Kinh Nghiệm về Trần Phò – phân tích bài thơ vịnh khoa thi hương của tú xương. Mới Nhất

Bạn đang tìm kiếm từ khóa Trần Phò – phân tích bài thơ vịnh khoa thi hương của tú xương. được Cập Nhật vào lúc : 2022-01-04 13:08:17 . Với phương châm chia sẻ Thủ Thuật về trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết 2022. Nếu sau khi tìm hiểu thêm nội dung bài viết vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comments ở cuối bài để Mình lý giải và hướng dẫn lại nha.

Bọn sĩ tử thì “lôi thôi”; lũ quan trường thì “ậm oẹ”. Ậm oẹ là một từ rất sáng tạo của Tú Xương. Lũ quan trường dùng cái loa để hướng dẫn, điều khiển và tinh chỉnh, nhắc nhở gọi tên những thí sinh. Vì vùng đất đặt trường thi rất rộng, và số thí sinh hẳn là rất nhiều, nên quan trường phải thét vào loa thì người ta mới nghe được. Đây là một rõ ràng rất chân thực, gần như thể Tú Xương chỉ làm trách nhiệm của một nhà nhiếp ảnh thu hình mà thôi. Nhưng chính từ ngữ “ậm oẹ” rất là độc lạ này đã khiến người thợ chụp hình thông thường ấy thành một nghệ sĩ rất tinh xảo, rất thú vị. Nó thể hiện thực ra và chân tướng tay sai của đám quan trường này. Ậm oẹ là âm thanh ú ớ, nói không thành tiếng rõ, nhưng cái giọng điệu lên gân la lối, vênh váo của những kẻ dựa hơi chứ không còn thực quyền. Cho nên, nếu “thí sinh” mất đi cái vẻ nho nhã trí thức của thuở nào thì giám thị, giám khảo cũng không hề cái dáng nghiêm trang đáng tôn kính nữa.

Có lẽ đấy là bức tranh sinh động và chân thực nhất về tình hình xã hội thi tuyển của Việt Nam buổi giao thời trong chính sách thực dân và phong kiến. Bức tranh miêu tả quang cảnh kì thi Hương cuối mùa, lố lăng, trơ trẽn, thể hiện nỗi nhục mất nước và niềm đau xót của một kẻ sĩ đương thời.

Mở đầu bài thơ, tác giả viết:

Nhà nước ba năm mở một khoa,

Trường Nam thi lẫn với trường Hà.

Hai câu thơ trình làng khôn khéo điểm lưu ý của kì thi Hương này. Đặc điểm thứ nhất là cứ ba năm, “nhà nước” mở một kì thi như vậy. Đó là quy định thông thường của lệ thi tuyển. Đặc điểm thứ hai làm cho cái thông thường đó trở nên hơi không bình thường: trường Tỉnh Nam Định thi lẫn với trường Tp Hà Nội Thủ Đô. Đời nhà Nguyễn, toàn Bắc Kì có hai khu vực thi Hương, đó là Tỉnh Nam Định và Tp Hà Nội Thủ Đô. Năm Đinh Dậu 1897, vì sợ những cuộc khởi nghĩa của nhân dân ta nên thực dân Pháp không cho tổ chức triển khai thi ở Tp Hà Nội Thủ Đô nữa, nên cơ quan ban ngành thường trực nhà Nguyễn cho dồn toàn bộ vùng Tỉnh Nam Định. Chữ “lẫn” diễn tả khéo cái tính chất hỗn tạp, láo nháo, không hề thể thống gì. Cho nên, về mặt nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp, hai câu đề đã làm tốt trách nhiệm trình làng của nó.

Tính chất tạp nhạp, lôi thôi của thi tuyển lập tức hiện ra trước mắt người đọc khi bước sang hai câu thực:

Lôi thôi sĩ tử vai đeo lọ,

Ậm oẹ quan trường miệng thét loa.

Những nhân vật trọng tâm của trường thi – sĩ tử và quan trường – được khắc hoạ rất sắc nét, thể hiện tính cách kỳ thi và tính chất xã hội. Sĩ tử là người đi thi quan trường là những ông quan coi thi, chấm thi có trách nhiệm trong việc thi tuyển. Bằng nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp hòn đảo ngữ, tác giả đã vẽ nên trước mắt người đọc hình ảnh người thí sinh lôi thôi với những chai lọ trên vai thật là xốc xếch. Chữ “lôi thôi” này đặt tại đầu câu, gây ấn tượng mạnh, làm cho hình ảnh “vai đeo chụp được tư thế và tư cách của những kẻ thuở nào được mang danh là người sĩ, tiêu biểu vượt trội cho ý thức xã hội phong kiến. “Lọ” ở đây người dân có người hiểu là lọ mực, có người hiểu là lọ đựng nước uống mà thí sinh phải mang theo. Dù là hiểu theo nghĩa nào, hình ảnh “vai đeo lọ” vẫn nổi lên thật mỉa mai cái vẻ xiêu vẹo, gãy đổ, lếch thếch, chẳng ra gì của những ông cử tương lai.

Đối với đám sĩ tử như vậy, còn bọn quan trường cũng khá được Tú Xương tìm cho một từ thật xứng danh:

Ậm oẹ quan trường miệng thét loa

Bọn sĩ tử thì “lôi thôi”; lũ quan trường thì “ậm oẹ”. Ậm oẹ là một từ rất sáng tạo của Tú Xương. Lũ quan trường dùng cái loa để hướng dẫn, điều khiển và tinh chỉnh, nhắc nhở gọi tên những thí sinh. Vì vùng đất đặt trường thi rất rộng, và số thí sinh hẳn là rất nhiều, nên quan trường phải thét vào loa thì người ta mới nghe được. Đây là một rõ ràng rất chân thực, gần như thể Tú Xương chỉ làm trách nhiệm của một nhà nhiếp ảnh thu hình mà thôi. Nhưng chính từ ngữ “ậm oẹ” rất là độc lạ này đã khiến người thợ chụp hình thông thường ấy thành một nghệ sĩ rất tinh xảo, rất thú vị. Nó thể hiện thực ra và chân tướng tay sai của đám quan trường này. Ậm oẹ là âm thanh ú ớ, nói không thành tiếng rõ, nhưng cái giọng điệu lên gân la lối, vênh váo của những kẻ dựa hơi chứ không còn thực quyền. Cho nên, nếu “thí sinh” mất đi cái vẻ nho nhã trí thức của thuở nào thì giám thị, giám khảo cũng không hề cái dáng nghiêm trang đáng tôn kính nữa.

Tất cả hiện lên tuy nhiên tuy nhiên trong hai câu bình đối làm nổi trội cảnh tượng rất là khôi hài của một trường thi. Và cảnh tượng ấy nói lên với ta bao nhiêu ý nghĩ về cái xã hội hỗn tạp, nhố nhăng trong buổi đầu của chính sách thực dân và phong kiến Việt Nam, mà triều đình nhà Nguyễn chỉ từ là cái bóng mờ thảm hại đến buồn cười.

Tư tưởng đó thể hiện rõ hơn thế nữa trong hai câu luận tiếp theo:

Lọng cắm rợp trời quan sứ đến,

Váy lê quét đất mụ đầm ra.

Tác giả lại tiếp tục “tả thực” cảnh trường thi. Theo như sách sử cho biết thêm thêm, kì thi năm Đinh Dậu 1897 có vợ chồng tên toàn quyền Paul Doumer và vợ chồng tôn công sứ Tỉnh Nam Định Le Normand đến dự. Vì vậy, tả kì thi này mà thiếu cái rõ ràng ấy thì là thiếu toàn bộ. Cho nên, không phải ngẫu nhiên mà một người làm thơ sành sõi như Tú Xương lại đem hình ảnh này đặt vào cặp luận của bài thơ. Nếu hai câu luận có vị trí chủ chốt trong bài thơ, thì hình ảnh của “ông Tây mụ đầm” ở đấy là một phản ánh đúng bản chất xã hội Việt Nam lúc bấy giờ: xã hội nô lệ, mà người nắm thực quyền là thực dân. Hình ảnh “lọng cắm rợp trời đã cho toàn bộ chúng ta biết cảnh tiếp đón dành riêng cho Tây thật là trang trọng, thật là kính cẩn.

Hình ảnh quan Tây mụ đầm ngồi trên vị trí cao ngất này đã cho toàn bộ chúng ta biết cảnh mất nước của toàn bộ chúng ta.

Nhưng cái thú vị nhất trong hai câu thơ này sẽ không còn phải chỉ có bấy nhiêu rõ ràng đó. Cái thú vị nhất đó đó là Tú Xương đã biến nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp làm thơ Đường thành một vũ khí sắc bén để bày tỏ thái độ của tớ riêng với cái mà mình không ưa thích.

Lợi dụng nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp đối, Tú Xương, đã đặt cái “váy” của bà đầm ngang với cái “lọng” của ông Tây. Nói cách khác, ghép hai hình ảnh đó với nhau, cho nó đối nhau, Tú Xương đã chơi một vố rất đau và rất thẳng tay riêng với lũ quan Tây. Và cũng trong nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp đối, “quan sứ” riêng với “mụ đầm” là một dụng ý của Tú Xương. Quan sứ là chữ trang trọng để gọi ông Tây, nhưng “mụ đầm” là chữ “chơi xỏ”, là chữ để chửi. Mụ là tiếng gọi hạng đàn bà không ra gì. Gọi ông quan Tây thì trang trọng, nhưng gọi vợ ông quan là con mụ chẳng ra gì, đó là một cách chửi của Tú Xương.

Người ta nói “văn học là suy tư chứ không phải là miêu tả”. Chính ở trong trường hợp này, qua miêu tả, nhà thơ Tú Xương đã thể hiện một suy tư tinh xảo, một thái độ phê phán sắc bén. Cho nên, đậm đà chất hiện thực, nhưng thơ Tú Xương không phải chỉ là hiện thực đơn điệu, lạnh lùng, ở trong hiện thực mà ông trình diện có cơn giận và niềm đau của tâm hồn, của tấm lòng con người.

Cho nên, không lạ gì, đứng trước cảnh oái oăm và nhục nhã ấy, nhà thơ đã buột miệng thốt lên:

Nhân tài đất Bắc nào ai đó,

Ngoảnh cổ mà trông cảnh nước nhà.

Đất Bắc chỉ vùng Tp Hà Nội Thủ Đô, kinh đô của ngàn năm văn vật, nơi tụ hội của nhân tài giang sơn. Câu thơ là một tiếng than phiền riêng với chính mình hay là một lời lôi kéo riêng với những ai còn nghĩ tới cái nhục mất nước, còn tự hào về truyền thống cuội nguồn của dân tộc bản địa? Âm điệu câu thơ có cái gì xót xa, đã cho toàn bộ chúng ta biết tâm trạng xốn xang của chính nhà thơ. Nhân tài ở đây chỉ ai, nếu không phải là nhằm mục đích tới những người dân trí thức của thời đại đã từng trải qua cái cửa của trường thi này?

Kết thúc bài thơ “Chạy Tây”, Nguyễn Đình Chiểu cũng lôi kéo:

Hỡi trang dẹp loạn rày đâu vắng,

Nỡ để dân đen mắc nạn này ?

Đối với hai tâm trạng, ta thấy có nơi rất khác nhau tuy nhiên từng người để thể hiện nỗi đau xót của tớ trước cảnh nước mất nhà tan.

Ở Nguyễn Đình Chiểu, lời lôi kéo của ông nhắm tới những người dân “dẹp loạn”. Điều này đã thể hiện ý thức đánh giặc, và quyết tâm “dẹp loạn” của nhà thơ ca tụng và chủ xướng ý niệm “Anh hùng thà thác chẳng đầu Tây”.

Ở Trần Tế Xương, lời lôi kéo của ông không thể hiện một tư tưởng quyết liệt như vậy. Nó chỉ gợi lên một nỗi nhục mất nước đang sờ sờ trước mắt mà có người còn không thấy, có kẻ còn làm ngơ, quay mặt đi như vậy, nên Tú Xương mới lôi kéo “ngoảnh cổ mà trông”. Ngoảnh cổ là một từ rất bạo của Tú Xương. Chữ “ngoảnh cổ” của Tú Xương rất hình ảnh và biểu cảm, quy mô ảnh biếm họa của truyện cười. Cho nên không phải đến hai câu kết, cái cười của Tú Xương chợt tắt để nhường chỗ cho nỗi đau của ông. Mà ngay ở trong cái cười ấy, và vẫn cái cười sâu cay ấy, tiếng lòng của ông bật ra như một giọt nước mắt rơi xuống bất thần.

Vì vậy, không còn gì là rất khó hiểu khi có người nhận định rằng “thơ Tú Xương đi bằng cả hai chân: Hiện thực và trữ tình, mà cái chân hiện thực ở người Tú Xương chỉ là một cẳng chân trái (Nguyễn Tuân). Trên đôi chân đó, mà cái chân trữ tình là hầu hết qua bài thơ “Vịnh khoa thi Hương”, Tú Xương đã vẽ lại cái cảnh trường thi nhỏ thôi mà thể hiện được bản chất của toàn bộ xã hội Việt Nam.

Trần Phò

GV. Chuyên văn Trường THPT Lê Hồng Phong Thành phố Hồ Chí Minh

://.youtube/watch?v=chjI08XdfMc

Reply
0
0
Chia sẻ

4527

Video Trần Phò – phân tích bài thơ vịnh khoa thi hương của tú xương. ?

Bạn vừa tìm hiểu thêm Post Với Một số hướng dẫn một cách rõ ràng hơn về Review Trần Phò – phân tích bài thơ vịnh khoa thi hương của tú xương. tiên tiến và phát triển nhất

Chia Sẻ Link Tải Trần Phò – phân tích bài thơ vịnh khoa thi hương của tú xương. miễn phí

Người Hùng đang tìm một số trong những ShareLink Tải Trần Phò – phân tích bài thơ vịnh khoa thi hương của tú xương. Free.

Thảo Luận vướng mắc về Trần Phò – phân tích bài thơ vịnh khoa thi hương của tú xương.

Nếu sau khi đọc nội dung bài viết Trần Phò – phân tích bài thơ vịnh khoa thi hương của tú xương. vẫn chưa hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comment ở cuối bài để Tác giả lý giải và hướng dẫn lại nha
#Trần #Phò #phân #tích #bài #thơ #vịnh #khoa #thi #hương #của #tú #xương