Mẹo Đặc điểm chung phong trào chống pháp Chi tiết

Kinh Nghiệm về Đặc điểm chung trào lưu chống pháp Chi Tiết

Bạn đang tìm kiếm từ khóa Đặc điểm chung trào lưu chống pháp được Cập Nhật vào lúc : 2022-02-19 20:02:24 . Với phương châm chia sẻ Bí kíp Hướng dẫn trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết Mới Nhất. Nếu sau khi Read nội dung bài viết vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comments ở cuối bài để Ad lý giải và hướng dẫn lại nha.

Hãy nêu những điểm lưu ý của trào lưu yêu nước và giải phóng dân tộc bản địa Việt Nam từ nửa thế kỉ XIX đến hết Chiến tranh toàn thế giới thứ nhất

Đề bài

Nội dung chính

Hãy nêu những điểm lưu ý của trào lưu yêu nước và giải phóng dân tộc bản địa Việt Nam từ nửa thế kỉ XIX đến hết Chiến tranh toàn thế giới thứ nhấtLập niên biểu về những sự kiện hầu hết trong trào lưu Cần vươngSưu tầm tài liệu và trình diễn về thời niên thiếu của Hồ Chí Minh.Lý thuyết sơ kết lịch sử Việt Nam (1858-1918)Phong trào yêu nước và cách mạngNhững biến hóa trong đời sống kinh tế tài chính – xã hội Việt Nam đầu thế kỉ XXTại sao thực dân Pháp chọn Thành Phố Thành Phố Đà Nẵng làm tiềm năng tiến công thứ nhất ?Nguyên nhân nào dẫn đến Chiến tranh toàn thế giới thứ hai?Tại sao khởi nghĩa Hương Khê sẽ là cuộc khởi nghĩa tiêu biểu vượt trội nhất của trào lưu Cần Vương ?Thực dân Pháp tiến đánh Bắc Kì lần thứ hai. Cuộc kháng chiến ở Bắc Kì và Trung Kì trong trong năm 1882-1884Mục lụcBối cảnhSửa đổiDiễn biến những phong tràoSửa đổiPhong trào Cần VươngSửa đổiPhong trào trước Thế chiến ISửa đổiTrong Chiến tranh toàn thế giới thứ nhấtSửa đổiTừ Thế chiến I cho tới trước 1925Sửa đổiPhong trào cách mạng 1925-1930Sửa đổiPhong trào Xô Viết Nghệ TĩnhSửa đổiPhong trào dân chủSửa đổiPhong trào cách mạng 1939-1945Sửa đổiPHONG TRÀO ĐẤU TRANH CÁCH MẠNG CỦA NHÂN DÂN DƯƠNG HÒA TRONG GIAI ĐOẠN 1930 – 1954Đâu không phải là điểm lưu ý chung của những trào lưu đấu tranh chống Pháp ở Campuchia cuối thế kỉ XIX? Lịch sử lớp 11Video liên quan

Hãy nêu những điểm lưu ý của trào lưu yêu nước và giải phóng dân tộc bản địa Việt Nam từ nửa thế kỉ XIX đến hết Chiến tranh toàn thế giới thứ nhất.

Phương pháp giải – Xem rõ ràng

nhờ vào những kiến thức và kỹ năng đã học để nhận xét, nhìn nhận.

Lời giải rõ ràng

Nội dung

Giữa thế kỉ XIX

Đầu thế kỉ XX

Hoàn cảnh

– Nhà Nguyễn đã đầu hàng thực dân Pháp.

– Thực dân Pháp bắt tay vào quy trình tổ chức triển khai cỗ máy cai trị.

– Thực dân Pháp tiến hành chuơng trình khai thác thuộc địa lần thứ nhất.

– Nền kinh tế tài chính, xã hội có nhiều biến hóa.

Mục tiêu

– Đấu tranh chống Pháp, Phục hồi lại chính sách phong kiến (trào lưu Cần vương) hoặc để bảo vệ môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường bình yên (khởi nghĩa Yên Thế).

– Đấu tranh chống Pháp nhằm mục đích Phục hồi độc lập, xây dựng nhà nước mới (Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh,…)

– Đấu tranh đòi quyền lợi vể kinh tế tài chính (tư sản, công nhân,…)

Lãnh đạo

– Văn thân, sĩ phu yêu nước hưởng ứng Chiếu Cần Vương hoặc những nông dân yêu nước.

– Văn thân, sĩ phu, binh lính, đồng bào dân tộc bản địa thiểu số,…

Lực lượng

Đông hòn đảo: sĩ phu, trí thức phong kiến yêu nước, binh lính,… nhất là nông dân.

Đông hòn đảo: sĩ phu, trí thức tiến bộ, binh lính, đồng bào dân tộc bản địa thiểu số, công nhân,… nhất là nông dân.

Hình thức

Khởi nghĩa vũ trang.

Khởi nghĩa vũ trang, bạo động, cải cách, đình công,…

Quy mô

Rộng khắp, hầu hết là Bắc và Trung Kì.

Rộng khắp, gồm có cả Bắc Kì, Trung Kì và Nam Kì.

Khuynh hướng

Phong kiến.

Nhiều khuynh hướng: dân chủ tư sản, đấu tranh tự phát,…

Kết quả

Thất bại.

Thất bại.

Loigiaihay

Lập niên biểu về những sự kiện hầu hết trong trào lưu Cần vương

Giải bài tập 2 trang 156 SGK Lịch sử 11

Sưu tầm tài liệu và trình diễn về thời niên thiếu của Hồ Chí Minh.

Giải bài tập 3 trang 156 SGK Lịch sử 11

Lý thuyết sơ kết lịch sử Việt Nam (1858-1918)

Lý thuyết sơ kết lịch sử Việt Nam (1858-1918)

Phong trào yêu nước và cách mạng

Tóm tắt mục 4. Phong trào yêu nước và cách mạng

Những biến hóa trong đời sống kinh tế tài chính – xã hội Việt Nam đầu thế kỉ XX

Tóm tắt mục 3. Những biến hóa trong đời sống kinh tế tài chính – xã hội Việt Nam đầu thế kỉ XX

Tại sao thực dân Pháp chọn Thành Phố Thành Phố Đà Nẵng làm tiềm năng tiến công thứ nhất ?

Giải bài tập vướng mắc thảo luận số 1 trang 109 SGK Lịch sử 11

Nguyên nhân nào dẫn đến Chiến tranh toàn thế giới thứ hai?

Giải bài tập vướng mắc thảo luận số 2 trang 94 SGK Lịch sử 11. Nguyên nhân nào dẫn đến Chiến tranh toàn thế giới thứ hai?

Tại sao khởi nghĩa Hương Khê sẽ là cuộc khởi nghĩa tiêu biểu vượt trội nhất của trào lưu Cần Vương ?

Giải bài tập vướng mắc thảo luận số 2 trang 133 SGK Lịch sử 11

Thực dân Pháp tiến đánh Bắc Kì lần thứ hai. Cuộc kháng chiến ở Bắc Kì và Trung Kì trong trong năm 1882-1884

Tóm tắt mục II. Thực dân Pháp tiến đánh Bắc Kì lần thứ hai. Cuộc kháng chiến ở Bắc Kì và Trung Kì trong trong năm 1882-1884

Mục lục

1 Bối cảnh
2 Diễn biến những trào lưu
2.1 Phong trào Cần Vương
2.2 Phong trào trước Thế chiến I
2.3 Trong Chiến tranh toàn thế giới thứ nhất
2.4 Từ Thế chiến I cho tới trước 1925
2.5 Phong trào cách mạng 1925-1930
2.6 Phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh
2.7 Phong trào dân chủ
2.8 Phong trào cách mạng 1939-1945
2.8.1 Chủ trương bạo động
2.8.2 Những tiếng súng thứ nhất
2.8.3 Phong trào Việt Minh
2.8.4 Cao trào kháng Nhật
2.8.5 Những sự sẵn sàng sẵn sàng ở đầu cuối

3 Việt Nam độc lập

3.1 Cách mạng tháng Tám
3.2 Việt Nam phục hồi độc lập

4 Xem thêm
5 Chú thích

Bối cảnhSửa đổi

Năm 1858, liên quân Pháp – Tây Ban Nha đổ xô tiến công vào cảng Thành Phố Thành Phố Đà Nẵng và tiếp theo đó xâm chiếm Sài Gòn. Quân Pháp tiếp theo đó mở rộng trận chiến tranh xâm lược ra toàn miền Nam Việt Nam. Năm 1862, vua Tự Đức ký hiệp ước nhượng 3 tỉnh miền Đông Nam Bộ cho Pháp. Năm 1867, Pháp chiếm nốt 3 tỉnh miền Tây Nam Bộ, tạo thành 1 lãnh thổ thuộc địa Cochinchine (Nam Kỳ) ở Nam Kỳ Lục tỉnh.

Sau khi củng cố vị trí vững chãi ở Nam Kỳ, từ 1873-1886, Pháp dần xâm chiếm nốt những phần còn sót lại của Đại Nam qua những trận chiến phức tạp ở Bắc Kỳ với lực lượng chủ chiến triều Nguyễn do Tôn Thất Thuyết, Nguyễn Văn Tường, Hoàng Kế Viêm lãnh đạo và quân Cờ đen của Lưu Vĩnh Phúc. Miền Bắc khi đó rất hỗn độn do những mối bất hòa giữa lương-giáo, người Việt – người Hoa – phương Tây… Triều đình Huế không thể trấn áp nổi tình hình. Nhà Thanh của Trung Quốc đem đại quân vào miền Bắc Việt Nam trên danh nghĩa giúp “chư hầu” nhà Nguyễn kháng Pháp, trận chiến tranh Pháp-Thanh bùng nổ trên mặt trận miền Bắc. Cuối cùng thì liên quân Thanh-Nguyễn đã thất bại và quân đội Pháp đã giành thắng lợi.

Quân nhà Nguyễn tuy có quân Thanh và quân Cờ đen trợ chiến vẫn bị thất bại. Sau khi giành quyền làm chủ miền Bắc Việt Nam, chính phủ nước nhà Pháp tuyên bố là họ sẽ bảo lãnh Bắc Kỳ (Tonkin) và Trung Kỳ (Annam). Sau đó họ tiếp tục duy trì những nhà vua bù nhìn cho tới Bảo Đại.

Diễn biến những phong tràoSửa đổi

Phong trào Cần VươngSửa đổi

Bài rõ ràng: Phong trào Cần Vương

Sau khi nhà Nguyễn ký Hòa ước Giáp Thân 1884, Đại Nam chính thức bị mất đi độc lập, bị chia cắt thành 3 miền và trở thành thuộc địa của Pháp ở Khu vực Đông Nam Á. Nhưng phái chủ chiến trong triều đình và những địa phương, đứng đầu là Tôn Thất Thuyết và Nguyễn Văn Tường vẫn mưu Phục hồi, xây dựng lực lượng, đưa Nguyễn Phúc Ưng Lịch lên ngôi vua (vua Hàm Nghi). Những hành vi của phái chủ chiến làm cho Pháp lo ngại và tìm cách tiêu diệt phái này.

Trước sự uy hiếp đó, Tôn Thất Thuyết quyết định hành động ra tay trước giành thế dữ thế chủ động. Đêm mùng 4/7/1885, quân Phấn nghĩa của Tôn Thất Thuyết mở trận phản công ở Kinh thành Huế nhưng tiếp theo đó bị quân Pháp đẩy lùi, triều đình Hàm Nghi lui về Quảng Trị, rồi thành phố Hà Tĩnh. Ngày 13/7, Chiếu Cần Vương được ban ra, phái chủ chiến và những thổ hào ở những địa phương khởi nghĩa hưởng ứng, tạo ra trào lưu Cần Vương.

Các cuộc khởi nghĩa nổ ra rộng tự do và triệu tập nhất ở những tỉnh đồng bằng nhưng cũng vì này mà quân đội Pháp hoàn toàn có thể dùng những ưu thế về hỏa lực để đàn áp những nghĩa quân. Các cuộc khởi nghĩa tiêu biểu vượt trội thời kỳ này gồm có: khởi nghĩa Ba Đình, khởi nghĩa Nghệ An, khởi nghĩa Bình Định, khởi nghĩa Thái Bình, Tỉnh Nam Định, hoạt động và sinh hoạt giải trí của Nghĩa hội Quảng Nam…

Các thủ lĩnh tiêu biểu vượt trội thời kỳ này gồm có: Mai Xuân Thưởng, Lê Trung Đình, Nguyễn Tự Tân, Nguyễn Duy Hiệu, Trần Văn Dư, Phan Thanh Phiến, Trương Đình Hội, Nguyễn Tự Tân, Lê Ninh, Phan Đình Phùng, Cao Thắng, Nguyễn Xuân Ôn, Phạm Bành, Đinh Công Tráng, Cầm Bá Thước, Nguyễn Quang Bích, Nguyễn Đức Ngữ, Hoàng Văn Thuý, Đèo Văn Thanh, Đèo Văn Trị, Cầm Văn Toa, Nguyễn Văn Giáp, Tạ Hiện, Nguyễn Thiện Thuật, Hoàng Đình Kinh…

Năm 1888, vua Hàm Nghi bị bắt, trào lưu bị suy yếu. Các lực lượng nghĩa quân bị đẩy lùi về những khu vực thượng du, trung du hay vùng lau sậy rậm rạp như Hùng Lĩnh của Tống Duy Tân, Thanh Sơn của Đốc Ngữ, Rừng Già của Đề Kiều, Bãi Sậy, Hai Sông của Nguyễn Thiện Thuật, Hương Khê của Phan Đình Phùng và Cao Thắng…

Tại Hùng Lĩnh, nghĩa quân bị đẩy lùi về miền tây Thanh Hoá. Năm 1892, Tống Duy Tân bị bắt, Cao Điển trốn ra Bắc, khởi nghĩa tan rã.

Tại Bãi Sậy, tháng 7/1889, Nguyễn Thiện Thuật lánh sang Trung Quốc, những vị trí căn cứ Bãi Sậy, Hai Sông lần lượt bị vỡ. Tới năm 1892 thì khởi nghĩa Bãi Sậy tan rã.

Tại vùng núi phía Bắc, khi những thủ lĩnh Đốc Ngữ bị sát hại (1892), Đề Kiều ra hàng, trào lưu suy yếu và tan rã.

Sau năm 1892, trào lưu giờ chỉ từ duy nhất nghĩa quân Hương Khê của Phan Đình Phùng. Cuối năm 1895, Phan Đình Phùng trúng đạn tử thương. Đến thời điểm đầu xuân mới 1896, quân Pháp và Nguyễn Thân đàn áp xong khởi nghĩa Hương Khê.

Phong trào Cần Vương là trào lưu ở đầu cuối của ý thức hệ phong kiến trong trào lưu cách mạng giải phóng dân tộc bản địa ở Việt Nam.

Ngoài ra, thời kỳ này còn tồn tại khởi nghĩa Yên Thế. Mặc dù thủ lĩnh tối cao của cuộc khởi nghĩa này là Hoàng Hoa Thám có liên quan tới trào lưu Cần Vương. Nhưng cuộc khởi nghĩa vẫn sẽ là khởi nghĩa nông dân tự phát. Cuộc khởi nghĩa này kéo dãn tới năm 1913.

Phong trào trước Thế chiến ISửa đổi

Bài rõ ràng: Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh, và Đông Kinh nghĩa thục

Đầu thế kỷ XX, Phan Bội Châu tổ chức triển khai trào lưu Đông Du nhằm mục đích mục tiêu lôi kéo thanh niên người Việt ra ngoại quốc, hầu hết là Nhật Bản, để học tập và sẵn sàng sẵn sàng lực lượng chờ thời cơ hồi hương đấu tranh giành độc lập. Phan Châu Trinh đề xuất kiến nghị tư tưởng dân quyền, “tự lực khai hóa”, với khẩu hiệu “khai dân trí, chấn dân khí, hậu dân số” để giải phóng dân tộc bản địa.

Năm 1904, Phan Bội Châu xây dựng Duy Tân hội tại Quảng Nam, lấy đó làm lực lượng nòng cốt cổ động và thực thi trào lưu Đông Du. Tổ chức này hoạt động và sinh hoạt giải trí tuyên truyền chống Pháp và tồn tại cho tới năm 1912 thì giải tán.

Năm 1906, Phan Châu Trinh đề xướng trào lưu Duy Tân, trào lưu tăng trưởng mạnh và 2 năm tiếp theo đã làm bùng lên trào lưu chống sưu thuế Trung Kỳ 1908.

Năm 1907, Lương Văn Can, Nguyễn Quyền, Đào Nguyên Phổ và những người dân cùng chí hướng đã lập ra trào lưu Đông Kinh Nghĩa Thục (東京義塾) nhằm mục đích thực thi cải cách xã hội Việt Nam. Mục đích của trào lưu là nâng cao dân trí trong những tầng lớp người Việt. Ban tổ chức triển khai đã mở những lớp dạy học miễn phí và tổ chức triển khai những cuộc diễn thuyết để trao đổi những tư tưởng tiến bộ, mới mẻ, văn minh, và cổ động trong dân chúng.

Năm 1908, những bồi nhà bếp và lính khố xanh, lính khố đỏ trong quân đội Pháp đóng ở thành Tp Hà Nội Thủ Đô đã làm ra vụ Hà Thành đầu độc nhằm mục đích mưu sát những sĩ quan, thượng cấp người da trắng và gây binh biến. Kế hoạch đầu độc lính Pháp này còn có sự tiếp ứng và chỉ huy từ bên phía ngoài của nghĩa quân Yên Thế, cùng với việc tham gia của Phan Bội Châu trong việc vạch kế hoạch để tạo cuộc khởi nghĩa. Cuộc binh biến đã biết thành đàn áp và thất bại.

Năm 1911, Nguyễn Tất Thành xuất dương đến Pháp tìm hiểu về Pháp và những nước phương Tây, để tìm ra giải pháp thích hợp nhằm mục đích giải phóng dân tộc bản địa Việt Nam.

Năm 1912, Phan Bội Châu xây dựng Việt Nam Quang phục hội để đánh Pháp bằng giải pháp vũ lực, và đã tạo ra nhiều tiếng vang lớn.

Trong Chiến tranh toàn thế giới thứ nhấtSửa đổi

Trong trong năm 1914-1918 là thời kỳ Việt Nam Quang phục Hội hoạt động và sinh hoạt giải trí mạnh ở trong nước tuy Phan Bội Châu thời gian hiện nay hiện giờ đang bị Trung Hoa Dân quốc bắt giam.

Chi bộ Việt Nam Quang phục hội ở Vân Nam do Đỗ Chân Thiết đứng đầu tổ chức triển khai thủ đoạn đánh úp Tp Hà Nội Thủ Đô nhưng không thành. Cuộc vây bắt của Pháp trình làng từ trên thời điểm đầu tháng 9 – cuối thời gian tháng 10 năm 1914. Đỗ Chân Thiết và 58 người khác bị xử tử.

Sau đó những Chi bộ ở trong nước mở những cuộc tiến công, tập kích vào những vị trí căn cứ của Pháp như tỉnh lị Phú Thọ (6/1/1915), Nho Quan, Lục Nam (10/1914), Bát Xát (8/8/1916), Đồng Văn (3/3/1917)… nhưng ở đầu cuối đều thất bại.

Đáng để ý quan tâm là kế hoạch đánh vào Móng Cái, Lạng Sơn, Hà Khẩu của những lãnh đạo Quang Phục hội vào thời điểm đầu xuân mới 1915. Ba cánh quân lần lượt do Nguyễn Mạnh Hiếu, Nguyễn Thượng Hiền và Hoàng Trọng Mậu chỉ huy. Nhưng do sự không tương đương ý kiến, nên chỉ có thể có kế hoạch ở Lạng Sơn tiến hành một phần nhưng thất bại ở Tà Lùng.

Từ Thế chiến I cho tới trước 1925Sửa đổi

Năm 1923, tại Quảng Châu Trung Quốc, Trung Quốc, do sự không tương đương với tư tưởng bảo thủ của nhóm cao niên trong Việt Nam Quang phục Hội, Lê Hồng Phong, Hồ Tùng Mậu, Lê Hồng Sơn, Phạm Hồng Thái, Lâm Đức Thụ đã tách ra riêng và xây dựng Tân Việt Thanh niên Đoàn (Tâm Tâm Xã).

Để thức tỉnh đồng bào và gây thanh thế, ngày 19/6/1924, Phạm Hồng Thái của Tân Việt Thanh niên Đoàn đã mưu sát toàn quyền Đông Dương Merlin tại khách sạn Victoria, Quảng Châu Trung Quốc, Trung Quốc. Phạm Hồng Thái đã quyết tử và sự kiện này đã gây chấn động dư luận trong và ngoài Việt Nam.

Cuối năm 1924, Nguyễn Ái Quốc đến Quảng Châu Trung Quốc và thuyết phục được những thành viên ưu tú của Tân Việt Thanh niên Đoàn tham gia xây dựng Việt Nam Thanh niên Cách mạng Đồng chí Hội và họ đang trở thành những hạt nhân của tổ chức triển khai này. Tổ chức này cũng là một trong trong những tiền thân của Đảng Cộng sản Đông Dương. Tân Việt Thanh niên Đoàn giải tán vào năm 1925 và chuyển thành Thanh niên Cộng sản Đoàn.

Phong trào cách mạng 1925-1930Sửa đổi

Bài rõ ràng: Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên, Tân Việt Cách mạng Đảng, và Việt Nam Quốc dân Đảng

Năm 1925, Nguyễn Ái Quốc cùng với 9 cựu thành viên ưu tú của Tâm Tâm Xã xây dựng Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên. Nguyễn Ái Quốc là người lãnh đạo Hội. Các hội viên chủ chốt gồm có: Hồ Tùng Mậu, Lê Hồng Sơn, Lê Hồng Phong, Vương Thúc Oánh, Trương Vân Lĩnh, Lưu Quốc Long, Lâm Đức Thụ… Trụ sở của Hội đặt tại Quảng Châu Trung Quốc, Trung Quốc.

Cũng trong năm 1925, một số trong những tù chính trị cũ ở Trung Kỳ như Lê Văn Huân, Nguyễn Đình Kiên,… một số trong những giáo viên như Trần Mộng Bạch, Trần Phú, Hà Huy Tập,… và một số trong những nhóm sinh viên Trường Cao đẳng Sư phạm Tp Hà Nội Thủ Đô như Tôn Quang Phiệt, Đặng Thai Mai… đã lập ra Hội Phục Việt sau thay tên thành Hội Hưng Nam. Đến năm 1926 đổi thành Việt Nam Cách mạng Đảng. Đến tháng 7/1927 lại đổi thành Việt Nam Cách mạng Đồng chí Hội. Hội đã nhiều lần họp bàn với Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên nhưng thất bại. Ngày 14 tháng 7 năm 1928, Hội họp đại hội tại Huế quyết định hành động lấy tên là Tân Việt Cách mạng Đảng (Tân Việt).

Đảng Tân Việt hoạt động và sinh hoạt giải trí trong Đk Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên tăng trưởng mạnh nên những thành viên chịu ràng buộc từ tư tưởng của Nguyễn Ái Quốc, tác phẩm Đường Kách Mệnh của ông sẽ là “tiềm năng” của những thành viên Đảng Tân Việt. Một số đảng viên trẻ gia nhập Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên, một số trong những đảng viên còn sót lại thì ở lại tích cực sẵn sàng sẵn sàng xây dựng 1 chính đảng theo chủ nghĩa Marx-Lenin và tư tưởng của Nguyễn Ái Quốc, còn một số trong những khác thì chủ trương xây dựng Liên đoàn Quốc gia.

Năm 1927, Nguyễn Thái Học, Nhượng Tống, Phó Đức Chính, Phạm Tuấn Tài, Phạm Tuấn Lâm, Hồ Văn Mịch, Nguyễn Ngọc Sơn, Lê Văn Phúc… bí mật xây dựng Việt Nam Quốc dân Đảng. Năm 1929, đảng này thực thi vụ ám sát Bazin, làm 1 thông điệp chính trị gửi đến toàn quyền Đông Dương, cảnh cáo chủ trương bất công thuộc địa. Chủ trương hoạt động và sinh hoạt giải trí của Quốc dân đảng đưa ra có 2 phần: “Giai đoạn phá hoại” và “Giai đoạn thiết kế”. Vụ ám sát Bazin thuộc quy trình đầu. Năm 1929, sau những tổn thất nặng nề do cơ quan ban ngành thường trực thực dân gây ra, một số trong những lãnh tụ của Việt Nam Quốc Dân Đảng chủ trương phản công minh 1 cuộc khởi nghĩa vũ trang, chứ không thể ngồi khoanh tay chờ bị tiêu diệt.

Năm 1930, Việt Nam Quốc dân đảng quyết định hành động tiến hành khởi nghĩa. Khởi nghĩa khởi đầu ngày 9/2, nơi nổ súng thứ nhất là Yên Bái. Tại Yên Bái, Phú Thọ, quân đội Việt Nam Quốc dân đảng tạm chiếm một số trong những nơi nhưng không giữ được. Tại Tp Hà Nội Thủ Đô chỉ kịp gây ra một số trong những vụ nổ bom ở Sở sen đầm, Sở mật thám. Tại Kiến An, Tp Hải Dương, mãi đến ngày 15/2 mới nổi dậy, chiếm hữu được Vĩnh Bảo (Tp Hải Dương) và Phụ Dực (Thái Bình), nhưng không lấn chiếm hữu được Phả Lại, Tp Hải Dương. Khởi nghĩa Yên Bái thất bại và tan rã. Đây là trào lưu ở đầu cuối của ý thức hệ tư sản trong trào lưu cách mạng chống Pháp ở Việt Nam. Từ đây, ngọn cờ cách mạng chống Pháp và vai trò lãnh đạo được giao vào tay giai cấp công nhân và những trào lưu vô sản.

Phong trào Xô Viết Nghệ TĩnhSửa đổi

Bài rõ ràng: Xô viết Nghệ Tĩnh

Năm 1930, ở Hồng Kông, Nguyễn Ái Quốc đã hợp nhất Đông Dương Cộng sản Đảng, Đông Dương Cộng sản Liên đoàn (hậu thân của Tân Việt Cách mạng Đảng), và An Nam Cộng sản Đảng thành Đảng Cộng sản Việt Nam, tiếp theo đó thay tên thành Đảng Cộng sản Đông Dương. Sau khi Đảng Cộng sản Việt Nam xây dựng, trào lưu cách mạng ở Việt Nam với hạt nhân là lực lượng công nhân và nông dân đã chuyển biến mạnh mẽ và tự tin. Đến tháng 9/1930, đã có hàng loạt cuộc đấu tranh quy mô lớn. Nông dân Nghệ-Tĩnh đã vũ trang tiến công vào cỗ máy cai trị của chính sách thuộc địa, tiêu biểu vượt trội như: Biểu tình của hơn 3.000 nông dân huyện Nam Đàn (30/8/1930), của gần 20.000 nông dân huyện Thanh Chương (1/9/1930), của hơn 3.000 nông dân huyện Can Lộc (7/9/1930)…, đỉnh điểm là cuộc biểu tình đẫm máu ngày 12/9/1930 của khoảng chừng 8.000 nông dân phủ Hưng Nguyên kéo đến phủ lỵ với những khẩu hiệu: “Đả hòn đảo chủ nghĩa đế quốc! Đả hòn đảo phong kiến! Bỏ sưu thuế, chia ruộng đất”. Thực dân Pháp đã dùng máy bay ném bom, giết chết 217 người.

Sự kiện này đã thổi bùng thêm ngọn lửa đấu tranh phủ rộng rộng tự do ra khắp những địa phương trong tỉnh, kéo dãn cho tới năm 1931, dẫn tới sự tan rã cỗ máy cơ quan ban ngành thường trực thực dân, phong kiến và hình thành những Xô viết. Tại Nghệ An, tổ chức triển khai Nông hội với những hình thức Xô viết đã nắm cơ quan ban ngành thường trực ở những xã thuộc huyện Thanh Chương, Nam Đàn, 1 phần Anh Sơn, Nghi Lộc, Hưng Nguyên và Diễn Châu.

Tại thành phố Hà Tĩnh, những huyện Can Lộc, Thạch Hà và Đức Thọ có 172 xã xây dựng Xô viết. Trong suốt thời hạn tồn tại, những Xô viết đã đóng hiệu suất cao là cơ quan ban ngành thường trực chuyên chính công nông, những đội “Tự vệ Đỏ” được lập ra để chống Pháp và trấn áp những người dân phản động. Phong trào Xô viết Nghệ Tĩnh đã giành được sự ủng hộ dưới nhiều hình thức của những địa phương, đồng thời cũng kích thích trào lưu cách mạng trên toàn quốc dâng cao.

Khí thế của cao trào Xô viết Nghệ Tĩnh nhanh gọn phủ rộng rộng tự do ra trong toàn nước. Chỉ trong tháng 9-10/1930, toàn nước có 362 cuộc đấu tranh. Sự xuất hiện những Xô viết làm hiệu suất cao cơ quan ban ngành thường trực cách mạng do giai cấp công nhân lãnh đạo đã tiếp tục tăng trưởng ở nhiều vùng to lớn trong hai tỉnh Nghệ An và thành phố Hà Tĩnh.

Cuối cùng, do tiềm năng yếu, thực dân Pháp xua quân tiến công, những Xô viết đều bị đàn áp, khủng bố và tan rã.[1]

Phong trào dân chủSửa đổi

Bài rõ ràng: Phong trào Dân chủ Đông Dương (1936-1939) và Mặt trận Dân chủ Đông Dương

Thập niên 1930, toàn thế giới tư bản có sự xuất hiện của chủ nghĩa phát xít mà trục chính của nó là trục Bá Linh – La Mã – Đông Kinh, rủi ro không mong muốn tiềm ẩn tiềm ẩn 1 cuộc trận chiến tranh toàn thế giới đang tới gần. Trước tình hình đó, Quốc tế Cộng sản triệu tập Đại hội lần thứ VII tại Moskva, Liên Xô với việc xuất hiện của 65 đoàn đại biểu. Đoàn đại biểu của Đảng Cộng sản Đông Dương do Lê Hồng Phong đứng vị trí số 1, lần thứ nhất tham gia Đại hội.

Đại hội đó quyết định hành động những yếu tố quan trọng sau này:

Xác định quân địch trước mắt của nhân dân toàn thế giới là chủ nghĩa phát xít.
Nhiệm vụ trước mắt của giai cấp công nhân là đấu tranh chống chủ nghĩa phát xít, bảo vệ hòa bình, giành tự do, dân chủ.
Xây dựng mặt trận thống nhất, đoàn kết rộng tự do.

Các Đảng Cộng sản Pháp, Đảng Cộng sản Tây Ban Nha, Đảng Cộng sản Trung Quốc làm nòng cốt trong việc xây dựng mặt trận dân tộc bản địa thống nhất, nhằm mục đích đoàn kết mọi lực lượng chống trận chiến tranh, bảo vệ hòa bình, đòi dân chủ, tự do.

Trước sức ép của Đảng Cộng sản Pháp và trào lưu cánh tả Pháp, nhà cầm quyền Pháp đã phải thi hành một số trong những thay đổi về chủ trương. Với những nước thuộc địa, cơ quan ban ngành thường trực Pháp đã có 3 quyết định hành động rất quan trọng: Trả lại tự do cho tù chính trị, xây dựng ủy ban khảo sát tình hình những thuộc địa, và thi hành một số trong những cải cách xã hội.

Cuối thập niên 1930, tình hình chính trị – xã hội – kinh tế tài chính ở Đông Dương rất rối loạn, đời sống nhân dân rất trở ngại vất vả. Công nhân bị thất nghiệp, lương giảm. Nông dân không đủ ruộng cày, chịu mức địa tô cao và bóc lột của địa chủ. Tư sản dân tộc bản địa ít vốn, chịu thuế cao, bị tư bản Pháp chèn ép. Tiểu tư sản trí thức bị thất nghiệp, lương thấp. Các tầng lớp lao động chịu thuế khóa nặng nề, sinh hoạt đắt đỏ.

Trước tình hình toàn thế giới và Việt Nam có nhiều biến hóa, tháng 7/1936, Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương do Lê Hồng Phong chủ trì, đã họp tại Hồng Kông để định ra đường lối và phương pháp đấu tranh mới, xác lập tiềm năng hầu hết trước mắt của cách mạng Việt Nam là đấu tranh chống chính sách thuộc địa, chống phát xít và trận chiến tranh, đòi tự do, dân chủ, cơm áo và hòa bình. Để tập hợp rộng tự do quần chúng nhân dân nhằm mục đích thực thi được tiềm năng đó, Đảng chủ trương xây dựng Mặt trận thống nhất nhân dân phản đế Đông Dương (từ thời điểm tháng 3/1938 được đổi thành Mặt trận Dân chủ Đông Dương).

Mở đầu là trào lưu trào lưu Đông Dương Đại hội, từ là 1 sáng tạo độc lạ ở Sài Gòn đã được nhân rộng tự do toàn quốc. Tại Nam Kỳ đến cuối thời gian tháng 9 năm 1936 đã xây dựng hơn 600 uỷ phát hành vi của công nhân, nông dân, viên chức. Nhiều ủy phát hành vi có trụ sở, tổ chức triển khai sinh hoạt chính trị công khai minh bạch, vạch trần tình hình bất công, cực khổ dưới chính sách thuộc địa tàn bạo, thảo luận những giải pháp đấu tranh thích hợp nhằm mục đích đạt được những yêu sách.

Năm 1936, Đảng Cộng sản Đông Dương thảo ra bản “nguyện vọng” gửi tới phái đoàn chính phủ nước nhà Pháp, đấu tranh đòi tự do, dân chủ. Các ủy phát hành vi xây dựng khắp nơi, phát truyền đơn, ra báo, mít tinh, thảo luận dân chủ, dân số. Tháng 9 năm 1936 cơ quan ban ngành thường trực Pháp giải tán Ủy phát hành vi, cấm hội họp, tịch thu những báo.

Tinh thần đấu tranh của những tầng lớp nhân dân đã buộc nhà cơ quan ban ngành thường trực Đông Dương ra Nghị định ngày 11/10/1936, quy định một số trong những quyền lợi của công nhân như thời hạn thao tác không được quá 8 giờ/ngày Tính từ lúc ngày một/1/1938; công nhân được nghỉ chủ nhật và nghỉ phép năm có lương; cấm bắt phụ nữ và lực cai thao tác ban đêm…

Nhân dân lao động nhờ vào những cơ sở pháp lý đó đấu tranh với giới chủ tư bản và cơ quan ban ngành thường trực thuộc địa nhằm mục đích từng bước cải tổ Đk lao động và sinh hoạt của tớ. Những tháng thời gian ở thời gian cuối năm 1936 đã có 361 cuộc bãi công, trong số đó có một số trong những cuộc bãi công có quy mô lớn và có tiếng vang trên toàn nước như cuộc bãi công của Hàng trăm công nhân mỏ thiếc Tĩnh Túc (Cao Bằng), nhất là cuộc bãi công của hơn 30.000 công nhân mỏ than Hồng Gai – Cẩm Phả (11/1936).

Kết quả của yếu tố phối hợp đấu tranh giữa dân Pháp và dân Việt là đã buộc cơ quan ban ngành thường trực thuộc địa phải trả lại tự do cho một.532 tù chính trị, phần lớn là những chiến sỹ cộng sản. Ngay sau khi thoát khỏi nhà tù thực dân, họ đã lao ngay vào trận chiến đấu mới, tổ chức triển khai quần chúng, xây dựng lại cơ sở, đưa trào lưu cách mạng tăng trưởng.

Đầu năm 1937, từ Bắc chí Nam người dân lao động mít tinh biểu dương lực lượng nhân ngày Justin Godart, phái viên của chính phủ nước nhà Pháp sang khảo sát tình hình Đông Dương. Ngày 1/1/1937, ở Nam Kỳ, hơn 20.000 người đủ những giới, nhất là giới lao động Sài Gòn – Chợ Lớn và nông dân phụ cận đón Godart bằng những khẩu hiệu đòi tự do dân chủ, công minh, thi hành luật lao động, thi hành chính sách làm 8 giờ/ngày, đòi quyền phụ nữ, quyền nông dân, công nhân, hủy thuế thân, giảm sưu cao thuế nặng, ân xá chính trị phạm,…

Phong trào của Mặt trận Dân chủ Đông Dương đạt tới đỉnh điểm với lễ kỷ niệm ngày Quốc tế Lao động 1/5/1938. Lần thứ nhất ở Đông Dương, ngày Quốc tế Lao động được tổ chức triển khai kỷ niệm công khai minh bạch, rầm rộ ở Tp Hà Nội Thủ Đô, Sài Gòn, có phần đông quần chúng tham gia.

Để trào lưu tiến lên mạnh mẽ và tự tin hơn thế nữa, nhiều quyết định hành động về tổ chức triển khai đã được thực thi: lập Đoàn thanh niên phản Đế, Hội cứu tế dân dã, Công hội, Nông hội. Tại nông thôn, những hình thức tổ chức triển khai như Hội cấy, Hội lợp nhà, Hội chèo… được tăng trưởng rộng tự do, tập hợp được hàng triệu quần chúng.

Từ năm 1937, Đảng Cộng sản Đông Dương lưu hành hợp pháp, bán hợp pháp, và phạm pháp những tờ báo Tin tức, Đời nay, Phổ thông, Dân chúng, Lao động, Tranh đấu… bằng tiếng Việt và tiếng Pháp. Những tờ báo đó đang trở thành mũi xung kích trong cuộc vận động dân chủ, dân số.

Nhiều sách chính trị – lý luận xuất bản công khai minh bạch hoặc bí mật, ngay tại thuộc địa hoặc đưa từ Pháp về. Nhiều tác phẩm văn học hiện thực phê phán Ra đời như: Bước đường cùng, Tắt đèn, Số đỏ, thơ cách mạng, kịch Đời cô Lựu,…

Cuối năm 1937, Đảng Cộng sản Đông Dương phát động trào lưu truyền bá chữ Quốc ngữ giúp quần chúng đọc được sách báo, nâng cao sự hiểu biết về chính trị và cách mạng.

Cao trào dân chủ đã buộc Pháp phải nhượng bộ một số trong những yêu sách về dân số, dân chủ. Quần chúng được giác ngộ về chính trị, trở thành lực lượng chính trị mạnh mẽ và tự tin của cách mạng Việt Nam. Cán bộ cộng sản được tập hợp và trưởng thành. Phong trào này cũng là một cuộc tổng diễn tập, sẵn sàng sẵn sàng cho cách mạng tháng Tám sau này.[2][3]

Phong trào cách mạng 1939-1945Sửa đổi

Chủ trương bạo độngSửa đổi
Bài rõ ràng: Hội nghị Bà Điểm (1939) và Mặt trận Thống nhất Dân tộc Phản đế Đông Dương

Ngày 29 và 30 tháng 8 năm 1938, Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương tổ chức triển khai Hội nghị tại Bà Điểm (thuộc 18 thôn vườn trầu, Hóc Môn, Gia Định) do Tổng bí thư Hà Huy Tập chủ trì, có sự tham gia của Lê Hồng Phong, Võ Văn Tần, Nguyễn Văn Cừ, Nguyễn Chí Diểu,… Hội nghị đã tổng kết lại trào lưu cách mạng, nhất là vững mạnh mẽ và tự tin của Đảng Cộng sản Đông Dương qua trào lưu đấu tranh dân chủ. Trước tình hình mới, Hội nghị quyết định hành động xây dựng Mặt trận Thống nhất Dân chủ Đông Dương thay cho Mặt trận Nhân dân Phản đế, tăng cường hoạt động và sinh hoạt giải trí đấu tranh quần chúng. Mặt khác Hội nghị ra một nghị quyết riêng về phòng thủ Đông Dương và vận động binh lính, bầu Nguyễn Văn Cừ làm Tổng bí thư.[4]

Ngày 6 tháng 11 năm 1939, sau khi Chiến tranh toàn thế giới thứ hai nổ ra (1 tháng 9, 1939), Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương tổ chức triển khai Hội nghị Trung ương do Tổng bí thư Nguyễn Văn Cừ chủ trì ở Bà Điểm, có sự góp mặt của Võ Văn Tần, Phan Đăng Lưu, Lê Duẩn,… Hội nghị phân tích xích míc hầu hết, nóng giãy nhất ở Đông Dương thời gian hiện nay là xích míc giữa đế quốc và những dân tộc bản địa Đông Dương, xác lập tiềm năng kế hoạch trước mắt của cách mạng là đánh đổ đế quốc và tay sai, giải phóng những dân tộc bản địa Đông Dương, làm cho Đông Dương hoàn toàn độc lập, gác lại khẩu hiệu cách mạng ruộng đất. Hội nghị quyết định hành động xây dựng Mặt trận Thống nhất Dân tộc Phản đế Đông Dương thay thế Mặt trận Thống nhất Dân chủ, triệu tập vào quân địch đó đó là đế quốc và tay sai, chuyển đấu tranh dân chủ sang bạo động cách mạng, đưa ra khẩu hiệu xây dựng cơ quan ban ngành thường trực Dân chủ Cộng hòa thay cho cơ quan ban ngành thường trực Xô viết, đặt trách nhiệm giải phóng dân tộc bản địa lên số 1.[5]

Những tiếng súng đầu tiênSửa đổi
Bài rõ ràng: Khởi nghĩa Bắc Sơn, Khởi nghĩa Nam Kỳ, và Binh biến Đô Lương

Ngày 27 tháng 9 năm 1940, người dân Bắc Sơn do Đảng bộ Đảng Cộng sản Đông Dương địa phương lãnh đạo đã chớp thời cơ đế quốc Nhật tiến công vào Lạng Sơn, đế quốc Pháp trốn chạy về Thái Nguyên qua Bắc Sơn, Đảng bộ Bắc Sơn lôi kéo dân chúng vũ trang cướp cơ quan ban ngành thường trực, tiến công chiếm hữu được đồn Mỏ Nhài, tiếp tục tiến công tàn quân Pháp ở đèo Canh Tiêm, Sập Dì. Xứ ủy Bắc Kỳ Đảng Cộng sản Đông Dương cử Trần Đăng Ninh lãnh đạo trào lưu và xây dựng lực lượng để chiến đấu lâu dài. Pháp tiếp theo đó triệu tập quân chiếm lại những đồn và đàn áp trào lưu. Khởi nghĩa Bắc Sơn tan rã nhưng trào lưu du kích vẫn tiếp tục.[6]

Năm 1940, Xứ ủy Nam Kỳ Đảng Cộng sản Đông Dương chủ trương và lãnh đạo cuộc khởi nghĩa Nam Kỳ trong tình hình nước Pháp bị bại trận trong Chiến tranh toàn thế giới thứ hai, đế quốc Nhật Bản xâm chiếm Đông Dương, trận chiến tranh Pháp-Xiêm có rủi ro không mong muốn tiềm ẩn tiềm ẩn bùng nổ, trào lưu phản kháng của binh sĩ người Việt trong quân đội Pháp ở miền Nam Việt Nam có tín hiệu tăng trưởng. Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương họp tháng 11 nhận định Đk cách mạng chưa chín muồi, đã quyết nghị đình hoãn cuộc khởi nghĩa. Nhưng quyết định hành động này còn chưa kịp phổ cập thì lệnh khởi nghĩa đã được ban bố. Ngày 23/11, khởi nghĩa đã trình làng ở Mỹ Tho, Gia Định, Chợ Lớn, Tân An, Sóc Trăng, Cần Thơ, Vĩnh Long, Long Xuyên, Bạc Liêu… Chính quyền cách mạng được xây dựng ở một số trong những nơi và đã khởi đầu ngay một số trong những cải cách dân chủ. Riêng ở Sài Gòn, kế hoạch bị lộ, Pháp kịp đề phòng, và khởi nghĩa không thực thi được. Pháp thẳng tay đàn áp trào lưu khởi nghĩa. Hàng nghìn người bị giết và bị bắt, nhiều làng mạc bị triệt phá, nhiều cán bộ Đảng Cộng sản Đông Dương (Nguyễn Văn Cừ, Hà Huy Tập, Phan Đăng Lưu, Võ Văn Tần, Nguyễn Thị Minh Khai…) bị xử tử. Lực lượng khởi nghĩa một số trong những rút được về U Minh, Đồng Tháp… Khởi nghĩa Nam Kỳ đã nêu cao ý chí đấu tranh của người dân Việt Nam và báo hiệu 1 cuộc khởi nghĩa toàn quốc, bước đầu đấu tranh vũ trang của những dân tộc bản địa ở Đông Dương.[6]

Ngày 13 tháng 1 năm 1941, dưới sự chỉ huy của Đội Cung (Nguyễn Văn Cung), binh lính người Việt trong quân đội Pháp đang đóng ở đồn Chợ Rạng (Thanh Chương, Nghệ An) đã nổi dậy. Tối hôm đó, họ lấn chiếm đồn Đô Lương rồi lên xe kéo về Vinh, định cùng binh lính người Việt ở đây tiến công Pháp để chiếm thành. Kế hoạch không thành, Đội Cung bị bắt và bị xử tử cùng với 10 đồng đội của ông tại Vinh ngày 24 tháng bốn. Nhiều người khác bị phán quyết khổ sai và đưa theo đày.[7]

Phong trào Việt MinhSửa đổi
Bài rõ ràng: Hội nghị Pác Bó và Mặt trận Việt Minh

Đầu năm 1941, Nguyễn Ái Quốc về Việt Nam và trực tiếp lãnh đạo cách mạng chống Pháp. Sau thuở nào gian nắm tình hình quốc nội và sẵn sàng sẵn sàng, Nguyễn Ái Quốc đã triệu tập và chủ trì Hội nghị lần VIII Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương từ thời điểm ngày 10-19 tháng 5 năm 1941 trong rừng Khuổi Nậm, thuộc Pác Bó (Hà Quảng, Cao Bằng). Hội nghị Pác Bó đã xác lập cuộc cách mạng ở Đông Dương trong quy trình hiện tại là một trong cuộc cách mạng dân tộc bản địa giải phóng và chủ trương xây dựng Mặt trận dân tộc bản địa thống nhất riêng cho từng nước Việt Nam, Lào, Campuchia. Ngoài ra, hội nghị cũng hoàn hảo nhất hướng chỉ huy kế hoạch cách mạng được đưa ra từ hội nghị VI vào tháng 11 năm 1939 là tôn vinh trách nhiệm giải phóng dân tộc bản địa lên số 1. Theo đề xuất kiến nghị của Nguyễn Ái Quốc, vào trong ngày 19 tháng 5 năm 1941, Hội nghị quyết định hành động xây dựng Mặt trận Việt Nam Độc lập Đồng minh (gọi tắt là Việt Minh). Đây là một mặt trận dân tộc bản địa do Nguyễn Ái Quốc và Đảng Cộng sản Đông Dương xây dựng và lãnh đạo để thực thi trách nhiệm trước mắt, đó là giải phóng dân tộc bản địa, chống Pháp giành độc lập.[8]

Tháng 1 năm 1944, để thúc đẩy khởi nghĩa vũ trang, Thường vụ Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương triệu tập Hội nghị Quân chính Bắc Kỳ tại làng Phật Tích (Tiên Du, Bắc Ninh) do Hạ Bá Cang chủ trì, có sự tham gia của Văn Tiến Dũng, Chu Văn Tấn, Nguyễn Văn Trân, Ngô Thế Sơn, Lưu Đức Hiếu,… Hội nghị kiểm điểm sự tăng trưởng của những đoàn thể Cứu quốc; việc tổ chức triển khai những Đội tự vệ vũ trang, việc xây dựng những vị trí căn cứ quân sự chiến lược; đưa ra những giải pháp tăng trưởng công tác thao tác công vận, binh vận; đặt yếu tố tăng cường quân sự chiến lược hoá những đoàn thể quần chún; mở những lớp huấn luyện quân sự chiến lược cho những Xứ uỷ viên, Tỉnh uỷ viên, Thành uỷ viên để tổ chức triển khai huấn luyện quân sự chiến lược trong những địa phương.[9]

Cao trào kháng NhậtSửa đổi
Bài rõ ràng: Cao trào kháng Nhật cứu nước và Khởi nghĩa Ba Tơ

Tối 9 tháng 3 năm 1945, Nhật thay máu chính quyền Pháp trên toàn bán hòn đảo Đông Dương, trong số đó có Việt Nam. Sau khi lật Pháp độc chiếm Đông Dương, cơ quan ban ngành thường trực thuộc địa mới của Nhật Bản liền thi hành chủ trương mua chuộc, mỵ dân, kết phù thích hợp với chủ trương đàn áp.

Về chính trị, Đế quốc Nhật Bản tuyên bố trao trả “độc lập” cho Việt Nam, xây dựng và bảo lãnh Đế quốc Việt Nam, nhưng không thay đổi cỗ máy cai trị của Pháp và thay người Nhật vào vị trí người Pháp. Nhật cho quân đội Thiên Hoàng tiến công vào những chiến khu và cơ sở cách mạng của Việt Minh.

Về kinh tế tài chính, Nhật chiếm những cơ sở kinh tế tài chính của chính sách cũ, in giấy bạc mới tung ra thị trường, vơ vét tư liệu sản xuất, thành phầm & hàng hóa, lương thực và cướp đoạt tài sản của dân chúng Việt Nam; làm cho nền kinh tế thị trường tài chính Việt Nam bị kiệt quệ, môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường người dân trớ trêu, cùng quẫn. Giá gạo ở Bắc Kỳ vào tháng 10 năm 1944 còn là một 1.150 đồng/tạ, thì đến tháng 2 năm 1945 đã là một trong.000 đồng/tạ. Tình trạng này đã dẫn đến nạn đói Ất Dậu, làm gần 2 triệu người bị chết đói.

Trong cuộc họp kéo dãn từ thời điểm ngày 9 tháng 3 đến 12 tháng 3, Thường vụ Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương ra thông tư “Nhật-Pháp bắn nhau và hành vi của toàn bộ chúng ta”. Đảng Cộng sản Đông Dương chủ trương phát động cao trào kháng Nhật mạnh mẽ và tự tin và sẵn sàng sẵn sàng cho tổng khởi nghĩa; đồng thời thay đổi hình thức tuyên truyền, thay đổi khẩu hiệu tuyên truyền, tổ chức triển khai đấu tranh để thích phù thích hợp với tình hình mới.

Phong trào đã trình làng mạnh mẽ và tự tin, phong phú về nội dung và hình thức, tiến công Nhật toàn vẹn và tổng thể trên những mặt chính trị, kinh tế tài chính, quân sự chiến lược, văn hóa truyền thống… trên khắp những thành thị, nông thôn, và vùng thượng du. Phong trào đã sở hữu giữ được nhiều vùng to lớn, hình thành nhiều vị trí căn cứ cộng sản.

Quân đội Nhật đã mở những cuộc càn quét, bình định, tiến công mạnh vào những vùng của Việt Minh. Quân Việt Minh, những đội dân quân, tự vệ, du kích đã chống trả quyết liệt, bảo về vị trí căn cứ của tớ. Tại những đô thị, những trào lưu đấu tranh của công nhân, học viên, viên chức dâng cao. Nhiều tổ chức triển khai công nhân cứu quốc được xây dựng ở nhiều xí nghiệp. Cao trào kháng Nhật hoạt động và sinh hoạt giải trí sôi sục trên toàn nước.

Ngày trong thời gian này, tổ chức triển khai Đảng bộ Đảng Cộng sản Đông Dương nhiều nơi đã phát động nổi dậy ở một số trong những địa phương: Ngày 10 tháng 3, Ban cán sự Đảng tỉnh Bắc Ninh phát động nổi dậy ở xã Trung Mầu, rồi lan ra khắp huyện Tiên Du, tuyên bố xây dựng cơ quan ban ngành thường trực nhân dân.[10] Tối ngày 11 tháng 3, tổ chức triển khai Việt Minh tại Hưng Yên tổ chức triển khai tập kích đồn Bần, mở đầu cho những cuộc “phá kho thóc Nhật” trong tỉnh.[11] Cùng ngày, chi bộ Đảng ở căng Ba Tơ (Tỉnh Quảng Ngãi) tiến hành khởi nghĩa, phá nhà lao, xây dựng Đội du kích Ba Tơ do Nguyễn Chánh chỉ huy, xây dựng cơ quan ban ngành thường trực huyện.[12] Ngày 12 tháng 3, Thường vụ Xứ ủy Bắc Kỳ Lê Thanh Nghị cùng Bí thư Ban cán sự Đảng Bắc Giang Nguyễn Trọng Tỉnh trên đường đến Hiệp Hòa, qua Xuân Biều thì phát động khởi nghĩa, xây dựng cơ quan ban ngành thường trực.[13][14]

Những sự sẵn sàng sẵn sàng cuối cùngSửa đổi

Ngày 15 tháng bốn đến 20 tháng bốn năm 1945, Thường vụ Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương tổ chức triển khai Hội nghị Quân sự Bắc Kỳ ở Hiệp Hòa (Bắc Giang), do Tổng bí thư Trường Chinh chủ trì. Hội nghị quyết định hành động tăng trưởng lực lượng vũ trang, thống nhất Cứu quốc quân và Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân, thành Việt Nam Giải phóng quân, xây dựng trong nước 7 chiến khu: Lê Lợi, Hoàng Hoa Thám, Quang Trung, Trần Hưng Đạo ở Bắc Kỳ, Phan Đình Phùng, Trưng Trắc ở Trung Kỳ, Nguyễn Tri Phương ở Nam Kỳ. Hội nghị bầu ra Ủy ban Quân sự Cách mạng Bắc Kỳ gồm Võ Nguyên Giáp, Văn Tiến Dũng, Lê Thanh Nghị, Trần Đăng Ninh để chỉ huy những chiến khu ở miền bắc việt nam Đông Dương và giúp sức cho toàn quốc về mặt quân sự chiến lược.[15][16]

Ngày 16 tháng bốn năm 1945, Tổng bộ Việt Minh ra thông tư về việc tổ chức triển khai Ủy ban Dân tộc Giải phóng Việt Nam và Ủy ban Dân tộc Giải phóng những cấp, sẵn sàng sẵn sàng sẵn sàng cho việc giành cơ quan ban ngành thường trực. Đến ngày 15 tháng 5, Việt Nam Giải phóng quân chính thức xây dựng, khởi đầu tiến hành những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt quân sự chiến lược ở những tỉnh miền núi vùng hướng đông bắc Bắc Kỳ.[17]

Tháng 5 năm 1945, Hồ Chí Minh từ Pác Bó đến Tân Trào để trực tiếp chỉ huy trào lưu cách mạng. Ngày 4 tháng 6, theo thông tư của Hồ Chí Minh, Khu Giải phóng Việt Bắc được xây dựng trên cơ sở những chiến khu và khu vực được Giải phóng quân giải phóng thuộc 6 tỉnh Cao, Bắc, Lạng, Hà, Tuyên, Thái.[18] Khu giải phóng Việt Bắc là vị trí căn cứ địa chính của trào lưu cách mạng, cũng là khu vực để tổ chức triển khai hoạt động và sinh hoạt giải trí xây dựng Ủy ban Dân tộc Giải phóng Việt Nam, đóng vai trò chính phủ nước nhà lâm thời sau khi giành cơ quan ban ngành thường trực.[19]

PHONG TRÀO ĐẤU TRANH CÁCH MẠNG CỦA NHÂN DÂN DƯƠNG HÒA TRONG GIAI ĐOẠN 1930 – 1954

I. Quá trình vận động cách mạng tiến tới Tổng khởi nghĩa tháng Tám giành cơ quan ban ngành thường trực về tay nhân dân ở Dương Hòa (1930 – 8/1945)

Với vị thế là địa phận kế hoạch quan trọng, điểm tiếp giáp với thành phố Huế – thủ phủ xứ Trung Kỳ bảo lãnh, nên chủ trương đô hộ của thực dân Pháp và bọn phong kiến tay sai ở Dương Hòa[1] rất khắc nghiệt. Bộ máy cai trị từ huyện đến tổng, xã khá hoàn hảo nhất. Đứng đầu huyện là Tri huyện. Ở tổng có những Chánh- Phó tổng. Dưới xã, ấp là bọn lý, hương và địa chủ cường hào… chiếm đoạt công điền, công thổ, tham nhũng công quỹ, ức hiếp nông dân. Nhân dân Dương Hòa không còn quyền tự do dân chủ nào.

Không thể cam chịu cảnh cùng cực, một số trong những thanh niên có chí hướng ở Dương Hòa đã khởi đầu đi tìm hiểu thời cuộc qua sách báo, qua những cuộc tiếp xúc với những nhà yêu nước tại Huế.

Cuối năm 1929, nội bộ Tân Việt cách mạng Đảng bị phân hóa để chuyển sang Đông Dương Cộng sản liên đoàn. Việc xây dựng Chi bộ đảng Đông Dương Cộng sản liên đoàn có ý nghĩa rất quan trọng, góp thêm phần vào việc tuyên truyền giác ngộ một số trong những thanh niên yêu nước ở Dương Hòa đi theo con phố cách mạng mới.

Ngày thứ 3/02/1930, đồng chí Nguyễn Ái Quốc thay mặt Quốc tế Cộng sản chủ trì Hội nghị hợp nhất những tổ chức triển khai cộng sản ở Việt Nam thành một Đảng Cộng sản duy nhất – Đảng Cộng sản Việt Nam.

Ở Thừa Thiên Huế, tháng bốn/1930, tại Bến Ngự (Huế), dưới sự chủ trì của đồng chí Nguyễn Phong Sắc, Hội nghị hợp nhất Đảng bộ tỉnh được tiến hành. Hội nghị tuyên bố hợp nhất hai tổ chức triển khai Đông Dương Cộng sản đảng và Đông Dương Cộng sản liên đoàn thành một tổ chức triển khai là Đảng Cộng sản Việt Nam ở tỉnh Thừa Thiên, do đồng chí Lê Viết Lượng làm Bí thư. Đồng chí Lê Bá Dị được bầu làm Ủy viên Ban Chấp hành lâm thời, trực tiếp chỉ huy 3 huyện phía Nam, trong số đó có Hương Thủy.

Sau ngày thứ nhất/5/1930, những đồng chí đảng viên chủ chốt trực tiếp đi vào nông thôn, miền núi vận động nông dân, tập hợp họ vào tổ chức triển khai nông hội, đấu tranh chống bọn cường hào, ác bá.

Ngày 18/6/1931, nhân kỉ niệm ngày Gia Long lên ngôi, nhiều truyền đơn được rải khắp Dương Hòa để vạch mặt bọn thực dân, phong kiến áp bức, bóc lột nhân dân, lôi kéo nhân dân đấu tranh đòi quyền sống.

Năm 1939, Chiến tranh toàn thế giới thứ hai bùng nổ, thực dân Pháp thẳng tay đàn áp những trào lưu cách mạng của nhân dân ta. Tháng 10/1939, địch thực thi cuộc khủng bố trắng ở Thừa Thiên, hầu hết những đảng viên ở Hương Thủy đều bị bắt. Hệ thống cơ sở bị phá vỡ, trào lưu cách mạng ở Hương Thủy bị tổn thất nặng nề, còn sót lại một vài đồng chí và cơ sở phải rút vào hoạt động và sinh hoạt giải trí bí mật để đảm bảo duy trì những hoạt động và sinh hoạt giải trí của Đảng sau này.

Tháng 7/1942, đồng chí Nguyễn Chí Thanh vượt ngục trở về triệu tập Hội nghị cán bộ đảng tại Quảng Điền, triển khai Nghị quyết Trung ương VIII. Hội nghị quyết định hành động củng cố những tổ chức triển khai đảng để phục vụ tình hình và trách nhiệm mới.

Ngày 23/5/1945, Ban Thường vụ Tỉnh ủy triệu tập Hội nghị ở Đầm Cầu Hai (Phú Lộc), sẵn sàng sẵn sàng khởi nghĩa. Sau Hội nghị, Tỉnh ủy cử những đồng chí Lê Minh, Phạm Quang Thuyết, Phan Bạch Vân về chỉ huy trào lưu ở Hương Thủy.

Được sự tiếp sức của tỉnh, những tổ chức triển khai đảng ở những huyện khẩn trương triển khai Nghị quyết Hội nghị Đầm Cầu Hai, tiến hành sẵn sàng sẵn sàng về mọi mặt để khi thời cơ đến là tổ chức triển khai nhân dân vùng lên khởi nghĩa.

Tháng 6/1945, Mặt trận Việt Minh huyện Hương Trà được xây dựng lấy tên là Việt Minh Bình Sơn. Ban lãnh đạo Việt Minh Bình Sơn gồm những đồng chí: Đặng Cháu, Hoàng Liên, Trần Danh, Lâm Mộng Quang, Nguyễn Thị Út do Lâm Mộng Quang làm chủ nhiệm[2].

Đầu tháng 8/1945, không khí sẵn sàng sẵn sàng khởi nghĩa ngày càng khẩn trương, nhân dân xã Dương Hòa cùng với những địa phương trong huyện Hương Thủy tăng cường việc quyên góp thóc, gạo, tiền vào ngân quỹ của Việt Minh để trang cấp cho việc huấn luyện những đội tự vệ chiến đấu, rèn vũ khí, mua vải may cờ sẵn sàng sẵn sàng cho Tổng khởi nghĩa.

Trước khí thế của quần chúng và thấy rõ rủi ro không mong muốn tiềm ẩn tiềm ẩn bị tiêu diệt của phát xít Nhật đang tới gần, ngày 10/8/1945, Tỉnh ủy họp phiên mở rộng quyết định hành động kế hoạch khởi nghĩa. Sau Hội nghị, những đồng chí Tỉnh ủy viên trực tiếp về chỉ huy ở những huyện.

Ngày 17/8/945, Việt Minh Bình Sơn (Việt Minh Hương Trà) họp, xây dựng Ủy ban khởi nghĩa huyện và khu vực, đưa ra kế hoạch khởi nghĩa ở những làng, tổng và tham gia khởi nghĩa giành cơ quan ban ngành thường trực ở Huế.

Dưới sự chỉ huy của Việt Minh Bình Sơn (Việt Minh Hương Trà), ngay trong đêm 22 rạng sáng ngày 23/8 nhân dân Hương Thọ đã nhất tề nổi dậy đấu tranh giành cơ quan ban ngành thường trực. Tại Dương Hòa đồng chí Ngô Đức Vui đã tập hợp những đoàn biểu tình từ những thôn về tận nhà thời thánh họ Phan tổ chức triển khai mít tinh tuyên bố cơ quan ban ngành thường trực vào tay nhân dân. Bọn hương lý lo sợ đem ấn triện nộp cho cơ quan ban ngành thường trực cách mạng của nhân dân[3].

Ngày 30/8, hàng nghìn nhân dân Dương Hòa đã về Huế cùng nhân dân toàn tỉnh tham gia cuộc mít tinh dưới rừng cờ đỏ sao vàng ở Ngọ Môn trong buổi lễ thoái vị của Bảo Đại và nghe đại diện thay mặt thay mặt Chính phủ lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa tuyên bố xáo bỏ chính sách quân chủ ở Việt Nam.

Ngày Thứ 2/9/1945, nhân dân Dương Hòa (Hương Nguyên) cùng nhân dân toàn nước tận mắt tận mắt chứng kiến thời khắc lịch sử của dân tộc bản địa “Nước Việt Nam có quyền được hưởng tự do và độc lập và thực sự đang trở thành một nước tự do, độc lập”.

Với thắng lợi của Cách mạng tháng Tám (1945), nhân dân Dương Hòa (Hương Nguyên) được đổi đời từ vị thế nô lệ, làm thuê trở thành người chủ xã hội. Cách mạng tháng Tám chứng tỏ truyền thống cuội nguồn yêu nước, đấu tranh quật cường của nhân dân Dương Hòa. Thắng lợi của Cách mạng tháng Tám đã tạo ra bước ngoặt mới để xây dựng và tăng trưởng Dương Hòa ngày càng khởi sắc sau này.

II. Xây dựng và bảo vệ cơ quan ban ngành thường trực dân gia chủ dân ở Dương Hòa (8/1945 – 12/1946)

Sau khi giành được cơ quan ban ngành thường trực, việc xây dựng và giữ vững cơ quan ban ngành thường trực là một yếu tố vừa cấp bách, vừa phức tạp. Với trở ngại vất vả về kinh tế tài chính tài chính, văn hóa truyền thống, xã hội và ngoại xâm, toàn bộ đang rình rập đe dọa một cách nghiêm trọng vận mệnh dân tộc bản địa nói chung và Dương Hòa nói riêng. Nhưng do vừa thoát khỏi thân phận một người dân mất nước, nô lệ, nhân dân xã Dương Hòa ý thức thâm thúy giá trị của độc lập, tự do và nguyện đem hết kĩ năng trách nhiệm của tớ để bảo vệ và phát huy thành quả cách mạng vừa giành được.

1. Về chính trị.

Để củng cố nhà nước về mặt pháp lý và phát huy quyền làm chủ của nhân dân. Ngày 22/11/1945 Chính phủ ra Sắc lệnh tổ chức triển khai Hội đồng nhân dân và Ủy ban Hành chính những cấp, sẵn sàng sẵn sàng Tổng tuyển cử bầu Quốc hội, cơ quan quyền lực tối cao cao nhất của nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

Phấn khởi, tràn trề tin tưởng, nhân dân Dương Hòa (Hương Nguyên)[4] cùng với nhân dân toàn nước nhiệt huyết tham gia bầu cử Quốc hội chung toàn nước (6/1/1946). Một không khí sinh hoạt chính trị sôi động đầy khắp thôn xóm. Trước ngày bầu cử những đoàn thể như Thanh niên Cứu quốc, Phụ nữ Cứu quốc ngày đêm nhiệt huyết vận động nhân dân tích cực tham gia bầu cử. Lực lượng tự vệ ngày đêm thường xuyên canh gác sẵn sàng đập tan mọi âm ưu phá hoại của kẻ địch, Ủy ban nhân dân cách mạng lâm thời của xã đã phổ cập quy định bầu cử, đồng thời nhấn mạnh yếu tố cho nhân dân làm rõ tính chất dân chủ của việc phổ thông đầu phiếu. Khẩu hiệu “hoan nghênh ngày bầu cử thống nhất” hòa trong tiếng reo hò của đội cổ động đã làm tăng thêm không khí sôi động của ngày bầu cử. Nhiều loại thơ ca hò vè được nhân dân truyền miệng nhắc nhở nhau bầu cho những đại biểu do Việt Minh đưa ra ứng cử, như:

“Thích Mật Thể, kể cả Hoàng Anh

Cùng Trần Thanh Chữ bạn lành của ta…”

Hòm phiếu được đặt tại đình làng những thôn: Dương Hòa, Lương Miêu, Đình Môn, Kim Ngọc. Để tranh giành với ta, bọn Quốc dân đảng đã đưa ra một số trong những ứng viên và chúng đã dùng mọi thủ đoạn xấu xa, thâm độc hòng lừa bịp nhân dân, chúng tìm cách nói xấu những đại biểu Việt Minh. Nhưng kết quả cuộc bầu cử đã thắng lợi, hầu hết những ứng viên do Việt Minh trình làng là Hoàng Anh và Thích Mật Thể đã trúng cử tỉ lệ cao, có người đạt trên 90% số phiếu.

Đây là một thắng lợi có ý nghĩa chính trị rất to lớn, đã cho toàn bộ chúng ta biết nhân dân Dương Hòa (Hương Nguyên) đã đặt hết tin vào Mặt trận Việt Minh, vào Chính phủ cách mạng.

Sau bầu cử Quốc hội, thực thi Sắc lệnh 63/SL về việc bầu cử Hội đồng nhân dân những cấp, nhân dân Dương Hòa (Hương Nguyên) đã tiến hành bầu cử Hội đồng nhân dân để cử ra cỗ máy cơ quan ban ngành thường trực quản trị và vận hành xã, thôn. Tại kì họp thứ nhất của Hội đồng nhân dân xã Hương Nguyên đã bầu ra Ủy phát hành chính xã do đồng chí Hồ Văn Hiến làm Chủ tịch[5].

Để tiếp tục củng cố cơ quan ban ngành thường trực cách mạng những cấp và phục vụ kịp thời những yêu cầu mới của cách mạng địa phương, công tác thao tác xây dựng Đảng rất được Huyện ủy Hương Trà chú trọng. Tháng 2/1946, tại thôn Hải Cát, đồng chí Đặng Cháu – Bí thư Huyện ủy Hương Trà, đã chủ trì lễ kết nạp 2 quần chúng ưu tú là đồng chí Trần Hữu Thí (quê ở Kim Long) và Đặng Hiền (quê ở Hải Cát)) vào Đảng Cộng sản Đông Dương, tiếp theo đó không lâu kết nạp thêm đồng chí Hồ Văn Hiến (quê ở Đình Môn) hình thành nên Chi bộ ghép thứ nhất, có trách nhiệm lãnh đạo trào lưu đấu tranh của nhân dân 3 xã Hương Nguyên, Hương Ty và Hương Phụng. Chi bộ do đồng chí Trần Hữu Thí làm Bí thư.

Ngay sau khi Ra đời, Chi bộ ghép phụ trách 3 xã Hương Nguyên, Hương Ty và Hương Phụng đã tích cực hoạt động và sinh hoạt giải trí, chú trọng xây dựng và tăng trưởng lực lượng Đảng viên để tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đến những địa phận thôn, xóm. Tại Hương Thọ, được sự quan tâm của Chi bộ, những quần chúng ưu tú như Nguyễn Công Khanh (La Khê Bải), Trần Quang Hợi (Hải Cát Thượng), Bùi Văn Huyên (tức Bùi Ngọc Tịnh, Dương Hòa), Lê Thương (La Khê Trẹm) đã được kết nạp vào Đảng, trên cơ sở đó Huyện ủy Hương Trà cử những đồng chí Hoàng Liên, Nguyễn Vật, Hồ Văn Hiến về xây dựng Tổ đảng Dương Hòa (Hương Nguyên) do đồng chí Hồ Văn Hiến trực tiếp chỉ huy[6].

Sự kiện Chi bộ đảng Cộng sản ghép của 3 xã Hương Nguyên, Hương Ty , Hương Phụng và Tổ đảng Dương Hòa Ra đời đã ghi lại một bước ngoặt trọng đại trong đời sống chính trị của nhân dân những xã. Từ đây dưới sự lãnh đạo trực tiếp của Chi bộ, tổ đảng nhân dân Dương Hòa (Hương Nguyên) một lòng theo Đảng, tăng cường công cuộc kháng chiến kiến quốc, góp thêm phần đưa sự nghiệp cách mạng toàn thắng.

2. Về kinh tế tài chính.

Song tuy nhiên với việc xây dựng và củng cố cơ quan ban ngành thường trực cách mạng ở địa phương, Ủy ban Nhân dân lâm thời và tiếp theo đó là Ủy ban Hành chính đã tiến hành phân cấp lại ruộng đất chia cho dân nghèo. Tất cả nam nữ công dân từ 18 tuổi trở lên đều được cấp phép ruộng đất để cày cấy, sản xuất.

Thực hiện chủ trương của cấp trên, cơ quan ban ngành thường trực địa phương đã tiến hành giảm 25% tô, thuế, giảm nợ cho nông dân, xóa khỏi thuế thân và mọi thứ thuế bất hợp lý khác.

Việc tịch thu ruộng đất của cường hào, của những kẻ có nợ máu, việc cấp phép ruộng đất, giảm tô, tức và những thứ thuế bất hợp lý đã có tác dụng rất rộng trong việc động viên nhân dân nhiệt huyết tham gia tài xuất.

Trong tình thế trở ngại vất vả chung của giang sơn, Chính quyền Cách mạng Dương Hòa (Hương Nguyên) đã đưa ra một số trong những giải pháp cấp bách như ra lệnh cấm dùng gạo vào những việc làm không thiết yếu như nấu rượu, làm bánh và lôi kéo nhân dân giúp sức lẫn nhau dưới hình thức “hũ gạo đồng tâm” để xử lý và xử lý nạn đói. Bên cạnh đó, việc tăng cường sản xuất cũng rất được chú trọng. Hưởng ứng lời lôi kéo “tăng gia tài xuất, tăng gia tài xuất ngay, tăng gia tài xuất nữa” của Đảng và Chính phủ, dưới sự chỉ huy của Chính quyền và Chi bộ đảng địa phương, nhân dân Dương Hòa đã tích cực canh tác, từ sáng sớm đã có những đoàn người tham gia lao động sản xuất; tăng cường hơn thế nữa việc khai hoang để mở rộng sản xuất. Nhờ vậy, đã tạo dựng được những tiền đề vững chãi để xử lý và xử lý tận gốc nạn đói.

Với quyết tâm của cơ quan ban ngành thường trực cách mạng và sự nỗ lực của nhân dân, nạn đói đã được đẩy lùi, đời sống vật chất của nhân dân được ổn định và góp thêm phần vào việc thực thi khẩu hiệu “Diệt giặc đói” của Đảng, Chính phủ và Hồ Chủ tịch.

Phong trào xây dựng Quỹ độc lập và Tuần lễ vàng.

Sau Cách mạng tháng Tám, tài chính Nhà nước hầu như trống rỗng. Để xử lý và xử lý trở ngại vất vả trên, ngày 04/5/1946 Chính phủ Lâm thời ra Sắc lệnh số 4 – Sắc lệnh xây dựng Quỹ độc lập và tổ chức triển khai “Tuần lễ vàng” trong toàn nước Tính từ lúc ngày 12/9/1946 – 24/9/1946 nhằm mục đích động viên nhân dân tự nguyện góp thêm phần mình vào việc xây dựng giang sơn và giữ vững nền độc lập.

Hưởng ứng trào lưu gây Quỹ độc lập, Tuần lễ vàng ở Dương Hòa (Hương Nguyên), cán bộ cách mạng đã tuyên truyền và lý giải sâu rộng trong quần chúng nhân dân về ý nghĩa chính trị to lớn của việc làm nói trên. Đây không riêng gì có là việc quyên góp đơn thuần mang tính chất chất chất kinh tế tài chính mà mang một nội dung yêu nước thâm thúy. Hiểu được ý nghĩa của hoạt động và sinh hoạt giải trí này, nhân dân Dương Hòa (Hương Nguyên) người ít kẻ nhiều đã lần lượt đến đình làng tự giác góp phần vàng, bạc; có nhiều người còn đem cả vật kỷ niệm ngày cưới như đôi hoa tai vàng, nhẫn… góp phần cho cách mạng không ghi tên tuổi. Tính chung, trong lần vận động này, nhân dân Dương Hòa (Hương Nguyên) cùng toàn thể nhân dân Hương Thọ đã góp hơn 15 lượng vàng, 200kg đồng để góp phần vào công quỹ Nhà nước[7].

Phong trào Quỹ độc lập và Tuần lễ vàng đã đem lại kết quả tốt đẹp, nhiều người dân đã tham gia góp phần với những mức độ rất khác nhau. Điều này đã thể hiện sự giác ngộ cách mạng và tinh thần yêu quê nhà, giang sơn, thiết tha với độc lập, tự do của nhân dân Dương Hòa (Hương Nguyên).

Về văn hóa truyền thống giáo dục.

Do hậu quả của chủ trương ngu dân mà chính sách thực dân, phong kiến để lại, hơn 90% nhân dân Dương Hòa bị mù chữ. Vì vậy, để nâng cao dân trí, góp thêm phần kiến quốc, công cuộc xóa nạn mù chữ được xem như thể một yêu cầu cần kíp nêu lên cho cơ quan ban ngành thường trực cách mạng.

Ngày 06/5/1946, Hội đồng Chính phủ đã họp và quyết định hành động phát động trào lưu xóa nạn mù chữ trong toàn nước.

Sau Cách mạng tháng Tám, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Hồ Chủ tịch, trào lưu học chữ quốc ngữ thực sự là một trào lưu rộng tự do của quần chúng mang tính chất chất chất tự giác cao. Các buổi học thường được tổ chức triển khai vào ban đêm tại những đình, những nhà thời thánh những thôn ở Dương Hòa, Lương Miêu, Đình Môn, Kim Ngọc, La Khê Trẹm… Nhân dân lao động trẻ, già, trai, gái không phân biệt lứa tuổi đều tích cực tham gia học tập. Mỗi thôn có từ 3 đến 4 lớp. Với tinh thần người biết chữ dạy cho những người dân chưa chắc như đinh chữ, người biết nhiều dạy cho những người dân biết ít, nên có người vừa là thầy vừa là trò[8]. Mặc dù gặp nhiều trở ngại vất vả về dụng cụ học tập như: giấy, bút, dầu đèn… tuy nhiên tiếng ê, a đánh vần vào mỗi buổi tối vẫn vang lên từ trên đầu đến cuối làng.

Trong những buổi lao động mái ấm gia đình hoặc hội họp tập thể, hình thức đố bài để giúp nhau ôn lại bài vở đã học đã trình làng sôi sục; nhiều bài thơ ca, hò vè đã được sáng tác để kịp thời vận động nhân dân học tập; tại những nút giao vận tải lối đi bộ có nhiều người qua lại, cơ quan ban ngành thường trực địa phương đã tổ chức triển khai giăng dây đố chữ hoặc tổ chức triển khai thi hàng tuần, kỳ, tháng hoặc 3, 4 tháng một lần để kiểm tra và kịp thời có những giải pháp thích hợp khuyến khích nhân dân chú trọng hơn thế nữa đến công tác thao tác xóa nạn mù chữ. Từ trong trào lưu “diệt giặc dốt”, nhiều cán bộ, đảng viên trở thành những giáo viên giỏi và sau này còn có những người dân trở thành những cán bộ cốt cán của Đảng.

Thắng lợi của trào lưu xóa nạn mù chữ không đơn thuần có mức giá trị về mặt văn hóa truyền thống – xã hội, mà mang một nội dung yêu nước thâm thúy.

Nhờ này mà nhân dân lĩnh hội được đường lối, chủ trương của Đảng và Nhà nước một cách tương đối thuận tiện và đơn thuần và giản dị, tạo thêm kĩ năng để nhân dân tham gia góp thêm phần mình vào công cuộc kháng chiến.

5. Về xây dựng lực lượng vũ trang và tương hỗ trào lưu Nam tiến.

Công tác xây dựng lực lượng vũ trang tại chỗ.

Hầu hết thanh niên tích cực ở Dương Hòa (Hương Nguyên) sau Cách mạng tháng Tám được đưa vào những đội tự vệ. Mỗi thôn có một tiểu đội, vũ khí hầu hết là dao găm, mã tấu, nhưng tinh thần rèn luyện rất nhiệt huyết. Nhiệm vụ của những tiểu đội tự vệ là cảnh giác, tuần tra cho thôn xóm và bảo vệ cơ quan cơ quan ban ngành thường trực xã. Tại Dương Hòa, đội tự vệ thôn có sự tham gia của những tầng lớp nhân dân, nhất là thanh niên, phụ nữ như: Mai Văn Trừng, Lê Phán, Lê Thạc, Võ Thanh Duy, Phan Mông, Bùi Ngọc Tịnh, Võ Thị Mòn, Phan Bá Cừ, Phan Sinh, Phan Thị Hàm, Phan Tự… Do đồng chí Mai Văn Trừng làm đội trưởng (1949 – 1950)[9].

Năm 1946, cơ quan ban ngành thường trực nhân dân được xây dựng và tuy nhiên tuy nhiên với việc tổ chức triển khai, củng cố những tổ chức triển khai đoàn thể quần chúng, lực lượng tự vệ được tăng trưởng hơn. Đội trưởng tự vệ thời gian hiện nay là đồng chí Mai Văn Trừng.

Không khí rèn luyện rất nhiệt huyết, sôi sục hơn trước kia, trách nhiệm của lực lượng vũ trang không riêng gì có đóng khung trong những thôn xóm mà được mở rộng ra địa phận xã.

Phong trào ủng hộ Nam bộ kháng chiến.

Ba tuần lễ sau khi nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa Ra đời (23/9/1945), thực dân Pháp núp bóng quân Anh quay trở lại xâm lược việt nam. Tiếng súng xâm lược việt nam lần thứ hai của thực dân Pháp đã gây ra một làn sóng phẫn nộ kinh hoàng trong toàn thể quốc dân đồng bào toàn nước. Nhân dân Nam bộ ngay từ trên đầu đã nhất tề đứng lên cầm súng đánh giặc, mở đầu một trang sử vô cùng oanh liệt của dân tộc bản địa ta trong cuộc kháng chiến chống Pháp. Trung ương Đảng, Chính phủ và Hồ Chủ tịch đã ra lời lôi kéo đồng bào toàn nước dốc sức ủng hộ Nam bộ kháng chiến.

Ở Dương Hòa (Hương Nguyên), trào lưu ủng hộ Nam bộ kháng chiến trình làng dưới nhiều hình thức phong phú. Thanh niên Dương Hòa (Hương Nguyên) đã nô nức lên đường vào Nam chiến đấu. Nhiều người đã gia nhập giải phóng quân, khẩu hiệu “Đả hòn đảo thực dân Pháp, ủng hộ Nam bộ kháng chiến”, “Thà chết vinh còn hơn sống làm nô lệ” được giương cao khắp thôn xóm, Ủy ban ủng hộ Nam bộ kháng chiến được xây dựng, động viên nhân dân ủng hộ nhân tài vật lực cho miền Nam như lúa, gạo, chăn màn, quần áo, tiền bạc để shopping vũ khí.

Cùng với toàn nước, trào lưu ủng hộ Nam bộ kháng chiến ở Dương Hòa (Hương Nguyên) thực sự trở thành cuộc vận động chính trị vô cùng to lớn Tính từ lúc sau Cách mạng tháng Tám. Đã có những góp phần vật chất, tinh thần xứng danh cho kháng chiến chống quân xâm lược.

Thời kỳ từ thời điểm tháng 9/1945 đến tháng 12/1946, trước lúc kháng chiến toàn quốc bùng nổ là thời kỳ mà giang sơn nói chung và Dương Hòa (Hương Nguyên) nói riêng gặp vô vàn trở ngại vất vả như trong tình thế “Ngàn cân treo sợi tóc”, giặc đói, giặc dốt, giặc ngoại xâm cùng với muôn vàn trở ngại vất vả đã đặt giang sơn, quê nhà trước thử thách nghiêm trọng. Song dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ cấp trên và những đảng viên lúc đó như Hồ Văn Hiến (Xạ Hiến người Đình Môn), Nguyễn Công Khanh (Hải Cát) nên chỉ có thể trong thuở nào gian rất ngắn, cơ quan ban ngành thường trực cách mạng Dương Hòa (Hương Nguyên) đã lãnh đạo nhân dân xử lý và xử lý nhiều yếu tố phức tạp, sẵn sàng sẵn sàng tiềm lực để bước vào cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp lâu dài và rất là gian truân.

III. Dương Hòa (Hương Nguyên)[10] tiến hành cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược (19/12/1946 – 20/7/1954)

Đúng như Đảng đã Dự kiến, thực dân Pháp tiếp tục chủ trương “việc đã rồi” hòng đặt lại ách thống trị của chúng lên đất việt nam. Sau nhiều vụ khiêu khích của thực dân Pháp, ngày 19/12/1946, trận chiến tranh khởi đầu phủ rộng tự do giang sơn. Thời kỳ tạm hòa hoãn đã chấm hết. Dưới sự lãnh đạo của Đảng và Hồ Chủ tịch, toàn dân Việt Nam đã đứng lên kháng chiến, nhất quyết giữ vững độc lập, thống nhất tổ quốc.

Ngày 20/12/1946, Hồ Chủ tịch thay mặt Đảng và Chính phủ, lôi kéo đồng bào toàn nước: “Chúng ta muốn hòa bình, toàn bộ chúng ta đã nhân nhượng, nhưng toàn bộ chúng ta càng nhân nhượng, thực dân Pháp càng lấn tới, vì chúng quyết tâm cướp việt nam một lần nữa.

Không! Chúng ta thà quyết tử toàn bộ chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ”[11].

Cùng toàn nước, cả tỉnh và thành phố Huế nhân dân Dương Hòa (Hương Nguyên) đã hưởng ứng tích cực lời lôi kéo kháng chiến của Đảng và Hồ Chủ tịch.

1. Dương Hòa (Hương Nguyên) từ kháng chiến toàn quốc bùng nổ (19/12/1946) đến khi mặt trận Thừa Thiên Huế vỡ (5/2/1947).

Mặc dù đã kí với Chính phủ những Hiệp định sơ bộ 6/3 và Tạm ước ngày 14/9, thực dân Pháp vẫn không từ bỏ mưu đồ tái xâm chiếm việt nam. Chúng sẵn sàng hành vi với việc hậu thuẫn của những nước liên minh để chiếm lại việt nam bằng mọi thủ đoạn.

Tại Thừa Thiên Huế, trước những hành vi xâm lược trắng trợn của quân đội Pháp, thời điểm đầu tháng 12/1946, Thường vụ Tỉnh ủy họp đã thanh tra rà soát kiểm điểm việc sẵn sàng sẵn sàng những mặt cho công cuộc kháng chiến và đưa ra trách nhiệm mới cho toàn Đảng bộ, quân và dân trong tỉnh.

Ngày 19/12/1946, Hồ Chủ tịch ra lời lôi kéo toàn quốc kháng chiến. Ngay trong đêm hôm đó, Thường vụ Tỉnh ủy Thừa Thiên thông qua kế hoạch tác chiến của Liên khu 4 và Ủy ban kháng chiến Liên khu. Tỉnh ủy chủ trương dùng lực lượng vũ trang phối hợp sức mạnh mẽ và tự tin của nhân dân tiến công, vây hãm và tiêu diệt quân Pháp đóng ở Huế trước lúc lực lượng tăng viện của địch đến.

Hưởng ứng lời lôi kéo kháng chiến của Chủ tịch Hồ Chí Minh và tinh thần chỉ huy của Tỉnh ủy, suốt đêm hôm đó và ngày hôm sau, toàn bộ những xã trong toàn huyện Hương Thủy đã sôi sục trong bão lửa trận chiến tranh, quyết đem tinh thần chiến đấu chống thực dân Pháp bảo vệ quê nhà.

Trong 50 ngày đêm liền, quân dân Dương Hòa (Hương Nguyên) đã góp thêm phần cùng quân dân Hương Thủy tiến công liên tục vào những những vị trí của địch có pháo binh yểm trợ lưu động trên trận địa Hương Thủy từ Quảng Tế đến Ngự Bình. Ban ngày từ những vị trí chúng tiến công ta bằng thiết giáp và bộ binh. Ta nhờ vào trận địa giao thông vận tải lối đi bộ mà chiến đấu bằng nhiều hình thức thích hợp như bắn tỉa, bắn đón bằng súng trường. Nhiều lúc đánh giáp lá cà, đánh cháy xe thiết giáp của chúng bằng bom xăng.

Các cuộc tiến công của ta trình làng bằng những vũ khí thô sơ, có lúc còn dùng cả rơm rạ và ớt, dùng lửa và khói đánh vào những tòa nhà chúng dùng làm công sự để chặn ta tiến công. Hầu hết những mái ấm gia đình trong xã đều phải có góp phần tối thiểu là một gánh rơm, vài ba lon ớt… Khoảng 7 – 8 giờ tối, toàn bộ những thứ này được đưa xuống đò chuyển về Huế tiếp viện cho lực lượng bộ đội đánh địch[12].

Tại chùa Khoai (nơi xưa kia đặt Bộ Chỉ huy của Đoàn Trưng, Đoàn Trực lãnh đạo khởi nghĩa Chày Vôi) chị Tú – cán bộ phụ nữ huyện, báo cáo trước nhân dân trong xã về tình hình diễn biến chiến trận và lôi kéo nhân dân “quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”. Hưởng ứng lời lôi kéo của chị

Tú, đồng chí Thân Trọng Một và đồng chí Thạnh ở Dương Hòa (Hương Nguyên) đã tình nguyện tham gia lực lượng này, sẵn sàng quyết tử tính mạng con người cho Tổ quốc. Hôm sau, hai đồng chí vác bộ 10kg bộc phá vào trong nhà Mác-bớp đánh địch đang cố thủ ở đây. Đồng chí Thạnh quyết tử tại chỗ, đồng chí Thân Trọng Một bị thương[13].

Khi mặt trận tiếp tục mở rộng, địch liên tục càn quét. Do chủ quan và chưa nắm được tình hình, nên lúc đầu những cơ sở của ta bị vỡ, cơ quan ban ngành thường trực cách mạng và những tổ chức triển khai đoàn thể phải rút lui, thậm chí còn những đồng chí cán bộ trong Ủy phát hành chính và Ủy ban kháng chiến phải phân tán từng người một nơi. Sau khi địch rút lui, lực lượng của ta lại tập hợp, củng cố để sẵn sàng sẵn sàng đối phó với kế hoạch mới của địch

Nhìn chung, trong mức chừng thời hạn này, lúc đầu ta có lúng túng, bị động nhưng chỉ với sau thuở nào gian ngắn được sự chỉ huy của Trung ương, tỉnh, huyện, quân và dân Dương Hòa (Hương Nguyên) vẫn thực thi cuộc rút lui về tuyến sau bảo vệ an toàn và uy tín, xây dựng vị trí căn cứ địa đảm bảo lực lượng để bước vào quy trình mới của cuộc kháng chiến.

2. Cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của nhân dân Dương Hòa (Hương Nguyên) từ thời điểm tháng 2/1947 đến thời gian ở thời gian cuối năm 1950.

Âm mưu của thực dân Pháp

Sau khi chiếm hữu được thành phố và những đầu mối giao thông vận tải lối đi bộ quan trọng, thực dân Pháp tổ chức triển khai những cuộc hành quân lớn để càn quét vùng đồng bằng và đánh sâu vào vị trí căn cứ của ta ở rừng núi, nhất là Dương Hòa, nhằm mục đích tiêu diệt những lực lượng vũ trang, phá hoại kho tàng của ta. Đi đôi với giải pháp càn quét lớn, giặc Pháp dùng giải pháp cứ điểm nhỏ để kìm chân những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt của ta ở đồng bằng, phong tỏa ta ở miền núi. Địch đánh tới đâu, chúng xây dựng, đóng đồn tới đó để thực thi giải pháp “Vết dầu loang”.

Tại Dương Hòa (Hương Nguyên), thực dân Pháp đã tương hỗ cho Linh mục Nguyễn Ngọc xây dựng Giáo xứ Buồng Tằm. Nhiệm vụ hầu hết của những đồn, lô cốt là bảo vệ bảo mật thông tin an ninh cho địch, khủng bố nhân dân, xây dựng cỗ máy tề – ngụy phản động ở địa phương, lùng bắt cán bộ và phá hoại trào lưu.

Chủ trương kháng chiến của ta:

Không khiến cho thực dân Pháp thực thi được những ý đồ thâm độc của chúng, nhân dân Dương Hòa (Hương Nguyên) dưới sự lãnh đạo của Đảng, Chi bộ đảng đã lãnh đạo nhân dân dũng cảm đứng lên đấu tranh phá vỡ những thủ đoạn của địch.

Một tháng rưỡi sau khi vỡ mặt trận, Hội nghị Tỉnh ủy Thừa Thiên Huế mở rộng đã họp từ thời điểm ngày 25 đến 27/3/1947 tại thôn Nam Dương (huyện Quảng Điền) dưới sự chủ trì của đồng chí Nguyễn Chí Thanh – Bí thư Tỉnh ủy. Hội nghị đã kiểm điểm tình hình trào lưu cách mạng trong toàn tỉnh từ khi kháng chiến toàn quốc bùng nổ đến khi mặt trận mở rộng. Đồng thời đưa ra trách nhiệm cần kíp trước mắt để củng cố, xây dựng và tăng trưởng lực lượng cách mạng. Hội nghị chủ trương:

+ Tiếp tục tiếng súng kháng chiến, không khiến cho giặc ăn ngon, ngủ yên, phá chủ trương “bình định” của giặc, cương quyết phá tề, trừ gian, làm cho đồng bào tin tưởng Đảng vẫn còn đấy, bộ đội vẫn còn đấy và nhân dân tiếp tục kháng chiến đến thắng lợi ở đầu cuối.

+ Tổ chức tăng gia tài xuất, cất giấu của cải, lúa gạo, tổ chức triển khai cảnh giác để lúa gạo không rơi vào tay giặc.

+ Xây dựng lại cơ sở, tổ chức triển khai đưa cán bộ về lại địa phương cũ để hoạt động và sinh hoạt giải trí, thiết kế xây dựng lại trào lưu, cơ sở, nắm lấy quần chúng để kháng chiến (nhất là 3 huyện phía Nam Thừa Thiên), phải trấn áp và chấn chỉnh lại quân đội, tổ chức triển khai lại khối mạng lưới hệ thống chỉ huy và cơ sở du kích, chỉnh đốn lại Ủy ban, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng[14].

Sau Hội nghị Tỉnh ủy mở rộng họp ở Nam Dương (3/1947), Huyện ủy Hương Trà đã họp quán triệt chủ trương của cấp trên và đưa ra những giải pháp cấp thiết giữ vững cơ quan ban ngành thường trực cách mạng.

Thực hiện chủ trương của Hội nghị cán bộ toàn tỉnh và Huyện ủy Hương Trà, cán bộ, đảng viên và nhân dân Dương Hòa (Hương Nguyên) đã từng bước Phục hồi, củng cố trào lưu cách mạng, góp thêm phần với huyện, tỉnh làm ra những thắng lợi quan trọng trên những mặt trận: chính trị, kinh tế tài chính và quân sự chiến lược trong quy trình 1947 – 1950.

c. Nhân dân Dương Hòa chiến đấu chống lại thủ đoạn của thực dân Pháp, thực thi xuất sắc trách nhiệm kháng chiến kiến quốc (từ thời điểm ngày 5/2/1947 đến thời gian ở thời gian cuối năm 1950).

– Phong trào đấu tranh của nhân dân Dương Hòa từ thời điểm ngày 5/2/1947 đến giữa năm 1948.

Sau khi Mặt trận Huế vỡ, cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược phủ rộng rộng tự do ra khắp toàn tỉnh. Trong toàn cảnh đó, yên cầu những cơ sở đảng phải tăng cường hơn thế nữa sự lãnh đạo mình riêng với trào lưu cách mạng của quần chúng. Nhận thức rõ những yêu cầu cấp thiết nói trên, từ thời điểm năm 1947, việc tăng trưởng đảng viên, xây dựng những hạt nhân nòng cốt để trực tiếp lãnh đạo nhân dân địa phương tiếp thu và thực thi những chủ trương, nghị quyết của Đảng rất được những Chi bộ cơ sở chú trọng. Tại Hương Thọ, với những hoạt động và sinh hoạt giải trí tích cực của Chi bộ đảng, số lượng đảng viên của xã thời gian ở thời gian cuối năm 1947 đã tiếp tục tăng thêm 18 người, gồm những đồng chí: Hồ Văn Hiến (tức Xạ Hiến, Đình Môn), Bùi Văn Huyên (tức Bùi Ngọc Tịnh, Dương Hòa), Lê Thượng (La Khê Trẹm), Nguyễn Công Khanh (La Khê Bãi), Trần Quang Hợi (Hải Cát Thượng), Nguyễn Bạo (Hải Cát Hạ), Trần Quang Bỉnh (Hải Cát Thượng), Đặng Văn Tuân (Hải Cát Thượng), Lê Văn Kế (La Khê Trạm), Mai Văn Trọng (Hải Cát Thượng), Nguyễn Văn Nghệ (La Khê Trẹm), Nguyễn Bách (La Khê Trẹm), Nguyễn Thị Châu (Kim Ngọc), Mai Văn Trừng (Đình Môn), Phan Bá Cừ (Dương Hòa), Mai Văn Sử (Đình Môn), Nguyễn Dương (Kim Ngọc). Về sau, những đồng chí trên mất liên lạc với tổ chức triển khai và không thể tiếp tục hoạt động và sinh hoạt giải trí.

Nhờ sự tăng trưởng mạnh mẽ và tự tin của lực lượng đảng viên đã góp thêm phần quan trọng củng cố và nâng cao khả năng lãnh đạo của Chi bộ Hương Thọ và Tổ đảng Dương Hòa trong thực thi trách nhiệm đánh địch trên mọi mặt, dưới mọi hình thức để từng bước làm thất bại mọi thủ đoạn thủ đoạn của quân địch.

Sau khi xây dựng khối mạng lưới hệ thống đồn bốt tại địa phương, thực dân Pháp khởi đầu xây dựng và củng cố lại cỗ máy tề – ngụy, nhằm mục đích tạo lập cơ quan ban ngành thường trực tay sai phục vụ cho những chủ trương xâm lược của chúng. Trước tình hình đó, ta chủ trương biến hội tề của địch thành lực lượng hoạt động và sinh hoạt giải trí phục vụ cho cách mạng, bằng phương pháp đưa một số trong những người dân của ta cài vào hoạt động và sinh hoạt giải trí trong những tổ chức triển khai của địch để sở hữu Đk hoạt động và sinh hoạt giải trí công khai minh bạch và nhất quyết trừng trị những tên phản cách mạng phục vụ đắc lực cho thực dân Pháp. Tại Dương Hòa (Hương Nguyên), tuy nhiên địch đã xây dựng cỗ máy hương lí làm tay sai cho chúng nhưng cỗ máy này đã biết thành vô hiệu hóa vì ta đã cài người của tớ vào đây.

Thực hiện chủ trương không để địch tăng cường những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt quân sự chiến lược nhằm mục đích chống phá lực lượng cách mạng, ta đã triệu tập lực lượng dân quân tiến hành vây hãm liên tục không cho địch tiếp xúc với bên phía ngoài. Kết phù thích hợp với vây hãm, ta tiến hành binh vận, lôi kéo những binh lính lầm đường lạc lối, thức tỉnh trở về với cách mạng.

Đầu năm 1947, Đội hành vi (tổ chức triển khai của An ninh Trinh sát vũ trang) về đóng quân tại Đình Môn (khu vực lăng Gia Long). Để giữ vai trò liên lạc giữa đồng chí lãnh đạo Ty Công an ở Dương Hòa với tổ Minh Khai (những cơ sở, những điệp báo viên cắm trong thành phố), những đội viên đội công an hành vi qua cơ sở ở Dương Hòa đã hoàn thành xong trách nhiệm đảm bảo đường dây liên lạc giữa Đội Công an Hành động ở chiến khu Dương Hòa và thành phố.

Tháng 3/1947 tại 2 thôn Dương Hòa và Đình Môn, nhờ vào bọn phản động và Linh mục Nguyễn Ngọc chỉ điểm, thực dân Pháp đã bắt 13 cán bộ chủ chốt của xã đem về đồn Nam Giao để khai thác dụ dỗ nhưng không thành. Chính vì vậy, trách nhiệm trừ gian, diệt tề tại đây được tiến hành khẩn trương nhằm mục đích đảm bảo bảo vệ an toàn và uy tín cho lực lượng kháng chiến và củng cố niềm tin cho nhân dân[15]. Quán triệt tinh thần chỉ huy trên, tháng 7/1947, đồng chí Thân Trọng Một, Phạm Công Lan phối phù thích hợp với đồng chí Hồ Văn Hiến (Xạ Hiến), Chủ tịch xã Hương Nhuyên chỉ huy quyết tử quân, du kích đánh và giải tán bọn phản động tại đây. Linh mục Ngọc phải bỏ giáo xứ chạy về nhà thời thánh Thần Phù.

Sau thắng lợi này, ta đã làm chủ hoàn toàn con phố liên lạc Bắc – Nam trải qua Dương Hòa, mở ra vành đai bảo vệ từ Le Le lên đến mức điện Hòn Chén, tạo tiền đề to lớn để năm tiếp theo xây dựng chiến khu Dương Hòa[16]. Phong trào đấu tranh cách mạng của nhân dân Dương Hòa từ đây khởi đầu có những bước tăng trưởng mới. Chuyển từ thế phòng ngự sang trận chiến tranh du kích diệt tề, trừ gian. Từ này đã tạo dựng được những tiền đề quan trọng để thúc đẩy sự tăng trưởng của trào lưu dân quân du kích ở Dương Hòa.

Do vậy, vào thời điểm đầu xuân mới 1948, tuy nhiên thực dân Pháp thực thi kế hoạch bình định vùng đồng bằng và vây hãm chiến khu miền núi, tiến hành xây dựng đồn bốt, làm chỗ tựa về quân sự chiến lược cho việc xây dựng cơ quan ban ngành thường trực tề, ngụy của chúng nhưng vẫn không đàn áp được trào lưu đấu tranh cách mạng của nhân dân ta. Du kích những xã đã ra sức phối phù thích hợp với bộ đội chính quy (Trung đoàn 101) đánh địch càn quét, tương hỗ nhân dân làm chủ thôn xóm. Hoạt động vũ trang được tăng cường khắp toàn huyện.

– Sự Ra đời của chiến khu Dương Hòa và những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt đấu tranh cách mạng bảo vệ chiến khu của nhân dân Dương Hòa (từ nửa năm 1948 đến năm 1949).

Vấn đề xây dựng chiến khu, vị trí căn cứ kháng chiến sẽ là một trong những trách nhiệm quan trọng, cấp thiết số 1 góp thêm phần vào thắng lợi chung của cuộc kháng chiến. Nhận thức rõ về yếu tố trên, ngay trong quy trình đầu của cuộc kháng chiến, việc chọn địa phận để xây dựng thành điểm đứng chân cho những ban ngành lãnh đạo kháng chiến của tỉnh và bảo toàn lực lượng cách mạng rất được Tỉnh ủy chú trọng thực thi. Trên cơ sở đó, từ thời điểm năm 1947 những chiến khu cách mạng đã lần lượt Ra đời: chiến khu Hòa Mỹ (Phong Điền), chiến khu Trò (Hương Trà), Khe Tre – Nam Đông (Phú Lộc)… Tại Hương Thủy chiến khu động Mỏ Tàu (ở đất xóm Hộ, Dương Hòa) đã được xây dựng vào năm 1947, đặt tên là chiến khu Phương Hải để tưởng niệm 2 đồng chí đã quyết tử: đồng chí Lê Trạc (Hải), Thường vụ Tỉnh ủy phụ trách Huyện ủy Phú Vang và đồng chí Nguyễn Thượng Phương (Hương Thủy).

Đến giữa năm 1948, trào lưu cách mạng ở những huyện phía Nam của tỉnh tăng trưởng mạnh nhằm mục đích để phục vụ yêu cầu sự lãnh đạo, chỉ huy trào lưu, tháng 5/1948, Tỉnh ủy đã quyết định hành động chuyển địa phận từ chiến khu Hòa Mỹ vào vùng rừng núi phía Tây huyện Hương Thủy để xây dựng chiến khu Dương Hòa, lấy làng Dương Hòa làm TT của chiến khu.

Việc lựa chọn Dương Hòa làm vị trí căn cứ đứng chân của lãnh đạo tỉnh không phải được quyết định hành động một cách ngẫu nhiên, mà quyết định hành động này được đưa ra trên cơ sở những phân tích về vị trí địa lí và thực tiễn hoạt động và sinh hoạt giải trí của những tổ chức triển khai cách mạng tại đây.

Về mặt vị trí địa lí, chiến khu Dương Hòa quy tụ nhiều yếu tố mà chiến khu Hòa Mỹ không thể đã có được.

Dương Hòa là vùng đất được bao bọc bởi 2 nhánh sông Tả Trạch và Hữu Trạch, có núi non che chở ở phía Tây, phía Nam gần đô thị Huế (cách Huế 12km), cách TT huyện lị Hương Thủy 11km theo đường chim bay, nằm trên tuyến phố tiếp nối đuôi nhau 2 chiến khu Hòa Mỹ (Phong Điền) và Khe Tre – Nam Đông (Phú Lộc), tạo thế liên hoàn Một trong những mặt trận.

Chiến khu gồm có địa phận xã Hương Thọ (Hương Trà) và những vùng lân cận khu vực rừng núi của dãy Trường Sơn trùng điệp, tiếp giáp với thôn Lương Miêu. Ngoại vi chiến khu gồm có Bình Điền, An Bằng, Hải Cát và một số trong những thôn thuộc những xã Phú Sơn, Thủy Bằng (Hương Thủy). Do vậy, từ chiến khu Dương Hòa ta có nhiều thuận tiện để triển khai những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt về những xã đồng bằng: Dương Hòa – Hương Thủy (từ Dương Hòa về Ấp 5, Thủy Phương), Dương Hòa – Hương Hồ (từ Dương Hòa qua đồi “Đất Mẹ” (Thủy Bằng), sau sống lưng điện Hòn Chén về Hương Hồ), Dương Hòa – Huế (Dương Hòa vượt qua sông đến Thủy Bằng về Huế), Dương Hòa – Liên khu 5 (Dương Hòa băng qua Khe Sòng, Khe Ván đi Nam Đông lên Liên khu 5).

Nhìn chung,“điểm lưu ý của chiến khu Dương Hòa là dễ thủ khó công. Tiếp tế lên về có nhiều đường, nhiều phía. Đánh địch cũng dễ vì chỉ việc vận động trong thời hạn ngắn là hoàn toàn có thể đến được nơi cần đến”[17] nên có nhiều ưu thế để cơ quan đầu não kháng chiến tỉnh chọn đây làm nơi đứng chân của tớ để lãnh đạo kháng chiến.

Về mặt địa hình, Dương Hòa có nhiều điểm trên cao nếu ta làm chủ sẽ rất thuận tiện để tóm gọn kịp thời những mưu đồ và hoạt động và sinh hoạt giải trí của thực dân Pháp, Chính phủ bù nhìn Trung Kỳ, tạo Đk chỉ huy sâu sát tình hình toàn tỉnh và thành phố Huế; nhiều khe, động, núi, sông ở Dương Hòa là những địa phận lí tưởng để làm nơi trú chân của những cty, ban, ngành lãnh đạo kháng chiến. Đến cuối thời gian tháng 6/1948, những cty lãnh đạo kháng chiến của tỉnh đã di tán vào Chiến khu Dương Hòa bảo vệ an toàn và uy tín:Ty Công an đặt cơ quan tại lăng Gia Long.Cơ quan quân sự chiến lược, cơ quan đầu não tỉnh đóng ở khe Ồ Ồ (một nhánh của khe Dài).

*Bệnh viện, cơ quan thông tin văn hóa truyền thống, cơ quan Thành ủy Huế đóng ở Khe Cống, đồi 815.

Trung đoàn 101 thường trú quân ở thôn Lương Miêu, Đại đội trọng pháo đóng quân ở Bến Trẹ (Dương Hòa).Xưởng quân giới đóng ở Khe Dài.Cơ quan tòa án, Công an tỉnh đóng ở xóm Hạ và xóm Trung (Buồng Tằm, Dương Hòa).

Chiến khu Dương Hòa được xây dựng một mặt vừa tạo Đk cho Đảng bộ và nhân dân Dương Hòa tiếp nhận sự chỉ huy sát sao của Ban Lãnh đạo kháng chiến của Tỉnh ủy, Huyện ủy, mặt khác cũng nêu lên cho cán bộ, đảng viên và nhân dân Dương Hòa những trách nhiệm rất là nặng nề, đó là phải trực tiếp làm trách nhiệm bảo vệ bảo vệ an toàn và uy tín tuyệt đối cho chiến khu và phải tổ chức triển khai những hoạt động và sinh hoạt giải trí sinh hoạt đảm bảo việc vận chuyển, tiếp tế lương thực, thực phẩm, nhu yếu phẩm cho chiến khu.

Trong những ngày đầu mới xây dựng, Chiến khu Dương Hòa nhờ vào sự che chở, tiếp tế của nhân dân những làng khắp Hương Thủy, Hương Trà cũng như thị xã Huế để duy trì hoạt động và sinh hoạt giải trí.

Hàng hóa trung chuyển từ đồng bằng lên Chiến khu Dương Hòa để chi viện cho những cơ quan cách mạng đều triệu tập cạnh miếu Ngũ Hành, ở thôn Hạ (một thôn của Dương Hòa). Với vai trò, vị trí trọng yếu như vậy riêng với chiến khu, khu vực này được xem như thể chợ kháng chiến của ta trong thời kì kháng chiến chống Pháp xâm lược[18]. Hoạt động của chợ kháng chiến Dương Hòa thời kì này rất tấp nập. Gần như mọi thứ thành phầm & hàng hóa phục vụ nhu yếu thiết yếu cho đời sống cán bộ, nhân dân đều phải có ở đây. Ngay cả khi địch tiến hành ngăn ngừa, cô lập Chiến khu Dương Hòa quyết liệt, chợ kháng chiến Dương Hòa vẫn tiếp tục duy trì hoạt động và sinh hoạt giải trí. Nhiều đoàn dân công từ Dương Hòa lên, về thành phố tiếp tế lương thực, thực phẩm để nuôi cán bộ, bộ đội; nhiều con em của tớ Dương Hòa đã phải hi sinh vì bom đạn của địch hoặc bị bắt bớ tù đày trong quy trình vận chuyển những nhu yếu phẩm tiếp tế cho chiến khu, tuy nhiên vẫn một lòng trung thành với chủ với cách mạng; có nhiều chị; nhiều mẹ tháng tháng, ngày ngày nuôi giấu cán bộ, nuôi dưỡng thương binh, không một chút ít suy tính[19].

Đâu không phải là điểm lưu ý chung của những trào lưu đấu tranh chống Pháp ở Campuchia cuối thế kỉ XIX?

Câu 20377 Vận dụng

Đâu không phải là điểm lưu ý chung của những trào lưu đấu tranh chống Pháp ở Campuchia cuối thế kỉ XIX?

Đáp án đúng: b

Phương pháp giải

Dựa vào điểm lưu ý của những trào lưu đấu tranh chống Pháp ở Campuchia cuối thế kỉ XIX để so sánh, nhận xét.

…

Lịch sử lớp 11

://.youtube/watch?v=hNUNNC958uw

Reply
0
0
Chia sẻ

Clip Đặc điểm chung trào lưu chống pháp ?

Bạn vừa đọc nội dung bài viết Với Một số hướng dẫn một cách rõ ràng hơn về Review Đặc điểm chung trào lưu chống pháp tiên tiến và phát triển nhất

Chia Sẻ Link Tải Đặc điểm chung trào lưu chống pháp miễn phí

Quý khách đang tìm một số trong những ShareLink Tải Đặc điểm chung trào lưu chống pháp miễn phí.

Thảo Luận vướng mắc về Đặc điểm chung trào lưu chống pháp

Nếu sau khi đọc nội dung bài viết Đặc điểm chung trào lưu chống pháp vẫn chưa hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comment ở cuối bài để Admin lý giải và hướng dẫn lại nha
#Đặc #điểm #chung #phong #trào #chống #pháp