Contents
- 1 Thủ Thuật Hướng dẫn Tại sao Herodote lại nói Ai Cập la tặng phẩm của sông Nile Mới Nhất
- 2 I. Địa lí và dân cư Ai Cập cổ đại
- 3 Vai trò của sông Nin riêng với Ai Cập
- 4 Đề cương ôn tập lịch sử văn minh toàn thế giới có đáp án
- 5 1. Tổng quan về Ai Cập cổ đại
- 6 Điều kiện tự nhiên của người Ai Cập cổ đại
Thủ Thuật Hướng dẫn Tại sao Herodote lại nói Ai Cập la tặng phẩm của sông Nile Mới Nhất
Bạn đang tìm kiếm từ khóa Tại sao Herodote lại nói Ai Cập la tặng phẩm của sông Nile được Update vào lúc : 2022-02-23 23:01:31 . Với phương châm chia sẻ Bí kíp về trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết 2022. Nếu sau khi tìm hiểu thêm tài liệu vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại phản hồi ở cuối bài để Tác giả lý giải và hướng dẫn lại nha.
I. Địa lí và dân cư Ai Cập cổ đại
1. Điều kiện tự nhiên
Nội dung chính
- I. Địa lí và dân cư Ai Cập cổ đạiVai trò của sông Nin riêng với Ai CậpĐề cương ôn tập lịch sử văn minh toàn thế giới có đáp án1. Tổng quan về Ai Cập cổ đại1.1Địa lí và cư dân1.2Các thời kì lịch sử của Ai Cập cổ đạiĐiều kiện tự nhiên của người Ai Cập cổ đại1. Điều kiện tự nhiên của Ai Cập cổ đại2. Nguồn gốc của người Ai Cập cổ đạiVideo liên quan
Ai Cập là vùng đồng bằng dài và hẹp, ở vùng hướng đông bắc châu Phi, nằm dọc theo vùng hạ lưu của lưu vực sông Nin. Sông Nin, bắt nguồn từ vùng xích đạo châu Phi, là một trong những dòng sông lớn số 1 trên toàn thế giới, dài 6497 km, với bảy nhánh đổ ra Địa Trung Hải, nhưng phần chảy qua Ai Cập chỉ dài khoảng chừng 7000 km. Miền đất đai do sông Nin bồi đắp chỉ rộng khoảng chừng 15 – 25 km, ở phía bắc có nơi rộng đến 50 km vì ở đây sông Nin phân thành nhiều nhánh trước lúc đổ ra biển. Hàng năm từ thời điểm tháng 6 đến tháng 11, nước sông Nin dâng cao đem theo một lượng phù sa rất phong phú, bồi đắp cho vùng đồng bằng hai bên bờ ngày càng thêm phì nhiêu. Mặt khác, sông Nin phục vụ nguồn thực phẩm thuỷ sản dồi dào cho dân cư. Bên cạnh đó, dòng sông này là một trong những con phố giao thông vận tải lối đi bộ quan trọng nhất của vùng này. Do đó, nền kinh tế thị trường tài chính ở đây sớm tăng trưởng. Nông nghiệp, ngư nghiệp, thủ công nghiệp, thương nghiệp đều tăng trưởng từ rất sớm, tạo Đk cho Ai Cập hoàn toàn có thể bước vào xã hội văn minh sớm nhất toàn thế giới. Chính vì vậy, nhà sử học Hêrôđôt đã nói rằng:” Ai Cập là tặng phẩm của sông Nin”.
Nhờ có đất đai phì nhiêu, nhiều chủng quy mô thực vật như đại mạch, tiểu mạch, sen, cây papyrus… sinh sôi nảy nở quanh năm. Do Đk tự nhiên thuận tiện, quần thể động vật hoang dã đồng bằng và sa mạc rất phong phú và phong phú, gồm có trâu bò, hươu cao cổ, tê giác, hà mã, cá sấu, voi, hổ, báo, chim và cả những loài thuỷ sản. Bên cạnh đó, Ai Cập còn tồn tại thật nhiều loại đá quý như đá vôi, đá badan, đá hoa cương, đá mã não…; sắt kẽm kim loại thì có đồng, vàng, còn sắt thì phải đưa từ bên phía ngoài vào.
Về mặtđịa hình, Ai Cập là mộtđất nước tươngđối bịđóng kín, phía Bắc làĐịa Trung Hải, phíaĐông giáp biểnĐỏ, phía Tây giáp sa mạc Xahara, phía Nam giáp Nubi, nơi giápấy là một vùng núi hiểm trở khó qua lại, chỉ cóởĐông Bắc, vùng kênhđào Xuyê sau này, người Ai Cập mới hoàn toàn có thể qua lại với vùng TâyÁ. Ai Cập phân thành hai miền rõ rệt theo dòng chảy của sông Nin từ Nam lên Bắc. Miền Thượng Ai Cậpở miền Nam là một dải lưu vực hẹp, miền Hạ Ai Cập nằmở nằmở miền Bắc là mộtđồng bằng hình tam giác. Hơn 90% đấtđai của Ai Cập là sa mạc. Phần lớn dân cư Ai cập sốngở châu thổ sông Nin. Khí hậu mùađông ôn hoà, mùa hạ nóng và khô. Vùng ven bờ biển Alêchxanđơria có lượng mưa lớn số 1: 200mm. Vùng cạnh biểnĐỏ hầu như không còn mưa. Nhiệtđộ trung bình tháng giêng ở miền bắc việt nam là 12độ, miền nam là 15– 16độ; tháng bảy từ 25– 26độ và 30– 34độ.
Ai Cập nằm ở vị trí một vùng địa lý đặc biệt quan trọng nên có vị trí địa – chính trị quan trọng. Ai Cập là nơi giao nhau của 3 lục địa: Á, Phi, Âu. Tại đây, 3 lục địa hoà nhập quanh một biển trung gian – Địa Trung Hải – nơi hoàn toàn có thể tiếp nối đuôi nhau hoặc chia cắt 3 đại dương: Đại Tây Dương, Ấn Độ Dương, Thái Bình Dương. Đó là vị trí thuận tiện cho việc đi lại, giao lưu với những lục địa khác. Nhờ đó, những hoạt đông trao đổi thương mại, kinh tế tài chính, văn hoá… rất tăng trưởng và luôn luôn được cải tổ.
2. Con người
Cư dân hầu hết của Ai Cập ngày này là người Arập, nhưng thời cổ đại, dân cư ở đấy là người Libi, người da đen và hoàn toàn có thể có khắp cơ thể Xêmit di cư từ châu Á tới. Con người đã xuất hiện và sinh sống ở lưu vực sông Nin từ thời đồ đá cũ. Những tài liệukhoa học tân tiến đã xác minh rằng người Ai Cập thời cổ là những thổ dân châu Phi, hình thành trên cơ sở hỗn hợp thật nhiều bộ lạc. Những thổ dân này đi lại săn bắn trên lục địa, khi tới vùng đồng bằng sông Nin, họ định cư ở đây và theo nghề trồng trọt và chăn nuôi từ rất sớm. Về sau chỉ có một chi của cục tộc Hamit từ Tây Á xâm nhập hạ lưu sông Nin, chinh phục thổ dân người châu Phi ở đây. Trải qua một quy trình hỗn hợp lâu dài, người Hamit và thổ dân ở đây đã đồng hoá với nhau, hình thành ra một bộ tộc mới, đó đó là người Ai Cập. Họ thuộc chủng tộc Môngôlôit và Nêgrôit. Người Ai Cập chỉ có một ngôn từ đó đó là tiếng Arập. Cấu trúc làng theo chiều dọc. Các thành viên trong xã hội không được bình đẳng. Thức ăn của tớ là lúa mì, lúa mạch, đậu, trái cây : táo, quả hạnh, quả đấu là thức ăn phụ; thịt gia súc, thịt thú hoang : hươu, lợn, lừa rừng, nhiều chủng loại sữa, trứng và thuỷ sản. Người Ai Cập ưa phục tùng, thích ra lệnh. Họ cần mẫn chăm chỉ. Sống cạnh bên sa mạc và sông Nin nên họ có tính cách chịu đựng, kiên trì, dũng cảm, liều lĩnh. Họ là những người dân tháo vát và mưu trí.
Vai trò của sông Nin riêng với Ai Cập
Sông Nile có vai trò vô cùng to lớn riêng với Ai Cập, hoàn toàn có thể tóm gọn vai trò của sông Nile riêng với Ai cập bằng những đại ý dưới đây:
– Cung cấp nguồn nước quan trọng cho đời sống và sản xuất.
– Bồi đắp nên đồng bằng châu thổ phì nhiêu.
– Huyết mạch giao thông vận tải lối đi bộ chính nối toàn bộ những vùng của Ai Cập, cũng như nối Ai Cập với những nước láng giềng
-> Sinh ra nền văn minh sông Nin rực rỡ thời cổ đại.
Sông Nin còn được người Việt phiên âm là Nhĩ Lônhư trong sáchTây hành nhật kýcủaPhạm Phú Thứ.
Đề cương ôn tập lịch sử văn minh toàn thế giới có đáp án
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản khá đầy đủ của tài liệu tại đây (102.35 KB, 16 trang )
Đề cương ôn tập Lịch sử văn minh
toàn thế giới có đáp án
Câu 1
Cơ sở hình thành và thành tựu cơ bản của văn minh Ai Cập
1. Cơ sở hình thành:
Ai Cập nằm ở vị trí Đông Bắc Châu Phi, hạ lưu sông Nin. Sông Nin là một dòng sông dài nhất toàn thế giới,
khoảng chừng 6500 km chảy từ Trung Phi lên Bắc Phi. Hàng năm, tới mùa mưa nước sông Nin cuồn
cuộn đỏ phù sa bồi đắp cho những cánh đồng ở hạ lưu sông Nin. Đất đai phì nhiêu, cây cối tốt
tươi, những loài động thực vật phong phú, nên ngay từ thời nguyên thuỷ con người đã triệu tập
sinh sống ở đây đông hơn những khu vực xung quanh.
Tới cách ngày này khoảng chừng 6000 năm, con người ở đây đã biết sử dụng những công cụ, vũ khí
bằng đồng đúc. Công cụ bằng đồng đúc giúp con người ở đây chuyển sang sống hầu hết nhờ nghề
nông, thoát khỏi môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường săn bắn, hái lượm và sớm bước vào xã hội văn minh. Chính vì vậy
mà cách đó hơn 2000 năm trước đó, một nhà sử học Hy Lạp là Hêrôđôt tới thăm Ai Cập đã có
một nhận xét rất hay là “ Ai Cập là tặng phẩm của sông Nin”.
Về mặt dân cư, những dân cư cổ nhất ở lưu vực sông Nin là những thổ dân Châu Phi hình
thành trên cơ sở hỗn hợp nhiều bộ lạc. Sau này, một số trong những bộ tộc Hamit (Hamites) từ Tây Á xâm
nhập hạ lưu sông Nin. Trải qua một quy trình hỗn hợp lâu dài giữa người Hamit và thổ dân
Châu Phi đã tạo nên ra những tộc người Ai Cập cổ đại.
Các thời kì lịch sử chính của Ai Cập cổ đại : Lịch sử Ai Cập cổ đại hoàn toàn có thể chia ra làm 5 thời kì
chính sau :
•
Thời kì TảoVương quốc ( khoảng chừng 3200 – 3000 năm TCN )
•
Thời kì Cổ Vương quốc ( khoảng chừng 3000 – 2200 năm TCN )
•
Thời kì Trung Vương quốc ( khoảng chừng 2200 – 1570 năm TCN )
•
Thời kì Tân Vương quốc ( khoảng chừng 1570 – 1100 năm TCN )
•
Thời kì Hậu Vương quốc ( khoảng chừng 1100 – 31 năm TCN )
2. Thành tựu cơ bản:
1
a) Chữ viết: Khoảng hơn 3000 nămTCN, người Ai Cập cổ đại đã sáng tạo ra chữ tượng hình .
Muốn chỉ một vật gì thì họ vẽ những nét tiêu biểu vượt trội của yếu tố vật đó. Để diễn tả những khái niệm
trừu tượng thì họ mượn ý. Thí dụ để diễn tả trạng thái khát thì họ vẽ ba làn sóng nước và cái
đầu bò đang cúi xuống; để nói lên sự công minh thì họ vẽ lông chim đà điểu ( vì lông đà điểu
hầu như dài bằng nhau ).
Từ chữ tượng hình, sau này người Ai Cập cổ đại đã tạo nên ra khối mạng lưới hệ thống 24 vần âm. Vào
thiên niên kỉ II TCN, người Híchxốt đã học cách viết của người Ai Cậpđể ghi lại những ngôn từ
của tớ. Về sau này, loại chữ viết ấy lại không ít ảnh hưởng tới người Phênixi và người
Phênixi đã sáng tạo ra vần vần âm A , B …Những chữ tượng hình của người Ai Cập được khắc
trên đá, viết trên da, nhưng nhiều nhất là được viết trên vỏ cây sậy papyrus. Đây là một loại
“giấy” cổ xưa nhất, do vậy ngôn từ nhiều nước trên toàn thế giới, giấy được gọi là papes,
papier …Năm 1822, một nhà ngôn từ học người Pháp là Sampôliông ( Champollion ) đã tìm
cách đọc được thứ chữ này.
b) Về văn học: những tác phẩm tiêu biểu vượt trội còn sót lại như Truyện hai anh em, Nói Thật và Nói Láo,
Đối thoại của một người vô vọng với linh hồn của tớ , Người nông phu biết nói những điều
hay …
c) Tôn giáo : Người Ai Cập cổ đại theo đa thần giáo, họ thờ thật nhiều thần. Ban đầu, mỗi vùng
thờ mỗi vị thần riêng của tớ, hầu hết là những vị thần tự nhiên. Đến thời kì thống nhất
vương quốc, cạnh bên những vị thần riêng của mỗi địa phương còn tồn tại những vị thần chung như thần
Mặt trời ( Ra ), thần sông Nin (Osiris ).
Người Ai Cập cổ tin rằng con người dân có hai phần : hồn và xác. Khi con người chết đi, linh hồn
thoát ra ngoài nhưng hoàn toàn có thể một lúc nào này lại tìm về nơi xác ( Họ tin rằng như khi bị ngất ,
hồn thoát ra ngoài trong thời điểm tạm thời ). Vì vậy những người dân giàu sang tìm mọi phương pháp để giữ gìn thể xác. Kĩ
thuật ướp xác vì vậy cũng rất tăng trưởng.
d) Kiến trúc điêu khắc : Người Ai Cập cổ đại đã xây dựng thật nhiều đền đài, hoàng cung, nhưng
nổi trội nhất phải kể tới là những kim tự tháp hùng vĩ, vĩnh cửu. Người thiết kế ra Kim tự tháp
thứ nhất để làm nơi yên nghỉ cho những pharaon là Imhotép. Người ta đã phát hiện ra khoảng chừng 70
Kim tự tháp lớn nhỏ rất khác nhau trong số đó có 3 Kim tự tháp nổi tiếng nằm ở vị trí gần thủ đô Cairo.
Lớn nhất là Kim tự tháp Kêôp ( Kheops ) cao tới 146m, đáy hinh vuông , mỗi cạnh tới 230m.
Đã mấy ngàn năm qua những Kim tự tháp vẫn sừng sững với thời hạn. Vì vậy người Ai Cập có
câu “ Tất cả mọi vật đều sợ thời hạn, nhưng riêng thời hạn phải nghiêng mình trước Kim tự
tháp”. Ngoài việc xây dựng những lăng mộ, người Ai Cập cổ còn để lại ấn tượng cho đời sau qua
những khu công trình xây dựng điêu khắc. Đặc biệt nhất là tượng Nhân Sư (Sphinx ) hùng vĩ ở gần Kim tự tháp
2
Khephren. Bức tượng mình sư tử với khuôn mặt Khephren cao hơn 20m này còn có lẽ rằng muốn thể
hiện Khephren là chúa tể với trí khôn của con người và sức mạnh mẽ và tự tin của sư tử.
e) Khoa học tự nhiên :
Về thiên văn: người Ai Cập cổ đã vẽ được map sao, họ đã xác lập 12 cung hoàng đạo và
sao Thuỷ,Kim, Hoả, Mộc, Thổ. Người Ai Cập cổ làm ra lịch nhờ vào sự quan sát sao Lang
( Sirius ). Một năm của tớ có 365 ngày, đó là khoảng chừng cách giữa hai lần họ thấy sao Lang xuất
hiện đúng đường chân trời. Họ chia một năm làm 3 mùa, mỗi mùa có 4 tháng, mỗi tháng có
30 ngày. Năm ngày còn sót lại được xếp vào thời gian ở thời gian cuối năm làm ngày lễ. Để chia thời hạn trong thời gian ngày,
họ đã chế ra đồng hồ đeo tay mặt trời và đồng hồ đeo tay nước.
Về toán học: do yêu cầu làm thuỷ lợi và xây hình thành kiến thức và kỹ năng toán học của người Ai Cập cổ
cũng sớm được để ý quan tâm tăng trưởng. Họ dùng hệ đếm cơ số 10. Họ rất thành thạo những phép tính
cộng trừ, còn khi cần nhân và chia thì thực thi bằng phương pháp cộng trừ nhiều lần. Về hình học, họ
đã tính được diện tích s quy hoạnh của những hình hình học đơn thuần và giản dị; đã biết trong một tam giác vuông thì
bình phương cạnh huyền bằng tổng bình phương hai cạnh góc vuông. Pi của tớ tính = 3,14 .
Về Y học: người Ai Cập cổ đã chia ra những chuyên khoa như khoa nội, ngoại , mắt, răng, dạ
dày … Họ đã biết giải phẫu và chữa bệnh bằng thảo mộc.
Câu 2:
Quá trình hình thành đạo Hồi , Ảnh hưởng của Việt Nam?
a) Quá trình hình thành Đạo Hồi
Hồi giáo là một tôn giáo lớn được sang lập vào thời trung đại và nhanh gọn trở thành niềm
phấn khích của những đại đế chế. Điểm khởi đầu là tại bán hòn đảo Arập mà người sáng lập ra là
Muhammad
Theo truyền thuyết vào năm 610 Muhammad nhìn thấy một thiên sứ và nói với ông rằng phải
vâng theo vị thần linh duy nhất là Đấng Allah “Đấng dạy cho con người những điều chưa chắc như đinh”.
Từ đó ông đã nhận được ra thiên chức của tớ là truyền giảng tư tưởng đơn thuần. Sự Ra đời của
Hồi giáo đã làm giảm sút sự ảnh hưởng của những thương gia giàu sang nhờ quyền bán ảnh tượng
(Ảnh tượng những vị thần trong đền thánh mécca) mà người dân đang tôn sung, vì thế đã xó
những thủ đoạn hãm hại Muhammad, biết được điều này Muhammad đã phải lánh khỏi Mecca
năm 622. Tuy nhiên chính nhờ chuyến du ngoạn này mà giáo thuyết của ông đã tỏa rạng và ghi lại
cho việc mở đầu cả Hồi giáo, Tín đồ Hồi giáo đã lấy năm 622 là năm thứ nhất của lịch Hồi giáo
3
Cuộc lánh nạn của Muhammad đang trở thành lịch sử thuở nào, ông thu phục tín đò trên đường lánh
nạn, chỉ trong vòng 10 năm từ người trốn tránh quân địch nghịch Muhammad trở thành lành tụ
tôn giáo có nhiều tín đồ.
b) Ảnh hưởng của Đạo Hồi tới Việt Nam
………………….
Câu 3
Những thành tựu cơ bản của văn minh Ấn Độ thời cổ trung đại:
a) Chữ viết: Thời đại Harappa-Môhenjô Đarô, ở miền Bắc Ấn đã xuất hiện một loại chữ cổ mà
ngày này người ta còn lưu giữ được khoảng chừng 3000 con dấu có khắc những kí hiệu đồ hoạ. Thế
kỉ VII TCN, ở đây đã xuất hiện chữ Brami, ngày này còn khoảng chừng 30 bảng đá có khắc loại chữ
này. Trên cơ sở chữ Brami, thế kỉ V TCN ở Ấn Độ lại xuất hiện chữ Sanscrit, đấy là cơ sở của
nhiều loại chữ viết ở Ấn Độ và Khu vực Đông Nam Á sau này.
b) Văn học: Ấn Độ là nước có nèn văn học rất tăng trưởng, gồm có 2 bộ phận đó đó là Vê đa và
sử thi, tuy nhiên nổi trội hơn hết là sử thi với hai tác phẩm văn học nổi trội thời cổ đại là
Mahabharata và Ramayana. Mahabharata là bản trường ca gồm 220 000 câu thơ. Bản trường
ca này nói về một cuộc trận chiến tranh Một trong những con cháu Bharata. Bản trường ca này hoàn toàn có thể xem là
một bộ “bách khoa toàn thư” phản ánh mọi mặt về đời sống xã hội Ấn Độ thời đó. Ramayana
là một bộ sử thi dài 48 000 câu thơ, mô tả một cuộc tình giữa chàng hoàng tử Rama và công
chúa Sita. Thiên tình sử này ảnh hưởng tới văn học dân gian một số trong những nước Khu vực Đông Nam Á.
Riêmkê ở Campuchia, Riêmkhiêm ở Thái Lan chắc như đinh có ảnh hưởng từ Ramayana.
Thời cổ đại ở Ấn Độ còn tồn tại tâp ngụ ngôn Năm phương pháp tiềm ẩn thật nhiều tư tưởng
được hội ngộ trong ngụ ngôn của một số trong những dân tộc bản địa Á-Âu.
c) Nghệ thuật: Ấn Độ là nơi có nền nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp tạo hình tăng trưởng rực rỡ, ảnh hưởng tới nhiều
nước Khu vực Đông Nam Á. Nghệ thuật Ấn Độ cổ đại hầu hết đều phục vụ một tôn giáo nhất định, do
yêu cầu của tôn giáo này mà thể hiện. Có thể chia ra ba dòng nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp: Hinđu giáo, Phật
giáo, Hồi giáo. Có thật nhiều chùa tháp Phật giáo, nhưng đáng kể thứ nhất là dãy chùa hang
Ajanta ở trung bộ Ấn Độ. Đây là dãy chùa được đục vào vách núi, có tới 29 gian chùa, những
gian chùa thường hình vuông vắn và nhiều gian mỗi cạnh tới 20m. Trên vách hang có những bức
tượng Phật và nhiều bích hoạ rất đẹp.
4
Các khu công trình xây dựng kiến trúc Hinđu giáo được xây dựng nhiều nơi trên đất Ấn Độ và được xây dựng
nhiều vào lúc chừng thế kỉ VII – XI. Tiêu biểu cho những khu công trình xây dựng Hinđu giáo là cụm đền tháp
Khajuraho ở Trung Ấn, gồm toàn bộ 85 đền xen Một trong những hồ nước và những cánh đồng.
Những khu công trình xây dựng kiến trúc Hồi giáo nổi trội ở Ấn Độ là tháp Mina, được xây dựng vào lúc chừng
thế kỉ XIII và lăng Taj Mahan được xây dựng vào lúc chừng thế kỉ XVII.
d) Khoa học tự nhiên:
– Về Thiên văn: người Ấn Độ cổ đại đã làm ra lịch, họ chia một năm ra làm 12 tháng, mỗi
tháng có 30 ngày. ( Như vậy năm thông thường có 360 ngày ). Cứ sau 5 năm thì họ lại thêm
vào một trong những tháng nhuận.
– Về Toán học: Người Ấn Độ thời cổ đại đó đó là gia chủ của khối mạng lưới hệ thống chữ số mà ngày này ta
quen gọi là số Arập. Đóng góp lớn số 1 của tớ là nêu lên số không, nhờ vậy mọi biến hóa toán
học trở thành đơn thuần và giản dị, ngắn gọn hẳn lên. (Người Tây Âu vì vậy mà từ bỏ số La Mã mà sử
dụng số Arập trong toán học.) Họ đã tính được căn bậc 2 và căn bậc 3; đã có hiểu biết về cấp
số, đã biết về quan hệ giữa 3 cạnh trong một tam giác. Pi = 3,1416.
– Về vật lý: Người Ấn Độ cổ đại đã và đang sẵn có thuyết nguyên tử. Thế kỉ V TCN, có một thông nhà
thái ở Ấn Độ đã viết “…trái đất, do trọng tải của tớ tôi đã hút toàn bộ những vật về phía nó”.
– Y học: cũng rất tăng trưởng. Người Ấn Độ cổ đại đã mô tả những dây gân, cách chắp ghép xương
sọ, cắt màng mắt, theo dõi quy trình tăng trưởng của thai nhi. Họ để lại hai quyển sách là “ Y
học toát yếu” và “ Luận khảo về trị liệu”.
Câu 4:
Sự hình thành và tăng trưởng của đạo Phật thời cổ trung đại, phân tích ảnh hưởng tích cực của
Đạo phật riêng với xh Việt Nam lúc bấy giờ.
a) Sự hình thành và tăng trưởng của đạo Phật
– Sự hình thành: Đạo Phật Ra đời vào lúc chừng giữa thiên niên kỉ I TCN do thái tử Xitđacta
Gôtama, hiệu là Sakya Muni (Thích Ca Mâu Ni) khởi xướng. Các tín đồ Phật giáo lấy năm 544
TCN là năm thứ nhất theo Lịch Phật, họ cho là đấy là năm Đức Phật nhập niết bàn. (Vì vậy,
những người dân châu Á theo đạo Phật trước kia vẫn để ý đến ngày qua đời hơn ngày Ra đời, khác
hẳn những người dân theo đạo Thiên chúa).
– Sự tăng trưởng: Sauk hi Ra đời đạo Phật nhanh gọn được truyền bá ở miến Bắc Ấn Độ. Để
soạn thảo giáo lý, quy định và trấn áp và chấn chỉnh về tổ chức triển khai từ thé kỷ thứ V – III TCN đạo Phật đã riệu
5
tập 3 cuộc Đại hội từ đó đạo Phật được truyền sang Xrilanca, rồi đến những nước khác ví như
Myanma, Thái Lan, Indolexia…
Khoảng năm 100 sau CN đạo Phật triệu tập đại hội lần 4 ở Cusan, Đại hội đã thông qua giáo lý
của đạo Phật cải cách, xuất hiện phái phật giáo mới gọi là phái Đại thừa để phân biệt với phật
giáo cũ là phái Tiểu thừa
Sau Đại hội lần 4 ở Cusan những nhà sư càng được khuyến khích ra quốc tế truyền Đạo, do
đó đạo Phật càng được truyền bá mạnh mẽ và tự tin sang những nước Trung Á, Trung Quốc. Những thế kỷ
tiếp tiếp theo đó Phật giáo suy dần ở Ấn Độ tuy nhiên lại tăng trưởng mạnh ở những nước và nó đang trở thành
quốc giáo của một số trong những nước: Xrilanca, Thái Lan, Campuchia, Lào…
b) Ảnh hưởng tích cực của Phật giáo đến xã hội Việt Nam lúc bấy giờ.
Với vai trò, hiệu suất cao và những giá trị nhân văn thâm thúy của tớ, Phật giáo trở thành chỗ
dựa trong đời sống văn hóa truyền thống, tinh thần của một bộ phận quần chúng. Các chuẩn mực của đạo
đức Phật giáo có tác dụng kiểm soát và điều chỉnh hành vi, nhân cách con người, ảnh hưởng tích cực đến
quần chúng.
Với tư tưởng từ bi, cứu khổ cùng với những giá trị đạo đức của Phật giáo đã có ảnh hưởng không
ít tới môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống của người dân, chính bới đạo Phật là tiếng nói của một con người gửi tới
những con người khác, để cùng giúp nhau vượt qua những trở ngại vất vả trong môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường. Vì thế,
đạo Phật mang tính chất chất xã hội và đạo đức rất cao. Phật giáo không riêng gì có tạm ngưng ở việc làm chia sẻ
những trở ngại vất vả của xã hội như hòa bình, thịnh vượng, công minh, mà còn hướng mọi người
lấy điều thiện làm chuẩn mực sống, làm phương tiện đi lại và mục tiêu để đạt tới niềm sung sướng cho
con người. Như lúc bấy giờ trong làm ăn kinh tế tài chính, một số trong những người dân vì sự lôi cuốn của đồng xu tiền muốn
làm ít hường nhiều, muốn làm giàu nhanh gọn, đã mặc kệ thủ đoạn, coi thường pháp lý
chà đạp nghiêm trọng tới đạo đức, lối sống truyền thống cuội nguồn. Với ý niệm tiêu dùng của cải vật
chất hợp lý, không thật coi trọng tài sản đến mức trở thành nô lệ của nó, không ăn của người,
môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường an vui giải thoát chỉ đạt tới được khi con người đạt được chân thiện mỹ, niềm sung sướng của
người này đã có được không phải bằng phương pháp giẫm đạp lên niềm sung sướng của người khác, phải đem
an vui đến cho mọi người, Phật giáo đã phần nào tác động tốt tới nhân cách, lối sống những tín
đồ.
Cũng hoàn toàn có thể thấy rằng những giáo lý của phật giáo khá đồng thuận với tư tưởng xã hội chủ
nghĩa, nên việc phật giáo được Đảng và nhà nước quan tâm là yếu tố tất yếu.
Câu 5
6
Điều kiện hình thành những thành tựu cơ bản của văn minh Trung Quốc thời cổ trung đại?
Lãnh thổ Trung Quốc ngày này rộng mênh mông nhưng Trung Quốc thời cổ đại nhỏ hơn bây
giờ nhiều. Địa hình Trung Quốc phong phú, phía Tây có nhiều núi và cao nguyên, khí hậu khô
hanh hao, phía đông có những bình nguyên châu thổ phì nhiêu, thuận tiện cho việc làm nông nghiệp.
Trong Hàng trăm dòng sông lớn nhỏ ở Trung Quốc, có hai dòng sông quan trọng nhất là Hoàng
Hà và Trường Giang (Dương Tử). Hai dòng sông này đều chảy theo phía tây-đông và hàng
năm đem phù sa về bồi đắp cho những cánh đồng ở phía đông Trung Quốc.
Trung Quốc gồm nhiều dân tộc bản địa nhưng đông nhất là người Hoa-Hạ. Người Hoa ngày này tự cho
tổ tiên họ gổc sinh sống ở ven núi Hoa thuộc tỉnh Thiểm Tây và sông Hạ thuộc tỉnh Hồ Bắc
ngày này.(Dân núi Hoa sông Hạ). Trong gần 100 dân tộc bản địa hiện sinh sống trên đất Trung Quốc
ngày này, có 5 dân tộc bản địa đông người nhất là Hán, Mãn, Mông, Hồi, Tạng.
Những Đk về địa hình và dân cư này đã tạo nên cho toàn thế giới một nền văn minh mới,
đó là văn minh Trung Quốc với thật nhiều thành tựu.
Câu 6
Những thành tựu cơ bản của Văn minh Trung Quốc thời cỏ trung đại. từ ảnh hưởng đó đến việc
tăng trưởng của văn minh toàn thế giới.
1) Những thành tựu cơ bản của văn minh Trung Quốc:
a) Chữ viết: Từ đời nhà Thương, người Trung Hoa đã có chữ Giáp cốt được viết trên mai rùa,
xương thú, được gọi là Giáp cốt văn. Qua quy trình biến hóa, từ Giáp cốt văn hình thành nên
Thạch cổ văn, Kim văn. Tới thời Tần, sau khi thống nhất Trung Quốc, chữ viết cũng khá được
thống nhất trong khuôn hình vuông vắn được gọi là chữ Tiểu triện.
b) Văn học: Trung Quốc có nền văn học rất phong phú đó là nhờ vào chính sách thi tuyển và việc văn
chương trở thành thước đo của tri thức. Các thể loại tiêu biểu vượt trội: Thơ,Từ, Phú, Kịch, tiểu thuyết…
trong số đó tiêu biểu vượt trội nhất là Kinh thi, Thơ Đường và Tiểu thuyết Minh – Thanh
Kinh thi là tập thơ cổ nhất ở Trung Quốc do nhiều tác giả sáng tác thời Xuân-Thu, được Khổng
tử sưu tập và chỉnh lí. Kinh thi gồm có 3 phần: Phong, Nhã, Tụng.
Thơ Đường là thời kì đỉnh điểm của nền thơ ca Trung Quốc. Trong Hàng trăm tác giả nổi trội lên
ba nhà thơ lớn đó là Lí Bạch, Đỗ Phủ, Bạch Cư Dị.
7
Tới thời Minh-Thanh, tiểu thuyết lại rất tăng trưởng với những tác phẩm tiêu biểu vượt trội như: Tam quốc
chí diễn nghĩa của La Quán Trung, Thuỷ hử của Thi Nại Am, Tây du kí của Ngô Thừa Ân, Nho
lâm ngoại sử của Ngô Kính Tử, Hồng Lâu Mộng của Tào Tuyết Cần…trong số đó Hồng lâu mộng
được nhìn nhận là tiểu thuyết có mức giá trị nhất.
c) Sử học: Người Trung Hoa thời cổ rất có ý thức về biên soạn sử. Nhiều nước thời Xuân-Thu
đã đặt những quan chép sử. Trên cơ sở quyển sử nước Lỗ, Khổng Tử đã biên soạn ra sách Xuân
Thu.
Tới thời Hán, Tư Mã Thiên là một nhà viết sử lớn đã để lại tác Phẩm Sử kí, chép lại lịch sử
Trung Quốc gần 3000 năm, từ thời Hoàng Đế đến thời Hán Vũ Đế.
Tới thời Đông Hán, có những tác phẩm Hán thư của Ban Cố, Tam quốc chí của Trần Thọ, Hậu Hán
thư của Phạm Diệp.
Tới thời Minh-Thanh, những bộ sử như Minh sử, Tứ khố toàn thư là những di sản văn hoá đồ sộ
của Trung Quốc.
d) Khoa học tự nhiên
Toán học: Người Trung Hoa đã sử dụng hệ đếm thập phân từ rất sớm. Thời Tây Hán đã xuất
hiện cuốn Chu bễ toán kinh, trong sách đã có nói tới ý niệm về phân số, về quan hệ giữa
3 cạnh trong một tam giác vuông.
Thời Đông Hán, đã có cuốn Cửu chương toán thuật, trong sách này đã nói tới khai căn bậc 2,
căn bậc 3, phương trình bậc1, đã có cả khái niệm số âm, số dương.
Thời Nam-Bắc triều có một nhà toán học nổi tiếng là Tổ Xung Chi, ông đã tìm ra số Pi xấp xỉ
3,14159265, đấy là một số trong những lượng cực kỳ đúng chuẩn so với toàn thế giới hồi đó.
– Thiên văn học: Từ đời nhà Thương, người Trung Hoa đã vẽ được map sao có tới 800 vì
sao. Họ đã xác lập được chu kì hoạt động và sinh hoạt giải trí gần đúng của 120 vì sao. Từ đó họ nêu lên lịch
Can-Chi. Thế kỉ IV TCN, Can Đức đã ghi chép về hiện tượng kỳ lạ vết đen trên Mặt trời. Thế kỉ II,
Trương Hành đã chế ra dụng cụ để tham dự báo động đất.
Năm 1230, Quách Thủ Kính (đời Nguyên) đã soạn ra cuốn Thụ thời lịch, xác lập một năm có
365,2425 ngày. Đây là một số trong những lượng rất đúng chuẩn so với những nhà thiên văn Châu Âu thế kỉ XIII.
– Y dược học: Thời Chiến Quốc đã có sách Hoàng đế nội kinh sẽ là cuốn sách tầm cỡ của
y học truyền thống cuội nguồn Trung Hoa. Thời Minh có cuốn Bản thảo cương mục của Lí Thời Trân. Cuốn
sách này được dịch ra chữ Latinh và được Darwin coi đấy là bộ bách khoa về sinh vật của
người Trung Quốc thời đó. Đặc biệt là khoa châm cứu là một thành tựu độc lạ của y học
Trung Quốc.
e) Hội họa, điêu khắc, kiến trúc
8
– Hội hoạ: Hội hoạ Trung Quốc có lịch sử 5000 – 6000 năm với nhiều chủng quy mô: bạch hoạ, bản
hoạ, bích hoạ. Đặc biệt là nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp vẽ tranh thuỷ mạc, có ảnh hưởng nhiều tới những nước ở
Châu Á. Cuốn Lục pháp luận của Tạ Hách đã tổng kết những kinh nghiệm tay nghề hội hoạ từ đời Hán
đến đời Tuỳ.
– Điêu khắc: Ở Trung Quốc cũng phân thành những ngành riêng như: Ngọc điêu, thạch điêu, mộc
điêu. Những tác phẩm nổi tiếng như cặp tượng Tần ngẫu đời Tần, tượng Lạc sơn đại Phật đời
Tây Hán ( pho tượng cao nhất toàn thế giới ), tượng Phật nghìn mắt nghìn tay.
– Kiến trúc: Cũng có những khu công trình xây dựng rất nổi tiếng như Vạn lí trường thành ( tới 6700 km ),
Thành Tràng An, Cố cung, Tử cấm thành ở Bắc Kinh.
2. Ảnh hưởng đó tới sự tăng trưởng văn minh toàn thế giới:
………….
Câu 7
Bốn ý tưởng sáng tạo lớn về KHKT của Trung Quốc thời cổ trung đại và ý nghĩa của nó:
Thời trung đại Trung Quốc có 4 ý tưởng sáng tạo lớn rất quan trọng đó là: Giấy, kĩ thuật in, thuốc
súng và tiềm năng.
a) Kĩ thuật làm giấy:
– Thời Tây Hán, người Trung Quốc vẫn dung thẻ tre, lụa để ghi chép. Đến khoảng chừng thế kỷ II,
tuy nhiên đã biết dung phương pháp xơ gai để làm giấy, tuy nhiên giấy thời kỳ này còn xấu, mặt
không phẳng , khó viết nên chỉ có thể dung để gói.
– Đến thời Đông Hán, năm 105 một người tên Thái Luân đã dung vỏ cây, lưới cũ, rẻ rách nát…làm
nguyên vật tư, đồng thời đã tiếp tục tăng cấp cải tiến kỹ thuật, nên đã làm được loại giấy có chất lượng tốt. Từ đó
giấy được dung để viết 1 cách phổ cập thay thế cho những vật tư trước đó.
– Từ thế kỷ III nghề làm giấy được truyền sang Việt Nam và tiếp theo này được tryền đi hầu khắp
những nước trên toàn thế giới.
b) Kĩ thuật in:
– Từ thời gian giữa thế kỷ VII kĩ thuật in giấy đã xuất hiện. Khi mới Ra đời là in bằng ván tiếp theo đó có một
người dân tên Tất Thăng đã ý tưởng sáng tạo ra cách in chữ rời bằng đất sét nung đã hạn chế được
nhược điểm của cách in bằng ván. Tuy nhiên cách in này vẫn còn đấy hạn chế nhất định: chữ hay
9
mòn, khó tô mực. Sau này đã có người tiến hành tăng cấp cải tiến nhưng ko được, đến thời
Nguyên, vương Trinh mới tăng cấp cải tiến thành việc làm dùng chữ rời được làm bằng gỗ.
– Từ khi Ra đời kĩ thuật in cũng khá được truyền bá rộng tự do ra những nước khác trê toàn thế giới. Cho
đến năm 1448, Gutenbe người Đức đã dùng chữ rời bằng sắt kẽm kim loại, nó đã làm cơ sở cho việc in
chữ rời bằng sắt kẽm kim loại ngày này.
c) Thuốc súng:
Thuốc súng là ý tưởng sáng tạo ngẫu nhiên của những người dân luyện đan, cho tới thế kỷ X thuốc súng
khởi đầu được sử dụng làm vũ khí. Sau đó qua quy trình sử dụng nó đã được tăng cấp cải tiến thật nhiều với
nhiều tên thường gọi rất khác nhau. Và trong quy trình tiến công Trung Quốc người Mông cổ đã học được
cách làm thuốc súng và từ đó Viral sang Tây Á rồi đến châu Âu.
d) Kim chỉ nam.
Từ thế kỷ III TCN người Trung Quốc đã ý tưởng sáng tạo ra “Tư nam” đó là một dụng cụ chỉ hướng.
Sau đó những thầy tử vi đã ý tưởng sáng tạo ra kim nam châm hút tự tạo, thứ nhất la bàn được
dùng để xem hướng đất rồi mới được sử dụng trong việc đi biển. Nửa sau thế kỷ XII la bàn
được truyền sang Arập ròi sang châu Âu
2. Ý nghĩa:
Đối với trung quốc bốn ý tưởng sáng tạo trên Ra đời không riêng gì có trực tiếp giúp cải tổ đời sống vật
chất và tinh thần của con người Trung Quốc, mà này còn là một những góp phần không nhỏ của
một nền văn minh cho toàn quả đât.
Đối với toàn thế giới sự Ra đời của kĩ thuật làm giấy, kĩ thuật in, thuốc súng và tiềm năng đã nâng
cao được vị thế của loài người, đưa quả đât tiến lên một bước trong quy trình chinh phục tự
nhiên và tranh đấu với tự nhiên với chính con người để sống sót và tăng trưởng.
Câu 8
Quá trình hình thành tư tưởng nho giáo và phân tích những điểm lưu ý chính của tư tưởng này.
Nêu ảnh hưởng của nho giáo trong đời sống xã hội Việt Nam lúc bấy giờ.
1. Quá trình hình thành tư tưởng nho giáo và phân tích những điểm lưu ý của tư tưởng này.
a) Quá trình hình thành
10
Nho gia là trường phái tư tưởng quan trọng nhất ở Trung Quốc. Người đặt cơ sở thứ nhất của
Nho gia là Khổng tử. Nho gia tôn vinh chữ nhân, chủ trương lễ trị, phản đối pháp trị. Nho gia đề
cao Tam cương, Ngũ thường, cùng với tư tưởng Chính danh định phận và tôn vinh tư tưởng
Thiên mệnh. Giá trị quan trọng nhất trong tư tưởng của Khổng Tử là về giáo dục. Ông chủ
trương dạy học cho toàn bộ mọi người.
Tiếp sau Khổng Tử là Mạnh Tử người thừa kế và tăng trưởng học thuyết Nho gia them một bước
Tới thời Hán Vũ Đế (140-87 TCN), đồng ý đề xuất kiến nghị của Đổng Trọng Thư, Hán Vũ Đế đã ra
lệnh “bãi truất bách gia, duy nhất Nho thuật”, Nho gia đã được tôn vinh một cách tuyệt đối và
thổi lên thành Nho giáo.
b) Đặc điểm của Nho giáo
…………………………………………………
Câu 9
Điều kiện hình thành nền văn minh khu vực Đông nam Á và những thành tựu cơ bản của nền
văn minh đó, Việt Nam đã có những góp phần gì cho nền văn minh khu vực
1. Điều kiện hình thành nền văn minh khu vực Khu vực Đông Nam Á
a) Điều kiện tự nhiên của Khu vực Đông Nam Á thuận tiện cho những bước đón thứ nhất của con người. Vì thế có
thể hiểu được tại sao con người đã xuất hiện ở vùng đất ày từ rất xa xưa. Cùng sinh tụ trên một
khu vực địa lý, dân cư Khu vực Đông Nam Á đã sang tạo ra một nền văn hóa truyền thống cổ truyền bản địa có cội nguồn chung từ
thời tiền sử và sơ sử trước lúc tiếp súc với văn hóa truyền thống Trung Hoa và Ấn Độ. Theo những vật
chứng để lại nhờ việc phát hiện của những nhà khảo cổ hoàn toàn có thể thấy Văn hóa Khu vực Đông Nam Á đã và đang trải qua
thật nhiều quy trình tăng trưởng rất khác nhau và rồi dần hình thành lên một nền văn minh mới của
quả đât.
b) Sự hình thành những vương quốc Khu vực Đông Nam Á còn gắn sát với việc tiếp thu ảnh hưởng văn hóa truyền thống Trung
Hoa và văn hóa truyền thống Ấn Độ. Những ảnh hưởng này là khá tòa diện và thâm thúy, cả về chữ viết, văn
chương, tôn giáo, nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp kiến trúc và điêu khắc. Sự tiếp thu đó qua những con phố khác
nhau nhưng hầu hết vẫn là thông qua hoạt động và sinh hoạt giải trí thông thương và việc xâm chiếm. Tuy phải
chịu ràng buộc khá thâm thúy của hai nền văn hóa truyền thống cổ truyền lớn tuy nhiên Khu vực Đông Nam Á vẫn là Khu vực Đông Nam Á một khu vực được
xem là “Châu Âu giáo mùa” cũng luôn có thể có những bản sắc và những thành tựu riêng không liên quan gì đến nhau mang đậm
chất Khu vực Đông Nam Á
2. Những thành tựu cơ bản của nền văn minh Khu vực Đông Nam Á
11
Cư dân Khu vực Đông Nam Á lấy sản suất nông nghiệp lúa nước làm phương thức hoạt động và sinh hoạt giải trí kinh tế tài chính hầu hết.
Do đó không riêng gì có có những nét tương đương về canh tác và hệ thồng thủy lợi, mà đến những phong
tục tập quán không ít cũng chịu ràng buộc của của nền nông nghiệp lúa nước.
a) Trước khi những tôn giáo được truyền bá vào Khu vực Đông Nam Á, dân cư nơi đây đã dùng thuyết “vạn vật
hữu linh” để chỉ toàn bộ những hình thức tín ngưởng. Trong số đó sớm nhất là bái vật giáo với
những ý niệm về sức mạnh siêu nhiên của tự nhiên.
Quan niệm “vạn vật hữu linh” đã tồn tại trong những tín ngưỡng dân gian và có tác động không
nhỏ đến những tôn giáo được truyền bá vào và một phần làm biến dạng nó, biến nó thành cái của
mình: như Ăng co vát ở Campuchia, Bánh xe luân hồi bằng đá điêu khắc ở Thái Lan,
b) Khác với văn hóa truyền thống chữ viết của người Hán và Ấn Độ, văn hóa truyền thống dân cư nông nghiệp Khu vực Đông Nam Á tắm
mình trong nền văn hóa truyền thống cổ truyền dân gian. Tín ngưỡng, lễ hội gắn sát với chu ký nông nghiệp, thờ
cúng tổ tiên. Cơ cấu của lễ hội gồm có hai phần đó là Lễ và Hội xen kẽ hòa quyện vào nhau
rất khăng khít, Ngoài ra lễ hội khu vực Khu vực Đông Nam Á còn mang tính chất chất chất thống nhất cao như Tết cổ
truyền ở những nước đều phải có với hình thức gần tương tự nhau và thời gian cũng tương tự nhau.
c) Qua những văn bia người ta biết rằng Khu vực Đông Nam Á cổ xưa đã sử dụng chữ viết đươc gia nhập từ Ấn Độ
là chính. Tuy nhiên trong quy trình lịch sử lâu dài việc sang tạo ra chữ viết và quy trình cải
tiến nó của những dân cư Khu vực Đông Nam Á không phải là một sự bắt chước đơn thuần và giản dị mà là cả một quy trình
công phu và sang tạo, một thành tựu đáng kể về văn hóa truyền thống của khu vực.
Nền văn học dân gian của những dân tộc bản địa Khu vực Đông Nam Á cũng rất phong phú và phong phú về thể loại đó là
những truyện thần thoại cổ xưa, truyền thuyết, cổ tích, truyện cười, ngụ ngôn, truyện trạng…tuy nhiên
có chịu ràng buộc của văn học Hán và Ấn Độ tuy nhiên văn học Khu vực Đông Nam Á vẫn mang được bản sắc
riêng.
Ngoài ra văn hóa truyền thống Khu vực Đông Nam Á còn thật nhiều bản sắc riêng không liên quan gì đến nhau nữa như: Chiếc nhà sàn, Thích múa hát
tập thể, hát đối…
3. Việt Nam đã có những góp phần gì cho nền văn minh khu vực?
…………………
Câu 10
Điều kiện hình thành nền văn minh Hy Lạp – La Mã và những thành tựu cơ bản của nền văn
minh Hy Lạp – La Mã cổ đại.
12
1. Diều kiện hình thành nền văn minh Hy Lạp – La Mã
a) Điều kiện hình thành nền văn minh Hy Lạp
* Địa lý và dân cư:
– Vùng đất của toàn thế giới Hy Lạp cổ đại to nhiều hơn nước Hy Lạp ngày này thật nhiều, nó gồm miền
Nam bán hòn đảo Bancăng (Balkans), những hòn đảo trên biển khơi Êgiê (Aegean) và phía tây Tiểu Á. Trung
tâm của toàn thế giới Hy Lạp cổ đại nằm ở vị trí phía nam bán hòn đảo Bancăng.
– Đất đai Hy Lạp không được phì nhiêu, không thuận tiện cho việc trồng cây lương thực, địa
hình lại còn bị chia cắt thành nhiều vùng đồng bằng nhỏ hẹp. Nhưng bù lại, Hy Lạp có nhiều
vũng, vịnh, thuận tiện cho việc lập những hải cảng. Ở đây còn tồn tại nhiều tài nguyên lại tương
đối dễ khai thác như đồng, vàng, bạc…Chính vì vậy, kinh tế tài chính Hy Lạp cổ đại chú trọng tăng trưởng
về công, thương nghiệp hơn nông nghiệp, nhất là marketing thương mại đường thủy. Đặc điểm này của
kinh tế tài chính cũng làm cho nền văn minh Hy Lạp cổ tuy tăng trưởng sau văn minh Ai Cập cố, nhưng
những lái buôn Hy Lạp trong quy trình ngang dọc trên Địa Trung Hải cũng học được nhiều điều
hay từ Ai Cập và Lưỡng Hà.
– Về dân cư, dân Hy Lạp cổ đại gồm nhiều tộc người như người Êôliêng (Eolien), Akêăng
(Acheen), Đôriêng (Dorien)…Lúc đầu những tộc người này đều gọi theo tên riêng từ thời bộ lạc
của tớ, tới thế kỉ VIII-VII TCN những tộc người này đều tự gọi một tên chung là Helen
(Hellenes) và gọi giang sơn mình là Hella (Hella) tức Hy Lạp .
b) Điều kiện hình thành nền văn minh La Mã.
– Bán hòn đảo Italia, nơi hình thành nhà nước La Mã cổ đại nằm ở vị trí Nam Âu như một chiếc chân
người chìa ra Địa Trung Hải.
– Bán hòn đảo Italia có nhiều đồng bằng, tương đối thuận tiện cho việc tăng trưởng nông nghiệp,
trong tâm đất lại chứa nhiều tài nguyên, thuận tiện cho nghề luyện kim. Địa hình ở đây lại
không biến thành chia cắt, tạo Đk cho việc thống nhất. Bờ biển ở phía nam bán hòn đảo có nhiều vịnh,
cảng thuận tiện cho tàu bè trú ẩn khi thời tiết xấu. Do Đk địa lí như vậy nên bán hòn đảo
Italia có Đk tiếp xúc với những nền văn minh tăng trưởng sớm ở phương Đông.
– Người dân xuất hiện sớm nhất ở trên bán hòn đảo Italia được gọi là Italiot, trong số đó bộ phận sống
trên đồng bằng latium được gọi là người Latinh (Latin), ngoài ra còn tồn tại một số trong những nhỏ người gốc
Gôloa, gốc Hy Lạp.
2. Những thành tựu cơ bản của nền văn minh Hy Lạp – La Mã
a) Những thành tựu cơ bản của văn minh Hy Lạp.
13
Tuy xuất hiện muộn hơn nền văn minh Ai Cập nhưng nhờ tiếp thu được nhiều giá trị từ Ai Cập
và Lưỡng Hà cổ đại và tăng trưởng lên, thổi lên tầm khái quát, nên nền văn minh Hy Lạp cổ đại
đã có thật nhiều góp phần giá trị.
* Chữ viết: Về chữ viết, người Hy Lạp cổ đại đã nhờ vào khối mạng lưới hệ thống chữ viết của người Phênixi
(Phoenicia) rồi tăng cấp cải tiến, bổ xung thành một khối mạng lưới hệ thống vần âm mới gồm 24 vần âm. Từ chữ Hy
Lạp cổ sau này đã tạo nên nên chữ Latinh và chữ Slavơ. Đó là cơ sở chữ viết mà nhiều dân
tộc trên toàn thế giới ngày này đang sử dụng.
* Văn học: Văn học Hy Lạp cổ đại hoàn toàn có thể chia ra làm ba bộ phận hầu hết có liên quan với
nhau, đó là thần thoại cổ xưa, kịch, thơ.
– Người Hy Lạp có một khối mạng lưới hệ thống thần thoại cổ xưa rất phong phú để mô tả toàn thế giới tự nhiên, nói lên
kinh nghiệm tay nghề môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường và cả tâm tư nguyện vọng sâu kín của con người. Hầu như trong môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường thời đó
có việc gì thì đều phải có thần bảo trợ, lo về việc làm đó. Kho tàng thần thoại cổ xưa Hy Lạp mãi tới ngày
nay còn được nhiều môn nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp ở những nước trên toàn thế giới khai thác. Đây là một dân tộc bản địa có
một kho tàng thần thoại cổ xưa mà nhiều dân tộc bản địa lớn trên toàn thế giới phải ghen tị. Về sau, khi có chữ
viết, kho tàng thần thoại cổ xưa này được Hêdiốt ( nhà thơ Hy Lạp sống vào thế kỉ VIII TCN ) hệ
thống lại trong tác phẩm Gia phả những thần.
– Thơ ca là thể loại văn học rất tăng trưởng, đặc biệt quan trọng nó có thế mạnh khi chưa tồn tại chữ viết. Tiêu
biểu nhất phải kể tới tác phẩm Iliat và Ôđixê của Homer ( thế kỉ IX TCN ). Tới thế kỉ VII-VI
TCN xuất hiện nhiều nhà thơ được công chúng ưa thích như Acsilôcút, Xôlông, Xaphô,
Anacrêông…
– Hy Lạp là quê nhà của kịch nói phương Tây. Ở đây có cả thảm kịch lẫn hài kịch. Những nhà
viết kịch nổi tiếng thời đó như Etsin, Sôphôclơ, Ơripit…
* Sử học: Từ thế kỉ VIII-VI TCN, lịch sử Hy Lạp chỉ được truyền lại bằng truyền thuyết và sử
thi. Đến thế kỉ V TCN lịch sử ở Hy Lạp mới trở thành một bộ môn riêng không liên quan gì đến nhau. Các nhà viết sử
tiêu biểu vượt trội của Hy Lạp thời đó là Hêrôđôt (Herodotus) với cuốn Lịch sử trận chiến tranh Hy-Ba ,
Tuyxiđit (Thuycudides) cuốn Lịch sử trận chiến tranh Plôpônedơ.
* Kiến trúc, điêu khắc: Những khu công trình xây dựng kiến trúc của Hy Lạp cổ đại không hùng vĩ như của Ai
Cập cổ đại nhưng nó lại nổi trội ở sự thanh thoát, hài hoà. Các khu công trình xây dựng kiến trúc ở Hy Lạp cổ
đại thường được xây dựng trên những nền móng hình chữ nhật với những dãy cột đá tròn ở
bốn mặt. Qua nhiều thế kỉ, người Hy Lạp cổ đại đã tạo nên ra ba kiểu cột mà ngày này
người ta vẫn thể hiện trong trường phái “cổ xưa”.Kiểu Đôric (thế kỉVIITCN), trên cùng là
những phiến đá vuông giản dị không còn trang trí; kiểu Lônic (t.kỉ V TCN) cột đá tròn thon hơn,
có đường cong ở bốn góc phiến đá hình vuông vắn như hai lọn tọc uốn; kiểu Côranh ( thế kỉ IV
TCN ) có những cành lá dưới những đường cong, thường cao hơn và bệ đỡ cầu kì hơn.
14
– Các khu công trình xây dựng kiến trúc tiêu biểu vượt trội thời bấy giờ là đền Pactơnông (Parthenon) ở Aten, đền thờ
thần Dớt (Zeus) ở núi Olempia, đền thờ nữ thần Atena (Athena).
– Các nhà điêu khắc ở Hy Lạp cổ đại cũng để lại nhiều tác phẩm tới giờ đây vẫn xứng danh là
mẫu mực cho điêu khắc như những pho tượng Vệ nữ ở Milô, tượng Lực sĩ ném đĩa, tượng nữ thần
Atena, tượng thần Hecmet…Những nhà điêu khắc tiêu biểu vượt trội thời đó như Phiđat ( Phidias),
Mirông( Miron),Pêliklêt,(Polykleitos)…
* Khoa học tự nhiên: Thế giới Hy Lạp cổ đại còn góp sức cho quả đât nhiều nhà bác học mà
góp phần của tớ tới nay vẫn còn đấy giá trị như: Ơclit (Euclide), người đưa ra những tiên đề hình học
đặt cơ sở cho môn hình học sơ cấp. Pitago ( Pythagoras), ông đã chứng tỏ định lí mang tên
ông và ngay từ thế kỉ V TCN ông đã đưa ra giả thuyết trái đất hình cầu. Talét (Thales), người
đã đưa ra Tỉ lệ thức (Định lí Talét). Đặc biệt là Acsimet (Archimede), người đã đưa ra nguyên lí
đòn kích bẩy, chế ra gương cầu lõm, máy bắn đá và phát hiện ra lực đẩy tác động lên một vật nếu
vật đó trong tâm chất lỏng (lực đẩy Acsimet).
* Triết học: Hy Lạp cổ đại là quê nhà của triết học phương Tây, ở đây có cả hai trường phái
triết học duy vật và duy tâm. Đại diện cho trường phái duy vật là những nhà triết học nổi tiếng
như: Talét (Thales), Hêraclit (Heracleitus), Đêmôcrit (Democritus)… Đại diện cho trường phái
duy tâm là những nhà triết học: Platôn, Arixtôt.
* Luật pháp và tổ chức triển khai nhà nước: Các vương quốc ở phương Tây chịu ràng buộc nhiều về hệ
thống pháp lý và cách tổ chức triển khai nhà nước từ Hy Lạp cổ đại.
– Nhà nước ở Hy Lạp cổ đại hình thành trên cơ sở sự tan rã của xã hội thị tộc. Nhà nước dân
chủ chủ nô ở Hy Lạp ngày càng được hoàn thiện qua những cải cách của Xôlông (Solon),
Clisten (Clisthenes) và Pêliclêt (Pericles).
– Về luật pháp, bộ luật cổ nhất của Hy Lạp là bộ luật Đracông (Dracon), bộ luật này còn có những
hình phạt rất khắc nghiệt, có khi chỉ đánh cắp cũng trở nên xử tử. Sau này, nhờ những cải cách của
Xôlông, Clisten, luật pháp Hy Lạp ngày càng mang tính chất chất dân chủ hơn (nhưng cũng chỉ công dân
tự do mới được hưởng, nô lệ thì không).
b) Những thành tựu của nền văn minh La Mã.
Người La Mã không riêng gì có thừa kế nền văn minh của người Hy Lạp thời cổ đại mà còn tồn tại những
góp phần đáng kể, tạo thành nền văn minh Hy-La, cơ sở của văn minh Tây Âu sau này.
* Chữ viết: Từ chữ Hy Lạp cổ, người La Mã đã nêu lên một loại chữ riêng của tớ mà ngày này
ta quen gọi là chữ Latinh. Đây là một thứ chữ viết đơn thuần và giản dị, thuận tiện nên đã được sử dụng
15
rộng tự do trong toàn bộ đế quốc và sau này đang trở thành chữ viết của nhiều vương quốc trên thế
giới.
* Văn học: Văn học La Mã cổ đại cũng luôn có thể có nhiều thể loại như thơ, kịch, sử thi với những tác giả nổi
tiếng như Xixêrông (Xixeron), Viêcghin (Vergil), Hôratiut (Horatius).
* Sử học: Từ thế kỉ III TCN, người La Mã đã có viết sử nhưng họ viết bằng chữ Hy Lạp. Người
thứ nhất viết sử La Mã bằng chữ Hy Lạp là Phabiut.
Người viết sử La Mã bằng chữ Latinh thứ nhất là Cato(234-149 TCN). Sau này còn nhiều người
khác ví như Plutac, Tacitus.
* Triết học: Các nhà triết học La Mã đã và đang thừa kế truyền thống cuội nguồn của triết học Hy Lạp, kế
thừa những tư tưởng duy vật của Đêmôcrit. Những nhà triết học tiêu biểu vượt trội thời kì đó như:
Lucretius, Ciceron.
* Luật pháp: Bộ luật thành văn cổ nhất ở La Mã là bộ Luật 12 bảng. Nó được gọi như vậy vì
được khắc vào 12 bảng đá vào năm452 TCN.
* Khoa học tự nhiên: Các nhà khoa học người La Mã cũng luôn có thể có công sưu tập, tổng hợp những
kiến thức và kỹ năng khoa học khắp vùng Địa Trung Hải. Những nhà khoa học nổi tiếng thời đó như
Plinius, Ptôlêmê, Hêrôn
* Y học: Ông tổ của Y học phương Tây là Hipôcrat (Hippocrates). Ông đặc biệt quan trọng được đời sau
luôn nhớ tới bởi lời thề Hypôcrat khi nhắc những người dân bước chân vào ngành y. Cuốn Phương
pháp chữa bệnh của Ông để lại đã được sử dụng làm sách giáo khoa cho nhiều trường ĐH ở
châu Âu mãi tới thời cận đại.
* Kiến trúc và điêu khắc: Một trong những giá trị kiến trúc của người La Mã thể hiện qua những
cầu vòm bằng đá điêu khắc. Nhờ những chiếc cầu này mà khối mạng lưới hệ thống giao thông vận tải lối đi bộ tiếp nối đuôi nhau những vùng của đế
chế La Mã trở nên thuận tiện.
Công trình kiến trúc La Mã nổi tiếng hay được nhắc tới là đền Pactơnông, đấu trường Côlidê
và Khải hoàn môn. Kiến trúc sư La Mã nổi tiếng thời đó là Vitorius.
Điêu khắc La Mã có cùng phong thái với điêu khắc Hy Lạp. Những bức tượng phật còn sót lại ở thành
Rôma và những phù điêu trên Khải hoàn môn là hiện vật tiêu biểu vượt trội cho điêu khắc La Mã.
16
1. Tổng quan về Ai Cập cổ đại
1.1Địa lí và dân cư
Ai Cập ở vùng Đông Bắc châu Phi, nằm dọc theo vùng hạ lưu của lưu vực sông Nin. Sông Nin bắt nguồn từ vùng xích đạo của châu Phi, dài 6.700 km, nhưng phần chảy qua Ai Cập chỉ dài 700 km. Miền đất đai do sông Nin bồi đắp chỉ rộng 15-25 km, ở phía Bắc có nơi rộng đến 50 km vì ở đây sông Nin phân thành nhiều nhánh trước lúc đổ ra biển. Hàng năm, từ thời điểm tháng 6 đến tháng 11, nước sông Nin dâng cao đem theo một lượng phù sa rất phong phú bồi đắp cho vùng đồng bằng hai bên bờ ngày càng phì nhiêu. Chính vì vậy, nến kinh tế tài chính ở đây tăng trưởng sớm tạo Đk cho Ai Cập hoàn toàn có thể bước vào xã hội văn minh sớm nhất toàn thế giới. Cũng chính vì vậy, nhà sử học Hi Lạp Hêrôđôt nói rằng: “Ai Cập là tặng phẩm của sông Nin”.
Tuy vậy, về mặt địa hình, Ai Cập là một nước tương đối bị đóng kín, phía Bắc, là Địa Trung Hải, phía Đông giáp Biển Đỏ, phía Tây giáp sa mạc Xahara, phía Nam giáp Nubi, nơi giáp giới ấy là một vùng núi hiểm trở khó qua lại. Chỉ có ỏ Đông Bắc, vùng kênh đào Xuyê sau này, người Ai Cập cổ đại mới hoàn toàn có thể qua lại với vùng Tây Á.
Ai Cập phân thành hai miền rõ rệt theo dòng chảy của sông Nin từ Nam lên Bắc: miền Thượng Ai Cập (miền Nam) là một dải lưu vực hẹp, miền Hạ Ai Cập (miền Bắc) là một đồng bằng hình tam giác.
Về tài nguyên vạn vật thiên nhiên, Ai Cập có thật nhiều loại đá quý như đá vôi, đá bazan, đá hoa cương, đá mã não v.v… Kim loại thì có đồng, vàng, còn sắt thì phải đưa từ bên phía ngoài vào.
Cư dân hầu hết của Ai Cập ngày này là người Arập, nhưng thời cổ đại, dân cư ỏ đấy là người Libi, người da đen và hoàn toàn có thể có khắp cơ thể Xêmit di cư từ châu Á tới nữa.
1.2Các thời kì lịch sử của Ai Cập cổ đại
Nhà nước Ai Cập cổ đại Ra đời từ lúc cuối thiên niên kỉ IV TCN. Từ đó cho tới năm 525 TCN, Theo phong cách phân loại của Manêtông, tác giả sách Lịch sử Ai Cập, sổng vào thế kỉ III TCN, lịch sử Ai Cập cổ đại được phân thành 5 thời kì là Tảo vương quốc, cổ vương quốc, Trung vương quốc, Tân vương quốc và Hậu kì vương quốc gồm toàn bộ 31 vương triều.
a. Thời kì Tảo vương quốc (khoảng chừng 3200-3000 TCN)
Vào khoảng chừng nửa sau thiên niên kỉ IV TCN, do sự tăng trưởng của lực lượng sản xuất và sự phân hóa giàu nghèo, những công xã nông thôn đã liên hiệp lại thành những nhà nước nhỏ thứ nhất gọi là châu. Dần dần, những châu ấy hợp lại thành hai miền Thượng và Hạ Ai Cập. Tiếp đó, qua đấu tranh, hai miền Thượng và Hạ Ai Cập mới thống nhất thành nước Ai Cập. Từ khi nhà nước Ai Cập thống nhất Ra đời cho tới khoảng chừng năm 3000 TCN, ở Ai Cập đã trải qua hai vương triều là vương triều I và vương triều II, được gọi chung là thời kì Tảo vương quốc.
Ngay từ thời kì này, người cổ Ai Cập đã biết sử dụng công cụ bằng đồng đúc đỏ, biết dùng cày và dùng súc vật để kéo cày. Người đứng đầu nhà nước là một ông vua chuyên chế gọi là Pharaông.
b. Thời ki Cổ vương quốc (khoảng chừng 3000-2200 TCN)
Thời kì Cổ vương quốc gồm có 8 vương triều, từ vương triều III đến vương triều X. Đầu thời Cổ vương quốc, chính sách tập quyền TW được củng cố, kinh tế tài chính cũng tăng trưởng hơn trước kia. Trên cơ sở ấy, những Pharaông đã lôi kéo sức người, sức của để xây dựng cho mình những Kim tự tháp rất đồ sộ. Nhưng từ vương triều V, thế lực của cơ quan ban ngành thường trực TW khởi đầu suy giảm, đến vương triều VII, nền thống nhất không duy trì được nữa.
c. Thời kì Trung vương quốc (khoảng chừng 2200-1570 TCN)
Thời kì Trung vương quốc gồm có 7 vương triều, từ vương triều XI đến vương triều XVII, trong số đó, thời kì thống trị của vương triều XI và vương triều XII là thời kì ổn định nhất. Nhưng đến năm 1750 TCN, ở Ai Cập đã nổ ra một cuộc khởi nghĩa của dân nghèo. Từ đó Ai Cập bị suy yếu. Đến năm 1710 TCN, miền Bắc Ai Cập bị người Híchxốt ở Palextin chinh phục và thống trị 140 năm. Trong thời hạn ấy, miền Nam Ai Cập cũng phải thần phục vương triều ngoại tộc này.
d. Thời kì Tân vương quốc (1570 – khoảng chừng 1100 TCN)
Năm 1570 TCN, người Híchxốt bị đánh đuổi khỏi Ai Cập, giang sơn lại được thống nhất, thời Tân vương quốc khởi đầu. Thời kì này gồm 3 vương triều, từ vương triều XVIII đến vương triều XX. Các vua đầu vương triều XVIII tích cực thi hành chủ trương xâm lược bôn ngoài và đã đoạt được Xyri, Phênixi, Palextin ở châu A và Libi, Nubi ở châu Phi.
Cuối vương triều XVIII, do vậy lực của tầng lớp tăng lữ thờ thần Mặt trời Amôn tăng trưởng quá mạnh, lấn át cả uy quyền của vua. Vì vậy, để làm suy yếu thế lực của tầng lớp tăng lữ, vua Ichnatôn đã tiến hành một cuộc cải cách tôn giáo, nhưng chủ trương cải cách này chỉ được thi hành trong thuở nào gian ngắn.
Về công cụ sản xuất, từ thời Trung vương quốc, đồng thau đã Ra đời nhưng chất lượng còn kém và còn ít. Đến thời Tân vương quốc, đồng thau mới được sử dụng rộng tự do, đồng thời sắt đã khởi đầu xuất hiện nhưng còn rất hiếm.
Sau vương triều XVIII, Ai Cập ngày càng suy yếu.
e. Ai Cập từ thế kỉ X-I TCN
Từ thế kỉ X TCN, Ai Cập hết bị chia cắt lại bị ngoại tộc thống trị. Đặc biệt, từ thời điểm năm 525 TCN, Ai Cập bị nhập vào đế quốc Ba Tư ở Tây Á.
Năm 332 TCN, Ai Cập bị Alếchxăngđrơ ở Makêđônia chinh phục. Sau khi đế quốc Makêđônia tan rã, Ai Cập thuộc quyền thống trị của một vương triều Hi Lạp gọi là vương triều Ptôlêmê (305—30 TCN). Đến năm 30 TCN, Ai Cập thành một tỉnh của đế quốc La Mã.
Điều kiện tự nhiên của người Ai Cập cổ đại
Điều kiện tự nhiên của người Ai Cập cổ đại gắn sát với sông Nile, thường niên được bồi đắp bởi những lớp phù sa phì nhiêu, rất thích hợp tăng trưởng nghề nông.
1. Điều kiện tự nhiên của Ai Cập cổ đại
Ai Cập là quê nhà của một trong những nền văn minh xuất hiện sớm nhất trong lịch sử xã hội loài người. Ai Cập ở Đông Bắc Bộ châu Phi, là một vùng thung lũng hẹp và dài nằm dọc theo hạ lưu sông Nile; hai bên thung lũng là những dãy núi đá nham thạch và đá hoa dựng thẳng như những bức tường. Bên kia những dãy núi đá là miền sa mạc khô khan, oi bức.
Ai Cập phía đông giáp miền rừng núi trùng điệp Nubia thuộc Trung bộ châu Phi, phía tây giáp sa mạc Libya, phía bắc giáp Địa Trung Hải, bốn mặt đều phải có biên giới vạn vật thiên nhiên cách trở, làm cho Ai Cập thời cổ đại hầu như cô lập riêng với toàn thế giới bên phía ngoài, cách biệt với những vương quốc cổ đại khác ở phương Đông. Chỉ ở phía hướng đông bắc mới có một vùng đất hẹp là eo đất Sinai tiếp nối đuôi nhau Ai Cập với miền Tiểu Á. Khí hậu ở Ai Cập oi bức lại khô khan, quanh năm trời nắng ráo, ngày mưa rất khan hiếm. Hoàn cảnh địa lý và Đk tự nhiên của người Ai Cập cổ đại có liên quan đến tính chất trì trệ tương đối của xã hội và tính đặc trưng của nền văn minh cổ Ai Cập.
Toàn bộ lịch sử Ai Cập gắn sát với sông Nile. Sử gia Hy Lạp cổ đại Herodote đã từng viết: “Ai Cập là tặng phẩm của sông Nile”, ý nói rằng sông Nile tạo ra đất nươc Ai Cập, lại sở hữu tác dụng rất rộng riêng với việc tăng trưởng kinh tế tài chính, xã hội, văn hóa truyền thống và lịch sử của người Ai Cập.
Hàng năm, cứ từ thời điểm tháng sáu đến tháng mười, nước sông Nile dâng cao gây ra những trận lụt lớn, biến Ai Cập thành như một biển cả mênh mông. Thành quách, làng mạc lập trên những đồi cao, nổi lên nhấp nhô như những quần hòn đảo. Sang tháng mười một, nước sông rút đi, để lại cả một lớp cát phù sa phì nhiêu dày đặc, rất thích hợp cho việc gieo trồng nhiều chủng loại ngũ cốc. Bởi vậy, dân cư sống từ thời viễn cổ hai bờ sông Nile đã biết nghề nông từ rất sớm.
Từ tháng mười một đến tháng hai là mùa gieo hạt và mùa lúa chín, đồng ruộng, hoa quả tốt tươi. Đến tháng ba là khởi đầu mùa gặt. Gặt xong là đến mùa khô khan, cát bụi. Người ta thường nói: “Ai Cập liên tục là một đồng cát bụi, một biển nước và một vườn hoa”. Hai bờ sông Nile và trong những hồ, đầm, mọc thật nhiều một loại cây sậy – cây papyrus – mà người Ai Cập cổ đại dùng để làm giấy viết. Ở những dãy núi phía đông và phía tây dọc theo thung lũng sông Nile, có nhiều loại đá: đá vôi, đá huyền vũ, đá hoa cương, đá văn mẫu… dùng làm vật tư kiến trúc quan trọng nhất của người cổ Ai Cập.
Về tài nguyên, Ai Cập không còn nhiều. Người Ai Cập lấy đồng ở miền Sinai, lấy vàng ở xứ Nubia. Những nguyên vật tư quan trọng nhất như sắt và gỗ thì ngay từ thời xưa, người Ai Cập đã phải mua từ quốc tế đem về.
Người Ai Cập cổ đại
2. Nguồn gốc của người Ai Cập cổ đại
Người Ai Cập thời viễn cổ từ ở đâu đến lưu vực sông Nile? Những tài liệu khoa học tân tiến đã xác minh rằng người Ai Cập thời cổ là những thổ dân của châu Phi, hình thành trên cơ sở hỗn hợp thật nhiều bộ lạc. Bằng cứ là ở Ai Cập, người ta đã từng phát hiện xương hóa thạch và công cụ lao động của người thời đại đồ đá cũ và thời đại đồ đá mới, và khảo cổ học đã chứng tỏ một cách dứt khoát rằng giống người hóa thạch đó đó đó là tổ tiên thân thiện nhất của người Ai Cập.
Từ thời viễn cổ, những thổ dân đó đi lại săn bắn trên lục địa. Khi đến vùng thung lũng sông Nile, họ định cư ở đấy và theo đòi nghề nông và nghề chăn nuôi từ rất sớm. Về sau, có một chi của cục tộc người Hamites từ Tây bộ châu Á xâm nhập hạ du sông Nile, chinh phục thổ dân người Châu Phi ở đây. Trải qua thuở nào kỳ hỗn hợp lâu dài, người Hamites và thổ dân người châu Phi đã đồng hóa với nhau, hình thành ra một bộ tộc mới, tức là người Ai Cập.
Video Tại sao Herodote lại nói Ai Cập la tặng phẩm của sông Nile ?
Bạn vừa Read nội dung bài viết Với Một số hướng dẫn một cách rõ ràng hơn về Clip Tại sao Herodote lại nói Ai Cập la tặng phẩm của sông Nile tiên tiến và phát triển nhất
Người Hùng đang tìm một số trong những Share Link Cập nhật Tại sao Herodote lại nói Ai Cập la tặng phẩm của sông Nile Free.
Giải đáp vướng mắc về Tại sao Herodote lại nói Ai Cập la tặng phẩm của sông Nile
Nếu sau khi đọc nội dung bài viết Tại sao Herodote lại nói Ai Cập la tặng phẩm của sông Nile vẫn chưa hiểu thì hoàn toàn có thể lại phản hồi ở cuối bài để Ad lý giải và hướng dẫn lại nha
#Tại #sao #Herodote #lại #nói #Cập #tặng #phẩm #của #sông #Nile