Mẹo Quyền nào dưới đây của công dân là cơ sở để hình thành cơ quan quyền lực nhà nước Chi tiết

Thủ Thuật Hướng dẫn Quyền nào dưới đây của công dân là cơ sở để hình thành cơ quan quyền lực tối cao nhà nước Chi Tiết

Pro đang tìm kiếm từ khóa Quyền nào dưới đây của công dân là cơ sở để hình thành cơ quan quyền lực tối cao nhà nước được Update vào lúc : 2022-03-07 23:01:17 . Với phương châm chia sẻ Bí quyết về trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết 2022. Nếu sau khi đọc tài liệu vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại phản hồi ở cuối bài để Mình lý giải và hướng dẫn lại nha.

TRANG THÔNG TIN ĐIỆN TỬ CỦA VIỆN KIỂM SÁT NHÂN DÂN TỈNH GIA LAI   Giấy phép số 02/GPTTĐT-STTTT do Sở tin tức và Truyền thông tỉnh Gia Lai cấp ngày 12/05/2014   Chịu trách nhiệm chính: Ông Trần Công Hùng – Phó Viện trưởng – Trưởng Ban sửa đổi và biên tập   Địa chỉ: 03 Lý Thái Tổ – TP. Pleiku – Tỉnh Gia Lai  –  Điện thoại: 02693.824 426 – Fax: 02693.823 873

   E-mail:

“Quyền và trách nhiệm và trách nhiệm của công dân do hiến pháp và luật quy định” – nhận diện từ lý luận và trường hợp

01/07/2013

LƯU ĐỨC QUANG

giảng viên Trường Đại học Luật TP. Hồ Chí Minh

Từ viết tắt

In trang

Gửi tới bạn

Tóm tắt: Trong lịch sử lập hiến Việt Nam, Hiến pháp năm 1992 lần thứ nhất ghi nhận nguyên tắc “Quyền và trách nhiệm và trách nhiệm của công dân do Hiến pháp và luật quy định”. Trong quy trình nghiên cứu và phân tích và giảng dạy Luật Hiến pháp, những trăn trở về Hiến pháp cùng với vị thế pháp lý của người dân đã khiến chúng tôi tâm ý một cách có khối mạng lưới hệ thống và nhận thấy nguyên tắc này là một trong những mắt xích quan trọng để bảo vệ công dân cũng như nâng cao “đẳng cấp và sang trọng” của Nhà nước pháp quyền mà toàn bộ chúng ta không ngừng nghỉ phấn đấu xây dựng

Ảnh minh họa: nguồn internet

1. Lý luận về nguyên tắc “Quyền và trách nhiệm và trách nhiệm của công dân do Hiến pháp và luật quy định”

Nhà nước là chủ thể độc quyền phát hành pháp lý. Vì thế, về nguyên tắc, pháp lý của nhà nước phải khách quan để bảo vệ quyền lợi của công dân và duy trì thông thường việc thực thi những hiệu suất cao của nhà nước. Ở việt nam, Quốc hội là cơ quan dân cử tiêu biểu vượt trội nhất, hoàn toàn có thể nhất trong việc thể chế hóa ý nguyện của nhân dân một cách trung thực và toàn vẹn và tổng thể; đặc biệt quan trọng trong việc xây dựng quan hệ cơ bản giữa nhà nước với công dân.

Để thể chế hóa nguyên tắc đại diện thay mặt thay mặt trên, đồng thời “khắc phục sự vi phạm quyền con người, quyền công dân do thiếu sót của Nhà nước từ hoạt động và sinh hoạt giải trí lập pháp, lập quy”[1], Hiến pháp năm 1992 xác lập một tư tưởng chỉ huy hay nguyên tắc nền tảng cho việc xác lập vị thế pháp lý của công dân: Quyền và trách nhiệm và trách nhiệm của công dân do Hiến pháp và luật quy định. Ngay từ thời điểm năm 1992, Phó Chủ tịch Quốc hội khóa VIII[2] – luật gia kỳ cựu Phùng Văn Tửu – đã phản hồi: “Ở đây nói luật chứ không phải pháp lý. Như vậy là sau khi có Hiến pháp mới thì chỉ có luật do Quốc hội thông qua mới quy định về quyền và trách nhiệm và trách nhiệm công dân. Còn những văn bản dưới luật chỉ là phía dẫn rõ ràng việc thực thi. Đó cũng là một trong nhiều thí dụ khác chứng tỏ quyết tâm của Nhà việt nam xây dựng nhà nước pháp quyền, tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa”[3]. Đây cũng đó đó là quy định mới mang tính chất chất nền tảng riêng với hoạt động và sinh hoạt giải trí lập pháp của Nhà việt nam nói chung, Quốc hội nói riêng. Điều này, một lần nữa, thể hiện thái độ trân trọng rất đáng để ghi nhận của Nhà nước riêng với việc thể chế hóa vị thế pháp lý của công dân, nhằm mục đích hạn chế tối đa sự tùy tiện từ phía Nhà nước.

Về mặt hình thức pháp lý,chúng tôi xin diễn giải như sau[4]:

1.Quyền và trách nhiệm và trách nhiệm của công dân hoàn toàn có thể được phân thành hai loại gồm quyền và trách nhiệm và trách nhiệm cơ bản (được quy định mang tính chất chất xác lập, khởi đầu trong Hiến pháp – luật cơ bản của Nhà nước) và quyền, trách nhiệm và trách nhiệm khác hay quyền, trách nhiệm và trách nhiệm không cơ bản (được quy định mang tính chất chất xác lập, khởi đầu trong những luật, bộ luật). Phân tích sâu hơn, toàn bộ chúng ta nhận thấy Hiến pháp chỉ quy định những quyền và trách nhiệm và trách nhiệm công dân hoặc có tính quan trọng đặc biệt quan trọng, hoặc vừa có tính quan trọng đặc biệt quan trọng vừa có tính khái quát so với quyền và trách nhiệm và trách nhiệm luật định. Ví dụ: trách nhiệm và trách nhiệm nộp thuế là trách nhiệm và trách nhiệm chung được hiến định; còn trách nhiệm và trách nhiệm nộp một loại thuế rõ ràng như thuế thu nhập thành viên, thuế xuất nhập khẩu… sẽ do luật định. Hoặc quyền được Nhà nước bảo lãnh hôn nhân gia đình và mái ấm gia đình (theo suy đoán) là quyền chung; còn quyền kết hôn theo quy định của Luật Hôn nhân và mái ấm gia đình là quyền rõ ràng. Một ví dụ khác, quyền bầu cử là quyền quan trọng đặc biệt quan trọng vừa có tính chung nên được hiến định: “Công dân, không phân biệt dân tộc bản địa, nam nữ, thành phần xã hội, tín ngưỡng, tôn giáo, trình độ văn hóa truyền thống, nghề nghiệp, thời hạn cư trú, đủ 18 tuổi trở lên đều phải có quyền bầu cử và đủ 21 tuổi trở lên đều phải có quyền ứng cử vào Quốc hội, Hội đồng nhân dân theo quy định của pháp lý” (Điều 54 Hiến pháp 1992). Trong trường hợp này, nếu chỉ lấy việc xác lập độ tuổi làm vị trí căn cứ thì quyền bầu cử dường như thể quyền khá rõ ràng; tuy nhiên, nếu tiếp tục xét một số trong những trường hợp công dân tuy đủ tuổi hiến định tuy nhiên vẫn bị tước quyền bầu cử theo luật định (ngoại lệ) thì quyền nó lại vẫn mang tính chất chất khái quát[5].

2. Bản thân Quốc hội cũng không được phát hành nhiều chủng loại văn bản khác mà nội dung có liên quan đến việc quy định mang tính chất chất xác lập, khởi đầu quyền và trách nhiệm và trách nhiệm công dân. Chiểu Theo phong cách hiểu trên thì Quốc hội không thể sử dụng Nghị quyết vào việc này. Khoản 3 Điều 11 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp lý (VBQPPL) quy định: “Nghị quyết của Quốc hội được phát hành để quyết định hành động trách nhiệm tăng trưởng kinh tế tài chính – xã hội; dự trù ngân sách nhà nước và phân loại ngân sách TW; kiểm soát và điều chỉnh ngân sách nhà nước; phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước; quy định chính sách thao tác của Quốc hội, Ủy ban thường vụ Quốc hội, Hội đồng dân tộc bản địa, những Uỷ ban của Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội, đại biểu Quốc hội; phê chuẩn điều ước quốc tế và quyết định hành động những yếu tố khác thuộc thẩm quyền của Quốc hội”. Hệ quả là, không thể suy diễn “những yếu tố khác” ở đây bao hàm mọi thẩm quyền của Quốc hội để phát hành nghị quyết kiểu Nghị quyết số 51/2001/QH10 ngày thứ 7/01/2002 về việc sửa đổi, tương hỗ update một số trong những điều của Hiến pháp năm 1992 hay Nghị quyết số 55/2010/NQ- QH12 ngày 6/12/2010 về việc miễn, giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp.

3. Tất nhiên, Quốc hội cũng không thể ủy quyền cho bất kỳ cơ quan nào khác việc quy định quyền và trách nhiệm và trách nhiệm công dân. Như vậy, thật khó mà bào chữa cho việc xuất hiện của pháp lệnh của Ủy ban thường vụ Quốc hội, thậm chí còn là Nghị định “không đầu” của Chính phủ quy định về vị thế pháp lý của công dân, nếu toàn bộ chúng ta thượng tôn Hiến pháp.

Về mặt nội dung, theo Luật Ban hành VBQPPL 2008, “Luật của Quốc hội quy định những yếu tố cơ bản thuộc nghành… quyền và trách nhiệm và trách nhiệm của công dân” (Khoản 2 Điều 11). Trong khi đó, những VBQPPL khác hoặc không được Luật này xác lập rõ thẩm quyền như trên hoặc nếu được trao thẩm quyền có liên quan, như nghị định do Chính phủ phát hành sẽ “quy định những giải pháp rõ ràng để thực thi… quyền, trách nhiệm và trách nhiệm của công dân” (Điều 14). Từ đó, hoàn toàn có thể hiểu:

1. Quốc hội là cơ quan duy nhất có quyền quy định quyền và trách nhiệm và trách nhiệm công dân mang tính chất chất xác lập, khởi đầu trong Hiến pháp và những luật đạo.

2. Các cơ quan nhà nước khác chỉ có quyền nhờ vào Hiến pháp và luật để quy định rõ ràng, hướng dẫn thi hành quyền, trách nhiệm và trách nhiệm công dân và phải đảm nói rằng, hoạt động và sinh hoạt giải trí này sẽ không còn được tiến hành trái với tinh thần hiến định, luật định. Ví dụ: Quốc hội nêu lên những thứ thuế kèm theo khung thuế suất chuẩn; cơ quan thuế vụ theo thẩm quyền chỉ hoàn toàn có thể tổ chức triển khai cho công dân Đk mã số thuế, kê khai và nộp thuế (ví dụ điển hình ở tỉnh A, công dân Đk mã số thuế, kê khai và nộp thuế trực tiếp tại trụ sở cơ quan thuế; còn ở tỉnh B, công dân Đk mã số thuế, kê khai thuế qua Internet và nộp thuế qua ngân hàng nhà nước) hoặc cơ quan thuế có quyền ấn định mức thuế suất riêng cho từng đối tượng người dùng nộp thuế nhưng không được nằm ngoài khung thuế suất luật định. Nếu hiểu một cách nghiêm ngặt thì những cty này chỉ hoàn toàn có thể tác động đến việc hưởng quyền và gánh vác trách nhiệm và trách nhiệm của công dân thông qua việc tự mình xây dựng hoặc tham gia xây dựng thủ tục hành chính; thậm chí còn, trong một số trong những trường hợp, Hiến pháp, luật sẽ quy định về quyền, trách nhiệm và trách nhiệm công dân một cách trực tiếp và toàn vẹn và tổng thể (tuyệt đối).

3. Các cơ quan nhà nước khác không được nêu lên quyền, trách nhiệm và trách nhiệm mới so với quyền, trách nhiệm và trách nhiệm hiến định và luật định hoặc xóa khỏi quyền, trách nhiệm và trách nhiệm hiến định và luật định.

2. Bình luận việc thực thi nguyên tắc qua trường hợp thực tiễn

2.1. Sự chậm trễ “luật hóa” quyền biểu tình của công dân nhìn từ tư duy của những nhà chức trách

Từ khi Hiến pháp năm 1992 có hiệu lực hiện hành đến nay, một thiếu sót nổi trội trong việc thực thi những quyền và trách nhiệm và trách nhiệm công dân là yếu tố chậm trễ trong việc “luật hóa” chúng dựa theo yêu cầu của nguyên tắc “Quyền và trách nhiệm và trách nhiệm của công dân do Hiến pháp và luật quy định”[6] hay theo yêu cầu của một lao lý hiến định rõ ràng[7]. Có quá nhiều nguyên nhân, nhưng theo chúng tôi, một yếu tố mang tính chất chất căn nguyên đó đó là tư duy, tâm ý của những nhà chức trách việt nam (từ đại biểu dân cử đến cán bộ hành pháp). Chúng tôi xin nêu vài điểm nổi bật của một câu truyện có liên quan:

Từ tháng 6 đến tháng 8/2011, những cuộc biểu tình tự phát của dân chúng phản đối cơ quan ban ngành thường trực Trung Quốc có hành vi gây hấn, xâm phạm độc lập lãnh thổ Việt Nam trên biển khơi Đông đã trình làng tại TT thủ đô Tp Hà Nội Thủ Đô. Các hoạt động và sinh hoạt giải trí này hầu hết xuất phát từ tinh thần yêu nước và tâm ý bức xúc của người dân. Tuy nhiên, theo cơ quan ban ngành thường trực Tp Hà Nội Thủ Đô, những cuộc tụ tập, biểu tình, tuần hành tự phát đã “ảnh hưởng xấu đến trật tự xã hội, hình ảnh thủ đô – Thành phố Vì hòa bình; tiềm ẩn những yếu tố gây mất ổn định chính trị; tác động xấu đi tới việc thực thi đường lối, quan hệ ngoại giao của Đảng, Nhà nước”. Vì vậy, hơn hai tháng sau khi tại Tp Hà Nội Thủ Đô trình làng cuộc biểu tình tự phát thứ nhất phản đối hành vi gây hấn của Trung Quốc trên biển khơi Đông, đấy là lần thứ nhất, cơ quan ban ngành thường trực phát đi thông điệp chính thức về yếu tố này với yêu cầu cầu: “Chấm dứt mọi hoạt động và sinh hoạt giải trí tụ tập, biểu tình, tuần hành tự phát trên địa phận thành phố”[8].

Tháng 11/2011, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng chính thức đề xuất kiến nghị Quốc hội đưa Luật Biểu tình vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội khóa XIII. Theo ông, Luật Biểu tình phù phù thích hợp với Hiến pháp, điểm lưu ý lịch sử văn hóa truyền thống, Đk rõ ràng của Việt Nam, thông lệ quốc tế và cũng để đảm bảo quyền tự do dân chủ của người dân. Đồng thời, luật này cũng luôn có thể có yêu cầu là ngăn ngừa những hành vi xâm hại đến bảo mật thông tin an ninh trật tự, đến quyền lợi của xã hội và nhân dân[9].

Bên cạnh quan điểm đống ý với Thủ tướng, nhiều đại biểu Quốc hội bày tỏ sự phản đối. Có đại biểu Quốc hội phát biểu: “ngay từ khởi thủy đến tận ngày này, biểu tình là để chống lại chính phủ nước nhà”, “biểu tình là yếu tố ô danh”, “Việt Nam chưa đủ Đk để đài thọ cho việc ô danh đó”. Có đại biểu nhận định rằng: “Biểu tình có hai mặt là ủng hộ và phản đối, nhưng thường người ta nói tới biểu tình là nói tới phản đối. Nhà việt nam là Nhà nước của dân, do dân, vì dân, dưới sự lãnh đạo của Đảng, toàn bộ chúng ta có Mặt trận, có khối đại đoàn kết toàn dân, vì sao toàn bộ chúng ta lại cho tổ chức triển khai biểu tình?”. Hoặc theo một đại biểu khác thì: “Chế độ xã hội chủ nghĩa dân chủ gấp vạn lần chính sách tư bản, có yếu tố gì toàn bộ chúng ta có Mặt trận, có Hội đồng nhân dân, có cơ quan ban ngành thường trực, vừa rồi có Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo. Đó là chưa tính yếu tố biểu tình hoàn toàn có thể ảnh hưởng đến bảo mật thông tin an ninh vương quốc vì bị kẻ xấu tận dụng. Chúng ta nên tăng cường đối thoại trực tuyến, ví dụ những yếu tố gì nhạy cảm, bức xúc, tranh chấp đất đai hoặc tình hình biển Đông thì cứ đối thoại”[10].

Diễn biến trên phần nào minh chứng cho hai khía cạnh tư duy sau này của những nhà chức trách: Từ góc nhìn nhà hành pháp, họ chưa dữ thế chủ động xây dựng “hiên chạy pháp lý” cho những “ngữ cảnh quản trị và vận hành” do chính công dân tạo ra khi thực thi những quyền hiến định, mà có Xu thế “đuổi theo” thực tiễn quản trị và vận hành hay quản trị và vận hành theo phong cách bị động. Từ góc nhìn nhà lập pháp, một là, tư duy “bao cấp tâm ý” cho nhà hành pháp (lo sợ luật sẽ bị tận dụng để gây trở ngại vất vả cho hoạt động và sinh hoạt giải trí quản trị và vận hành trong những nghành được gán cho là có tính nhạy cảm). Điều khá thú vị phát sinh: trong lúc người đứng đầu hành pháp dữ thế chủ động thực thi sáng quyền lập pháp thì những nhà lập pháp lại lo ngại thay cho họ; hai là, tư duy “bao cấp tâm ý” cho những người dân dân theo phong cách “bố mẹ bảo bọc con trẻ”, suy đoán thay cho những người dân dân về độ trưởng thành của tớ rồi tự giành cho mình độc quyền hoạch định môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường của tớ.

2.2. Sự tương thích giữa Hiến pháp, Luật Đất đai và những văn bản dưới luật về yếu tố tịch thu đất

Theo Điều 23 Hiến pháp năm 1992, “tài sản hợp pháp của thành viên, tổ chức triển khai không biến thành quốc hữu hóa. Trong trường hợp thật thiết yếu vì nguyên do quốc phòng, bảo mật thông tin an ninh và vì quyền lợi vương quốc, Nhà nước trưng mua hoặc trưng dụng có bồi thường tài sản của thành viên hoặc tổ chức triển khai theo thời giá thị trường. Thể thức trưng mua, trưng dụng do luật định”. Dựa vào vị trí căn cứ này, Luật Đất đai năm 2003 xác lập Nhà nước chỉ tịch thu đất trong những trường hợp đất được sử dụng vào những mục tiêu quốc phòng, bảo mật thông tin an ninh, quyền lợi vương quốc, quyền lợi công cộng, tăng trưởng kinh tế tài chính (Điều 38). Hiện nay, phần lớn khiếu kiện, tranh chấp về tịch thu đất đều liên quan đến trường hợp cuối.Việc tịch thu đất để tăng trưởng kinh tế tài chính thuộc bốn trường hợp:“góp vốn đầu tư xây dựng khu công nghiệp, khu công nghệ tiên tiến và phát triển cao, khu kinh tế tài chính và những dự án công trình bất Động sản góp vốn đầu tư lớn theo quy định của Chính phủ” (Điều 40).

Ở thấp cấp hơn, Điều 36 Nghị định 181/2004/NĐ-CP của Chính phủ quy định ngoài những trường hợp xây dựng khu công nghiệp, khu công nghệ tiên tiến và phát triển cao, khu kinh tế tài chính như luật định, Nhà nước còn được tịch thu đất riêng với những dự án công trình bất Động sản: a) góp vốn đầu tư sản xuất, marketing thương mại, dịch vụ, du lịch (với Đk dự án công trình bất Động sản thuộc nhóm A và không thể góp vốn đầu tư trong khu công nghiệp, khu công nghệ tiên tiến và phát triển cao, khu kinh tế tài chính); b) những dự án công trình bất Động sản sử dụng vốn ODA; c) những dự án công trình bất Động sản góp vốn đầu tư 100% vốn quốc tế (với Đk dự án công trình bất Động sản không thể góp vốn đầu tư trong khu công nghiệp, khu công nghệ tiên tiến và phát triển cao, khu kinh tế tài chính). Như vậy, nghị định này đã “ngầm” lý giải rằng, ba nhóm dự án công trình bất Động sản này thuộc trường hợp “những dự án công trình bất Động sản góp vốn đầu tư lớn” như luật định.

Sau đó, khuôn khổ “những dự án công trình bất Động sản góp vốn đầu tư lớn” tiếp tục được mở rộng bằng hai nghị định được phát hành tiếp theo đó (Nghị định 16/2005/NĐ-CP ngày thứ 7/5/2005 của Chính phủ về quản trị và vận hành dự án công trình bất Động sản góp vốn đầu tư xây dựng khu công trình xây dựng và bị thay thế bởi/vàNghị định 12/2009/NĐ-CP ngày 10/9/2009) lên đến mức trên 50 nghành rất khác nhau (công nghiệp điện, hóa chất, phân bón, sản xuất máy, xi-măng, luyện kim, điện tử, tin học, hóa dược, thiết bị y tế, bưu chính, viễn thông, y tế, văn hóa truyền thống, giáo dục, phát thanh, truyền hình…). Đáng để ý quan tâm là ở cả hai văn bản nói trên, khuôn khổ dự án công trình bất Động sản khởi đầu xuất hiện những khái niệm như “dự án công trình bất Động sản xây dựng khu nhà tại, dự án công trình bất Động sản xây dựng khu công trình xây dựng gia dụng khác”…

Tiếp theo, Nghị định 84/2007/NĐ-CP ngày 25/5/2007 của Chính phủ quy định tương hỗ update về việc cấp giấy ghi nhận quyền sử dụng đất, tịch thu đất, thực thi quyền sử dụng đất, trình tự, thủ tục bồi thường, tương hỗ, tái định cư khi Nhà nước tịch thu đất và xử lý và xử lý khiếu nại về đất đai quy định việc bãi bỏ Đk (mức vốn và nghành) để Nhà nước tịch thu đất; đồng thời, tiếp tục mở rộng khuôn khổ những trường hợp Nhà nước tịch thu đất mà điển hình là việc đưa ra một số trong những mục tiêu mới chưa hề được luật định như: “tịch thu đất để thực thi những dự án công trình bất Động sản tăng trưởng kinh tế tài chính quan trọng” (Điều 34) hay “tịch thu đất để xây dựng những khu marketing thương mại triệu tập” (Điều 35). Nghị định trao cho Bộ Tài nguyên và Môi trường thẩm quyền hướng dẫn thực thi. Theo đó, Thông tư 06/2007/TT-BTNMT ngày 15/6/2007 của Bộ Tài nguyên và Môi trường hướng dẫn thực thi một số trong những điều của Nghị định 84/2007/NĐ-CP tiếp tục mở rộng khuôn khổ những trường hợp Nhà nước tịch thu đất như dự án công trình bất Động sản xây dựng nhà tại để bán hoặc cho thuê; dự án công trình bất Động sản xây dựng TT thương mại, TT hội chợ triển lãm; dự án công trình bất Động sản xây dựng khách sạn cao cấp đạt tiêu chuẩn từ hạng 3 sao trở lên…

Hệ lụy tất yếu mà người ta hoàn toàn có thể nhận ra trong trường hợp này, là quyền của công dân ngày càng bị “hạ cấp” từ tầm hiến định, luật định đến “dưới luật định” mà chưa chắc như đinh điểm dừng[11]. Sự tùy tiện ban phát quyền và trách nhiệm và trách nhiệm cho công dân của những cty hành đó đó là yếu tố hoàn toàn dễ hiểu. Điều đó hoàn toàn có thể dẫn đến những tạm bợ cho xã hội.

2.3. Thực thi quyền học tiểu học không phải trả học phí của công dân

Theo Điều 59 Hiến pháp năm 1992, “Bậc tiểu học là bắt buộc, không phải trả học phí”.Luật Giáo dục đào tạo và giảng dạy năm 2005 đã thể chế hóa quy định này tại Điều 105 rằng: “Học sinh tiểu học trường công lập không phải đóng học phí”. Nghị định số 49/2010/NĐ-CP ngày 14/5/2010 của Chính phủ quy định về việc miễn, giảm học phí, tương hỗ ngân sách học tập và cơ chế thu, sử dụng học phí riêng với cơ sở giáo dục thuộc khối mạng lưới hệ thống giáo dục quốc dân từ thời điểm năm học 2010-2011 đến năm học 2014-2015. Theo đó, học phí là khoản tiền của mái ấm gia đình người học hoặc người học phải nộp để góp thêm phần bảo vệ ngân sách cho những hoạt động và sinh hoạt giải trí giáo dục (Điều 2). Học sinh tiểu học là một trong những đối tượng người dùng không phải đóng học phí tại những cơ sở giáo dục công lập (Điều 3).

Trên thực tiễn, năm học 2008-2009, tại Tp Hà Nội Thủ Đô, những trường tiểu học thu theo quy định của Nhà nước(?) những khoản gồm: tiền xây dựng là 40.000đ/1 năm; học 2 buổi không bán trú là 50.000đ/tháng; tương hỗ tiểu học 10.000đ/tháng…Các khoản thu “tự nguyện” (do Trường tiểu học Cát Linh nêu lên thông qua Hội Cha mẹ học viên) gồm: tiền shopping trang thiết bị, tiền điện, quỹ hội phụ huynh, quỹ Đội, đồng phục, học phí những lớp “tự nguyện” như tin học, ngoại ngữ; tiền góp phần cho nhà trường riêng với học viên học trái tuyến; tiền mua “vở sạch chữ đẹp” (do trường đặt làm và bán trực tiếp); học phí 5 buổi “làm quen với chương trình lớp 1” với mức thu 50.000đ/ học viên…[12]. Hay năm học 2010-2011, Sở Giáo dục đào tạo và giảng dạy và đào tạo và giảng dạy TP. Hồ Chí Minh yêu cầu phụ huynh học viên tiểu học công lập góp phần những khoản sau: phí cơ sở vật chất (20.000-30.000 đồng). Các khoản thu khác gồm: phí tổ chức triển khai và phục vụ bán trú (20.000-30.000 đồng/tháng); phí vệ sinh bán trú (3000-5000 đồng/tháng); phí cơ sở vật chất phục vụ bán trú (50.000-150.000 đồng/năm); phí tổ chức triển khai học 2 buổi (20.000-30.000 đồng/tháng); tiền in đề và giấy thi kiểm tra học kỳ (5.000-11.000 đồng); học phí tăng cường ngoại ngữ, tin học (40.000-50.000 đồng/tháng)[13]. Thực tế tại một số trong những trường, phụ huynh phải góp phần nhiều khoản tiền cao hơn quy định, ngoài quy định trên hoặc có những khoản thu “tự nguyện” nhưng không nộp là không được. Ví dụ: Trường Tiểu học Đuốc Sống (Quận 1) thu những khoản: phù hiệu (10.000 đồng), sổ liên lạc (7.000 đồng); tiền ăn, học phí, vệ sinh, vi tính, Anh văn (705.000 đồng); tiền cơ sở vật chất multimedia (100.000 đồng), tiền đồng phục (210.000 đồng/bộ)… Trường Tiểu học Phan Văn Trị (Quận 1) thu của học viên bán trú tiền cơ sở vật chất đến 300.000 đồng/năm (gấp 10 lần quy định). Trường Tiểu học Lương Định Của (Quận 3) thu 500.000 đồng “tiền thay bàn và ghế” và quỹ hội phụ huynh…[14].

Trong Báo cáo Quốc gia về Phát triển Con người năm 2011, Chương trình Phát triển Liên hiệp quốc (UNDP) nhận định: “Miễn học phí và giảm lệ phí phản ánh cam kết của Chính phủ Việt Nam trong việc đảm bảo tiếp cận giáo dục cho mọi công dân nhằm mục đích thúc đẩy tăng trưởng con người và tiến tới một xã hội công minh hơn. Tuy nhiên có tầm khoảng chừng cách đáng kể và ngày càng tăng giữa chủ trương và thực tiễn thực thi. Ví dụ, theo luật, những trường tiểu học không được phép thu học phí, mà nên phải rất công minh, được cho phép trẻ con nghèo và có tình hình trở ngại vất vả học xong tối thiểu là bậc giáo dục cơ bản. Tuy nhiên trên thực tiễn, ngoài học phí, nhiều trường tiểu học còn thu lệ phí, và quan trọng là trong nhiều trường hợp những khoản lệ phí cao hơn nhiều mức quy định. Mặc dù đã có cam kết chính trị về giáo dục tiểu học miễn phí, tiêu pha hộ mái ấm gia đình vẫn chiếm 17,5% tổng tiêu pha ở bậc tiểu học”[15].

Như vậy, ở nhiều nơi, miễn phí ở bậc tiểu học chỉ từ là hình thức. Hiện tượng này trình làng rất là công nhiên, có chăng, nó chỉ được che đậy khá vụng về bằng một cụm từ mang âm hưởng kinh tế tài chính thị trường là “xã hội hóa giáo dục” mà nội hàm không khác gì hơn là hàng trăm loại “học phí trá hình” đã, đang và sẽ còn được đặt lên vai của những bậc phụ huynh cùng con em của tớ họ – công dân của một giang sơn mà truyền thống cuội nguồn hiến định cưỡng bách giáo dục và không học phí ở bậc tiểu học đã tồn tại từ hơn 60 trong năm này. Dường như, quyết tâm chính trị và cam kết pháp lý mạnh mẽ và tự tin và nhất quán từ những cty nhà nước tối cao đang không được hiện thực hóa.

2.4. Danh mục những nghành thành viên được xây dựng tổ chức triển khai khoa học và công nghệ tiên tiến và phát triển với quyền nghiên cứu và phân tích khoa học của công dân

Theo Điều 60 Hiến pháp năm 1992, “Công dân có quyền nghiên cứu và phân tích khoa học, kỹ thuật, ý tưởng sáng tạo, sáng tạo, sáng tạo độc lạ tăng cấp cải tiến kỹ thuật, hợp lý hóa sản xuất…”. Theo đó, Điều 17 Luật Khoa học và công nghệ tiên tiến và phát triển năm 2000 quy định thành viên hoạt động và sinh hoạt giải trí khoa học và công nghệ tiên tiến và phát triển có quyền “xây dựng tổ chức triển khai khoa học và công nghệ tiên tiến và phát triển trong một số trong những nghành theo quy định của Chính phủ” .

Ở Lever thấp hơn, Điều 11 Nghị định số 81/2002/NĐ-CP ngày 17/10/2002 của Chính phủ quy định rõ ràng thi hành một số trong những điều của Luật Khoa học và công nghệ tiên tiến và phát triển, giao “Bộ Khoa học và công nghệ tiên tiến và phát triển chủ trì, phối phù thích hợp với những cty có liên quan xác lập những nghành rõ ràng mà những thành viên được xây dựng tổ chức triển khai khoa học và công nghệ tiên tiến và phát triển, trình Thủ tướng Chính phủ quyết định hành động”. Sau đó, Thủ tướng Chính phủ phát hành Quyết định số 97/2009/QĐ-TTg ngày 24/7/2009 về Danh mục những nghành thành viên được xây dựng tổ chức triển khai khoa học và công nghệ tiên tiến và phát triển tại Điều 5 lại kiểm soát và điều chỉnh theo phía mở: “Trong quy trình tổ chức triển khai thực thi, vị trí căn cứ tình hình thực tiễn và nhu yếu tăng trưởng của giang sơn, Bộ Khoa học và công nghệ tiên tiến và phát triển chủ trì, phối phù thích hợp với những Bộ, ngành liên quan định kỳ nghiên cứu và phân tích, đề xuất kiến nghị việc sửa đổi, tương hỗ update Danh mục những nghành thành viên được xây dựng tổ chức triển khai khoa học và công nghệ tiên tiến và phát triển”.

Ngày 06/8/2009, Giáo sư Hoàng Tụy, Chủ tịch Hội đồng Viện Nghiên cứu tăng trưởng (IDS) gửi thư kiến nghị đến Thủ tướng Chính phủ để phân tích những sai sót của Quyết định số 97/2009/QĐ-TTg và đề xuất kiến nghị Thủ tướng xử lý Quyết định này. Tháng 9/2009, được sự ủy quyền của Thủ tướng, Bộ Tư pháp đã phát hành công văn gửi Hội đồng Viện Nghiên cứu tăng trưởng với nội dung: xác lập tính hợp hiến, hợp pháp của Quyết định số 97/2009/QĐ-TTg[16].

Từ trường hợp trên, chúng tôi thấy có hai yếu tố đáng quan tâm: Một là, chỉ có Chính phủ được Quốc hội trao thẩm quyền xác lập những nghành rõ ràng mà những thành viên được xây dựng tổ chức triển khai khoa học và công nghệ tiên tiến và phát triển. Tuy nhiên, Chính phủ lại ủy quyền cho Thủ tướng Chính phủ quyết định hành động theo đề xuất kiến nghị của Bộ Khoa học và công nghệ tiên tiến và phát triển. Do đó, Quyết định số 97/2009/QĐ-TTg được phát hành cần phải nhìn nhận thấu đáo hơn về mặt thẩm quyền cũng như mức độ ảnh hưởng tới quyền nghiên cứu và phân tích khoa học và công nghệ tiên tiến và phát triển của công dân, rõ ràng là quyền xây dựng những tổ chức triển khai khoa học và công nghệ tiên tiến và phát triển. Hai là, “tư duy ngược” mà cơ quan quản trị và vận hành nhà nước vận dụng riêng với việc thực thi quyền công dân: “công dân chỉ được làm những gì mà pháp lý được cho phép” khi Danh mục những nghành thành viên được phép xây dựng tổ chức triển khai khoa học và công nghệ tiên tiến và phát triển được phát hành kèm theo Quyết định này. Chúng tôi hoàn toàn tán đồng với quan điểm của những nhà khoa học thuộc IDS khi nhận định rằng: tập quán lập pháp trong nhà nước pháp quyền cần chỉ rõ những nghành cấm và mặc nhiên công dân được phép làm trong những nghành còn sót lại[17]. Ba là, theo pháp lý hiện hành, công dân không còn quyền khởi kiện những nhà chức trách việc phát hành VBQPPL trái phép. Do vậy, họ chỉ hoàn toàn có thể phản đối bằng phương pháp đề xuất kiến nghị chính chủ thể phát hành xem xét lại văn bản của tớ (một cách tích cực) hoặc “từ bỏ” quyền mà văn bản đó xâm hại (một cách xấu đi). Trong trường hợp này, những công dân – nhà khoa học thuộc Viện Nghiên cứu tăng trưởng đã vận dụng cả hai phương cách nhưng xem ra hiệu suất cao vẫn không được như mong ước, còn nguyên tắc hiến định này thì vẫn thiếu một cơ chế bảo vệ hữu hiệu mang tính chất chất tài phán.

3. Một số kiến nghị có liên quan

3.1. Tối ưu hóa việc ghi nhận nguyên tắc “Quyền và trách nhiệm và trách nhiệm của công dân do Hiến pháp và luật quy định”

Trước tiên, toàn bộ chúng ta cần thống nhất quan điểm về sự việc thiết yếu của việc hiến định nguyên tắcbởi nó vừa ràng buộc trách nhiệm cao độ của Nhà nước trong việc thể chế hóa pháp lý quyền và trách nhiệm và trách nhiệm cơ bản của công dân; đồng thời, nó góp thêm phần tạo ra một môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên pháp lý mang tính chất chất pháp quyền – môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống của một xã hội văn minh. Theo khảo sát của chúng tôi về 12 bản Hiến pháp đương đại (Hoa Kỳ, Đức, Ba Lan, Liên bang Nga, Thụy Điển, Nước Hàn, Nhật Bản, Thái Lan, Singapore, Indonesia, Úc, Trung Quốc), tuy phương pháp hiến định rất khác nhau, tuy nhiên về mặt nội dung, những bản Hiến pháp này đều thừa nhận trách nhiệm tuyệt đối của Nhà nước nói chung, Nghị viện hay Quốc hội nói riêng trong việc “luật hóa” những quyền và trách nhiệm và trách nhiệm hiến định của công dân; đồng thời, tôn trọng những số lượng giới hạn hiến định mang tính chất chất pháp quyền trong việc xây dựng vị thế pháp lý của công dân cũng như tôn trọng quyền con người[18].

Tuy nhiên, toàn bộ chúng ta cũng cần phải tính tới những chưa ổn hiến định hiện hữu. Theo chúng tôi, Hiến pháp cần lựa chọn một trong hai “ngữ cảnh” thể hiện sau này:

Một là, cần hạn chế số lượng những quyền và trách nhiệm và trách nhiệm hiến định để chúng thực sự mang tính chất chất “cơ bản” như phương án mà nhiều Hiến pháp tân tiến đang vận dụng (cần vấn đáp vướng mắc: để thực sự là công dân của Nhà việt nam, từng người cần phải hiến định những quyền và trách nhiệm và trách nhiệm tối thiểu gì?). Tình trạng hiến định theo phía “mở” hiện hành tuy hay về ý tưởng, Hiến pháp có vẻ như “đẹp về hình thức” tuy nhiên khó mang tính chất chất khả thi, vô hình dung trung, Hiến pháp chỉ thuần túy là cương lĩnh chính trị chứ rất yếu về tính chất pháp lý. Nhân đây, chúng tôi cũng phản đối quan điểm nhận định rằng việc Quốc hội chưa “luật hóa” những quyền hiến định không vi hiến vì có nguyên do khách quan[19]. Trách nhiệm tuyệt đối thuộc về người dân có thẩm quyền là nguyên tắc pháp quyền, hơn thế nữa, chỉ có chủ thể công quyền mới có quyền thi hành pháp lý. Do vậy, nếu Hiến pháp không được thi hành như tuyên bố thì chẳng lẽ công dân phải phụ trách?

Hai là, nếu tiếp tục duy trì số lượng quyền và trách nhiệm và trách nhiệm hiến định khá lớn như hiện hành thì nhất định những nhà lập hiến phải vạch ra lộ trình “luật hóa” chúng. Trong quy trình chuyển tiếp (như Hiến pháp Thái Lan trong năm 2007), cần xác lập nguyên tắc về hiệu lực hiện hành trực tiếp của Hiến pháp như Điều 1 Luật cơ bản Cộng hòa liên bang Đức: “Các quyền hạn cơ bản dưới đây ràng buộc những nhánh quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp với tính chất là quyền có hiệu lực hiện hành trực tiếp”[20].

Và mặc dầu toàn bộ chúng ta chọn “ngữ cảnh” nào thì Hiến pháp cũng cần phải được tổ chức triển khai một cách đồng điệu, tối thiểu là từ trong kết cấu của nó. Do vậy, cần thay công thức “công dân có quyền (trách nhiệm và trách nhiệm) … theo quy định của pháp lý” bằng công thức “quyền… của công dân là bất khả xâm phạm, trừ hạn chế hiến định hoặc luật định…”. Đồng thời, chính việc nêu lên những hạn chế này cũng cần phải tuân thủ quy định nghiêm ngặt (như Hiến pháp Nga năm 1993). Tất nhiên, nếu Quốc hội chưa “luật hóa” được vì bất kể nguyên do nào, thì quyền hiến định được vận dụng trực tiếp và không hạn chế (trừ trường hợp đã hạn chế chế hiến định)[21].

3.2. Tổ chức thi hành trang trọng nguyên tắc

Ở đây, chúng tôi muốn nhấn mạnh yếu tố trước hết đến vai trò dữ thế chủ động của những nhà chức trách. Họ đó đó là người khởi động cho quy trình hiện thực hóa nguyên tắc bằng việc thông qua Hiến pháp à công bố toàn dân à tổ chức triển khai thực thi (sẵn sàng sẵn sàng Đk vật chất và tinh thần – quyền công dân chỉ hoàn toàn có thể được đảm bảo bằng trách nhiệm và trách nhiệm của Nhà nước theo nguyên tắc bình đẳng) à vận dụng pháp lý khi công dân thực thi quyền (thủ tục hành chính) à xử lý vi phạm (nếu có). Trong suốt quy trình này, một trong những điều nên tránh đó đó là hành xử với quyền của công dân với tâm ý của “bề trên”, ban phát ân huệ cho “kẻ dưới”. Đó là mầm mống của mọi điều tồi tệ nhất trong quan hệ giữa nhà chức trách với công dân.

3.3. Xây dựng cơ chế bảo hiến có hiệu suất cao cực tốt

Trong Nhà nước pháp quyền, ý chí của nhân dân được xác lập cao nhất, triệu tập nhất bằng phương pháp hiến định. Do vậy, cạnh bên việc hiện thực hóa Hiến pháp một cách dữ thế chủ động (thi hành), Hiến pháp còn cần phải bảo vệ nghiêm ngặt, chống lại sự xâm hại từ phía những cty công quyền, nhân viên cấp dưới công quyền. Đối với việc bảo vệ nguyên tắc hiến định này, phải chăng, đã tới lúc toàn bộ chúng ta cần trang trọng nhìn nhận và tiến tới thừa nhận: công dân có quyền khởi kiện nhà chức trách nếu họ phát hành văn bản quy phạm pháp lý trái Hiến pháp và những luật đạo tại Tòa án hành chính (đúng là Tòa án Hiến pháp, nếu thiết chế này được xây dựng).

Việc đảm bảo vị thế pháp lý của công dân là một trong những tác nhân quyết định hành động thành bại của nhà nước pháp quyền. Tuy nhiên, vị thế đó không riêng gì có việc được “trang điểm” bằng một bản văn Hiến pháp mỹ miều. Việc nó được “nuôi dưỡng” và “trưởng thành” ra làm sao mới là yếu tố quyết định hành động riêng với việc thịnh vượng của nhà nước pháp quyền./.

[1] Trần Ngọc Đường, Quyền con người, quyền công dân trong Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam (sách chuyên khảo), Nxb. Chính trị Quốc gia, Tp Hà Nội Thủ Đô, 2011, tr. 82.

[2] Quốc hội khóa VIII (1987-1992) đã thông qua Hiến pháp năm 1992.

[3] Phùng Văn Tửu, Nguyễn Niên, Nguyễn Văn Thảo, Đoàn Trọng Truyến, Bình luận khoa học Hiến pháp 1992, Nxb. Sự thật, Tp Hà Nội Thủ Đô, 1992, tr. 64.

[4] Xem thêm: Vũ Văn Nhiêm, Bàn về hình thức văn bản và thẩm quyền quy định về quyền và trách nhiệm và trách nhiệm của công dân, Tạp chí Khoa học Pháp lý, số 5/2007.

[5] Xem thêm: Nguyễn Văn Động, Quyền con người, quyền công dân trong Hiến pháp Việt Nam (sách chuyên khảo), Nxb. Khoa học xã hội, Tp Hà Nội Thủ Đô, 2005, tr. 211-212.

[6] Điều 68 Hiến pháp năm 1992 quy định: “Công dân có quyền tự do đi lại, cư trú ở trong nước, có quyền ra quốc tế và từ quốc tế về nước theo quy định của pháp lý” nhưng phải đến năm 2006, Quốc hội mới phát hành Luật Cư trú.

[7] Điều 23 Hiến pháp năm 1992 quy định: “Tài sản hợp pháp của thành viên, tổ chức triển khai không biến thành quốc hữu hóa. Trong trường hợp thật thiết yếu vì nguyên do quốc phòng, bảo mật thông tin an ninh và vì quyền lợi vương quốc, Nhà nước trưng mua hoặc trưng dụng có bồi thường tài sản của thành viên hoặc tổ chức triển khai theo thời giá thị trường. Thể thức trưng mua, trưng dụng do luật định” nhưng phải đến năm 2008, Quốc hội mới phát hành Luật Trưng mua, trưng dụng tài sản.

[8] Xem ://vnexpress/gl/xa-hoi/2011/08/ha-noi-yeu-cau-cham-dut-bieu-tinh-tu-phat/

[9] Xem ://vnexpress/gl/xa-hoi/2011/11/dua-luat-bieu-tinh-vao-chuong-trinh-xay-dung-luat/

[10]Xem ://vnexpress/gl/xa-hoi/2011/11/quoc-hoi-tranh-cai-gay-gat-ve-luat-bieu-tinh/

[11] Xem thêm: ://.thesaigontimes/trang chủ/dothi/nhadat/50864/Luat-va-duoi-luat.html

[12] ://vietnamnet/giaoduc/2008/09/802609/

[13] ://nld/20100806123710544P0C1017/tphcm-chua-tang-hoc-phi.htm

[14] ://phapluattp/2010091211099391p0c1019/phu-huynh-ngop-voi-tien-truong.htm

[15] Chương trình Phát triển Liên hiệp quốc, Báo cáo Quốc gia về Phát triển Con người năm 2011, tr. 108.

[16]Xem rõ ràng: ://baodientu.chinhphu/trang chủ/Bo-Tu-phap-tra-loi-Hoi-dong-Vien-Nghien-cuu-Phat-trien-ve-Quyet-dinh-972009QDTTg/20099/22552.vgp.

[17]Xem thêm: ://.baomoi/Info/Thu-Vien-IDS-gui-Thutuong/122/3233870.epi

[18] Xem rõ ràng: Lưu Đức Quang, Nguyễn Mạnh Hùng, Nguyễn Thanh Minh, Báo cáo tổng kết Đề tài nghiên cứu và phân tích khoa học cấp trường Nguyên tắc“Quyền và trách nhiệm và trách nhiệm của công dân do Hiến pháp và luật quy định” – Lý luận và thực tiễn, Trường Đại học Luật TP. Hồ Chí Minh, 2012, tr. 12-24.

[19] ://phapluattp/20120402105318150p0c1013/hien-phap-nhu-cai-ban-tho-phai-duoc-ton-trong.htm

[20] Xem thêm Võ Trí Hảo, Mô-đun hóa Hiến pháp, Tạp chí Tia sáng, 10/2011.

[21] Xem thêm Nguyễn Như Phát, Một số khuynh hướng và phương pháp ghi nhận quyền cơ bản của công dân, quyền con người trong Hiến pháp sửa đổi, trong sách “Hiến pháp: những yếu tố lý luận và thực tiễn”, Nxb. Đại học vương quốc Tp Hà Nội Thủ Đô, 2011.

(Nguồn tin: Bài đăng trên Ấn phẩm Tạp chí Nghiên cứu Lập pháp số 14 (246), tháng 7/2013)

://.youtube/watch?v=l0uwUBRxemg

Review Quyền nào dưới đây của công dân là cơ sở để hình thành cơ quan quyền lực tối cao nhà nước ?

Bạn vừa đọc tài liệu Với Một số hướng dẫn một cách rõ ràng hơn về Clip Quyền nào dưới đây của công dân là cơ sở để hình thành cơ quan quyền lực tối cao nhà nước tiên tiến và phát triển nhất

Chia Sẻ Link Down Quyền nào dưới đây của công dân là cơ sở để hình thành cơ quan quyền lực tối cao nhà nước miễn phí

Quý khách đang tìm một số trong những ShareLink Download Quyền nào dưới đây của công dân là cơ sở để hình thành cơ quan quyền lực tối cao nhà nước miễn phí.

Thảo Luận vướng mắc về Quyền nào dưới đây của công dân là cơ sở để hình thành cơ quan quyền lực tối cao nhà nước

Nếu sau khi đọc nội dung bài viết Quyền nào dưới đây của công dân là cơ sở để hình thành cơ quan quyền lực tối cao nhà nước vẫn chưa hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comment ở cuối bài để Admin lý giải và hướng dẫn lại nha
#Quyền #nào #dưới #đây #của #công #dân #là #cơ #sở #để #hình #thành #cơ #quan #quyền #lực #nhà #nước