Kinh Nghiệm Hướng dẫn Khởi nghĩa chống quân Xiêm vào Nam nào đó ai lãnh đạo Chi Tiết
Quý khách đang tìm kiếm từ khóa Khởi nghĩa chống quân Xiêm vào Nam nào đó ai lãnh đạo được Cập Nhật vào lúc : 2022-01-16 21:01:22 . Với phương châm chia sẻ Bí kíp về trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết 2022. Nếu sau khi Read nội dung bài viết vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comments ở cuối bài để Admin lý giải và hướng dẫn lại nha.
LTS: Nhân dịp kỷ niệm 235 năm Chiến thắng Rạch Gầm – Xoài Mút (1/1785 – 1/2022), Đại tá Đặng Việt Thủy đã gửi đến Báo điện tử Giáo dục đào tạo và giảng dạy Việt Nam nội dung bài viết nhằm mục đích góp thêm phần nêu bật nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp dùng binh tài giỏi của người anh hùng “áo vải” Nguyễn Huệ.
Tòa soạn trân trọng gửi đến fan hâm mộ nội dung bài viết.
Trận Rạch Gầm – Xoài Mút là một trong những trận thủy chiến lớn số 1 trong lịch sử chống ngoại xâm của nhân dân ta.
Đây là trận phục kích đường sông nổi tiếng của quân Tây Sơn vào đêm 18 rạng ngày 19/1/1785 trên khúc sông Tiền từ Rạch Gầm đến Xoài Mút, do Nguyễn Huệ chỉ huy, đập tan 5 vạn quân Xiêm và hàng nghìn quân bản bộ của Nguyễn Ánh trong khởi nghĩa Tây Sơn (1771-1789).
Từ một thủ lĩnh chiến đấu dưới cờ của Nguyễn Nhạc, Nguyễn Huệ đang trở thành lãnh tụ kiệt xuất của trào lưu Tây Sơn, chăm sóc xây dựng quân đội Tây Sơn thành quân đội tinh nhuệ, thiện chiến.
Lược đồ thắng lợi Rạch Gầm Xoài Mút (Ảnh minh họa: TL).
Qua 21 năm chiến đấu, Nguyễn Huệ đã lập nên những kỳ tích oanh liệt: Chiến thắng Phú Yên (1775), ba lần đánh tan quân Nguyễn ở Gia Định (1777, 1782 và 1783), thắng quân Xiêm ở trận Rạch Gầm – Xoài Mút (19/1/1785); đánh đổ những tập đoàn lớn lớn phong kiến: chúa Nguyễn ở Đàng Trong, chúa Trịnh ở Đàng Ngoài, chấm hết cảnh giang sơn chia cắt trên 200 năm; quét sạch hơn 29 vạn quân xâm lược Mãn Thanh (1789).
Từ năm 1777 đến 1783, Nguyễn Huệ đã ba lần đánh vào Gia Định và toàn thắng.
Đặc biệt là trong lần thứ ba, tháng 2, năm Quý Mão (1783), Nguyễn Huệ cùng Nguyễn Lữ vào đánh Gia Định từ cửa biển Cần Giờ.
Quân Nguyễn đại bại, Nguyễn Ánh phải chạy về Ba Giòng (Gia Định) quân không hề tới 100 người.
Nguyễn Ánh và khoảng chừng 5 – 6 bầy tôi trung thành với chủ chạy ra hòn đảo Côn Lôn (Cổ Long). Nguyễn Huệ lại cho quân vây hòn đảo Côn Lôn, Nguyễn Ánh rơi vào đường cùng may mà nhờ có sóng lớn nên trốn thoát. Nguyễn Ánh như mong ước thoát chết chạy về hòn đảo Cổ Cốt.
Sau khi thấy Tây Sơn rút quân, Nguyễn Ánh lại chạy về Phú Quốc, nhưng thời gian hiện nay lương hết, còn cột buồm thì gãy, nhờ có thuyền gạo của một người ở Hà Tiên giúp mới qua cơn bĩ cực.
Nguyễn Ánh để vợ con ở lại hòn đảo, đem thuyền về cửa biển Ma-ni liền bị thám thính của Tây Sơn phát hiện, Nguyễn Ánh phải chạy ra biển lênh đênh suốt 7 ngày đêm hết cả lương thực và nước ngọt.
Cuối cùng, “số phận” chưa tận nên gặp được làn nước ngọt mới thoát chết khát lại trở về Phú Quốc. Nguyễn Huệ và Nguyễn Lữ rút quân về Quy Nhơn.
Bị đánh liên tục, trong cơn cùng quẫn, Nguyễn Ánh liền nhờ giáo sĩ Bá Đa Lộc cùng Phạm Văn Nhơn đem Thế tử Cảnh lúc đó mới 4 tuổi sang cầu viện nước Pháp. Mặt khác, Nguyễn Ánh lại sai người đi cầu cứu vua Xiêm.
Thời gian này, nước Xiêm dưới triều vua Cha-kri (Chất Tri) hiện hành chủ trương bành trướng ra những nước trong khu vực.
Vua Xiêm thấy Nguyễn Ánh cầu viện thì cả mừng liền cho hai cháu là Chiêu Tăng, Chiêu Sương mang 5 vạn quân cả thủy và bộ, 300 con thuyền tiến công việt nam vào trong ngày 25/7/1784. Nguyễn Ánh cũng lôi kéo những cựu thần của nhà Nguyễn tập hợp binh sĩ.
Quân Xiêm đi đến đâu cướp của, giết người, hãm hiếp phụ nữ, rồi lại thi nhau chở thóc gạo về nước làm cho dân chúng lầm than, lòng người oán giận.
Sau 5 tháng (thời gian ở thời gian cuối năm Giáp Tuất 1784), Tính từ lúc lúc đem quân vào việt nam, quân Xiêm chỉ chiếm khoảng chừng hữu được nửa phần đất phía tây Gia Định. Thành Mỹ Tho và nửa phần đất phía đông Gia Định, quân Tây Sơn vẫn giữ vững.
Cuối năm 1784, Tây Sơn Vương Nguyễn Nhạc cử Nguyễn Huệ đem thủy quân vào Nam tổ chức triển khai phản công, thực thi quyết chiến kế hoạch nhằm mục đích nhanh gọn quét sạch quân Xiêm – Nguyễn thoát khỏi đất Gia Định.
Hình tượng anh hùng áo vải Nguyễn Huệ trong thắng lợi ngày xuân Kỷ Dậu (1789)
Nguyễn Huệ dùng thuyền chiến vượt biển vào đến Gia Định khoảng chừng thời điểm đầu tháng 1/1785, đóng quân và đặt sở chỉ huy tại Mỹ Tho.
Tổng số quân Tây Sơn ở Gia Định – kể cả quân đồn trú của Trương Văn Đa và đoàn binh thuyền mới được tăng cường của Nguyễn Huệ – lên đến mức khoảng chừng 2 vạn. Về số lượng, quân Tây Sơn chưa bằng một nửa quân Xiêm, chưa tính quân bản bộ của Nguyễn Ánh.
Về trang bị vũ khí của quân đội Tây Sơn, ngoài bộ binh còn tồn tại tượng binh, kỵ binh và một đội nhóm thủy binh mạnh với nhiều loại thuyền chiến lớn nhỏ rất khác nhau. Đặc biệt là có nhiều đại bác những cỡ.
Đây là những đại bác của quân Nguyễn bị quân Tây Sơn chiếm hữu được trong những trận đánh, gồm có đại bác do quân Nguyễn sản xuất và do cơ quan ban ngành thường trực họ Nguyễn mua của những công ty tư bản phương Tây.
Chỉ riêng trận đánh ra Quảng Nam giữa năm 1774, quân Tây Sơn đã sở hữu lĩnh được được 45 voi chiến, 82 khẩu đại bác Hà Lan, Anh và 6 thuyền chở đầy đạn dược.
Trên thuyền chiến, quân Tây Sơn thường đặt nhiều đại bác. Số đại bác này đã đã cho toàn bộ chúng ta biết quân Tây Sơn có lực lượng pháo binh khá mạnh.
Trước khi Nguyễn Huệ đem quân vào Gia Định (lần thứ tư), quân Xiêm – Nguyễn đã trấn áp được vùng Hậu Giang và tiến tới vùng Tiền Giang.
Chúng đã sở hữu lĩnh được được Sa Đéc, Long Hồ (Vĩnh Long), Mân Thít, Ba Lai, từ hữu ngạn Tiền Giang cho tới sông Ba Lai. Cuối năm 1784, chúng chiếm hữu được Trà Tân ở phía bắc Tiền Giang và sông Mỹ Tho.
Sau khi chia quân đóng giữ một số trong những vị trí trọng yếu trong vùng đã sở hữu lĩnh được được, Chiêu Tăng, Chiêu Sương cùng với Nguyễn Ánh đang triệu tập quân về Trà Tân (Mỹ Tho).
Chúng dự trù sẽ từ Trà Tân tiến lên Mỹ Tho, Gia Định, đánh tan quân Tây Sơn, hoàn thành xong việc xâm chiếm toàn bộ đất Gia Định.
Giữa lúc quân địch đang sẵn sàng sẵn sàng cho cuộc tiến công lấn chiếm Mỹ Tho, Gia Định thì bất thần thủy quân Tây Sơn do Nguyễn Huệ chỉ huy kéo vào đóng ở Mỹ Tho.
Quân địch phải trong thời điểm tạm thời hoãn cuộc tiến công để lo đối phó với Nguyễn Huệ, đề phòng quân Tây Sơn từ Mỹ Tho đánh lên.
Tại Trà Tân và vùng nam bờ sông Mỹ Tho, Tiền Giang, quân địch đã triệu tập một khối lượng khá lớn gồm đại bộ phận quân Xiêm và quân bản bộ của Nguyễn Ánh.
Chiêu Tăng, Chiêu Sương và Nguyễn Ánh đặt sở chỉ huy và đóng đại quân tại Trà Tân. Trà Tân ở phía bắc sông Mỹ Tho, khoảng chừng giữa Cái Bè và Bình Chánh đông. Địa hình và vị trí vùng này khá lợi hại.
Dòng sông bị chia cắt bởi những cù lao lớn như cù lao Tân Phong, cù lao Trà Luật (hay cù lao Năm Thôn) và nhiều cồn cát, bãi sa bồi. Các nhánh sông chi chít nhưng hẹp.
Địa thế đó rất thuận tiện cho việc sắp xếp phòng thủ, phối hợp ngặt nghèo giữa bộ binh và thủy binh. Vùng Trà Tân ở vào đầu sông Mỹ Tho tiếp với Tiền Giang và gần chỗ phân lưu của những sông Cổ Chiên, Hàm Luông, Ba Lai đổ ra biển. Khi tiến công, quân địch hoàn toàn có thể từ Trà Tân theo dòng sông Mỹ Tho tiến đánh Mỹ Tho.
Ở phía nam Tiền Giang và sông Mỹ Tho, quân địch phân loại một bộ phận đóng giữ những vị trí quan trọng như Sa Đéc, Long Hồ (Vĩnh Long), vừa để bảo vệ sở chỉ huy, ngăn ngừa quân Tây Sơn hoàn toàn có thể từ biển theo những cửa sông Ba Lai, Hàm Luông, Cổ Chiên đánh lên, vừa sẵn sàng tiếp ứng cho đại quân ở Trà Tân.
Tiến công vào Trà Tân, một vị trí căn cứ triệu tập đông quân địch và phòng bị ngặt nghèo như vậy, quân Tây Sơn sẽ gặp nhiều trở ngại vất vả, bất lợi, nhất là lúc quân ta thấp hơn nhiều quân địch về số lượng.
Hơn nữa trong tình hình toàn nước lúc đó, tiền đồ tăng trưởng của trào lưu Tây Sơn yên cầu Nguyễn Huệ phải đánh nhanh, xử lý và xử lý nhanh.
Kẻ thù của Tây Sơn không phải chỉ có quân xâm lược Xiêm và Nguyễn Ánh ở Gia Định mà còn tồn tại quân Trịnh ở Thuận Hóa. Tiến công vào vị trí căn cứ Trà Tân, trận chiến đấu chắc như đinh sẽ ác liệt và kéo dãn.
Như vậy, quân nòng cốt tinh nhuệ của Tây Sơn bị giam chân ở mặt Nam, do đó ở mặt Bắc, quân Trịnh hoàn toàn có thể tận dụng thời cơ đánh vào Quy Nhơn. Quân Tây Sơn sẽ rơi vào tình thế nguy hiểm, phải đồng thời đối phó với hai quân địch ở hai phía. Đây là nguyên do quân sự chiến lược và chính trị lý giải vì sao Nguyễn Huệ không mở cuộc tiến công vào Trà Tân.
Nguyễn Huệ chủ trương nhử địch thoát khỏi vị trí căn cứ, kéo chúng đến một địa hình có lợi cho ta và tiêu diệt gọn bằng một trận quyết chiến theo lối đánh vận động trên sông.
Những ngày đầu, Nguyễn Huệ sử dụng một binh sĩ nhỏ mở những trận tập kích vào một trong những số trong những vị trí đóng quân của địch.
Lợi dụng nước thủy triều lên, Nguyễn Huệ cho những đội binh thuyền nhỏ xuất phát từ Mỹ Tho theo dòng sông đánh lên Trà Tân hoặc theo những cửa sông Ba Lai, Hàm Luông, Cổ Chiên đánh lên những vị trí của địch xung quanh Trà Tân rồi lại rút lui.
Đó là những trận tập kích nhằm mục đích nghi binh thăm dò lực lượng địch và kích động thêm tinh thần chủ quan, khinh địch của quân Xiêm.
Mặt khác, Nguyễn Huệ còn biết rõ dã tâm của vua Xiêm là tận dụng danh nghĩa tương hỗ Nguyễn Ánh để xâm lấn đất Gia Định và bọn quân lính Xiêm thì tận dụng cuộc viễn chinh để cướp bóc của cải. Cuối năm 1784, Nguyễn Ánh đã than phiền với Bá Đa Lộc về “tình trạng hai lòng của người Xiêm”.
Về Tiền Giang nhớ Rạch Gầm – Xoài Mút
Để khoét sâu thêm nhược điểm cơ bản của quân địch và tìm cách ly gián, tăng thêm sự không tin giữa Nguyễn Ánh với quân Xiêm, Nguyễn Huệ dùng một tù binh người Chân Lạp làm sứ giả mang nhiều vàng bạc, gấm vóc đến gặp chủ tướng của quân Xiêm xin giảng hòa.
Chiêu Tăng vừa nhận lễ vật để thỏa lòng tham không đáy, vừa thủ đoạn vờ vịt giảng hòa để rồi bất thần tiến công quân Tây Sơn. Hắn tưởng thế là cao tay, là “tương kế tựu kế”. Việc giảng hòa riêng với Chiêu Tăng còn tồn tại tác dụng gây thêm mối không tin của Nguyễn Ánh riêng với quân Xiêm.
Hơn mười ngày đã trôi qua Tính từ lúc lúc Nguyễn Huệ đem quân vào Mỹ Tho. Quân Xiêm lúc đầu lo phòng thủ để sẵn sàng chống lại một cuộc phản công lớn của quân Tây Sơn. Nhưng rồi chúng thấy quân Tây Sơn chỉ mở những cuộc tập kích nhỏ và Nguyễn Huệ lại điều đình xin giảng hòa.
Những hành vi đó càng làm cho Chiêu Tăng tin rằng Nguyễn Huệ không đủ can đảm tiến công và đang chờ đón kết quả giảng hòa.
Hắn hoan hỉ bàn với Nguyễn Ánh: “Nay giặc đang rất tin tôi, nên không lo sợ ngại phòng bị, vậy ta nên thừa cơ mà tiến công. Tôi định đến đêm mồng 9 tháng này (tháng Chạp năm Giáp Thìn 1784), ngài đem ngự binh tiến công trước vào dinh trại của giặc. Còn tôi thì cùng những tướng đem toàn bộ con thuyền lớn bé và quân sĩ bản bộ, xung phá trận địa chắn ngang sông của giặc. Theo kế ấy thì nhất định toàn bộ chúng ta sẽ toàn thắng” (Dinh Đức Hầu Vũ Thế Dinh, Mạc thị gia phả, Nxb Giáo dục đào tạo và giảng dạy, H. 2005, tr,54).
Chiêu Tăng đẩy quân bản bộ của Nguyễn Ánh đi trước mở đường, còn hắn sử dụng toàn bộ con thuyền, theo sông Mỹ Tho, mở cuộc tiến công lớn vào sở chỉ huy của Nguyễn Huệ, hòng bất thần đánh tan quân Tây Sơn.
Kế hoạch nhử địch thoát khỏi vị trí căn cứ để tiêu diệt bằng một trận đánh vận động trên sông của Nguyễn Huệ đã thành công xuất sắc. Lúc này, Nguyễn Huệ đã dày công nghiên cứu và phân tích địa hình từ Trà Tân đến Mỹ Tho và quyết định hành động chọn khúc sông Mỹ Tho từ Rạch Gầm đến Xoài Mút làm trận địa quyết chiến với quân thù.
Sông Mỹ Tho là một dòng sông lớn, phía trên tiếp nước Tiền Giang rồi đổ ra biển qua cửa Đại, cửa Tiểu và những nhánh sông Ba Lai, Hàm Luông.
Đặc biệt, sông Mỹ Tho chảy qua phía trước Trà Tân và Mỹ Tho (trấn lỵ) là hai vị trí đóng quân và cũng là trụ sở của quân Xiêm – Nguyễn và quân Tây Sơn. Quân địch từ Trà Tân đánh lên Mỹ Tho phải hành quân theo đường sông Mỹ Tho.
Đoạn sông Mỹ Tho từ Rạch Gầm đến Xoài Mút dài chừng 7 kilômét. Lòng sông ở đây lại mở rộng hơn 1 kilômét, có chỗ đến xấp xỉ 2 kilômét. Với đoạn sông dài và to lớn như vậy, quân Tây Sơn hoàn toàn có thể dồn hàng trăm thuyền chiến của địch lại mà tiêu diệt.
Hai bờ sông lúc đó có một số trong những thôn xóm, nhưng thưa thớt, cây cối rậm rạp. Hai loại cỏ mọc nhiều ở vùng này là cỏ lác và cỏ tranh. Ven sông gần mặt nước là một dải rừng cây bần khá um tùm. Địa hình như vậy rất thuận tiện cho việc giấu quân và mai phục của cục binh Tây Sơn.
Khoảng giữa Rạch Gầm và Xoài Mút, dòng sông Mỹ Tho có cù lao Thới Sơn. Đây là một bãi đất bồi, chu vi dài khoảng chừng 6 kilômét nằm hơi chếch về phía nam sông Mỹ Tho, trái chiều với cửa sông Xoài Mút. Tiếp theo cù lao Thới Sơn về phía nam là cù lao Hộ hay bãi Tôn.
Bộ binh Tây Sơn sắp xếp trên những cù lao đó hoàn toàn có thể dùng đại bác bắn vào sườn đội hình quân địch và sẵn sàng tiêu diệt những tên địch liều lĩnh đổ xô lên để tìm đường tháo chạy.
Việc chọn đoạn sông Mỹ Tho từ Rạch Gầm đến Xoài Mút làm trận quyết chiến, chứng tỏ nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp tận dụng địa hình rất là tinh tường của Nguyễn Huệ.
Đoạn sông Mỹ Tho từ Rạch Gầm đến Xoài Mút cách Mỹ Tho khoảng chừng 6 kilômét (tính từ cửa sông Xoài Mút) và cách Trà Tân khoảng chừng 15 kilômét (tính từ cửa Rạch Gầm).
Quân Tây Sơn từ Mỹ Tho hoàn toàn có thể nhanh gọn đến sở hữu trận địa và giữ bí mật không cho quân địch ở Trà Tân dò biết.
Mười điểm nổi trội về thiên tài quân sự chiến lược của Hoàng đế Quang Trung
Trên cơ sở phán đoán đúng ý đồ của địch và với những nguồn tin thám thính tin cậy, Nguyễn Huệ không những nắm được thủ đoạn tiến công của địch mà còn biết cả kế hoạch và thời hạn tiến công của chúng.
Quân địch định tối ngày mồng 9 tháng Chạp (tức ngày 19/1/1785), sẽ rời Trà Tân, khởi đầu cuộc hành quân tiến đánh Mỹ Tho. Do vậy, quân Tây Sơn phải hoàn thành xong việc sắp xếp trận địa trước giờ tiến công của địch.
Nguyễn Huệ lôi kéo đại bộ phận binh sĩ gồm cả bộ binh và thủy binh, bí mật vận động đến bày trận tại khu vực tác chiến đã được lựa chọn và nghiên cứu và phân tích trước. Bộ binh với hỏa lực đại bác mạnh, sắp xếp mai phục bờ sông và trên cù lao Thới Sơn.
Hai đội thủy binh tinh nhuệ giấu quân trong Rạch Gầm – Xoài Mút hình thành hai mũi tiến công chặn đầu, khóa đuôi vây chặt quân địch trong trận địa quyết chiến.
Một bộ phận thủy binh mai phục trong những nhánh sông, lạch sông, ẩn nấp sau những cù lao, sẽ bất thần đánh tạt ngang vào đoàn con thuyền địch để chia cắt đội hình của chúng.
Một bộ phận thủy binh Tây Sơn vẫn đóng ở Mỹ Tho, bày thuyền chiến trên sông để nghi binh đánh lừa quân địch. Nhưng khi quân địch đã lọt vào trận địa Rạch Gầm – Xoài Mút thì bộ phận thủy binh này lập tức ngược dòng sông Mỹ Tho đến tiếp ứng, tăng cường sức mạnh cho quân ta vào khung giờ phút quyết định hành động của trận chiến đấu.
Về phía địch, tối 18/1/1785 (ngày 8 tháng Chạp năm Giáp Thìn), quân Xiêm – Nguyễn khởi đầu rời khỏi khu vị trí căn cứ Trà Tân tiến thẳng đến Mỹ Tho.
Tướng giặc là Chiêu Tăng, Chiêu Sương lôi kéo toàn bộ con thuyền lớn nhỏ, toàn bộ lực lượng thủy binh và một bộ phận bộ binh vào cuộc tiến công này. Bộ phận bộ binh còn sót lại do Sa Uyển chỉ huy vẫn đóng ở Đông Khẩn (Sa Đéc) để bảo vệ vùng đất chúng đã trấn áp được thuộc hữu ngạn Tiền Giang.
Quân bản bộ của Nguyễn Ánh do tổng nhung chưởng cơ Lê Văn Quân chỉ huy cũng tham gia cuộc tiến công dưới quyền điều khiển và tinh chỉnh chung của chủ tướng quân Xiêm là Chiêu Tăng.
Số quân của Nguyễn Ánh lúc bấy giờ có tầm khoảng chừng ba, bốn nghìn, bị Chiêu Tăng đẩy đi trước mở đường. Nguyễn Ánh tham gia cuộc hành quân với tinh thần lo ngại, không tin và tâm ý thất bại.
Nguyễn Ánh cố đi sau với một số trong những bầy tôi thân cận như hộ bộ Trần Phúc Giai, cai cơ Nguyễn Văn Bình, thái giám Lê Văn Duyệt để phòng khi lâm nguy còn kịp tháo chạy.
Không những thế, Nguyễn Ánh còn phái tham tướng Mạc Tử Sinh về ngay Trấn Giang, sẵn sàng sẵn sàng sẵn thuyền bè ở Long Hồ (Vĩnh Long) để tiếp mình chạy trốn nếu bị thất bại.
Khoảng đầu canh năm ngày 19/1/1785, đoàn thuyền chiến của địch lọt vào trận địa mai phục của quân Tây Sơn ở Rạch Gầm – Xoài Mút.
Từ Trà Tân, con thuyền của địch theo sông Trà Luật (một nhánh Tiền Giang đuổi theo bờ phía bắc cù lao Trà Luật) và Tiền Giang ra sông Mỹ Tho.
Từ đây dòng sông mở rộng và quang đãng, đoàn thuyền địch trên 300 chiếc lớn nhỏ, xếp thành đội hình tiến nhanh về phía Mỹ Tho.
Khi đoàn thuyền đã vào hết trong khúc sông được chọn làm trận địa quyết chiến, nghĩa là tiền quân địch đã tới cửa sông Xoài Mút và hậu quân đã qua cửa Rạch Gầm, Nguyễn Huệ ra lệnh công kích.
Mở đầu trận đánh, hai đội thủy binh Tây Sơn từ Rạch Gầm, Xoài Mút bất thần lao ra, chặn đánh hai đầu, dồn quân địch vào vòng vây đã sắp xếp sẵn.
Đồng thời, đại bác của quân Tây Sơn từ hai bờ sông và trên cù lao Thới Sơn bắn xối xả vào khúc giữa đoàn thuyền địch lúc bấy giờ hiện giờ đang bị ùn lại.
Bị chặn đầu, khóa đuôi và bị hỏa lực quân Tây Sơn áp hòn đảo từ trên đầu, quân địch rất là hốt hoảng và đội hình bị rối loạn.
Ngay tiếp theo đó, những đội thuyền chiến của quân Tây Sơn từ những vị trí mai phục xông thẳng vào đội hình địch, chia nhỏ đoàn thuyền chúng ra từng mảng mà tiêu diệt. Chiến thuyền quân Tây Sơn từ Mỹ Tho cũng kịp thời đến tiếp ứng.
Hàng loạt thuyền chiến của địch lần lượt bị đánh đắm. Vô số quân địch bị giết chết tại trận. Một số tên cố bơi vào bờ để tìm đường tháo chạy, nhưng bị bộ binh Tây Sơn đón lõng tóm gọn.
Toàn bộ thuyền chiến địch – trên 300 chiếc đều bị đánh đắm và phá hủy. Quân Xiêm bị thua to, bỏ chạy và chết gần hết (Đại Nam thực lục).
Chiêu Tăng, Chiêu Sương cùng với một số trong những tàn quân trốn được lên bờ bắc sông Mỹ Tho. Chúng phải liều chết đánh phá để mở đường tháo chạy lên Quang Hóa rồi qua đất Chân Lạp về Xiêm. Số tàn quân sống sót đuổi theo Chiêu Tăng, Chiêu Sương có tầm khoảng chừng vài nghìn người. Đến tháng 3/1785, bọn này mới về tới Vọng Các (Băng Cốc).
Kỷ niệm 230 năm Chiến thắng Ngọc Hồi – Q. Đống Đa (2022-1789)
Khi những nhóm tàn quân Xiêm tháo chạy tán loạn theo những ngả đã từ từ tụ tập lại, Chiêu Tăng kiểm quân số thì thấy: “Lúc ở Xiêm La ra đi, thủy binh và bộ binh tổng số là năm vạn, đến đây chỉ từ hơn một vạn. Chiêu Tăng rất lấy làm hổ thẹn…” (Mạc thị gia phả, sđd, tr.55).
Còn quân bản bộ của Nguyễn Ánh thì, bộ sử chính thức của triều Nguyễn, bộ Đại Nam thực lục chính biên, đã và đang ghi chép: “Lê Văn Quân và những quân cũng đều tan vỡ, bỏ chạy”. Đại bộ phận quân Nguyễn bị tiêu diệt.
Viên cai cơ chỉ huy quân thủy là Nguyễn Văn Oai cùng thật nhiều viên tướng khác bị chết tại trận. Viên tướng tiền quân là Dũng hầu (chưa rõ tên) theo gót Chiêu Tăng trốn sang Chân Lạp.
Chủ tướng quân Nguyễn là Lê Văn Quân thì quân lính tan tác từng người một ngả, phải vừa trốn tránh vừa thu nhặt tàn quân, đến giữa năm tiếp theo (tháng 6/1786) mới đem được 600 quân sang Xiêm gặp Nguyễn Ánh.
Những viên tướng khác ví như Nguyễn Văn Thành, Tôn Thất Huy, Tôn Thất Hội từng người cũng chỉ từ được dăm chục tàn quân.
Riêng Nguyễn Ánh đã sẵn sàng sẵn sàng cho cuộc chạy trốn trước lúc khởi đầu cuộc tiến công của quân Xiêm – Nguyễn. Vừa thấy “thế giặc mãnh liệt, không thể chống nổi” (Mạc thị gia phả), Nguyễn Ánh đã vội bỏ mặc quân lính, tháo chạy về phía sau.
Nguyễn Ánh cùng một số trong những tướng tá và tùy tùng hơn 10 người, theo sông Trà Luật ra Tiền Giang rồi tìm đường sang Trấn Giang.
Tại Long Hồ, Mạc Tử Sinh, một viên tướng của Nguyễn Ánh, cũng chỉ từ 3 chiếc thuyền để tiếp Nguyễn Ánh sang Hà Tiên.
Bọn tàn quân từ từ nhóm họp lại, đuổi theo Nguyễn Ánh có hơn 200 người và 5 chiếc thuyền. Bọn chúng bị quân Tây Sơn truy lùng nên phải chạy ra hòn đảo Thổ Châu, Cổ Cốt rồi lại trốn sang Xiêm. Trên đường chạy trốn, bọn chúng hết sạch cả lương thực.
Nguyễn Văn Thành có lần đi ăn cướp đã biết thành thuyền buôn đánh lại và bị trọng thương. Nguyễn Ánh cũng phải ăn cơm ngô và có những lúc mệt mỏi, kiệt sức quá phải nhờ người tùy tùng cõng chạy.
Số quân bản bộ của Nguyễn Ánh có tầm khoảng chừng 3 – 4 nghìn thì chỉ từ hơn 800 tên chạy thoát sang Xiêm, trong số đó có 200 tên chạy trốn theo Nguyễn Ánh và 600 tên đuổi theo Lê Văn Quân. Từ đấy, Nguyễn Ánh và đám tàn quân phải sống cuộc sống lưu vong trên đất Xiêm.
Trận Rạch Gầm – Xoài Mút trình làng trên một đoạn sông Mỹ Tho vào lúc trời còn chưa sáng, chỉ trong một ngày hôm đó (191/1785) trận đánh đã kết thúc nhanh gọn.
Khoảng 3 vạn quân Tây Sơn đã giao chiến và đánh tan hơn 5 vạn quân Xiêm – Nguyễn, tiêu diệt gần 4 vạn quân Xiêm và hàng nghìn quân Nguyễn.
Với thắng lợi Rạch Gầm – Xoài Mút, quân Tây Sơn đã giành được thắng lợi quyết định hành động, quét sạch quân xâm lược thoát khỏi đất Gia Định, tịch thu những vùng đất bị chiếm đóng và làm tiêu tan tham vọng của vua Xiêm riêng với phần lãnh thổ cực Nam của việt nam.
Chính những sử thần triều Nguyễn cũng nhận thấy: “Người Xiêm từ sau cuộc bại trận năm Giáp Thìn, miệng tuy nói khoác mà lòng thì sợ Tây Sơn như cọp” (Đại Nam thực lục).
Vua Xiêm Cha-kri I cũng phải thừa nhận: “quân Xiêm “đại bại”, bọn Chiêu Tăng, Chiêu Sương “ngu hèn, kiêu căng, hung hãn đến nỗi bại trận”, làm “bại binh, nhục quốc” (Mạc thị gia phả).
Chiến thắng Rạch Gầm – Xoài Mút đã chứng tỏ nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp dùng binh tài giỏi của người anh hùng “áo vải” Nguyễn Huệ. Điểm nổi trội thứ nhất của giải pháp quân sự chiến lược Nguyễn Huệ là tư tưởng đánh tiêu diệt.
Cuộc trận chiến tranh chống quân xâm lược Xiêm được tiến hành bằng hai quy trình: Giai đoạn rút lui bảo toàn lực lượng của đạo quân trấn giữ vùng Gia Định và quy trình phản công kế hoạch tiêu diệt địch của đạo quân Tây Sơn do Nguyễn Huệ trực tiếp chỉ huy.
Trong quy trình phản công kế hoạch, yếu tố đánh tiêu diệt được đặt lên số 1. Sở dĩ như vậy là xuất phát từ thực tiễn không được cho phép Nguyễn Huệ kéo dãn thời hạn chiến đấu.
Như phần trước đã nói, quân địch của Tây Sơn thời gian hiện nay không riêng gì có có quân Xiêm và quân của Nguyễn Ánh mà còn tồn tại quân Trịnh đang trấn giữ ở mặt Bắc.
Nhìn lại trận Ngọc Hồi – Q. Đống Đa năm 1789
Kể từ thời điểm năm 1775, đã mười năm ròng rã nghĩa quân Tây Sơn phải khiến cho quân Trịnh làm chủ Thuận Hóa và chiếm đóng từ đèo Hải Vân trở ra.
Trong Đk đó, nghĩa quân Tây Sơn rơi vào thế không thể cùng một lúc đương đầu với cả hai tập đoàn lớn lớn phong kiến Trịnh và Nguyễn.
Về phía chúa Trịnh, tuy rất muốn tiến xuống phía Nam, tuy nhiên vì đang sợ uy thế của Tây Sơn và cũng chưa tồn tại thời cơ thuận tiện.
Nếu Tây Sơn kéo dãn trận chiến tranh với quân Xiêm, quân Trịnh sẽ nhân thời cơ này, từ Thuận Hóa đánh vào Quy Nhơn, đẩy quân Tây Sơn vào tình thế cực kỳ nguy hiểm là cả hai mặt Nam, Bắc đều phải có giặc.
Vì vậy, có nhanh gọn tiêu diệt và đánh tan được quân Xiêm ở mặt Nam, quân Tây Sơn mới bảo vệ được mặt Bắc.
Mặt khác, về so sánh lực lượng, thời điểm đầu tháng 1/1785 khi đại quân của Nguyễn Huệ vượt biển tiến vào Gia Định thì lực lượng quân Xiêm còn rất mạnh.
Tuy về trang bị, vũ khí hai bên không hơn kém nhau nhiều, nhưng về số lượng thì quân Xiêm vẫn chiếm ưu thế.
Với sự chênh lệch đó, nếu không thực thi được một trận đánh tiêu diệt lớn thì kẻ địch sẽ có được Đk về thời hạn để tổ chức triển khai lực lượng vượt mặt quân Tây Sơn. Thực tế đó yên cầu vị tướng cầm quân phải có quyết tâm lớn và tài giỏi trong chỉ huy đánh tiêu diệt.
Hơn nữa, nếu không quyết định hành động số phận quân địch trong thời hạn ngắn, thì quân Xiêm – Nguyễn có Đk tập hợp bọn phản động trong nước để chống lại Tây Sơn và triển khai lực lượng chiếm đóng.
Ở một số trong những vùng kế hoạch, quân Xiêm đã để người của chúng đóng giữ, như những tướng Sa Uyển đóng giữ Đồng Khẩu, Ông Cao đóng giữ ở Ba Thắc…
Hoặc riêng với Nguyễn Ánh, ở quy trình đầu đã tung một số trong những tay chân đi những nơi tuyển mộ thêm quân để tăng cường lực chống va đập lượng riêng, đã lôi kéo được Hàng trăm người theo, trong số đó có quan lại cũ bị tán lạc trước kia và một số trong những tên phản bội Tây Sơn đầu hàng giặc.
Do vậy, trong quy trình phản công kế hoạch Nguyễn Huệ xác lập quyết tâm đánh tiêu diệt để phục vụ yêu cầu kế hoạch đánh nhanh thắng gọn.
Điều kiện thời gian hiện nay cũng luôn có thể có Đk thuận tiện cho ông thực thi quyết tâm của tớ: quân địch tuy đông nhưng sức chiến đấu đã giảm sút, nhân dân rất nhiệt tình ủng hộ nghĩa quân; bên gần đó sự sẵn sàng sẵn sàng của Nguyễn Huệ đã chu đáo, quân Tây Sơn vừa tiến vào khí thế đang hăng, những tướng sĩ đều muốn dốc lòng trong trận quyết chiến với quân thù.
Để thực thi thắng lợi trận quyết chiến kế hoạch này, Nguyễn Huệ đã xử lý và xử lý một cách tốt nhất những yếu tố về giải pháp như lựa chọn cách đánh hiệu suất cao, tìm khu vực quyết chiến thích hợp, nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp lập thế trận tiêu diệt địch…
Từ Quy Nhơn tiến quân vào, Nguyễn Huệ không tổ chức triển khai phòng ngự ở Gia Định mà cho quân tiến thẳng vào Mỹ Tho. Thủy quân của Nguyễn Huệ vừa đến đã thực thi một số trong những cuộc tiến công nhỏ. Từ Mỹ Tho, theo nước triều lên, thuyền chiến Tây Sơn tiến lên khiêu chiến với giặc. Nhưng phía quân Xiêm và bọn Nguyễn Ánh vẫn “án binh bất động”.
Sở dĩ như vậy vì cả hai phía đều hiểu rằng đấy là bước thăm dò đối phương, tìm hiểu thủ đoạn, ý đồ của nhau. Quân địch chưa muốn đánh ngay vì chúng cũng gờm uy danh Nguyễn Huệ.
Còn Nguyễn Huệ cũng đang đứng trước những kĩ năng tác chiến: hoàn toàn có thể đem toàn bộ quân thủy bộ thực hành thực tiễn một cuộc tổng công kích vào đội hình đóng quân của giặc hoặc tiến hành tiến công địch khi chúng thoát khỏi khu vực đóng quân và đánh chúng ở khu vực nào thuận tiện nhất?
Phải “điệu hổ ly sơn”, kéo chúng thoát khỏi vị trí căn cứ đóng quân và thực thi trận quyết chiến ở một địa hình thuận tiện cho ta. Đó là ý đồ giải pháp của Nguyễn Huệ.
Trước đó, ngay từ khi mới đến Mỹ Tho, để tìm hiểu đối phương và nghi binh địch, theo lệnh của Nguyễn Huệ, một bộ phận nhỏ quân đội Tây Sơn đã thực thi một số trong những trận đánh với giặc.
Ông còn để một bộ phận thủy quân chắn ngang sông Tiền Giang để ngăn địch, bảo vệ bí mật cho những hành vi quân sự chiến lược của tớ.
Ngoài ra ông còn thực thi một số trong những hoạt động và sinh hoạt giải trí “ngoại giao” nghi binh khác làm cho quân Xiêm lầm tưởng quân Tây Sơn yếu, không đủ kĩ năng thực thi những cuộc phản công lớn như trước kia.
Ngô Thì Nhậm – vị mưu sĩ tài ba, nhà ngoại giao xuất sắc của Vua Quang Trung
Từ đó quân Xiêm càng chủ quan, ngạo mạn, khinh thường quân Tây Sơn và sớm muộn chúng sẽ mở cuộc tiến công lên Mỹ Tho.
Trên cơ sở đó, Nguyễn Huệ quyết định hành động chọn hình thức tiến công địch đang vận động, kéo địch thoát khỏi vị trí căn cứ đóng quân, đưa chúng đến một đoạn sông khác, nơi địa hình có lợi nhất cho ta để tiêu diệt toàn bộ quân địch trong một trận quyết chiến.
Đây là một sự lựa chọn đúng chuẩn và tài giỏi của ông (như phần trước đã trình diễn rõ về đoạn sông được chọn làm trận địa này).
Việc xác lập địa hình quyết chiến rất quan trọng, nhưng yếu tố lập thế trận, sắp xếp lực lượng hợp lý để đạt ý đồ giải pháp cũng là một yêu cầu lớn của một trận tiêu diệt kế hoạch.
Thực tế trước lúc tiến công Mỹ Tho, Nguyễn Huệ đã bí mật sắp xếp lực lượng, đã bày sẵn một thế trận mai phục ở Rạch Gầm – Xoài Mút để chờ quân Xiêm.
Một bộ phận thủy quân nhận trách nhiệm nghi binh đánh nhử địch, buộc địch phải rời vị trí đóng quân, kéo chúng ra đoạn sông quyết chiến.
Hai đội thủy binh tinh nhuệ giấu ở hai nhánh sông Rạch Gầm và Xoài Mút, hình thành hai gọng kìm tiến công chặn đầu, khóa đuôi, vây hãm, dồn ép đội hình quân địch về đoạn sông đã được chọn làm vị trí quyết chiến.
Bộ binh và đại bác sắp xếp ở cả hai bờ sông và trên cù lao Thới Sơn có trách nhiệm phát huy hỏa lực bắn vào đội hình địch khi chúng đã lọt vào trận địa mai phục, khiến địch bất thần, rối loạn đội hình. Tiếp đó quân Tây Sơn sẵn sàng giáp chiến và truy kích tiêu diệt tàn quân địch.
Còn lại một bộ phận thủy binh Tây Sơn vẫn đóng ở Mỹ Tho, nơi triệu tập của đại quân để nghi binh và sẵn sàng tiếp ứng vào những giờ phút quyết định hành động của trận quyết chiến. Thế trận thủy bộ liên hoàn của Nguyễn Huệ khá ngặt nghèo, hoàn hảo nhất và bí mật.
Đó là một sáng tạo của chủ tướng Nguyễn Huệ và quân Tây Sơn trong sắp xếp lực lượng, lập thế trận mai phục để tiêu diệt địch.
Trận đánh trình làng đúng như dự kiến của Nguyễn Huệ. Trận này đã trình làng nhanh gọn và kết thúc thắng lợi trong vòng một ngày.
Như vậy, chỉ hơn mười ngày sẵn sàng sẵn sàng Tính từ lúc lúc tiến vào Gia Định, với số quân thấp hơn nhiều so với địch, quân Tây Sơn do Nguyễn Huệ chỉ huy đã thực thi một trận quyết chiến kế hoạch rất là oanh liệt, thắng lợi giòn giã. Trong trận này, Nguyễn Huệ đã làm chủ cả không khí và thời hạn.
Trận Rạch Gầm – Xoài Mút là một trong những trận thủy chiến lớn số 1 và lừng lẫy trong lịch sử chống ngoại xâm của dân tộc bản địa ta. Tham gia trận đánh có cả lực lượng bộ binh và pháo binh, tuy nhiên giữ vai trò hầu hết vẫn là thủy binh quân Tây Sơn.
Ở trận Rạch Gầm – Xoài Mút, lần thứ nhất về thủy chiến, Nguyễn Huệ đã thực thi hợp vây toàn bộ thủy quân địch và chia cắt đội hình chúng để tiêu diệt. Đây là một điểm mới về vận dụng thủ đoạn tác chiến của Nguyễn Huệ.
Trong trận đánh mang ý nghĩa một trận hội chiến lớn này, Nguyễn Huệ đã thực thi chia cắt về mặt giải pháp.
Do hợp vây tốt nên quân Tây Sơn đã đánh địch trên cả bốn mặt, trong số đó Nguyễn Huệ đã sử dụng một lực lượng lớn đánh thật mạnh vào cạnh sườn địch khiến quân Xiêm – Nguyễn vô cùng bồn chồn, hoảng loạn, tạo Đk thuận tiện để quân Tây Sơn giáp chiến tiêu diệt toàn bộ quân địch.
Nguyễn Huệ đã tổ chức triển khai và thực hành thực tiễn một trận đánh phối hợp giữa bộ binh, thủy binh và pháo binh trong một quy mô lớn, thực thi đòn tiêu diệt kế hoạch trên sông Mỹ Tho.
Sự tăng trưởng tương đối mạnh mẽ và tự tin về hỏa lực pháo binh và sự xuất hiện một lực lượng lớn pháo binh trong quân đội Tây Sơn cùng với tài chỉ huy chiến đấu của Nguyễn Huệ dẫn đến việc xuất hiện hình thức “tập kích bằng pháo binh” vào đội hình tiến công của địch trong trận Rạch Gầm – Xoài Mút.
Hỏa lực pháo binh được sử dụng ở tại mức cao và đã phát huy uy lực to lớn của nó, áp hòn đảo quân địch ngay từ trên đầu. Dùng pháo binh bắn sẵn sàng sẵn sàng trong một trận tiêu diệt là một điểm mới của giải pháp Nguyễn Huệ.
Như vậy, hình thức chiến đấu hiệp đồng giữa pháo binh, thủy binh và bộ binh đã được Nguyễn Huệ thực thi thành công xuất sắc. Sau đòn tập kích bằng pháo binh, thủy binh và bộ binh Tây Sơn đã nhất tề vây hãm, tiến công và truy kích tiêu diệt quân địch.
Cũng cần nhấn mạnh yếu tố rằng, yếu tố bất thần về kế hoạch cũng như về giải pháp đã được thể hiện rõ trong trận Rạch Gầm – Xoài Mút. Từ khi Nguyễn Huệ tiến quân vào Mỹ Tho để thực thi phản công kế hoạch, quân Xiêm liên tục bị bất thần.
Nguyễn Huệ còn tạo ra yếu tố này bằng phương pháp giấu kín lực lượng, lừa địch, dụ địch, dẫn chúng vào trận địa phục binh đã bày sẵn, rồi bất thần tiến công, vây hãm làm cho địch không kịp trở tay, không kịp đối phó, tuy nhiên lực lượng quân Xiêm rất rộng.
Cuộc kháng chiến chống Xiêm thắng lợi mà đòn quyết định hành động là trận Rạch Gầm – Xoài Mút đã đưa trào lưu Tây Sơn tăng trưởng lên một trình độ mới.
Từ đây, trào lưu Tây Sơn làm chủ toàn bộ đất Đàng Trong và có Đk tiến ra Đàng Ngoài lật đổ nền thống trị của tập đoàn lớn lớn phong kiến vua Lê – chúa Trịnh, làm trách nhiệm lập lại nền thống nhất giang sơn, bảo vệ độc lập dân tộc bản địa.
Tài liệu tìm hiểu thêm:
– Dinh Đức Hầu Vũ Thế Dinh, Mạc thị gia phả, Nxb Giáo dục đào tạo và giảng dạy, Tp Hà Nội Thủ Đô – 2005.
– Phan Huy Lê – Bùi Đăng Dũng – Phan Đại Doãn – Phạm Thị Tâm – Trần Bá Chí,Một số trận quyết chiến kế hoạch trong lịch sử dân tộc bản địa, Nxb Quân đội nhân dân, Tp Hà Nội Thủ Đô – 1976.
– Nguyễn Lương Bích – Phạm Ngọc Phụng, Tìm hiểu thiên tài quân sự chiến lược của Nguyễn Huệ, Nxb Quân đội nhân dân, Tp Hà Nội Thủ Đô – 2003.
– Bộ Quốc phòng – Trung tâm từ điển bách khoa quân sự chiến lược, Từ điển bách khoa quân sự chiến lược Việt Nam, Nxb Quân đội nhân dân, Tp Hà Nội Thủ Đô – 2004.
Đại tá ĐẶNG VIỆT THỦY
://.youtube/watch?v=7NxfUB8ITgg
Reply
0
0
Chia sẻ
Review Khởi nghĩa chống quân Xiêm vào Nam nào đó ai lãnh đạo ?
Bạn vừa Read tài liệu Với Một số hướng dẫn một cách rõ ràng hơn về Clip Khởi nghĩa chống quân Xiêm vào Nam nào đó ai lãnh đạo tiên tiến và phát triển nhất
Chia Sẻ Link Download Khởi nghĩa chống quân Xiêm vào Nam nào đó ai lãnh đạo miễn phí
Heros đang tìm một số trong những Chia SẻLink Tải Khởi nghĩa chống quân Xiêm vào Nam nào đó ai lãnh đạo Free.
Thảo Luận vướng mắc về Khởi nghĩa chống quân Xiêm vào Nam nào đó ai lãnh đạo
Nếu sau khi đọc nội dung bài viết Khởi nghĩa chống quân Xiêm vào Nam nào đó ai lãnh đạo vẫn chưa hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comments ở cuối bài để Tác giả lý giải và hướng dẫn lại nha
#Khởi #nghĩa #chống #quân #Xiêm #vào #Nam #nào #đó #lãnh #đạo