Contents
- 1 Mẹo về Chủ nghĩa hiện thực phê phán trong văn học Việt Nam 2022
- 2 Khái niệm về văn học hiện thực phê phán
- 3 Thời điểm Ra đời của văn học hiện thực phê phán
- 4 Văn học hiện thực phê phán ở Việt Nam quy trình 1930 – 1945
Mẹo về Chủ nghĩa hiện thực phê phán trong văn học Việt Nam 2022
Bạn đang tìm kiếm từ khóa Chủ nghĩa hiện thực phê phán trong văn học Việt Nam được Update vào lúc : 2022-04-20 07:09:22 . Với phương châm chia sẻ Thủ Thuật về trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết 2022. Nếu sau khi tìm hiểu thêm tài liệu vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comment ở cuối bài để Tác giả lý giải và hướng dẫn lại nha.
://.youtube/watch?v=c7aoguEsKwI
Nội dung chính
- Khái niệm về văn học hiện thực phê phánThời điểm Ra đời của văn học hiện thực phê phánVăn học hiện thực phê phán ở Việt Nam quy trình 1930 – 1945Chặng đường tăng trưởng của văn học hiện thực phê phán 1930 – 1945Những thành tựu nổi trội của văn học hiện thực phê phán 1930 – 1945Video liên quan
Văn học hiện thực phê phán cho tới nay vẫn còn đấy là một một tên thường gọi gọi gây ra nhiều những tranh cãi. Ở thời gian toàn cảnh của xã hội Việt Nam vào trong năm đầu của thế kỷ XX, khi mà nhân dân Việt Nam đang dưới cái ách thống trị của thực dân, đế quốc, cùng với đó là yếu tố bóc lột của bọn cường hào, ác bá làm cho nhân dân lâm vào cảnh nỗi thống khổ. Hiện thực của môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường được những nhà văn ghi lại với những ngòi bút chân thực trở thành một trào lưu lớn trong đời sống văn học bấy giờ.
Khái niệm về văn học hiện thực phê phán
Văn học hiện thực Ra đời vào thời gian nào?
Văn học hiện thực phê phán là một trong những tên thường gọi gây ra nhiều những tranh cãi cho tới ngày này. Trong từ điển văn học do Trần Đình Sử làm chủ biên soạn, đã đưa ra 2 cách hiểu về thuật ngữ này.
Bạn đang xem: Văn học hiện thực phê phán việt nam 30-45
Theo nghĩa rộng, chủ nghĩa hiện thực được hiểu là những tác phẩm có quan hệ với hiện thực đời sống, bất kể những tác phẩm đó thuộc trường phái, khuynh hướng văn nghệ nào. Với ý nghĩa này, khái niệm văn học hiện thực giống hệt với đó là khái niệm thực sự về đời sống, vì những tác phẩm văn học nào đều mang trong mình tính hiện thực.
Theo nghĩa hẹp, đây chỉ một phương pháp hiện thực, một khuynh hướng, một trào lưu văn học có nội dung ngặt nghèo, tinh xảo và được xác lập theo nguyên tắc mỹ học riêng.
Theo cuốn Lí luận văn học, chủ nghĩa hiện thực có khi được sử dụng không phải là một phương pháp sáng tác mà với nghĩa đó là kiểu sáng tác tái hiện.
Theo Bách khoa toàn thư, chủ nghĩa hiện thực hay còn gọi là văn học hiện thực phê phán là một trào lưu về văn học hiện thực, là một trong những phương pháp sáng tác lấy chính hiện thực của xã hội và những yếu tố thật liên quan tới con người và lấy chính con người làm đối tượng người dùng để phản ánh.
Như vậy khái niệm văn học hiện thực phê phán được đưa ra cách hiểu của nhiều những ý kiến rất khác nhau về chủ nghĩa hiện thực, nhưng nói chung quy lại thì đó là một trào lưu văn học, một phương pháp sáng tác nhằm mục đích mô tả toàn thế giới thực tại, nhìn nhận một cách trung thực về môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường. Đồng thời, nếu muốn thực thi thành công xuất sắc phương pháp này thì bắt buộc những nhà văn phải tuân thủ nghiêm ngặt cái gọi là mỹ học nhất định như:
Xây dựng lên một hình tượng điển hình và điển hình hóa những sự kiện trong môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường;Thừa nhận quan hệ giữa tính cách nhân vật và tình hình, con người, môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống;Coi trọng rõ ràng rõ ràng và có độ đúng chuẩn cao.
Thời điểm Ra đời của văn học hiện thực phê phán
Về thời gian Ra đời của chủ nghĩa hiện thực cho tới nay vẫn còn đấy nhiều những ý kiến tranh cãi. Theo cuốn Từ điển thuật ngữ văn học đã trình diễn về nhiều ý kiến Ra đời của văn học hiện thực. Có người nhận định rằng yếu tố phản chủ nghĩa hiện thực được hình thành từ thời kỳ cổ đại và đã trải qua nhiều quy trình tăng trưởng trong những thời kỳ Cổ đại, phục hưng, Ánh sáng, thế kỷ XIX,… Một số ý kiến khác thì nhận định rằng thời gian Ra đời văn học hiện thực bắt nguồn từ thời Phục hưng. Nhiều quan điểm khác xác lập chủ nghĩa hiện thực hình thành vào trong năm 30 của thế kỷ XIX.
Theo Bách khoa toàn thư, những tác phẩm có tính hiện thực hay có mức giá trị hiện thực đã xuất hiện từ rất mất thời hạn, thời gian trước lúc xuất hiện chủ nghĩa hiện thực. Tuy nhiên, chủ nghĩa hiện thực chỉ là một trào lưu, một phương pháp hoàn thiện chỉ thực sự xuất hiện vào thế kỷ XIX ở một số trong những nước đế quốc như Anh, Pháp, Nga,…Sau đó văn học hiện thực phê phán mới dần phủ rộng rộng tự do ra ra toàn toàn thế giới.
Ở Việt Nam văn học hiện thực phê phán đã xuất hiện với nhiều những tác phẩm văn học trung đại như: Truyện Kiều, Chinh phụ ngâm, Thơ Nguyễn Khuyến, thơ Hồ Xuân Hương,…đã trình diện và phê phán tình hình khách quan của môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường thời bấy giờ. Mãi cho tới trong năm 30 của thế kỷ XX, cây bút văn học hiện thực phê phán Nguyễn Công Hoan là một trong những người dân thứ nhất đi theo khuynh hướng tả chân thực, lấy môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường hiện tại, lấy những con người, yếu tố đã và đang xẩy ra để làm nội dung cho tác phẩm.
Tại thời gian giang sơn trong năm 1930 – 1945, khuynh hướng văn học hiện thực phê phán tăng trưởng một cách rầm rộ, quy mô, nhiều những cây bút tài năng xuất hiện ở trào lưu này như Vũ Trọng Phụng, Ngô Tất Tố, Nguyễn Đình Lạp,…. Và nhà văn Nam Cao được nhìn nhận là một trong những người dân dân có công đưa văn học hiện thực phê phán lên một tầm cao mới, trình độ miêu tả tâm ý, khái quát chân thực thi thực.
Văn học hiện thực phê phán ở Việt Nam quy trình 1930 – 1945
Những tác phẩm văn học hiện thực phế phán Việt Nam
Với toàn cảnh xã hội Việt Nam bấy giờ, cuộc khủng hoảng rủi ro không mong muốn cục bộ kinh tế tài chính năm 1929 – 1933. Thực dân Pháp thời gian hiện nay ra sức vơ vét, bóc lột để bù đắp những thiệt hại của chúng.
Xem thêm: Đề Thi Tiếng Anh Là Gì – Học Tiếng Anh Hiệu Quả: Những Điều Bạn Chưa Biết
Chặng đường tăng trưởng của văn học hiện thực phê phán 1930 – 1945
Chặng đường từ thời điểm năm 1930 – 1935
Ở quy trình này, văn học hiện thực phê phán với những sáng tác của Nguyễn Công Hoan với tập truyện “Kép Tư Bền”; những phóng sự “Cạm bẫy người” và “Kỹ nghệ lấy Tây” của Vũ Trọng Phụng,…
Những tác phẩm đã thể hiện được tinh thần phê phán mang tính chất chất bất công, vô nhân đạo trong một xã hội thời bấy giờ. Đồng thời, cũng thể hiện được sự cảm thông, đau xót với những tầng lớp bị áp bức của xã hội thời kỳ đó.
Chặng đường từ thời điểm năm 1936 – 1939
Do tình hình xã hội thời đó có nhiều những dịch chuyển và nhiều những mặt thuận tiện khiến cho văn học hiện thực phê phán được tăng trưởng. Các cây bút văn chương như: Vũ Trọng Phụng, Nguyễn Công Hoan, Ngô Tất Tố,… đã đạt được nhiều những thành công xuất sắc và phát hành liên tục nhiều những tác phẩm xuất sắc.
Hàng loạt những tác phẩm của những nhà văn đều triệu tập phê phán và tố cáo mãnh liệt tình trạng áp bức, bóc lột, chủ trương bịp bợm, giả dối của chính sách cai trị, đồng thời trình diện nỗi thống khổ của người dân và những sự đồng cảm, đau thương.
Chặng đường từ thời điểm năm 1940 – 1945
Ở quy trình này, văn học hiện thực phê phán vẫn là chủ yếu, hơn thế nữa là những nét sắc sắc được thể hiện một cách nổi trội trong những sáng tác nổi tiếng của nhà văn Nam Cao.
Những nhân vật qua ngòi bút của Nam Cao luôn hướng tới việc phân tích xã hội thông qua việc đánh mạnh vào tâm ý nhân vật.
Như vậy, hoàn toàn có thể nói rằng văn học hiện thực phê phán ở Việt Nam được trải qua 3 quy trình tăng trưởng được chia đều từ thời điểm năm 1930 – 1945 và đã đạt được nhiều những thành tựu xuất sắc ở những quy trình cuối.
Những thành tựu nổi trội của văn học hiện thực phê phán 1930 – 1945
Những tên tuổi lớn đã góp phần cho việc tăng trưởng của văn học hiện thực phê phán của Việt Nam ở quy trình này phải kể tới như Nguyễn Công Hoan, Ngô Tất Tố, Vũ Trọng Phụng, Nguyên Hồng, Nam Cao,… Chính những tác phẩm của tớ là một bức tranh vẽ toàn cảnh của một xã hội đen tối bấy giờ.
Những sự phê phán, sự lên ánh mạng mẹ của chính sách thống trị được thể hiện mạnh mẽ và tự tin của những tác phẩm như: Bước đường cùng, Bỉ vỏ, Số Đổ, Chí Phèo, Tắt đèn, Lão Hạc,…
Bức tranh xã hội thời này được những tác phẩm của văn học hiện thực phê phán miêu tả chân thực xã hội lúc đó với việc ảm đạm, nhiều bị kịch, làng quê xơ xác, nhiều những tệ nạn của xã hội, người nông dân bị cường hào ác bá đẩy tới mức đường cùng dẫn tới mất nhân tính và biến chất trở thành một tệ nạn của xã hội.
Các trào lưu Âu hóa do thực dân đề xướng như: Vui vẻ, tươi tắn, cải cách y phục,… ngày càng được lộ rõ những chân tướng và tạo ra nhiều nghịch cảnh được tác phẩm Số Đỏ phản ánh một cách rõ ràng.
Nhiều những tác phẩm có đánh mạnh vào tâm ý nhân vật để phản ánh thực ra xã hội như: Sống mòn, Đời thừa, Chí Phèo,…
Những truyện ngắn trào phúng có tính đả kích sâu cay của Nguyễn Công Hoan như: Đồng hào có ma, tinh thần thể dục,…
Cảm hứng thảm kịch, đồng cảm với những thống khổ của người nông dân Việt Nam thời ấy cũng khá sẽ là một trong những cảm hứng chủ yếu của văn học hiện thực phê phán. Những cảm hứng, những lỗi đồng cảm ấy đều thấm nhuần của những tác phẩm của nhà văn Ngô Tất Tố. Ngoài ra còn thật nhiều những tác phẩm nổi tiếng khác thời bấy giờ phê phán và lên án thực dân, phong kiến, tay sai.
Văn học hiện thực phê phán vào trong năm 1930 – 1945 sẽ là một cuộc vận động trên chính dòng tăng trưởng của thời cuộc đầy những dịch chuyển, trở ngại vất vả của xã hội. Nhưng mặc dầu xã hội có thay đổi ra làm sao, thì những nét chữ, những trang viết sẽ sống mãi với thời hạn.
SỰ KHÁC BIỆT GIỮA CHỦ NGHĨA HIỆN THỰC VÀ CHỦ NGHĨA LÃNG MẠN TRONG PHƯƠNG THỨC PHẢN ÁNH
Sơ lược về chủ nghĩa hiện thực và chủ nghĩa lãng mạn
1.Chủ nghĩa hiện thực là thuật ngữ dùng để chỉ một phương pháp nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp, một trào lưu văn học, đó là chủ nghĩa hiện thực phê phán. Chủ nghĩa hiện thực phê phán là phản ánh hiện thực với cảm hứng phân tích phê phán hiện thực (thuật ngữ này được Macxim Gorki sử dụng thứ nhất). Đây là trào lưu văn học lớn xuất hiện vào trong năm 30- 40 của thế kỷ XIX. Những đại biểu xuất sắc của trào lưu này là Banzăc, Xtăngđan, Gôgôn, LépTônxtôi, Đôtxtôiepxki…
2. Chủ nghĩa lãng mạn là một trào lưu văn học xuất hiện ở Tây Âu sau Cách mạng tư sản Pháp 1789 với những đại diện thay mặt thay mặt tiêu biểu vượt trội: Victo Huy go, Satôbriăng, Muytxê, Lamactin, Puskin, Bai rơn…Đây cũng là thuật ngữ chỉ một phương pháp sáng tác thiên về tái tạo hiện thực, coi trọng yếu tố chủ quan của người nghệ sĩ (lãng mạn trong tiếng Hán nghĩa là sóng tràn bờ).Chủ nghĩa lãng mạn còn là một một khuynh hướng thẩm mỹ và làm đẹp được khơi nguồn từ sự xác lập cái tôi thành viên thành viên được giải phóng về tình cảm, cảm xúc và trí tưởng tượng. Nó phá vỡ tính duy lý, tính quy phạm mực thước của văn chương cổ xưa. Nó thích phù thích hợp với công chúng thanh niên vì tuổi trẻ nói chung giàu nhiệt tình và mộng mơ, thích những điều mới lạ, độc lạ, khác thường.
II.Khuynh hướng hiện thực và lãng mạn trong văn học Việt Nam.
1.Văn học hiện thực phê phán Việt Nam 1930 – 1945.
Những tiền đề chính trị xã hội, văn hoá tạo ra cơ sở cho việc xuất hiện văn học hiện thực phê phán Việt Nam 1930 – 1945.
Sau khi xâm lược thực dân Pháp ra sức củng cố vị thế thống trị, chúng bắt tay khai thác thuộc địa đẩy dân ta lún sâu hơn cảnh bần hàn. Tiếp đó, chúng ra sức bóc lột dân ta để bù lại những thiệt hại to lớn do cuộc khủng hoảng rủi ro không mong muốn cục bộ kinh tế tài chính 1929-1933 gây ra đẩy nền kinh tế thị trường tài chính Việt Nam vào tới chỗ trớ trêu: sản xuất bị đình đốn, ngân hàng nhà nước rút bớt giấy bạc đẩy nông dân và công thương đến chỗ phá sản, vỡ nợ thất nghịêp ngày càng tăng, hạn hán lụt lội liên tục xẩy ra, thuế khoá nặng nề, đói trầm trọng, nhân dân bị bóc lột đến tận xương tuỷ trong lúc đó những ông chủ bà chủ sống xa hoa, xích míc dân tộc bản địa và thực dân Pháp, nông dân và địa chủ ngày càng thâm thúy.
Xã hội Việt Nam có sự biến hóa: đô thị mở rộng, thi trấn mọc lên, quan hệ xstb hình thành, thành viên trở thành một thực thể, văn học Việt Nam từ từ thoát khỏi ảnh hưởng của văn hoc Trung Quốc, khởi đầu tiếp xúc với nền văn học phương Tây.
Xã hội Việt Nam lúc ấy chịu ràng buộc của thật nhiều luồng tư tưởng. Tư tưởng phong kiến được thực dân Pháp ra sức khuyến khích: suy tôn Khổng giáo, bảo tồn quốc hồn quốc tuý, lôi kéo trở về với nền văn học cũ với mục tiêu triệt tiêu tinh thần đấu tranh của nhân dân ta. Tư tưởng tư sản với hai khunh hướng tich cực và xấu đi: xấu đi ở đoạn chịu ràng buộc của khuynh hướng duy tâm tư nguyện vọng sản trong triết học của Frơt, Nisơ; tích cực là chịu ràng buộc của khuynh hướng dân chủ tư sản qua một số trong những tác phẩm của những nhà văn hiện thực của Pháp, của toàn thế giới và tiếp thu triết học duy vật biện chứng Rutxô, Điđơrô…Tư tưởng Mác xit và tinh thần nhân văn nhân đạo: hạt nhân là cái nhìn biện chứng khoa học góp thêm phần hình thành toàn thế giới quan tiến bộ thôi thúc những nhà văn tìm hướng giải phóng cho con người mở ra quan điểm mới, cảm thông, bênh vực, ca tụng con người.
Chủ nghĩa hiện thực Việt Nam phát sinh từ tình hình xã hội, lịch sử văn hóa truyền thống đó. Nó tiếp thu thành tựu vĩ đại của trào lưu hiện thực phê phán toàn thế giới tuy nhiên nó đi theo con phố riêng.
b.Quá trình tăng trưởng của văn học hiện thực phê phán Việt Nam 1930 – 1945
*Chặng thứ nhất 1930-1935
Xuất hiện một số trong những cây bút thu hút được sự để ý quan tâm của fan hâm mộ. Nguyễn Công Hoan với tập truyện “Người ngựa ngựa người” (1934), Kép Tư Bền (1935), Vũ Trọng Phụng với hai phóng sự “Cạm bẫy người” (1933), “Kĩ nghệ lấy Tây” (1934); Tam Lang với phóng sự “Tôi kéo xe” (1935), truyện ngắn “Một đêm trước”; Ngô Tất Tố với “Giao cầu thuyên tán”; Tú Mỡ với tập thơ trào phúng “Dòng nước ngược”. Nguyễn Công Hoan là đại biểu xuất sắc nhất.
Các tác phẩm của chủ nghĩa hiện thực phê phán thời kì này đã toát lên tinh thần phê phán: phê phán tính chất bất công, vô nhân đạo của xã hội; thể hiện sự cảm thông, thương xót riêng với những nạn nhân của xã hội.
Hạn chế: nội dung phản ánh hiện thực của những tác phẩm thời kì này còn hạn hẹp, chưa thâm thúy, mới chỉ phản ánh hiện tưọng nổi lên trên mặt phẳng của xã hội chưa triệu tập vào xích míc cơ bản của xã hội, tính chất chiến đấu chưa cao, mục tiêu phê phán chưa thật đúng chuẩn, toàn thế giới nhân vật mới triệu tập vào dân nghèo, lưu manh thành phố. Nhiều tác phẩm mới chỉ có tính chất ghi chép, tình cảm của những nhà văn riêng với những người nghèo không được thâm thúy, cái nhìn còn tồn tại vẻ khinh bạc, một vài phóng sự chịu ràng buộc nặng nề của chủ nghĩa tự nhiên…
*Chặng thứ hai 1936-1939
Phong trào dân tộc bản địa dân chủ tăng trưởng mạnh, những tác giả được tự do trên văn đàn, có Đk tiếp xúc với sách báo cách mạng công khai minh bạch; lưỡi kéo kiểm duyệt của thực dân Pháp đỡ gắt gao hơn, không khí của thời phát đạt huy cao độ sở trường của nhà văn nên văn học hiện thực phê phán tăng trưởng rực rỡ hơn bao giờ hết. Lực lượng sáng tác ngày càng đông, cạnh bên những nhà văn của quy trình trước có thêm Mạnh Phú Tứ, Đồ Phồn, Nguyên Hồng, Trần Tiêu…Các tác phẩm phong phú, xuất hiện nhiều tiểu thuyết, tiểu phẩm, truyện ngắn phát huy được sức mạnh như một vũ khí sắc và nhọn: Ngô Tất Tố với “Tắt Đèn”, “Lều chõng”; Vũ Trọng Phụng với “Số đỏ”, “Giông tố”, “Vỡ đê”, “Cơm thầy cơm cô”; Nguyên Hồng có “Bỉ vỏ”, “Những ngày thơ ấu”, Nguyễn Công Hoan có “Bước đường cùng”, “Cái thủ lợn”…
Các nhà văn hiện thực phê phán thời kì này bắt đâu đi sâu phản ánh bản chất đích thực và những yếu tố nổi cộm trong tâm xã hội: xích míc giai cấp, những thủ đoạn của quan lại phong kiến, chủ trương thâm độc của thực dân; nói lên thật thống thiết nỗi khổ của nông dân, cổ vũ, biểu dương tinh thần đấu tranh, phản kháng, xây dựng thành công xuất sắc nhân vật điển hình trong tình hình điển hình. Nhiều cuốn tiểu thuyết khái quát được những mảng lớn của đời sống xã hội. Ngọn cờ của chặng này là Ngô Tất Tố, Nguyên Hồng, Vũ Trọng Phụng.
Cuối 1939 khi trận chiến tranh toàn thế giới xẩy ra dưới ách của hai đế quốc thực dân Nhật, Pháp, văn học lại bị trấn áp gắt gao.
*Chặng thứ ba: 1940-1945
Trào lưu văn học hiện thực phê phán đi đến chỗ tàn lụi, Ngô Tất Tố không hề viết văn mà quay sang nghành khảo cứu, Nguyễn Công Hoan bị thực dân Pháp treo giò, rơi vào tư tưởng sai lầm không mong muốn thoái hoá (tiểu thuyết Thanh đạm ca tụng quan lại), Vũ Trọng Phụng mất năm 1939. Xuất hiện trên văn đàn lúc bấy giờ là Tô Hoài, Bùi Hiển, Kim Lân, Nam Cao….
Các nhà văn thời kì này lảng tránh những yếu tố nóng bỏng. Truyện của Tô Hoài phản ánh phong tục tập quán sinh hoạt của vùng nông thôn ngoại ô, đằng tiếp theo này đã cho toàn bộ chúng ta biết hình ảnh xã hội đang đói khổ, cùng quẫn, cái xã hội của những người dân nông dân nghèo, thợ dệt vải bị phá sản, cảnh bỏ làng đi làm việc thuê, những mối tình dang dở (Xóm giếng rất mất thời hạn rồi, Quê người, Giăng thề…), Bùi Hiển đi vào phản ánh môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường làm ăn của người dân chài lưới Quảng Nam: mê tín dị đoan, nóng nảy cục cằn nhưng có tinh thần nhân hậu (Nằm vạ). Đáng để ý quan tâm nhất là Nam Cao. Nam Cao là cây bút có chiều sâu của chủ nghĩa hiện thực. Tác phẩm của ông đã nêu lên những yếu tố lớn lao có tính chất triết lí , khái quát xã hội thâm thúy và đã có những siêu phẩm để đời.
So với quy trình trước, văn học hiện thực phê phán quy trình này xuất hiện yếu: ít xuất hiện những điển hình bất hủ, ít có những tiểu thuyết lớn, quan điểm bế tắc hơn, bi quan hơn, có những tác phẩm chất lượng còn mờ nhạt.
Văn học lãng mạn Việt Nam
Những mầm mống của chủ nghĩa lãng mạn đã xuất hiện ở việt nam từ thời gian cuối thế kỷ XIX với thơ văn, từ khúc của Chu Mạnh Trinh, Dương Khuê, Dương Lâm, Đào Tấn…Đầu thế kỷ XX, chủ nghĩa lãng mạn thể hiện khá khá đầy đủ những đặc trưng của nó trong thơ Tản Đà và trong văn của Hoàng Ngọc Phách (tiểu thuyết Tố Tâm). Đến quy trình 1930-1945, với lớp nhà văn Tây học trẻ tuổi, cái tôi thành viên mới thực sự được thể hiện thâm thúy . Chủ nghĩa lãng mạn do đó tăng trưởng thành trào lưu rầm rộ với khá đầy đủ đủ đặc trưng của nó trên những thể loại: thơ, truyện ngắn, bút ký, tùy bút
a.Thơ Mới lãng mạn
* Hoàn cảnh lịch sử xuất hiện trào lưu thơ Mới
Thơ Mới là thơ lãng mạn. Đó là tiếng nói của giai cấp tiểu tư sản. Sự xuất hiện của giai cấp tư sản và tiểu tư sản thành thị với những tư tưởng tình cảm mới, những thị hiếu thẩm mỹ và làm đẹp mới cùng với việc giao lưu văn hóa truyền thống Đông Tây là nguyên nhân sâu xa dẫn đến trào lưu thơ Mới Ra đời.
Năm 1919 chấm hết chính sách thi tuyển Hán học, thơ Đường mất dần vị trí duy nhất. Các tác phẩm cổ xưa của Coocnây, Môlie và những tác phẩm văn học lãng mạn Pháp thế kỷ XIX của Lamactin, Bôđơle xuất hiện và được trình làng rộng tự do trên văn đàn, trong nhà trường…Chính những thay đổi trong sinh hoạt tư tưởng và sự tiếp xúc với văn học lãng mạn Pháp đã từ từ mang đến cho thanh niên tiểu tư sản thành thị trong năm 30 của thế kỷ này những tình cảm mới, những rung động mới. Họ yêu đương mơ mộng, vui buồn khác những nhà thơ xưa. Trong chương trình diễn thuyết ở trong nhà hội Quy Nhơn tháng 6-1934, Lưu Trọng Lư đã nói : “Các cụ ta ưa những red color choét, ta lại ưa màu xanh nhạt, Các cụ bâng khuâng vì tiếng trùng đêm khuya, ta lại nao nao vì tiếng gà đúng ngọ. Nhìn thấy một cô nàng xinh xắn ngây thơ, những cụ ông cụ bà coi như đã làm một điều tội lỗi, ta thì cho là thông thoáng như đứng trước một cánh đồng xanh… Cái ái tình của những cụ ông cụ bà là yếu tố hôn nhân gia đình nhưng riêng với ta thì trăm hình muôn trạng: cái tình say đắm, cái tình thoảng qua, cái tình gần gụi, cái tình xa xôi, cái tình trong mức chừng thời hạn ngắn, cái tình ngàn thu…”. Chính vì sự rất khác nhau sâu xa đó giữa hai thế hệ mà những câu thơ ngâm hoa vịnh nguyệt sáo mòn và cũ rích trên Nam Phong , Văn học tạp chí, Tiếng dân không hề phù thích hợp với tình cảm mới của tớ. Phong trào Thơ mới lãng mạn Việt Nam Ra đời năm 1932 đó đó là để phục vụ nhu yếu tình cảm của một tầng lớp thanh niên mới. Một trào lưu văn học Ra đời bao giờ cũng phản ánh những yên cầu nhất định của xã hội. Nó là tiếng nói của một tầng lớp người, của một giai cấp vừa mới Ra đời, đang lớn lên hoặc già cỗi trong xã hội. Văn học lãng mạn 1932 trở đi là tiếng nói của tư sản và tiểu tư sản thành thị. Thơ mới hầu hết là tiếng nói của giai cấp tư sản và tiểu tư sản thành thị là nguyên nhân chính cho trào lưu Thơ mới Ra đời.
*Quá trình tăng trưởng
– Thời kỳ 1932-1935:
Bắt đầu quy trình sinh thành của Thơ mới, bài thơ được gọi là Thơ mới và dư luận khen chê sôi sục là bài Tình già của Phan Khôi được trình làng bạn đọc trên Phụ nữ Tân văn số 122, ngày 10-3-1932, cùng với bài trình làng lấy tên Một lối thơ mới trình chánh giữa làng thơ. Lưu Trọng Lư là người diễn thuyết nhiệt huyết nhất bênh vực thơ mới và là người dân có công khai minh bạch sinh ra thơ mới. Bài thơ Ðường đời và Vắng khách thơ là những bài thơ mới của Lưu Trọng Lư xuất hiện sau bài Tình già của Phan Khôi. Thơ Lưu Trọng Lư là một lối thơ quen thuộc của dân tộc bản địa, một chút ít xưa của thơ Ðường. Lưu Trọng Lư đến với thơ bằng cả tâm hồn sầu mộng của tớ. một mối sầu hoài cảm… Thế Lữ là người dân có công trong việc xây dựng nền thơ mới. Phan Khôi, Lưu Trọng Lư chỉ là người làm cho những người dân ta để ý quan tâm đến thơ mới mà thôi, còn Thế Lữ mới đó đó là người làm cho những người dân ta tin cậy vào tương lai của thơ mới. Thế Lữ xuất hiện được Hoài Thanh nhìn nhận rất cao: Ðộ ấy thơ mới vừa Ra đời. Thế Lữ như vầng sao đột hiện ánh sáng chói khắp cả trời thơ Việt Nam. Thơ Thế Lữ tiêu biểu vượt trội cho tiếng nói của cái tôi trong thơ mới thời kì đầu. Nó nhiệt huyết tự xác lập, vẫn không ít còn dè dặt, tình yêu còn mức độ, chứ chưa buông tuồng, ích kỉ trắng trợn như về sau. Thế Lữ nói đúng cái tôi trong thơ mới khi lôi kéo yêu đi, yêu mãi bạn lòng ơi. Thơ Thế Lữ thời kì đầu say sưa thoát li hiện thực. Nhưng những sự kiện lớn lao của lịch sử còn dư vang trong tâm trí. Thơ Thế Lữ có ấp ủ một tinh thần dân tộc bản địa, một khát khao tự do. Thời kì đầu tinh thần dân tộc bản địa đó đó đó là tiếng vọng lại xa xôi của trào lưu cách mạng (1930-1931).
– Thời kì 1936-1939:
Thời kì này xuất hiện nhà thơ Xuân Diệu trường hợp tiên tiến và phát triển nhất trong những nhà thơ mới (thi nhân Việt Nam). Xuân Diệu xuất hiện chiếm hẳn dịa vị duy nhất trên thi đàn. Tiếng thơ của Xuân Diệu như luồng gió mát thổi tâm hồn trẻ: Xuân Diệu là nhà thơ thứ nhất của Việt Nam đã vận dụng thuyết hiện sinh vào thi ca (Nguyễn Tấn Long-Việt Nam thi nhân tiền chiến). Thời kì này còn xuất hiện Nguyễn Bính: nhà thơ chân quê ; Huy Cận, người dồn cả cái buồn thời đại vào thơ, Hàn Mặc Tử với hồn thơ đau thương kỳ dị…
-Thời kì 1940- 1942:
Do đại chiến toàn thế giới lần hai, xã hội Việt Nam bước vào trong năm khủng hoảng rủi ro không mong muốn cục bộ tột độ. Văn học công khai minh bạch trình làng hỗn loạn. Cái Tôi trong thơ mới rút đến sợi tơ ở đầu cuối. Mỗi nhà thơ thoát li một cách, và càng thoát li lại càng lạc lối. Từ 1940 về sau thơ mới càng ra đi con phố đấu tranh cách mạng. Thơ mới lắm Xu thế, nhiều sắc tố nhưng đều là những hình thức rất khác nhau của yếu tố khủng hoảng rủi ro không mong muốn cục bộ. Nhóm Dạ Ðài: Vũ Hoàng Chương, Trần Dần, Ðinh Hùng. Nhóm Xuân Thu Nhã Tập trình làng một lối thơ khó hiểu, gồm những thành viên: nhà thơ Nguyễn Xuân Sách, nhạc sĩ Nguyễn Xuân Khoát, Nguyễn Ðỗ Cung, Phạm Văn Hạnh, Nguyễn Lương Ngọc, Ðoàn Phú Tứ . Xu hướng thoát li siêu thoát triết lí thần bí tiêu biểu vượt trội là Huy Cận với Vũ trụ ca, Kinh cầu tự, Chế Lan Viên với Vàng sao…
b.Văn xuôi lãng mạn với nhóm Tự lực văn đoàn
* Hoàn cảnh Ra đời
Người sáng lập Tự lực văn đoàn là Nguyễn Tường Tam, bút danh Nhất Linh. “Tự lực” là có ý tự sức mình gây ra một cơ sở chứ không cậy nhờ chính phủ nước nhà hay một thế lực tài chính nào và cũng không tuân theo một thông tư nào, đường lối do chính họ nêu lên. Nhóm gồm có 7 thành viên: Nhất Linh, Khái Hưng, Thế Lữ, Hoàng Đạo, Thạch Lam, Tú Mỡ, Nguyễn Gia Trí.
Quan điểm xã hội và nhân sinh chủ trương duy tân và cấp tiến, họ muốn phá bỏ xã hội nho phong với những tập tục lễ giáo, đả phá những hủ tục dân quê, đả phá phong thái đạo học, thành kiến chán đời của lớp người đứng tuổi trong xã hội. Họ đưa ra ý niệm sống ôn hòa, họ muốn cải cách dân chúng, nhất là dân quê. Họ tôn vinh tự do thành viên, niềm sung sướng vật chất và chủ nghĩa yêu đời của lớp người trẻ tuổi. Quan niệm nhân sinh này từ từ ngả theo tiềm năng chính trị, đả thay máu chính quyền sách quan liêu phong kiến, tẩy chay chính sách dân bản bù nhìn và đòi tự do dân chủ. Năm 1940, nhóm ngừng hoạt động và sinh hoạt giải trí, chuyển sang hoạt động và sinh hoạt giải trí chính trị.
*Tôn chỉ và đường lối sáng tác
– Tự sức mình làm ra những sách có mức giá trị về vật chất chứ không phiên dịch sách quốc tế nếu những sách này chỉ có tính chất vật chất.
– Làm giàu cho văn sản của giang sơn.
– Họ chủ trương soạn những cuốn sách có tư tưởng xã hội để làm cho xã hội tốt đẹp hơn.
– Soạn những cuốn sách có tính chất dân dã -> cổ vũ mọi tình nhân chủ nghĩa dân dã.
– Dùng một lối văn giản dị, dễ hiểu, ít chữ Nho -> tính cách An Nam
– Lúc nào thì cũng mới, trẻ, yêu đời, phấn đấu, tin tưởng
– Ca tụng yếu tố b.dân làm cho những người dân khác yêu nước một cách b.dân
– Trọng tự do thành viên
– Cho người ta biết rằng đạo Khổng không hợp thời.
– Vận dụng phương pháp sáng tác phương Tây trong văn chương Việt Nam
*Quá trình tăng trưởng
– 1932 -1934: Cổ vũ cho thành viên, chống lễ giáo phong kiến
– 1934-1939: Chống lễ giáo phong kiến, Xu thế nghiêng về dân dã, những hoạt động và sinh hoạt giải trí cải cách thôn quê, lý tưởng hóa hình ảnh người chinh phụ.
– Từ 1939 trở đi: Xuống dốc và kết thúc bằng một số trong những tác phẩm đi vào thi vị hóa đời sống, ca tụng lối sống thành viên, ích kỉ : “Bướm trắng…”
* Đóng góp của Tự lực văn đoàn
Về nội dung: chống lễ giáo phong kiến, đấu tranh cho tự do yêu đương và đòi quyền sống và cống hiến cho con người, đòi giải phóng thành viên,thành viên. Còn ở quy trình này họ tôn vinh môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường thành viên; những nhà văn đã theo tư tưởng đứng về phía cái mới, cổ vũ cho văn minh phương Tây.
Về nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp: Lối văn giản dị, ít chữ Nho, đi sâu mày mò đời sống nội tâm, tâm ý nhân vật. Các tác giả có ý thức thay đổi về diễn biến, kết cấu trong thể loại văn xuôi.Trong văn trung đại, kết cấu thường theo thời hạn, kết cấu biên niên, theo mô tip gặp gỡ – chia tay – đoàn tụ.Trong tiểu thuyết tự lực văn đoàn, kết cấu phong phú, linh hoạt, yên cầu nhà văn phải xử lý tuyến sự kiện và tuyến nhân vật. Tự sự xen lẫn miêu tả, với đối thoại, độc thoại nội tâm, với những lời phản hồi trữ tình ngoại đề, chi phối cách sắp xếp hình thức kết cấu. Tác phẩm của nhóm Tự lực văn đoàn đã xóa khỏi cách kết cấu đơn tuyến thay bằng kết cấu đa tuyến, sử dụng hình thức trái chiều để tạo trường hợp căng thẳng mệt mỏi. Có thể nói: “Với Tự lực văn đoàn, tiếng Việt trong sáng hơn, chấm hết những câu văn biền ngẫu chồng chất điển cố Hán-Việt. Với Tự lực văn đoàn cũng không hề những câu lai căng cộc lốc như văn của Hoàng Tích Chu mà là những lời ăn tiếng nói của nhân dân được tinh lọc, gọt giũa, trau chuốt đưa vào tác phẩm. Có thể nói, Tự lực văn đoàn đã góp thêm phần tân tiến hóa văn chương Việt Nam”.
Một số điểm khác lạ trong phương thức phản ánh giữa chủ nghĩa hiện thực và chủ nghĩa lãng mạn.
Nguyên tắc phản ánh hiện thực
Chủ nghĩa hiện thực coi trọng nguyên tắc lịch sử rõ ràng. Đây là một trong những nguyên tắc phản ánh đời sống của chủ nghĩa hiện thực, là nét khu biệt giữa chủ nghĩa lãng mạn và chủ nghĩa hiện thực. Cách tiếp cận chủ quan với việc mô tả hiện thực là điểm lưu ý của chủ nghĩa lãng mạn, còn chủ nghĩa hiện thực lại để ý quan tâm đến việc mô tả khách quan đời sống. Các nhà văn hiện thực nhìn nhận sự vật theo một quy trình nào đó và họ có tham vọng biết đúng chuẩn lịch sử xã hội. Banzăc – đại biểu xuất sắc của trào lưu hiện thực phê phán nói “Chính xã hội Pháp mới là sử gia còn tôi chỉ là người thư kí”.
Chủ nghĩa lãng mạn coi trọng nguyên tắc biểu lộ. Văn học lãng mạn sáng tạo nhân vật, hình ảnh, trường hợp nhằm mục đích thỏa mãn nhu cầu việc biểu lộ lý tưởng và tình cảm mãnh liệt của nhà văn. Nhân vật hành vi theo ý muốn chủ quan của tác giả, thể hiện một cách trực tiếp tư tưởng của nhà văn.
Đề tài, cảm hứng, lý tưởng thẩm mỹ và làm đẹp
Chủ nghĩa hiện thực:
Cảm hứng chủ yếu là phê phán, bóc trần, phê phán thực tại xã hội. Lý tưởng thẩm mĩ của chủ nghĩa hiện thực có tính nhân đạo. Nếu chủ nghĩa lãng mạn khuynh hướng về phía cái phi thường thì chủ nghĩa hiện thực hướng tới cái thông thường. Với những nhà văn hiện thực, nét trẻ trung gắn với cái thực “Chúng tôi không yên cầu lí tưởng môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường mà yên cầu chính bản thân mình môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường như nó vốn có, tốt hoặc xấu mà ta không thích tô điểm” (Biêlinxki). Với những nhà văn, phụng sự nét trẻ trung đó đó là thái độ phủ nhận hiện thực, cái hiện thực xấu xa, tàn ác. Vì vậy trong một số trong những tác phẩm hiện thực, nhà văn không xây dựng hình tượng nhân vật chính diện, mang vẻ đẹp lý tưởng (Tấn trò đời của Ban dăc, Số đỏ của Vũ Trọng Phụng…) Trả lời phỏng vấn của giới phê bình, Banzăc nhận định rằng: Người ta yên cầu toàn bộ chúng ta xây dựng những nhân vật đức hạnh nhưng tìm đâu thấy nguyên mẫu của những nhân vật đó. Vũ Trọng Phụng cũng chỉ ra trong tác phẩm của tớ, rằng xã hội tư sản thành thị đương thời về bản chất là chó đểu và vô nghĩa lý. Trong cuộc bút chiến với Nhất Chi Mai, ông xác lập: Các ông muốn tiểu thuyết cứ là tiểu thuyết, tôi và những nhà văn cùng chí hướng như tôi muốn tiểu thuyết phải là yếu tố thực ở đời.
Nhà văn lãng mạn thường hướng tới những cái phi thường có tính biệt lệ. Chẳng hạn, truyện ngắn Chữ người tử tù xây dựng một không khí thiêng liêng khác thường, con người cũng tài hoa, dũng liệt một cách rất đỗi nghệ sĩ như Huấn Cao. Văn học lãng mạn còn xây dựng những hình tượng con người vượt lên thực tại của đời sống của tình hình, hướng tới một chiếc gì tốt đẹp và thánh thiện hơn hiện thực. Có khi đó chỉ là những khát vọng dẫu mơ hồ nhưng cũng đủ để niềm tin của con người dân có điểm tựa.
Khát vọng chờ chuyến tầu đêm qua phố huyện nghèo (Hai đứa trẻ – Thạch Lam) đó đó là được viết theo cảm hứng lãng mạn bay bổng ấy. Hai chị em Liên đợi tầu không xuất phát từ nhu yếu vật chất. Hai đứa trẻ chờ tầu bởi nhu yếu tinh thần, chuyến tầu đêm là cả một nụ cười lớn. Con tầu mang lại phố huyện một luồng ánh sáng rực rỡ và những âm thanh sôi động xua đi không khí yên bình của phố huyện nghèo. Bên cạnh đó, con tầu khiến chị em Liên như trở về với quá khứ tươi đẹp, con tầu chạy tới từ Tp Hà Nội Thủ Đô, chạy tới từ tuổi thơ đã qua. Hai chị em đã có thời sống ở Tp Hà Nội Thủ Đô xa xăm, tươi đẹp, huyên náo, hai chị em từng được đi dạo bờ hồ, được ăn những thức quà ngon, uống những cốc nước lạnh xanh đỏ. Con tầu đã thức tỉnh dậy một miền kí ức tuổi thơ tươi đẹp để cân đối lại cuộc sống không mấy nụ cười, niềm sung sướng nơi phố huyện nghèo. Vì vậy khi tầu đến, Liên và An đứng cả dậy khuynh hướng về phía con tầu và khi con tầu đi rồi Liên vẫn lặng theo mơ tưởng.
Chất lãng mạn được phối hợp thuần thục với chất hiện thực tạo ra vẻ đẹp riêng của văn xuôi lãng mạn. Cảnh cho chữ trong Chữ người tử tù được miêu tả một cách chân thực, rõ ràng, rõ ràng: Thời gian: lúc nửa đêm; không khí: trại giam tỉnh Sơn; yếu tố: trình làng giữa ba nhân vật Huấn Cao, viên quản ngục, thầy thơ lại. Tuy nhiên cảnh hiện thực và lại lãng mạn gợi liên tưởng tới sự bất tử của cái đẹp. Ngọn đuốc rừng rực trong bong đêm gợi liên tưởng tới tài năng khí phách, thiên lương; mùi thơm của chậu mực và mầu trắng tinh của tấm lụa bạch là hình tượng cho vẻ đẹp của tấm lòng và tài năng…
Đề tài trong văn học hiện thực là những yếu tố nóng bỏng trong xã hội, những xung đột và xích míc giai cấp. Đề tài trong văn học lãng mạn lại là tình yêu, vạn vật thiên nhiên, quá khứ, văn hóa truyền thống…, những yếu tố có tính muôn thuở, vững chãi.
III. Hệ thống hình tượng
1.Chủ nghĩa hiện thực miêu tả môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường bằng hình tượng tương ứng với bản chất những hiện tượng kỳ lạ của chính môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường, bằng điển hình hoá những hiện tượng kỳ lạ của chính môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường. Nguyên tắc này xuất phát từ tham vọng của những nhà văn hiện thực muốn mô tả hiện thực đúng như nó vốn có. Vì vậy, có nhà nghiên cứu và phân tích phát biểu rằng “Chủ nghĩa hiện thực bắt nguồn từ nơi nào tương quan với thực tại, nơi mà tái tạo chân lí của đời sống”. Do vậy, chủ nghĩa hiện thực hay dùng nguyên mẫu, rất ghét hư cấu bịa đặt trong cả trong việc lựa chọn một tên thường gọi, tên thường gọi riêng với họ cũng rất thân thiện riêng với đời sống. Văn học hiện thực miêu tả những thành viên, những hiện tượng kỳ lạ ngẫu nhiên có tính quy luật chứ không phải cái ngẫu nhiên biệt lệ; những hình tượng nhà văn mô tả phải nói lên được bản chất của đời sống.
Văn học hiện thực thường khắc họa hình tượng thông qua thủ pháp nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp điển hình hóa. Điển hình hoá là giải pháp nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp nhằm mục đích làm cho hình tượng nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp trở thành điển hình là con đường mang sáng tạo nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp đạt đến rất chất lượng. Điển hình hoá là hình thức khái quát hoá – đặc trưng của phương pháp hiện thực hình thành trên cơ sở quan sát tình hình lặp đi lặp lại tương đối ổn định của những hiện tượng kỳ lạ tính cách và quá trinh môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường cùng loại trong thực tại. “Cần phải quan sát những người dân cùng lọai để sáng tác lên một điển hình nhất định” Leptônxtôi. Chính vì lẽ đó, chủ nghĩa hiện thực rất chú trọng quan hệ biện chứng giữa tính cách điển hình và tình hình điển hình.
Tính cách điển hình là yếu tố phối hợp hài hoà giữa tính riêng sắc nét và tính chung có ý nghĩa khái quát cao. Nói một cách khác, nó vừa mang nét tính cách riêng có của tớ lại vừa mang điểm lưu ý của tầng lớp, giai cấp trong xã hội “Tính cách điển hình là con người này, lạ mà quen” (Hêghen).
Hoàn cảnh điển hình là tình hình được tái hiện trong tác phẩm phản ánh được bản chất hoặc một vài nét bản chất trong môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường với những ý niệm giai cấp rõ ràng. Tính cách điển hình là con đẻ của tình hình điển hình, chịu sự tác động của tình hình điển hình.
Chủ nghĩa lãng mạn xây dựng những tính cách phi thường trong những tình hình phi thường, tính cách không tồn tại trong những tình hình không tồn tại. Các nhà văn lãng mạn thường tìm kiếm những giá trị cao đẹp trong những cảnh đời tăm tối, tầm thường; mày mò cái cao cả trong những số phận bị ruồng bỏ, chà đạp. Trong Hai đứa trẻ, Thạch Lam xúc động, trân trọng cái khát vọng được đổi đời, được sống niềm sung sướng hơn của những con người nhỏ bé bị quên béng nơi phố huyện nghèo xưa. Nguyễn Tuân trong Chữ người tử tù tìm thấy sự tỏa sáng của nhân cách người tử tù nơi ngục thất tăm tối; sự vươn lên nét trẻ trung, cái thiên lương của một ngục quan, trong một nhà tù xã hội phong kiến xấu xa, suy tàn.
Nhân vật của văn xuôi lãng mạn hành vi theo sự tưởng tượng chủ quan của nhà văn và trực tiếp thể hiện tư tưởng của tác giả. Liên và An tuy còn nhỏ nhưng phải thay mẹ trông coi một quán tạp hóa nhỏ để kiếm sống. Hàng đêm những em lại cố thức để tiếp chuyến tàu đêm trải qua phố huyện. Con tàu với những toa sang trọng, đèn sáng trưng chiếu sáng xuống mặt đường và tiếng còi rít lên rầm rộ như mang theo cả một toàn thế giới khác trái chiều với cái phố huyện tăm tối, yên bình. Nó như thắp lên trong tâm hồn của những em một niềm khát vọng dẫu mơ hồ nhưng thật xúc động, đáng trân trọng. Nhà văn muốn thông qua đó thể hiện khát vọng của những con người nhỏ bé bị quên béng trong xã hội cũ…
Văn học lãng mạn là tự do biểu lộ tình cảm của cái tôi thành viên, những nhà văn lãng mạn thường tuyệt đối hóa vai trò của cái tôi thành viên, đặt nó cao hơn thực tiễn khách đời sống để thể hiện tư tưởng của tớ. Nhân vật trong Chữ người tử tù thể hiện quan điểm thẩm mĩ riêng của Nguyễn Tuân: Cái đẹp gắn với văn hóa truyền thống dân tộc bản địa, gắn với điều thiện, có sức cảm hóa cái xấu, điều ác và nét trẻ trung luôn bất tử với đời.
1.Văn học hiện thực coi trọng sự chân thực của những cụ ông cụ bà thể.
Chi tiết là cty nhỏ nhất của sáng tác, là vật liệu xây dựng lên hình tượng văn học. Chi tiết hoàn toàn có thể là một lời nói, một nét tính cách ngoại hình, một khâu trong quan hệ…
Chi tiết chân thực là rõ ràng có thật hoặc hoàn toàn có thể có tính thống nhất với hiện thực môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường.
Vai trò của những cụ ông cụ bà thể chân thực: mọi rõ ràng đều phải có ý độc lập góp thêm phần đan dệt nên những hình tượng sinh động, những tính cách điển hình trong tình hình điển hình.
Văn học lãng mạn thường sử dụng thủ pháp tương phản, trái chiều, thích khoa trương, phóng đại, sử dụng ngôn từ giàu sức biểu lộ cảm xúc.
Cảnh tượng cho chữ trong Chữ người tử tù là một đoạn văn giầu kịch tính, sử dụng thành công xuất sắc nghệ tiên tiến và phát triển thuật trái chiều, tương phản. Trước hết đó là yếu tố trái chiều tương phản về cảnh. Chơi chữ là một thú chơi thanh nhã thường được trình làng ở những thư phòng, lại được trình làng tại phòng giam “chật hẹp, ẩm ướt, tường đầy mạng nhện rác rưởi, đất bừa bãi phân chuột, phân gián”. Về thời hạn: Cảnh cho chữ không trình làng lúc thanh thiên bạch nhật mà được trình làng lúc nửa đêm khi lính canh đã ngủ, đêm ở đầu cuối của tử tù Huấn Cao. Cả không khí và thời hạn đều tăm tối. Tương phản với cái tăm tối, dơ bẩn ấy là ánh sáng: ánh sáng đỏ rực của bó đuốc tẩm dầu, là mầu trắng tinh của tấm lụa bạch còn nguyên vẹn lần hồ, là mùi thơm của chậu mực bốc lên. Tuyệt vời hơn tương phản với cái tăm tối ấy của ngục thất là yếu tố sáng tạo ra nét trẻ trung: nét trẻ trung của nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp, nét trẻ trung của tài năng, của dũng khí và nhân cách. Đó còn là một sự tương phản về nhân vật: Vị thế và tư thế của những nhân vật trong cảnh cho chữ cũng luôn có thể có sự thay bậc, đổi ngôi. Huấn Cao là một người tù, “cổ đeo gông, chân vướng xiềng đang đậm tô nét chữ trên tấm lụa bạch trắng tinh” nhưng phong thái ung dung, đĩnh đạc của một người tự do nhất, uy quyền nhất vì ông là người sáng tạo ra nét trẻ trung, tượng trưng cho nét trẻ trung và phẩm giá của con người. Huấn Cao đang viết những con chữ ở đầu cuối cho đời nhưng không phải đi vào cõi chết mà đi vào cõi bất tử bởi cái tài, khí phách và nhân cách của ông đang rất được người tôn kính, giữ gìn bằng toàn bộ thiên lương. Trái lại, viên quản ngục là người dân có uy quyền nhất đang “khúm núm” nhặt những đồng xu tiền kẽm ghi lại ô cho Huấn Cao viết chữ. Đây không phải là cử chỉ sợ sệt luồn cúi mà là yếu tố ngưỡng mộ, trân trọng những dòng chữ ở đầu cuối của Huấn Cao. Nhưng nét chữ vuông, tươi tắn nó nói nên cái tham vọng tung hoành của một đời con người, những nét chữ đó kết tinh tài năng, tận tâm, vẻ đẹp của một con người mà ông từng ngưỡng mộ. Người nghệ sĩ tài hoa hoàn toàn có thể bị hãm hại nhưng nét trẻ trung phi thường thì bất tử khi ở đời vẫn vẫn đang còn thiên lương. Ánh sáng bó đuốc phải chăng là ánh sáng thiên lương mà người tử tù đang chiếu lên để lay tỉnh ngục quan. Chi tiết ngục quan khúm núm và ngục quan vái tử tù trong nước mắt nghẹn ngào “kẻ mê muội này xin bái lĩnh”, đấy là cái vái lạy trước một nhân cách hiếm có cùng với lời thề danh dự. Có thể khi Huấn Cao bị giải vào kinh chịu án chém cũng là lúc viên quản ngục trả áo mũ để về quê để giữ thiên lương cho lành vững bởi con người chỉ xứng danh được thưởng thức nét trẻ trung khi giữ được thiên lương. Bên cạnh đó, những từ ngữ Hán-Việt cổ kính như thiên lương, bức châm, bái lĩnh được sử dụng thuần thục vừa phù phù thích hợp với không khí, cảnh tượng vừa góp thêm phần tạo ra sự thiêng hóa nhân vật theo bút pháp lãng mạn.
Bài tập vận dụng
Một số đề bài tìm hiểu thêm
Đề 1: Sự xen kẽ của những yếu tố hiện thực và thi vị, trữ tình trong truyện ngắn Hai đứa trẻ của Thạch Lam.
Đề 2: Phân tích đối sánh tương quan hai tác phẩm Đời thừa (Nam Cao) và Hai đứa trẻ (Thạch Lam) để thấy sự khác lạ về khuynh hướng văn học.
Đề 3: Vẻ đẹp lãng mạn của cái tôi trữ tình trong hai thi phẩm Vội vàng (Xuân Diệu) và Từ ấy (Tố Hữu).
Đề 4: Về việc sử dụng thủ pháp tương phản trái chiều trong truyện ngắn Chữ người tử tù (Nguyễn Tuân) và đoạn trích Hạnh phúc của một tang gia (Trích Số đỏ – Vũ Trọng Phụng).
Đề 5: Cảm nhận về hai rõ ràng: giọt nước mắt của chàng sinh viên Raxtinhăc (Đám tang lão Gôrio – Banzac) và nụ cười trên khuôn mặt của Phăngtin (Người cầm quyền Phục hồi uy quyền – Huygo)
Đề 2: Phân tích đối sánh tương quan hai tác phẩm Đời thừa – Nam Cao và Hai đứa trẻ – Thạch Lam để thấy sự khác lạ về khuynh hướng văn học.
Đề tài, chủ đề, cảm hứng chủ yếu
* Hai đứa trẻ: Thông qua bức tranh phố huyện, tác giả muốn nói lên ý thức về môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường nghèo nàn quẩn quanh và ước mơ vượt thoát lên cảnh sống đó.
– Bức tranh từ chiều đến đêm được miêu tả qua cảm nhận của Liên, mang đậm yếu tố chủ quan. Từ đó phát sinh ra ý thức về môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường, những mơ ước về một môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường thay đổi. Sự ý thức ở đây không thiên về đời sống vật chất mà hầu hết ở sự đơn điệu, cằn cỗi, mòn mòi của đời sống tinh thần.
– Nhà văn thức tỉnh ở con người những khát vọng, mơ ước về một cảnh sống ý nghĩa hơn. Khát vọng hầu hết được nhìn ở phương diện tinh thần, mơ ước về một điều gì tươi sáng, vui vẻ hơn, dấu ấn của văn phong lãng mạn Thạch Lam.
* Đời thừa: Thông qua khung cảnh sinh hoạt và những thảm kịch của người trí thức, nhà văn muốn nói lên tình trạng tha hóa của người trí thức trong xã hội cũ.
– Từ việc nêu ra tình trạng tha hóa của người trí thức tiểu tư sản đương thời, tác giả đi sâu vào toàn thế giới tâm ý, tâm trạng, những giằng xé nội tâm của nhân vật ở cả hai phương diện: nghề nghiệp và lẽ sống.
– Hiện thực mà Nam Cao miêu tả là hiện thực của tâm ý, tâm trạng, thảm kịch có tính chất phổ cập của những người dân trí thức đương thời, tâm trạng tha hóa phổ cập của người trí thức.
– Nhà văn có khuynh hướng cắt nghĩa, lý giải và nêu ra quy luật của hiện thực khách quan: “khốn nạn” không phải bản chất của nhân vật Hộ mà là tác động của tình hình xấu số, phi lý, bóp nghẹt con người. Đó là cả một quy trình. Qua đó, Nam Cao muốn nêu một quy luật: người trí thức khi bị đẩy vào tình trạng tha hóa, dù có nỗ lực thế nào đi nữa cũng không thể chống lại tình hình nếu môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên xã hội không thay đổi.
– Điểm tương đương: Nhân vật đều phải có hình bóng tác giả, đó là một mẩu hồi ức thời ấu thơ, hay bóng hình một người trí thức trung thực, luôn có Xu thế tự phán xét bản thân.
– Nét khác lạ: Trong Hai đứa trẻ, nhân vật được khắc họa còn nguyên dấu ấn chủ quan của nhà văn, người đọc tưởng như được tiếp xúc với cái tôi của nhà văn Thạch Lam.
Trong Đời thừa, Hộ dù mang dấu tích tự truyện nhưng nguyên mẫu này được xử lý theo phong cách khách quan hóa, xây dựng nhân vật có tính cách điển hình. Thông qua cái riêng không liên quan gì đến nhau thấy được cái chung, phổ cập. Thông qua nhân vật Hộ, ta thấy được bao nhiêu thảm kịch của người trí thức đương thời.
+ Nhân vật Liên: Chú ý đến những cảm hứng, tâm trạng của nhân vật (rất mong manh, mơ hồ, tinh xảo), cảm hứng man mác buồn trước giờ khắc của ngày tàn, cảm hứng tâm hồn yên tĩnh khi ngồi đợi chuyến tàu qua, hoa bàng rụng xuống vai Liên khe khẽ, thỉnh thoảng từng loạt một…
àVăn học lãng mạn thường miêu tả trạng thái có tính chất nhất thời, thoáng qua. Vì vậy, ta thường không thấy được quan hệ giữa con người và tình hình.
+ Nhân vật Hộ hầu hết được khắc họa ở phương diện tâm ý.Tâm lý nhân vật Hộ thường được miêu tả như một quy trình, có những trạng thái xung đột, chuyển hóa và dẫn đến kết quả nào đó (từ thuần nhất đến phức tạp, giằng xé, đẩy nhân vật vào tình thế buộc phải lựa chọn)
à Khắc họa những quy trình tâm ý rất điển hình của người trí thức khi bị đẩy vào tình trạng tha hóa.
Sự tha hóa ở đấy là tha hóa trong nhân cách, trong tâm hồn Hộ. Nó được nhà văn xem xét như một quy trình có tính chất biện chứng. Đó là yếu tố tự ý thức của nhân vật Hộ vào sáng sau. Nam Cao đã thấy được quan hệ giữa thảm kịch tinh thần của Hộ với môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống, tình hình sống của anh ta.
Dù vậy, con người luôn luôn có ý thức chống trả lại sự tha hóa bằng giọt nước mắt, những dằn vặt, đau đớn, thể hiện sự tự ý thức cao.
Cái cao đẹp trong nhân vật của Nam Cao đó đó là trong quy trình đấu tranh chống lại sự tha hóa, nhưng sự đấu tranh ấy chỉ chạm đến độ dấn sâu hơn vào thảm kịch chứ không hỗ trợ anh ta thoát khỏi. Ở nền văn học hiện thực cách mạng tiếp theo đó, con người mới hoàn toàn có thể tìm ra lối thoát.
àQuy luật khách quan của đời sống được những nhà văn hiện thực nhận thức thấm thía.
– Chi tiết:
+ Đời thừa: Chân thực hơn, như đời sống (VD: Từ muốn nói với Hộ nhưng không đủ can đảm nói, Hộ tỉnh dậy vào sáng sau…)
+ Hai đứa trẻ: Tạo ấn tượng về sự việc chân thực (VD: cảnh chợ vãn, những đứa trẻ nhặt nhạnh thanh nứa thanh tre, cảnh lên đèn, con tàu trải qua….) nhưng mang đậm dấu ấn chủ quan của nhân vật và cũng đó đó là của tác giả.
– Ngôn ngữ: Trần thuật trong Hai đứa trẻ giàu chất thơ, cách phối hợp miêu tả giữa đời sống con người và bức tranh vạn vật thiên nhiên, những cảm nhận mơ hồ và môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường trước mắt tạo chất thơ, chất trữ tình. Ngôn ngữ trong Đời thừa mang đậm màu suy tư, triết lý; bắt nguồn từ một trường hợp, một cảnh ngộ, một suy tư mà khái quát lên những quy luật của đời sống, những quy luật của tâm hồn.
://.youtube/watch?v=fow69wfTsZs
Review Chủ nghĩa hiện thực phê phán trong văn học Việt Nam ?
Bạn vừa Read Post Với Một số hướng dẫn một cách rõ ràng hơn về Clip Chủ nghĩa hiện thực phê phán trong văn học Việt Nam tiên tiến và phát triển nhất
Chia Sẻ Link Down Chủ nghĩa hiện thực phê phán trong văn học Việt Nam miễn phí
Người Hùng đang tìm một số trong những Chia Sẻ Link Down Chủ nghĩa hiện thực phê phán trong văn học Việt Nam Free.
Hỏi đáp vướng mắc về Chủ nghĩa hiện thực phê phán trong văn học Việt Nam
Nếu sau khi đọc nội dung bài viết Chủ nghĩa hiện thực phê phán trong văn học Việt Nam vẫn chưa hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comment ở cuối bài để Tác giả lý giải và hướng dẫn lại nha
#Chủ #nghĩa #hiện #thực #phê #phán #trong #văn #học #Việt #Nam