cuju, môn thể thao được cho là thịnh hành của giới cung cấm quý tộc ở trong nhà Tống lẫn nhà Lý, Trần thời bấy giờ.

Trần Cảnh khi lên ngôi vua mới chỉ 8 tuổi. Thái sư Trần Thủ Độ và Thái thượng hoàng Trần Thừa nhiếp chính và thực sự nắm quyền hành.

Trần Thủ Độ tuy bị nhìn nhận là người không còn lễ giáo, thất học nhưng mưu lược hơn người, trị việc trong nước đều thận trọng và chu toàn. Về mọi mặt, thời Thái Tông củng cố những yếu tố chính nhất là:

    Mở khoa thi Tam giáo (Đạo giáo, Nho giáo, Phật giáo) sau nhiều năm bị gián đoạn do loạn lạc cuối thời Lý. Định đặt luật pháp, soạn ra bộ Quốc triều hình luật gồm 20 quyển để định tội danh trong nước. Đáng tiếc cuốn sách này đã biết thành thất truyền.
    Lại mở rộng phía ngoài thành Đại La, bốn cửa thành giao cho quân Tứ sương thay phiên nhau canh giữ. Sửa đổi quan chức những phủ lộ. Đặt 2 viên An phủ sứ và An phủ phó sứ. Trong thành dựng cung, điện, lầu, những và nhà lang vũ ở hai bên phía đông và tây. Bên tả là cung Thánh Từ (nơi Thái thượng hoàng ở), bên hữu là cung Quan Triều (nơi Hoàng đế ở). Chép việc làm của quốc triều làm bộ Quốc triều thường lễ, 10 quyển.
    Thủy lợi cũng khá được đánh giá trọng. Năm 1231, sai hoạn quan Nguyễn Bang Cốc chỉ huy binh lính phủ mình đào vét kênh Trầm và kênh Hào[3] từ phủ Thanh Hóa đến địa giới phía nam Diễn Châu. Việc xong, thăng Bang Cốc làm Phụ Quốc thượng hầu.
    Bắt đầu định luật hành chính. Chia giang sơn làm 12 lộ. Đặt những chức quan cai trị. Làm đơn sổ hộ khẩu, con trai lớn gọi là đại hoàng nam, con trai nhỏ gọi là tiểu hoàng nam, 60 tuổi gọi là lão, già lắm thì gọi là long lão. Nhân đinh có ruộng đất thì nộp tiền thóc, người không còn ruộng đất thì miễn cả. Có 1, 2 mẫu ruộng thì nộp một quan tiền, có 3, 4 mẫu thì nộp 2 quan tiền, có từ 5 mẫu trở lên thì nộp 3 quan tiền. Tô ruộng mỗi mẫu nộp 100 thăng thóc.
    Bắt đầu thông thương nơi biên giới, để hoàn toàn có thể giao thương mua và bán với nhà Tống ở Giang Nam. Khi Nguyên Thái Tông mất, thì cửa ải thường không thông. Nếu có thiên chức thì chỉ có hai viên chánh phó sứ và hai bọn người đi theo, còn sản vật tiến cống có bao nhiêu thì gói bọc đưa tới địa đầu biên giới, quan địa phương nhận giữ và chuyển nộp. Sứ thần đến kinh, chỉ dâng biểu tâu thôi, những vật tiến cống không đến nơi cả được. Đến giờ đây, sai tướng chống giữ, lấn chiếm mới thông hiếu được với nước Tống.

Mỗi khi có dịp hạn hán, triều đình thường phát hành luật miễn thuế khóa, mở lương thóc rồi đại xá. Cho nên quốc lực mau chóng Phục hồi, Đại Việt lại trở nên phồn thịnh như thời nhà Lý. Trong Đại Việt Sử ký Toàn thư có ghi chép:..Bấy giờ vương quốc vô sự, nhân dân yên vui, người làm quan giữ mãi một chức, người ở quán, cách 10 năm mới tết đến được xuất thân, người ở sảnh, cục 15 năm mới tết đến được xuất thân, chức tể tướng thì chọn người hiền năng trong tôn thất, có đạo đức, tài nghệ, thông hiểu thi thư thì cho làm.

Năm 1252, Thái Tông đổi niên hiệu là Nguyên Phong (元豐). Sau đó ông lập tức dẫn binh đi đánh Chiêm Thành. Trước đó khi nhà Lý suy, Chiêm Thành thường hay xua binh công phá ở vùng Nghệ An, dân chết vô số, nay vua lên ngôi mà không sang thông hiếu nên rất giận, dẫn quân đi đánh và bắt được nhiều thần thiếp, cướp được nhiều của cải. Uy danh Đại Việt riêng với Chiêm Thành lại được thiết lập. Giai đoạn này gọi là Nguyên Phong chi trị (元豐之治).

Năm 1258, sau khi vượt mặt đại quân của Ngột Lương Hợp Thai của người Mông Cổ, Thái Tông truyền ngôi cho Hoàng thái tử Trần Hoảng (陳晃), tự xưng là Thái thượng hoàng. Từ đấy, nhà Trần theo lệ truyền ngôi sớm cho thái tử, Thượng hoàng tuy nhường ngôi nhưng vẫn quán xuyến mọi việc, giúp vị vua trẻ quen dần chính vì sự.

Trần Hoảng lên ngôi, sử gọi là Trần Thánh Tông.

Thánh Tông – Nhân TôngSửa đổi

Dưới thời của Thánh Tông nhà vua, mọi việc chính vì sự vẫn đều chu toàn, nhà Trần tiếp tục thịnh trị. Ông xưng là Nhân Hoàng (仁皇), niên hiệu cải thành Thiệu Long (紹隆).

Trần Nhân Tông (陳仁宗)

Năm 1264, Thái sư Trần Thủ Độ qua đời, thọ 71 tuổi. Thái sư công chính nghiêm minh, nhà Trần đã có được ngôi báu và sự thịnh trị đời Thái Tông phần nhiều là công sức của con người của ông. Đến đây, truy phong làm Thượng phụ Thái sư Trung Vũ đại vương (上父太師忠武大王).

Nhân sự cũng khá được thay đổi trong thời Thánh Tông. Bấy giờ Đặng Kế (鄧薊) làm Hàn lâm viện học sĩ, Đỗ Quốc Tá (杜國佐) làm Trung thư sảnh trung thư lệnh, đều là nho sĩ văn học. Theo chính sách cũ, không phải là nội nhân (hoạn quan) thì không được làm hành khiển, chưa bao giờ dùng nho sĩ văn học. Bắt đầu từ đây, nho sĩ văn học mới giữ được quyền bính, cũng là tín hiệu của Nho giáo đang khởi đầu có ảnh hưởng mạnh trong cỗ máy nhà nước.

Đối với anh em trong hoàng tộc, nhà vua luôn xem là thân thiết. Ông xuống chiếu cho những vương hầu tôn thất, khi bãi triều thì vào trong điện và lan đình. Vua cùng ăn uống với họ. Hôm nào trời tối không về được thì xếp gối dài, trải chăn rộng, kê giường liền cùng ngủ với nhau để tỏ hết lòng yêu quý nhau. Còn như trong những lễ lớn như triều hạ, tiếp tân, yến tiệc thì phân biệt rõ ngôi thứ, cấp bậc cao thấp. Vì thế, những vương hầu thời ấy không còn ai là không hòa thuận, kính sợ và cũng không phạm lỗi khinh nhờn, kiêu căng.

Năm 1277, Thượng hoàng Thái Tông băng hà, hưởng thọ 60 tuổi, làm Thượng hoàng được 19 năm. Cùng năm đó, Thánh Tông nhường ngôi cho Hoàng thái tử Trần Khâm (陳欽), sử gọi là Trần Nhân Tông. Nhân Tông xưng làm Hiếu Hoàng (孝皇), đổi niên hiệu thành Thiệu Bảo (紹寶).

Khi Nhân Tông lên ngôi, họa giặc giã từ quân Nguyên ở phía Bắc đang kéo đến. Năm đó, quân Nguyên đánh diệt nhà Tống, Tả thừa tướng nhà Tống là Lục Tú Phu cõng Tống đế nhảy xuống biển chết. Hậu cung và những quan chết theo thật nhiều. Qua 7 ngày có đến hơn 10 vạn xác chết nổi lên mặt biển. Xác Tống đế cũng ở trong số đó.

Để sẵn sàng sẵn sàng cho trận chiến tranh chống quân xâm lược, nhà Trần cho tiến hành xét duyệt sổ đinh, sẵn sàng sẵn sàng lương thảo lực lượng. Phong cho Hưng Đạo vương Trần Quốc Tuấn (興道王陳國峻) làm Quốc công tiết chế, thống lĩnh quân đội toàn quốc, sai chọn những quân hiệu có tài năng chỉ huy, chia đi sở hữu những cty. Cuối cùng, quân đội nhà Trần toàn thắng vào năm 1285 và năm 1288. Đến đây, nhà Trần khởi đầu bước vào thời thịnh trị lâu dài tiếp theo.

Năm 1290, Thượng hoàng Thánh Tông băng hà, hưởng dương 50 tuổi. Trị vì được 21 năm, thượng hoàng được 11 năm. Ông là người thiên tư, nhân ái, kế nghiệp Thái Tông khiến vương quốc hưng thịnh, lại giúp Nhân Tông chống giặc ngoại xâm, thực là công lao to lớn. Miếu hiệu Thánh Tông nhà vua cũng là rất tôn xứng.

Trong nước sau thời kỳ trận chiến tranh, mất mùa thất bát. Ngay năm Thánh Tông băng hà, trong triều lục đục sẵn sàng sẵn sàng tang lễ thì nhân dân ngoài kinh thành lại đói to, 3 thăng gạo giá một quan tiền, dân nhiều người bán ruộng đất, và bán con trai con gái làm nô tỳ cho những người dân, từng người giá một quan tiền. Ngay lập tức, xuống chiếu phát thóc công chẩn cấp dân nghèo và miễn thuế nhân đinh. Năm sau, tiếp tục chết đói, 2 năm này liên tục nạn đói hoành hành, Nhân Tông ban chiếu cho nô dịch, nô lệ hoàn toàn có thể mua chuộc lại ruộng đất để tăng cường cải tổ tình hình lương thực. Tình hình từ từ cải tổ.

Năm 1293, Nhân Tông nhường ngôi cho Hoàng thái tử Trần Thuyên (陳烇), sử gọi là Trần Anh Tông. Anh Tông tự xưng làm Anh Hoàng (英皇).

Anh Tông – Minh TôngSửa đổi

Anh Tông nhà vua là một vị Hoàng đế có tính trưởng thành cao trong những vị nhà vua nhà Trần. Khi mới lên nối ngôi, Anh Tông hay uống rượu và đêm thường hay lén ra ngoài đi dạo, có lần bị đồ vô lại ném trúng đầu. Một hôm uống rượu say đến nỗi Thượng hoàng Nhân Tông ở Thiên Trường về kinh đô, những quan đều ra đón rước cả, mà vua vẫn nằm ngủ. Thượng hoàng giận lắm, truyền xa giá lập tức về Thiên Trường và hạ chiếu cho bách quan phải về đấy hội nghị định truất ngôi Anh Tông.

Khi Anh Tông tỉnh rượu, biết thượng hoàng về kinh đô, sợ hãi quá, vội vàng chạy ra ngoài cung gặp một người học trò tên là Đoàn Nhữ Hài (段汝諧), mượn thảo bài biểu để dâng lên tạ tội, rồi cùng với Nhữ Hài xuống thuyền đi suốt đêm đến phủ Thiên Trường. Thượng hoàng xem biểu rồi quở mắng một lúc, và tha lỗi cho Anh Tông. Về đến kinh sư, Anh Tông cho Đoàn Nhữ Hài làm ngự sử trung tán, và từ đấy không uống rượu nữa.

Trần Anh Tông (陳英宗)

Anh Tông từ sau việc ấy siêng năng hơn, tối hôm tấu duyệt sớ của chính vì sự. Và từ sau vụ ấy, vua cũng đâm ra ghét người nghiện rượu và không dùng những người dân ấy vào việc quan. Ông cũng là người rất ghét nạn đánh bạc, đã sai đánh chết Thượng phẩm Nguyễn Hưng vì tội ấy. Dưới thời Anh Tông luật pháp rất nghiêm, vì thế trong nước có trật tự, vương quốc tăng trưởng nhanh gọn.

Dưới thời ông, Ai Lao và những động biên giới thường xuyên quấy nhiễu, dù Trần Quang Khải, Trần Quốc Tuấn đều đã qua đời nhưng những tướng Phạm Ngũ Lão, Trần Nhật Duật, Trần Quốc Tảng đều là những danh tướng nên biên giới được an lành. Đối với văn hóa truyền thống, thời Anh Tông xuất hiện những danh nhân như Đoàn Nhữ Hài, Trương Hán Siêu, Mạc Đĩnh Chi, Nguyễn Trung Ngạn (阮忠彥), Trần Thì Kiến (陳時見), Bùi Mộc Đạc (裴木鐸).

Về lễ phục quan lại, Anh Tông quy định áo mũ, kiệu ngồi cũng rất ngặt nghèo, rõ ràng. Năm 1300, quy định quan văn thì đội mũ Đinh tự màu đen, tụng quan thì đội mũ Toàn hoa màu xanh vẫn như quy định cũ. Ống tay áo của những quan văn võ rộng 9 tấc đến một thước 2 tấc, không cho dùng từ 8 tấc trở xuống. Các quan văn võ không được mặc xiêm, tụng quan không được mặc thường (mũ toàn hoa xanh có hai vòng vàng đính vào hai bên). Nhưng đến năm tiếp theo, đổi lại thành những quan văn võ đều đội mũ Đinh tự, thêm miếng lụa bọc tóc màu tía xen màu biếc. Các kiểu mũ của vương hầu: người tóc dài đội mũ Triều thiên, người tóc ngắn đội mũ Bao.

Một sự kiện ghi lại sự mở rộng cương vực Đại Việt là việc Anh Tông gả em gái là Huyền Trân công chúa (玄珍公主) cho Chế Mân (Jaya Sinhavarman III), để đổi lấy hai châu Ô, Lý (từ đèo Hải Vân, Thừa Thiên đến phía bắc Quảng Trị ngày này). Nhưng cuộc hôn nhân gia đình chỉ được một năm thì Chế Mân băng hà, Anh Tông lo sợ Huyền Trân ở đấy không hay nên cử Trần Khắc Chung (陳克終) cướp công chúa về, từ đấy người Chiêm Thành oán hận Đại Việt. Năm 1311, chúa Chiêm là Chế Chí (Jaya Sinhavarman IV) đánh trả nhưng bị đại bại. Năm 1318, Chế Năng tiếp tục đem quân đánh phá nhưng vẫn không kết quả.

Năm 1314, Anh Tông nhường ngôi cho Hoàng thái tử Trần Mạnh, sử gọi là Trần Minh Tông. Minh Tông tự xưng làm Ninh Hoàng (宁皇). Thượng hoàng Anh Tông vẫn giúp sức ông trông coi chính vì sự. Triều đại nhà Trần dưới thời Minh Tông tiếp tục duy trì sự thịnh vượng của những đời Anh Tông đã tạo ra. Sự thịnh thế này gọi là Anh Minh thịnh thế (英明晟世), kéo dãn hơn thế nữa 60 năm hưng thịnh.

Dưới thời Minh Tông, trong huyết thống hoàng gia đã khởi đầu có ngoại thích xen vào. Đó là việc ông sủng ái Anh Tư phu nhân (英思夫人), con gái một quan viên họ Lê, và em phu nhân là Sung viên Lê thị (充媛黎氏). Cả hai bà đều sinh ra những Hoàng tử đều là những người dân sẽ thừa kế ngôi vị Hoàng đế Đại Việt tương lai. Anh Tư phu nhân sinh ra Hoàng trưởng tử Trần Vượng (陳旺), Trần Phủ (陳暊) còn Lê sung viên sinh ra hoàng tử út Trần Kính (陳曔).

Minh Tông do sủng ái Anh Tư phu nhân nên muốn lập con của phu nhân là Trần Vượng làm Thái tử, nhưng gặp phải sự phản đối từ cha của Lệ Thánh hoàng hậu (麗聖皇后) là Huệ Vũ vương Trần Quốc Chẩn (陳國瑱), một đại thần trụ cột đương thời, con trai của Nhân Tông nhà vua, người mà Minh Tông phải gọi là chú. Khi Anh Tông hấp hối, ông đã giao Quốc Chẩn chăm nom Minh Tông nên hoàn toàn có thể nói rằng vị thế của Quốc Chẩn rất cao. Khi Quốc Chẩn phản đối việc ông lập Trần Vượng làm Thái tử, Minh Tông bèn thôi nhưng rất bực mình. Sau đó, dưới sự xúi giục của Trần Khắc Chung (陳克終), Văn Hiến hầu (文獻侯) là con trai của Trần Nhật Duật, cùng với việc ngấm ngầm của Anh Tư phu nhân, Minh Tông đã bắt giam Quốc Chẩn vào một trong những ngôi chùa và khiến Quốc Chẩn thiệt mạng.

Minh Tông tiếp theo đó truyền ngôi cho Thái tử Trần Vượng, gọi là Trần Hiến Tông. Hiến Tông chết lúc còn trẻ, Minh Tông lập con của Lệ Thánh hoàng hậu là Trần Hạo (陳暭), tức Trần Dụ Tông. Năm 1358, Thượng hoàng Minh Tông băng hà, hưởng dương 59 tuổi. Dụ Tông tự mình điều hành quản lý chính vì sự, thời kỳ suy vong của nhà Trần khởi đầu.

Thời kỳ suy tànSửa đổi

Dụ Tông suy trịSửa đổi

Trần Dụ Tông tuy được nhìn nhận thông minh, hiểu rộng, sách vở đều thông nhưng đến khi Thượng hoàng Minh Tông băng hà, ông trở nên bỏ bê chính vì sự. Ông ham mê tửu sắc, ra lệnh cho xây hoàng cung, tạo sưu cao, thuế nặng làm cho nhân dân vô cùng khổ sở và ca thán. Trong nước, giặc giã nổi lên khắp nơi. Trong khi đó tại triều đình, những bọn gian thần kéo bè kết đảng và trở nên lộng hành vô cùng.

Chu Văn An (朱文安), một vị quan thanh liêm, trung thần tại triều đình, đã dâng Thất trảm sớ (七斬疏) đề xuất kiến nghị trị tội những tên tham quan ô lại. Vua Trần Dụ Tông đang không nghe theo nên Chu Văn An đã từ quan về nhà dạy học.

Dụ Tông ham chơi bời, mê đàn hát, thường sai những vương hầu và công chúa bày tiệc đóng trò hát tuồng cho vui, ai diễn hay thì được thưởng. Mặc dù phép tắc nhà Trần rất nghiêm khắc với tội đánh bạc nhưng Trần Dụ Tông lại thích trò này, chiêu tập những nhà giàu vào cung đánh bạc cùng vua. Có người đã xàm tấu với ông rằng Thái úy Cung Tĩnh Đại vương Trần Nguyên Trác (陳元卓) đã yểm bùa hại ông. Dụ Tông chút nữa là sát hại Nguyên Trác, nhưng Hiến Từ hoàng thái hậu đã can ngăn.

Ông sai phu xây cất nhiều hoàng cung, đào hồ ở vườn trong hậu cung, trong hồ xây đá làm núi, trồng nhiều cây cối lạ và nuôi chim thú quý; tiếp theo đó ông lại sai làm hồ con, lệnh cho dân ra biển chở nước mặn đổ vào hồ và thả cá biển, đồi mồi vào nuôi.

Vua thích chơi bời, những quý tộc cũng hưởng ứng theo vua khiến triều đình rối nát. Bên ngoài xẩy ra mất mùa trong nhiều năm. Trần Dụ Tông chỉ có những giải pháp khắc phục trong thời điểm tạm thời như sai những nhà hào phú bỏ thóc lúa chu cấp cho những người dân nghèo để chống đói và thưởng chức tước cho họ để trả công; ông không chú trọng việc đắp đê và làm thủy lợi để tăng trưởng nông nghiệp lâu dài.

Loạn Dương Nhật LễSửa đổi

Năm 1369, Trần Dụ Tông băng hà, hưởng dương 34 tuổi, cai trị được 28 năm.

Trần Nhật Lễ, con của Cung Tĩnh vương Trần Nguyên Dục (陳元育) được chọn làm người thừa kế đại thống. Nhật Lễ không phải là con của Nguyên Dục mà mẹ Nhật Lễ vốn là cô đào, vợ của kép hát Dương Khương (楊姜). Bà múa vở Vương mẫu hiến bàn đào, thân người rất đẹp nên Nguyên Dục si mê, buộc bà phải bỏ Dương Khương mà về làm vợ mình, nhưng lúc đó bà đã mang thai Lễ. Sau khi Nhật Lễ sinh ra, Nguyên Dục tự nhận làm con mình. Đến khi Dụ Tông bệnh nặng, truyền ngôi cho Nhật Lễ để thừa kế. Thật ra, lúc đó triều thần không thích thế mà muốn lập Cung Định vương Trần Phủ lên thay, nhưng Hiến Từ hoàng thái hậu lại nghĩ đó là cháu mình, khăng khăng lập Nhật Lễ nên quần thần đều nghe theo. Nhật Lễ lên ngôi, tôn Thái hậu làm Thái hoàng thái hậu, Trần Nguyên Trác làm Thượng tướng quốc thái tể. Sau này, Thái hoàng thái hậu biết chuyện của Nhật Lễ, rất là vô vọng mà muốn phế truất Lễ nên Lễ ra tay trước, cho những người dân ngầm bỏ độc giết chết Thái hậu.

Nhật Lễ ở ngôi bỏ bễ chính vì sự, ham tửu sắc, hằng ngày chỉ rong chơi, thích những trò hát xướng, muốn đổi lại họ là Dương, việc này làm bất bình trong giới hoàng tộc nhà Trần trong số đó có Thái tể Trần Nguyên Trác. Ông ngầm lập mưu bắt Lễ trong cung, cùng con trai là Trần Nguyên Tiết với 2 cháu trai là con của Thiên Ninh công chúa (天寧公主) xâm nhập vào cung nhưng kế hoạch thất bại, Nguyên Trác cùng đồng đảng đều bị Nhật Lễ giết hết.

Mùa đông, tháng 10 năm 1370, Cung Định vương Trần Phủ vì có con gái làm hoàng hậu của Nhật Lễ, sợ vạ lây đến mình nên tránh ra trấn Đà Giang (Gia Hưng), ngầm hẹn với những em là Cung Tuyên Vương Trần Kính, Chương Túc quốc thượng hầu Trần Nguyên Đán (陳元旦) cùng với Thiên Ninh công chúa hội ở sông Đại Lại, phủ Thanh Hóa để dấy quân. Lật đổ được Nhật Lễ, giáng xuống làm Hôn Đức công (昏德公).

Cùng năm ấy, Cung Định vương Trần Phủ lên ngôi, tức là Trần Nghệ Tông.

Hồ Quý Ly chiếm ngôiSửa đổi

Nghệ Hoàng giữ ngai vị được 2 năm, lên làm Thái thượng hoàng và nhường ngôi cho em là Trần Kính lên thay, tức là Trần Duệ Tông. Năm 1377, Duệ Tông tử trận ở Chiêm Thành, Nghệ Hoàng lập con Duệ Tông là Trần Hiện (陳晛) lên thay, sử gọi là Trần Phế Đế. Thượng hoàng Nghệ Tông nắm quyền bính trong tay quyết định hành động mọi việc nhưng lại quá tin dùng một mình Hồ Quý Ly (黎季犛), là cháu của Minh Từ thái phi, mẹ của Nghệ Hoàng.

Hồ Quý Ly muốn nắm đại quyền, nên xúi giục Nghệ Hoàng giết hại những trung thần, những hoàng tử, những thân vương và trong cả Phế Đế cũng trở nên sự gièm pha của Quý Ly mà bị Nghệ Tông phế bỏ. Con út của Nghệ Hoàng là Trần Ngung (陳顒), tức Trần Thuận Tông được lập lên ngôi nhưng cũng không còn thực quyền. Con gái lớn của Quý Ly là Khâm Thánh hoàng hậu của Thuận Tông, nên mọi việc của Thuận Tông càng bị Quý Ly siết chặt hơn bởi lẽ Hồ Quý Ly rất gian xảo.

Do sự suy yếu cơ quan ban ngành thường trực, những cuộc khởi nghĩa đã nổ ra. Cụ thể là khởi nghĩa của:

Ngô Bệ.
Nguyễn Thanh cùng với cậu hai là Nguyễn Kỵ và em út là Nguyễn Bổ.
Nguyễn Nhữ Cái.
Phạm Sư Ôn – tăng sư nổi tiếng.

Vì có mưu đồ soán đoạt ngôi vị và lại được sự tin dùng của Nghệ Tông nên Hồ Quý Ly đã tạo nên quá nhiều phe phái và bè đảng ở triều đình và khắp mọi nơi. Rồi từ đó Quý Ly ngày càng lộng quyền không coi ai ra gì.

Năm 1394, Nghệ Hoàng băng hà, hưởng thọ 74 tuổi. Hồ Quý Ly nắm lấy cả quyền hành rồi sai người vào đất Thanh Hoá xây thành Tây Đô. Sau khi việc làm xong xuôi, Quý Ly bắt Trần Thuận Tông dời kinh về Tây Đô rồi lập mưu ép Thuận Tông nhường ngôi cho con là Trần An, khi đó mới có 3 tuổi lên ngôi, tức Trần Thiếu Đế. Quý Ly lên làm phụ chính sai người giết Thuận Tông, tự xưng làm Quốc Tổ Chương Hoàng (國祖章皇).

Nhìn thấy thủ đoạn của Hồ Quý Ly, nhiều tướng lĩnh nhà Trần như Đại tướng quân Trần Khát Chân (陳渴真) cùng những tông thất lập hội với mưu đồ tiễu trừ Quý Ly, nhưng cơ mưu bị bại lộ, toàn bộ đều bị bắt và bị giết vào lúc chừng hơn 370 người. Năm 1400, Quý Ly phế truất Thiếu Đế rồi tự xưng làm vua, chiếm lấy ngôi nhà Trần, đổi sang họ Hồ (胡), lập ra triều đại nhà Hồ.

Nhà Trần chấm hết, kéo dãn 175 năm với 13 đời nhà vua.

Nhà Hậu Trần chống quân MinhSửa đổi

Hồ Quý Ly làm vua được 7 năm thì mất nước vào tay quân Minh. Tôn thất nhà Trần khởi nghĩa chống quân Minh, nhà Trần được tái lập bởi Giản Định đế – Trần Ngỗi vào tháng 10 âm lịch năm 1407 tại Ninh Bình.

Bị quân Minh truy sát, Giản Định đế chạy vào Nghệ An, viên Đại tri châu châu Hóa là Đặng Tất giết quan nhà Minh, dẫn quân từ Hóa châu ra theo phò, nhà Hậu Trần làm chủ từ Nghệ An vào Thanh Hóa. Năm 1408, quân Hậu Trần tiến quân ra Bắc, vượt mặt quân Minh do Chinh Di tướng quân Mộc Thạnh chỉ huy ở trận Bô Cô, vây hãm những thành, thời cơ Phục hồi nhà Trần, giành lại giang sơn trở nên rõ ràng. Nhưng năm 1409, Giản Định đế nghe lời gièm pha, giết 2 tướng trụ cột là Đặng Tất và Nguyễn Cảnh Chân, làm cho 2 người con của tớ là Đặng Dung và Nguyễn Cảnh Dị kéo quân trở về Nghệ An lập Trần Quý Khoáng lên làm vua, hiệu là Trùng Quang đế. Trùng Quang đế bắt Giản Định đế và tôn làm Thượng hoàng, cả hai cùng nhau đánh quân Minh. Hoàng đế Vĩnh Lạc nhà Minh sai Trương Phụ đem quân tiếp viện cho Mộc Thạnh. Giản Định đế thua trận bị xử tử. Trùng Quang đế núng thế, lui dần về phía Nam và thất bại hoàn toàn trong trận đánh đẫm máu ở Thuận Hóa năm 1414. Trùng Quang đế tự sát. Như vậy nhà Hậu Trần gồm 2 vua, kéo dãn được 7 năm (1407-1414).

Do Trùng Quang đế và Giản Định đế đều là thành viên hoàng tộc nhà Trần, có công lãnh đạo nhân dân chống ngoại xâm nên dù thất bại trong việc Phục hồi nhà Trần và nước Đại Việt, họ vẫn được người dân xem là 2 vị vua chính thống của nhà Trần và nước Đại Việt. Do vậy những đền thờ nhà Trần thường có tượng thờ và bài vị 14 vị vua (gồm 12 vua nhà Trần và 2 vua nhà Hậu Trần).

Nhận địnhSửa đổi

Về thắng lợi Mông – NguyênSửa đổi

Theo nhìn nhận của những sử gia, việc nhà Trần lên thay nhà Lý vào thời điểm đầu thế kỷ 13 là thiết yếu và kịp thời cho việc phục hưng nước Đại Việt bị suy yếu nghiêm trọng cuối thời nhà Lý. Nếu không còn sự xuất hiện của nhà Trần, nước Đại Việt sẽ khó tồn tại trong cảnh cát cứ (Nguyễn Nộn, Đoàn Thượng) bên trong và họa Mông – Nguyên bên phía ngoài như những nước Đại Lý, Nam Tống láng giềng. Nguyên nhân cơ bản nhất cho những thành công xuất sắc của nhà Trần là chủ trương đoàn kết nội bộ của những người dân lãnh đạo. Dù trong hoàng tộc nhà Trần có những người dân phản bội theo nhà Nguyên nhưng nước Đại Việt vẫn tồn tại, nhờ việc ủng hộ của phần đông dân chúng.[4]

Còn một nguyên nhân nữa phải kể tới trong thành công xuất sắc của nhà Trần là đội ngũ tướng lĩnh xuất sắc, nòng cốt lại đó đó là những tướng trong hoàng tộc nhà Trần. Dù xuất thân quyền quý và cao sang nhưng những hoàng tử, thân tộc nhà Trần, ngoài lòng yêu nước – và bảo vệ quyền lợi dòng tộc – số lớn là những người dân dân có thực tài cả văn lẫn võ. Thật hiếm dòng họ cai trị nào có nhiều nhân tài nổi trội và nhiều chiến công như nhà Trần, nhất là thế hệ thứ hai: Trần Quốc Tuấn, Trần Nhân Tông, Trần Quang Khải, Trần Nhật Duật đều là những tên tuổi lớn trong lịch sử Việt Nam. Đó là chưa tính tới Trần Thủ Độ, Trần Khánh Dư, Trần Quốc Toản…[5]

Mông – Nguyên đương thời là đế quốc lớn số 1 toàn thế giới. Những nơi người Mông bại trận lúc đó như Ai Cập quá xa xôi, Nhật Bản và Indonesia đều phải có biển cả ngăn cách và quân Mông cũng không còn sở trường đánh thủy quân nên mới bị thua trận. Thế nhưng nước Đại Việt lúc đó nằm sát kề trên đại lục Trung Hoa, chung đường biên giới giới cả nghìn dặm với những người Mông mà người Mông vẫn không lấn chiếm hữu được. Một đế quốc đã nằm trùm cả đại lục Á-Âu mà không lấy nổi một dải đất nhỏ bé ở phía nam. Có so sánh tương quan lực lượng với kẻ địch và vùng địa lý với những vương quốc làm được điều tương tự mới thấy được sự vĩ đại của chiến công 3 lần đánh đuổi Mông – Nguyên của nhà Trần.

Về hậu kỳ nhà TrầnSửa đổi

Nhìn chung, triều Trần hoàn toàn có thể chia ba thời kỳ: thời thứ nhất từ Thái Tông đến Nhân Tông là thời xây dựng và chống Mông-Nguyên, thời thứ hai từ Anh Tông đến Hiến Tông (có thượng hoàng Minh Tông) là thời kế tục, thời thứ ba từ Dụ Tông (sau khi thượng hoàng Minh Tông mất) tới khi kết thúc là thời suy tàn.

Để tránh “họa ngoại thích”, nhà Trần chủ trương chủ trương “hôn nhân gia đình nội tộc”. Chính sự nhà Trần khởi đầu suy từ đời vua Trần Dụ Tông thích xa hoa hưởng lạc, xa lánh lương thần, tin dùng gian thần. Nhưng đó đơn thuần và giản dị chỉ là yếu tố thưởng thức như Lý Cao Tông trước kia mà thôi. Tới những đời sau, nhất là Trần Nghệ Tông và Trần Phế Đế (Đế Hiện), có hàng loạt biểu lộ của yếu tố mê muội, u tối của người cầm quyền. Trần Nghệ Tông tin dùng một mình Hồ Quý Ly, nghe lời Quý Ly sát hại hàng loạt con cháu, người thân trong gia đình tộc họ Trần. Nhiều hành vi của Nghệ Tông như thể để “dọn đường” cho Quý Ly cướp ngôi nhà Trần sau này. Thời kỳ Nghệ Tông trở về sau, yếu tố chống Chiêm Thành là lớn số 1, vậy mà một Quý Ly luôn chạy dài trước những đợt tiến công của địch, không hề lập được công bao giờ, lại vẫn được tin dùng đến như vậy. Còn Nghệ Tông riêng với Đỗ Tử Bình, gian thần xảo trá gây ra cái chết của Trần Duệ Tông, không những không trừng trị đích đáng mà còn nhiều lần thăng lên làm đại thần cấp cao hơn trước kia, khi chết (1382) còn được truy tặng gia phong. Những hành vi tối tăm, mê muội đó phải chăng là thành phầm của yếu tố “thoái hóa giống nòi” do “hôn nhân gia đình nội tộc” nhiều đời gây ra? Những lần tiếm quyền, thoán ngôi khác trong lịch sử Việt Nam như Dương (Tam Kha) đoạt Ngô, Tiền Lê đoạt Đinh, Trần đoạt Lý, Mạc cướp Lê, Trịnh át Lê đều là “cường thần hiếp chúa”. Quan hệ giữa Quý Ly với Nghệ Tông, Tử Bình với Đế Hiện không thể như Trần Thủ Độ với Lý Huệ Tông, Mạc Đăng Dung với Lê Cung Hoàng… Việc dung túng cho cấp dưới, những kẻ trực tiếp đụng chạm tới quyền lợi của dòng tộc mình mà vẫn “không hay biết” như những vua Trần quả là hiếm có.[6]

Các vua Trần thời hậu kỳ, kể cả Minh Tông, đều không biết chiêu mộ nhân tài; lực lượng quan lại đều kém tài. Nếu thế hệ trước thắng Mông-Nguyên khổng lồ một cách oai hùng bao nhiêu thì đời con cháu lại thất bại và phải chạy trốn một Chiêm Thành nhỏ bé, từng núp bóng mình trong trận chiến tranh chống Nguyên Mông xưa kia. Tới lúc bị Chiêm Thành xâm lấn, không hề có một khuôn mặt nào của dòng họ Trần đứng ra chống được giặc mà phải nhờ vào một trong những tướng ngoài hoàng tộc (Trần Khát Chân vốn mang họ Lê). Nếu trong tông thất nhà Trần thời kỳ sau có những nhân tài như quy trình đầu thì dù Quý Ly có manh tâm cũng không thể tính chuyện cướp ngôi. Nhà Trần trượt dốc từ Trần Dụ Tông, sau sự kiện Dương Nhật Lễ và cái chết của Duệ Tông đang không gượng dậy được nữa. Đó đó đó là thời cơ cho Hồ Quý Ly thao tác chuyên quyền và chiếm lấy ngôi nhà Trần.[7]

Dù sao, nhà Trần vẫn là một trong những triều đại nổi trội nhất trong lịch sử Việt Nam. Trang sử về nhà Trần trong sử sách nằm trong số những trang sáng nhất và để lại nhiều bài học kinh nghiệm tay nghề cho đời sau.

4046

Review Đơn vị hành chính cao nhất dưới thời đại nhà trấn là gì ?

Bạn vừa Read tài liệu Với Một số hướng dẫn một cách rõ ràng hơn về Video Đơn vị hành chính cao nhất dưới thời đại nhà trấn là gì tiên tiến và phát triển nhất

Share Link Cập nhật Đơn vị hành chính cao nhất dưới thời đại nhà trấn là gì miễn phí

Pro đang tìm một số trong những Chia SẻLink Tải Đơn vị hành chính cao nhất dưới thời đại nhà trấn là gì miễn phí.

Thảo Luận vướng mắc về Đơn vị hành chính cao nhất dưới thời đại nhà trấn là gì

Nếu sau khi đọc nội dung bài viết Đơn vị hành chính cao nhất dưới thời đại nhà trấn là gì vẫn chưa hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comments ở cuối bài để Tác giả lý giải và hướng dẫn lại nha
#Đơn #vị #hành #chính #cao #nhất #dưới #thời #đại #nhà #trấn #là #gì