Bạn đang tìm kiếm từ khóa Chu kỳ gan mật là gì Chi tiết được Cập Nhật vào lúc : 2022-04-06 20:50:00 . Với phương châm chia sẻ Mẹo về trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết 2022. Nếu sau khi tìm hiểu thêm nội dung bài viết vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại phản hồi ở cuối bài để Ad lý giải và hướng dẫn lại nha.
You đang tìm kiếm từ khóa Chu kỳ gan mật là gì được Cập Nhật vào lúc : 2022-04-06 20:50:06 . Với phương châm chia sẻ Kinh Nghiệm Hướng dẫn trong nội dung nội dung bài viết một cách Chi Tiết Mới Nhất. Nếu sau khi Read tài liệu vẫn ko hiểu thì hoàn toàn hoàn toàn có thể lại Comments ở cuối bài để Tác giả lý giải và hướng dẫn lại nha.
Dược động học (Pharmacokinetics) nghiên cứu và phân tích và phân tích những quy trình chuyển vận của thuốc từ lúc được hấp thu vào khung hình cho tới lúc bị thải trừ hoàn toàn (H 1). Các quy trình đó là:
Các cách vận chuyển thuốc qua màng sinh học
Các quy trình dược động học
Sự hấp thu (Absorption)
Sự phân phối (Distribution)
Sự chuyển hóa (Metabolism)
Sự thải trừ (Excretion)
Hình 1.1. Sự chuyển vận của thuốc trong khung hình
Để thực thi được những quy trình này, thuốc phải vượt qua những màng tế bào. Vì thế trước lúc nghiên cứu và phân tích và phân tích 4 quy trình này, cần nhắc lại những cơ chế vận chuyển thuốc qua màng sinh học và những đặc tính lý hóa của thuốc và màng sinh học có ảnh hưởng đến những quy trình vận chuyển đó.
Đặc tính lý hóa của thuốc
Thuốc là những phân tử thường có trọng lượng phân tử PM ≤ 600. Chúng đều là những acid hoặc những base yếu.
Kích thước phân tử của thuốc hoàn toàn hoàn toàn có thể thay đổi từ rất nhỏ (P M = 7 như ion lithi) cho tới rất rộng
(như alteplase- tPA- là protein có PM = 59.050). Tuy nhiên, hầu hết có P M từ 100- 1000. Để gắn “khít” vào 1 loại receptor, phân tử thuốc cần đạt được một kích cỡ duy nhất đủ với kích thước của receptor đặc hiệu để thuốc không gắn được vào những receptor khác (mang tính chất chất chất chất tinh lọc). Kinh nghiệm đã cho toàn bộ toàn bộ chúng ta biết PM nhỏ nhất phải đạt khoảng chừng chừng 100 và không thật 1000, vì lớn quá thì không qua được những màng sinh học để tới nơi tác dụng.
Một số thuốc là acid yếu: là phân tử trung tính hoàn toàn hoàn toàn có thể phân ly thuận nghịch thành một anion (điện tích (-)) và một proton (H+).
C8H7O2COOH ↔ C8H7O2COO- + H+
Aspirin trung tính Aspirin anion Proton
Một số thuốc là base yếu: là một phân tử trung tính hoàn toàn hoàn toàn có thể tạo thành một cation (điện tích (+)) bằng phương pháp kết phù thích phù thích hợp với cùng 1 proton:
C12H11ClN3NH3+ ↔ C12H11ClN3NH2 + H+
Pyrimethamin cation Pyrimethamin trung tính Proton
Các phân tử thuốc được sản xuất dưới những dạng bào chế rất rất khác nhau để:
Tan được trong nước (dịch tiêu hóa, dịch khe), do đó dễ được hấp thu.
Tan được trong mỡ để thấm qua được màng tế bào gây ra được tác dụng dược lý vì màng tế bào chứa nhiều phospholipid.
Vì vậy để được hấp thu vào tế bào thuận tiện nhất, thuốc nên phải có một tỷ suất tan trong nước/ tan trong mỡ thích hợp.
Các phân tử thuốc còn được đặc trưng bởi hằng số phân ly pKa pKa được suy ra từ phương trình Henderson- HasselbACh:
dạng ion hóa
pH = pKa + log ————————————-
dạng không ion hóa
Cho 1 acid: nồng độ phân tử
pKa = pH + log————————————
nồng độ ion
Cho 1 base: nồng độ ion
pKa = pH + log————————————
nồng độ phân tử
K là hằng số phân ly của một acid; pKa = – logKa pKa dùng cho toàn bộ acid và base. pKa +pKb=14
Một acid hữu cơ có pKa thấp là một trong acid mạnh và ngược lại. Một base có pKa thấp là một trong base yếu, và ngược lại.
Nói một cách khác, khi một thuốc có hằng số pKa bằng với pH của môi trường tự nhiên tự nhiên vạn vật vạn vật thiên nhiên thì 50% thuốc có ở dạng ion hóa (không khuếch tán được qua màng) và 50% ở dạng không ion hóa (hoàn toàn hoàn toàn có thể khuếch tán được). Vì khi đó, nồng độ phân tử/ nồng độ ion= 1 và log 1 = 0.
Nói chung, một thuốc phân tán tốt, dễ được hấp thu khi
Có trọng lượng phân tử thấp
ít bị ion hóa: tùy từng hằng số phân ly (pKa) của thuốc và pH của môi trường tự nhiên tự nhiên vạn vật vạn vật thiên nhiên.
Dễ tan trong dịch tiêu hóa (tan trong nước)
Độ hoà tan trong lipid cao dễ qua màng của tế bào
Vận chuyển thuốc bằng phương pháp lọc
Những thuốc có trọng lượng phân tử thấp (100- 200), tan được trong nước nhưng không tan được trong mỡ sẽ chui qua những ống dẫn (d= 4- 40 Å) của màng sinh học do sự chênh lệch đè nén thuỷ tĩnh. ống dẫn của mao mạch cơ vân có đường kính là 30 Å, của mao mạch não là 7- 9Å, vì thế nhiều thuốc không vào được trung khu thần kinh.
Vận chuyển bằng khuếch tán thụ động (theo bậc thang nồng độ).
Những phân tử thuốc tan được trong nước/ mỡ sẽ chuyển qua màng từ nơi có nồng độ cao sang nơi có nồng độ thấp.
Điều kiện của yếu tố khuếch tán thụ động là thuốc ít bị ion hoá và có nồng độ cao ở mặt phẳng màng. Chất ion hóa sẽ dễ tan trong nước, còn chất không ion hóa sẽ tan được trong mỡ và dễ hấp thu qua màng.
Sự khuếch tán của acid và base yếu tùy từng hằng số phân ly pKa của thuốc và pH của môi trường tự nhiên tự nhiên vạn vật vạn vật thiên nhiên.
Thí dụ: khi uống 1 thuốc là acid yếu, có pKa = 4, gian 1 dạ dày có pH= 1 và gian 2 là huyết tương có pH = 7 (H.1)
Hình 1.2: Sự khuếch tán qua màng
vận dụng phương trình Henderson- Hasselbach, ta có:
ở gian 1 (dạ dày):
[ R- COOH ]
Log————————– = 4 – 1 = 3; Log của 3 = 1000
[ R – COO- ]
ở gian 2 (máu):
[ R- COOH ]
log ————————– = 4 – 7 = – 3; Log của – 3 = 1/1000
[ R – COO- ]
Vì chỉ phần không ion hóa và có nồng độ cao mới khuếch tán được qua màng cho nên vì thế vì thế acid này sẽ chuyển từ gian 1 (dạ dày) sang gian 2 (máu) và được hấp thu.
Trị số pKa của một số trong những trong những thuốc là acid yếu và base yếu được g hi ở bảng1. Nên nhớ rằng base có pKa cao là base mạnh và acid có pKa cao là acid yếu.
Bảng 1.1: Trị số pKa của một số trong những trong những thuốc là acid và base yếu (ở nhiệt độ 250C)
Acid yếu
pKa
Base yếu
pKa
Salicylic acid
Acetylsalicylic acid
Sulfadiazin
Barbital
Boric acid
3.00
3.49
6.48
7.91
9.24
Reserpin
Codein
Quinin
Procain
Atropin
6.6
7.9
8.4
8.8
9.65
Sự ion hóa của thuốc còn tùy từng pH môi trường tự nhiên tự nhiên vạn vật vạn vật thiên nhiên.
Bảng 1.2: ảnh hưởng của pH đến việc ion hóa của salicylic acid có pKa = 3
pH
% không ion hóa
1
2
3
4
5
6
99,0
90,9
50,0
9,09
0,99
0,10
Như vậy, salicylic acid (aspirin) đuợc hấp thu nhiều ở dạ dày và phần trên của ống tiêu hóa. Qua bảng này đã cho toàn bộ toàn bộ chúng ta biết khi bị ngộ độc thuốc, muốn ngăn cản hấp thu hoặc thuốc đã biết thành hấp thu ra ngoài, ta hoàn toàn hoàn toàn có thể thay đổi pH của môi trường tự nhiên tự nhiên vạn vật vạn vật thiên nhiên.
Thí dụ phenobarbital (Luminal, Gardenal) là một acid yếu có pKa = 7,2; nước tiểu thông thường có pH cũng bằng 7,2 nên phenobarbital bị ion hóa 50%. Khi nâng pH của nước tiểu lên 8, độ ion hóa của thuốc sẽ là 86%, do đó thuốc không thấm được vào tế bà o. Điều này đã được sử dụng trong điều trị nhiễm độc phenobarbital: truyền dung dịch NaHCO 3 1,4% để base hóa nước tiểu, thuốc sẽ bị tăng thải trừ.
Đối với một chất khí (thí dụ thuốc mê bay hơi), sự khuếch tán từ không khí phế nang vào máu tùy từng đè nén riêng phần của chất khí gây mê có trong không khí thở vào và độ hòa tan của khí mê trong máu.
Vận chuyển tích cực
Vận chuyển tích cực là yếu tố tải thuốc từ bên này sang bên kia màng sinh học nhờ một “chất vận chuyển” (carrier) đặc hiệu có sẵn trong màng sinh học.
Đặc điểm của yếu tố vận chuyển này là:
Có tính bão hòa: do số lượng carrier hạn chế
Có tính đặc hiệu: mỗi carrier chỉ tạo phức với vài chất có cấu trúc đặc hiệu với nó.
Có tính đối đầu đối đầu: những thuốc có cấu trúc gần tương tự nhau hoàn toàn hoàn toàn có thể gắn đối đầu đối đầu với cùng 1 carrier, chất nào có ái lực mạnh hơn sẽ gắn được nhiều hơn nữa thế nữa.
Có thể bị ức chế: một số trong những trong những thuốc (như actinomycin D) làm carrier giảm kĩ năng gắn thuốc đểvận chuyển.
Hình thức vận chuyển: có hai cách
Vận chuyển thuận tiện (Vận chuyển tích cực thứ phát) : khi kèm theo carrier lại sở hữu cả sự chênh lệch bậc thang nồng độ, vì vậy sự vận chuyển này sẽ không còn hề cần nguồn tích điện. Thí dụ vận chuyển glucose, pyramidon theo bậc thang nồng độ của Na +
Vận chuyển tích cực thực thụ (Vận chuyển tích cực nguyên phát): là vận chuyển đi ngược bậc thang nồng độ, từ nơi có nồng độ thấp sang nơi có nồng độ cao hơn. Vì vậy yên cầu phải có nguồn tích điện được phục vụ do ATP thuỷ phân, thường được gọi là những “bơm”, thí dụ sự vận chuyển của Na+, K+, Ca++,I-, acid amin.
Hình 1.3. Các cách vận chuyển thuốc qua màng sinh học
Sự hấp thu
Hấp thu là yếu tố vận chuyển thuốc từ nơi dùng thuốc (uống, tiêm) vào máu để rồi đi khắp khung hình, tới nơi tác dụng. Như vậy sự hấp thu sẽ tùy từng:
Độ hòa tan của thuốc. Thuốc dùng dưới dạng dung dịch nước dễ hấp thu hơn dạng dầu, dịch treo hoặc dạng cứng
pH tại chỗ hấp thu vì có ảnh hưởng đến độ ion hóa và độ tan của thuốc.
Nồng độ của thuốc. Nồng độ càng cao càng hấp thu nhanh.
Tuần hoàn tại vùng hấp thu: càng nhiều mạch, càng hấp thu nhanh.
Diện tích vùng hấp thu. Phổi, niêm mạc ruột có diện tích s quy hoạnh s quy hoạnh lớn, hấp thu nhanh.
Từ những yếu tố này đã cho toàn bộ toàn bộ chúng ta biết đường mang thuốc vào khung hình sẽ đã có được ảnh hưởng lớn đến việc hấp thu. Ngoại trừ đường tiêm tĩnh mạch, trong quy trình hấp thu vào vòng tuần hoàn, một phần thuốc sẽ bị phá huỷ do những enzym của đường tiêu hóa, của tế bào ruột và nhất là ở gan, nơi có ái lực với nhiều thuốc. Phần thuốc bị phá huỷ trước lúc vào vòng tuần hoàn được gọi là “first pass metabolism” (chuyển hóa do hấp thu hay chuyển hóa qua gan lần thứ nhất vì thường là uống thuốc). Phần vào được tuần hoàn mới phát huy tác dụng dược lý, được gọi là sinh khả dụng (bioavailability) của thuốc (xin xem ở phần sau)
Sau đây sẽ điểm qua những đường dùng thuốc thông thường v à những điểm lưu ý của chúng.
Qua đường tiêu hóa
Ưu điểm là dễ dùng vì là đường hấp thu tự nhiên.
Nhược điểm là bị những enzym tiêu hóa phá huỷ hoặc thuốc tạo phức với thức ăn làm chậm hấp thu. Đôi khi thuốc kích thích niêm mạc tiêu hóa, gây viêm loét
Qua niêm mạc miệng: thuốc ngậm dưới lưỡi
Do thuốc vào trực tiếp vòng tuần hoàn nên không trở thành dịch vị phá huỷ, không trở thành chuyển hóa qua gan lần thứ nhất
Thuốc uống
Thuốc sẽ qua dạ dày và qua ruột với những điểm lưu ý sau:
ở dạ dày:
Có pH = 1- 3 nên chỉ có thể hoàn toàn có thể hấp thu những acid yếu, ít bị ion hóa, như aspirin, phenylbutazon, barbiturat.
Nói chung ít hấp thu vì niêm mạc ít mạch máu, lại chứa nhiều cholesterol, thời hạn thuốc ở dạdày không lâu.
Khi đói hấp thu nhanh hơn, nhưng dễ bị kích thích
ở ruột non:
Là nơi hấp thu hầu hết vì có diện tích s quy hoạnh s quy hoạnh hấp thu rất rộng (> 40 m 2), lại được tưới máu nhiều, pH tăng dần tới base (pH từ 6 đến 8).
Thuốc ít bị ion hóa nhưng nếu ít hoặc không tan trong lipid (sulfaguanidin, streptomycin) thì ítđược hấp thu.
Thuốc mang amin bậc 4 sẽ bị ion hóa mạnh khó hấp thu, thí dụ nhiều chủng loại cura.
Các anion sulfat SO4- – không được hấp thu: MgSO4, Na2SO4 chỉ có tác dụng tẩy.
Thuốc đặt trực tràng
Khi không dùng đường uống được (do nôn, do hôn mê, hoặc ở trẻ con) thì có dạ ng thuốc đặt vào hậu môn. Không bị enzym tiêu hóa phá huỷ, khoảng chừng chừng 50% thuốc hấp thu qua trực tràng sẽ qua gan, chịu chuyển hóa ban đầu.
Nhược điểm là hấp thu không hoàn toàn và hoàn toàn hoàn toàn có thể gây kích ứng niêm mạc hậu môn.
Thuốc tiêm
Tiêm dưới da: do có nhiều sợi thần kinh cảm hứng nên đau, ít mạch máu nên thuốc hấp thu chậm
Tiêm bắp: khắc phục được hai nhược điểm trên của tiêm dưới da – một số trong những trong những thuốc hoàn toàn hoàn toàn có thể gây hoại tử cơ như ouabain, calci clorid thì không được tiêm bắp.
Tiêm tĩnh mạch: thuốc hấp thu nhanh, hoàn toàn, hoàn toàn hoàn toàn có thể trấn áp và kiểm soát và điều chỉnh liều được nhanh. Dùng tiêm những dung dịch nước hoặc những chất kích ứng không tiêm bắp được vì lòng mạch ít nhạy cảm và máu pha loãng thuốc nhanh nếu tiêm chậm.
Thuốc tan trong dầu, thuốc làm kết tủa những thành phần của máu hay thuốc làm tan hồng cầu đều không được tiêm mạch máu.
Thuốc dùng ngoài
Thấm qua niêm mạc: thuốc hoàn toàn hoàn toàn có thể bôi, nhỏ giọt vào niêm mạc mũi, họng, âm đạo, bàng quang để điều trị tại chỗ. Đôi khi, do thuốc thấm nhanh, lại trực tiếp vào máu, không trở thành c ác enzym phá huỷ trong quy trình hấp thu nên vẫn vẫn vẫn đang còn tác dụng toàn thân: ADH dạng bột xông mũi; thuốc tê (lidocain, cocain) bôi tại chỗ, hoàn toàn hoàn toàn có thể hấp thu, gây độc toàn thân.
Qua da: ít thuốc hoàn toàn hoàn toàn có thể thấm qua được da lành. Các thuốc dùng ngoài (thuốc mỡ, thuốc xoa bóp, cao dán) có tác dụng nông tại chỗ để sát khuẩn, chống nấm, giảm đau.
Tuy nhiên, khi da bị tổn thương, viêm nhiễm, bỏng… thuốc hoàn toàn hoàn toàn có thể được hấp thu. Một số chất độc dễ tan trong mỡ hoàn toàn hoàn toàn có thể thấm qua da gây độc toàn thân (thuốc trừ sâu lân hữu cơ, chất độc công nghiệp anilin)
Giữ ẩm nơi bôi thuốc (băng ép), xoa bóp, dùng thuốc giãn mạch tại chỗ, dùng phương pháp ion di (iontophoresis) đều làm tăng ngấm thuốc qua da.
Hiện có dạng thuốc cao dán mới, làm giải phóng thuốc chậm và đều qua da, duy trì được lượng thuốc ổn định trong máu: cao dán scopolamin, estrogen, nitrit
Da trẻ sơ sinh và trẻ con, có lớp sừng mỏng dính dính manh, tính thấm mạnh, dễ bị kích ứng cho nên vì thế vì thế cần thận trọng khi sử dụng, hạn chế diện tích s quy hoạnh s quy hoạnh bôi thuốc.
Thuốc nhỏ mắt: hầu hết là tác dụng tại chỗ. Khi thuốc chảy qua ống mũi – lệ để xuống niêm mạc mũi, thuốc hoàn toàn hoàn toàn có thể được hấp thu trực tiếp vào máu, gây tác dụng không mong ước.
Các đường khác
Qua phổi: những chất khí và những thuốc bay hơi hoàn toàn hoàn toàn có thể được hấp thu qua những tế bào biểu mô phếnang, niêm mạc đường hô hấp. Vì diện tích s quy hoạnh s quy hoạnh rộng (80 – 100 mét vuông) nên hấp thu nhanh. Đây là đường hấp thu và thải trừ chính của thuốc mê hơi. Sự hấp thu tùy từng nồng độ thuốc mê trong không khí thở vào, sự thông khí hô hấp, độ hòa tan của thuốc mê trong máu ( hay thông số phân ly máu: khí )
Một số thuốc hoàn toàn hoàn toàn có thể dùng dưới dạng phun sương để điều trị tại chỗ (hen phế quản).
Tiêm tuỷ sống: thường tiêm vào khoang dưới nhện hoặc ngoài màng cứng để gây tê vùng thấp(chi dưới, khung chậu) bằng dung dịch có tỷ trọng cao (hyperbaric solution) hơn dịch não tuỷ.
Thông số dược đông học của yếu tố hấp thu: sinh khả dụng (F)
Định nghĩa:
Sinh khả dụng F (bioavailability) là tỷ suất Phần Trăm lượng thuốc vào được vòng tuần hoàn ở dạng còn hoạt tính và vận tốc hấp thu thuốc (biểu lộ qua Cmax và Tmax) so với liều đã dùng. Sinh khả dụng phản ánh sự hấp thu thuốc.
ý nghĩa
Khi thay đổi tá dược, cách bào chế thuốc sẽ làm thay đổi độ hòa tan của thuốc (hoạt chất) và làm thay đổi F của thuốc. Như vậy, 2 dạng bào chế của cùng một thành phầm hoàn toàn hoàn toàn có thể có 2 sinh khả dụng rất rất khác nhau. Khái niệm tương tự sinh học (bioequivalence) dùng để so sánh những F của những dạng bào chế rất rất khác nhau của một hoạt chất: F 1/F2.
Khi thay đổi cấu trúc hóa học, hoàn toàn hoàn toàn có thể làm F thay đổi:
Ampicilin có F = 50%
Amoxicilin (gắn thêm nhóm OH) có F = 95%
Sự chuyển hóa thuốc khi qua gan lần thứ nhất, hay chuyển hóa trước lúc vào tuần hoàn (firstpass metabolism) làm giảm sinh khả dụng của thuốc. Song đôi lúc vì thuốc qua gan lại hoàn toàn hoàn toàn có thể được chuyển hóa thành chất có hoạt tính nên tuy sinh khả dụng của đường uống là thấp nhưng tác dụng dược lý lại không kém đường tiêm chích tĩnh mạch. Thí dụ propranolol có sinh khả dụng theo đường uống là 30% nhưng ở gan nó được chuyển hóa thành 4 – OH propranolol vẫn vẫn vẫn đang còn hoạt tính như propranolol.
Các yếu tố làm thay đổi F do người tiêu dùng thuốc:
Thức ăn làm thay đổi pH hoặc nhu động của đường tiêu hóa.
Tuổi (trẻ con, người già): thay đổi hoạt động và sinh hoạt giải trí và sinh hoạt vui chơi của những enzym.
Tình trạng bệnh lý: táo bón, tiêu chảy, suy gan.
Tương tác thuốc: hai thuốc hoàn toàn hoàn toàn có thể tranh chấp tại nơi hấp thu hoặc làm thay đổi độ tan, độ phân ly của nhau.
Sự phân phối
Sau khi được hấp thu vào máu, một phần thuốc sẽ gắn vào protein của huyết tương (những protein trong tế bào cũng gắn thuốc), phần thuốc tự do không gắn vào protein sẽ qua được thành mạch để chuyển vào những mô, vào nơi tác dụng (những receptor), vào mô dự trữ, hoặc bị chuyển hóa rồi thải trừ (H1). Giữa nồng độ thuốc tự do (T) và phức tạp protein – thuốc (P- T) luôn có sự cân đối động:
Quá trình phân phối thuốc phụ thuộc nhiều vào tuần hoàn khu vực. Tuỳ theo sự tưới máu, thường chia khung hình thành 3 gian (H2)
Hình 1.4. Hệ phân phối thuốc 3 gian
Hai loại yếu tố có ảnh hưởng đến việc phân phối thuốc trong khung hình:
Về phía khung hình: tính chất màng tế bào, màng mao mạch, số lượng vị trí gắn thuốc và pH của môi trường tự nhiên tự nhiên vạn vật vạn vật thiên nhiên.
Về phía thuốc: trọng lượng phân tử, tỷ suất tan trong nước và trong lipid, tính acid hay base, độ ion hóa, ái lực của thuốc với receptor.
Sự gắn thuốc vào protein huyết tương
Vị trí gắn: phần lớn gắn vào albumin huyết tương (những thuốc là acid yếu) và vào α1 glycoprotein (những thuốc là base yếu) Theo phong thái gắn thuận nghịch .
Tỷ lệ gắn: tuỳ theo ái lực của từng loại thuốc với protein huyết tương(bảng 1)
Bảng 1.3: Tỷ lệ gắn thuốc vào protein huyết tương
Tỷ lệ gắn thuốc với protein huyết tương
Thuốc là acid yếu
Thuốc là base yếu
75-100%:
Phenylbutazon,
Warfarin
Phenytoin
Aspirin
25- 75%:
Benzylpenicilin
Methotrexat Không gắn:
Ethosuximid
75- 100%:
Diazepam
Digitoxin
Clopromazin
Erythromycin
25- 75%:
Cloroquin
Morphin Không gắn:
Isoniasid
Ouabain
Sự gắn thuốc vào protein huyết tương tùy từng 3 yếu tố:
Số lượng vị trí gắn thuốc trên protein huyết tương
Nồng độ phân tử của những protein gắn thuốc
Hằng số gắn thuốc hoặc hằng số ái lực gắn thuốc
ý nghĩa của việc gắn thuốc vào protein huyết tương
Làm dễ hấp thu, chậm thải trừ vì protein máu cao nên tại nơi hấp thu, thuốc sẽ tiến hành kéo nhanhvào mạch.
Protein huyết tương là chất đệm, là kho dự trữ thuốc, sau khi gắn thuốc, sẽ giải phóng từ từ thuốc ra dạng tự do và chỉ có dạng tự do mới qua được những màng sinh học để phát huy tác dụng dược lý.
Nồng độ thuốc tự do trong huyết tương và ngoài dịch kẽ luôn ở trạng thái cân đối. Khi nồng độ thuốc ở dịch kẽ giảm, thuốc ở huyết tương sẽ đi ra, protein gắn thuốc sẽ nhả thuốc để giữ c ân bằng.
Nhiều thuốc hoàn toàn hoàn toàn có thể cùng gắn vào 1 vị trí của protein huyết tương, gây ra sự tranh chấp, tùy từng ái lực của thuốc. Thuốc bị đẩy khỏi protein sẽ tăng tác dụng, hoàn toàn hoàn toàn có thể gây độc. Thí dụ trên người đang dùng tolbutamid để điều trị đái tháo đường , nay vì đau khớp, dùng thêm phenylbutazon, phenylbutazon sẽ đẩy tolbutamid ra dạng tự do, gây hạ đường huyết đột ngột.
Có khi thuốc đẩy cả chất nội sinh, gây tình trạng nhiễm độc chất nội sinh: salicylat đẩy bilirubin, sulfamid hạ đường huyết đẩy insulin thoát khỏi vị trí gắn với protein.
Trong điều trị, lúc đầu dùng liều tiến công để bão hòa những vị trí gắn, tiếp Từ đó cho liều duy trì đểổn định tác dụng.
Trong những trường hợp bệnh lý làm tăng – giảm lượng protein huyết tương (như suy dinh dưỡng, xơ gan, thận hư, người già…), cần hiệu chỉnh liều thuốc.
Sự phân phối lại
Thường gặp với những thuốc tan nhiều trong mỡ, có tác dụng trên trung khu thần kinh và dùng thuốc theo đường tĩnh mạch. Thí dụ điển hình của hiện tượng kỳ lạ kỳ lạ này là gây mê bằng thiopental, một thuốc tan nhiều trong mỡ. Vì não được tưới máu nhiều, nồng độ thuốc đạt được tối đa trong não rất nhanh. Khi ngừng tiêm, nồng độ thiopental trong huyết tương tụt giảm khá nhanh vì thuốc khuếch tán vào những mô, nhất là mô mỡ. Nồng độ thuốc trong não giảm theo nồ ng độ thuốc trong huyết tương. Vì vậy khởi mê nhanh, nhưng tác dụng mê không lâu. Khi cho những liều thuốc bổ xung để duy trì mê, thuốc tích lũy nhiều ở mô mỡ. Từ đây thuốc lại được giải phóng lại vào máu để tới não khi đã ngừng cho thuốc, làm cho tác dụng c ủa thuốc trở nên kéo dãn.
Các phân phối đặc biệt quan trọng quan trọng
Vận chuyển thuốc vào trung khu thần kinh
Phương thức vận chuyển: thuốc phải vượt qua 3 “hàng rào”
Từ mao mạch não vào mô thần kinh (hàng rào máu – não): thuốc tan nhiều trong lipid thì dễ thấm, thuốc tan trong nước rất khó vượt qua vì những tế bào thần kinh đệm (astrocyte – tế bào hình sao) nằm rất sát nhau, ngay tại màng đáy, ngoài nội mô mao mạch.
Từ đám rối màng mạch vào dịch não tuỷ (hàng rào máu – màng não hoặc máu- dịch não tuỷ): như hàng rào trên; thuốc cần tan mạnh trong lipid.
Từ dịch não tuỷ vào mô thần kinh (hàng rào dịch não tuỷ – não), thực thi bằng khuếch tán thụ động.
Các yếu tố quyết định hành động hành vi vận tốc vận chuyển thuốc vào dịch não tuỷ và não thì cũng như nguyên tắc thấm qua màng sinh học, đó là:
Mức độ gắn thuốc vào protein huyết tương
Mức độ ion hóa của phần thuốc tự do (tùy từng pH và pKa)
Hệ số phân loại lipid/ nước của phần thuốc tự do không ion hóa (độ tan trong lipid)
Thuốc thoát khỏi dịch não tuỷ được thực thi một phần bởi cơ chế vận chuyển tích cực trong đám rối màng mạch (một khối mạng lưới khối mạng lưới hệ thống vận chuyển tích cực cho những acid yếu và một khối mạng lưới khối mạng lưới hệ thống khác cho những base yếu). Từ não, thuốc ra theo cơ chế khuếch tán thụ động, phụ thuộc hầu hết vào độ tan trong lipid của thuốc.
Hàng rào máu – não còn tùy từng lứa tuổi và vào trạng thái bệnh lý: ở trẻ sơ sinh và trẻ con, lượng myelin còn ít, cấu trúc “hàng rào” còn chưa đủ “ngặt nghèo” nên thuốc dễ khuếch tán được vào não. Penicilin không qua được màng não thông thường, nhưng kh i bị viêm, penicilin và nhiều thuốc khác hoàn toàn hoàn toàn có thể qua được.
Hàng rào máu não mang tính chất chất chất chất chất một hàng rào lipid không hề ống dẫn, vì vậy, riêng với những chất tan mạnh trong lipid, coi như không hề hàng rào. Một số vùng nhỏ của não như những nhân bên của vùng dưới đồi, sàn não thất 4, tuyến tùng và thuỳ sau tuyến yên cũng không hề hàng rào.
Kết quả của yếu tố vận chuyển
Các thuốc tan nhiều trong mỡ sẽ thấm rất nhanh vào não, nhưng lại không ở lại được lâu (xin xem “sự phân phối lại”).
Thuốc bị ion hóa nhiều, khó tan trong mỡ, khó thấm vào trung khu thần kinh: atropin sulfat, mang amin bậc 3, ít ion hóa, vào được TKTƯ; còn atropin methyl bromid, mang amin bậc 4, ion hóa mạnh, không vào được TKTƯ.
Có thể thay đổi sự phân phối thuốc giữa huyết tương và não bằng thay đổi pH của huyết tương: trong điều trị ngộ độc phenobarbital, truyền NaHCO 3 để nâng pH của máu (7,6) vượt lên trên pH của dịch não tủy (7,3), làm cho nồng độ dạng ion hóa trong huyết tương của phenobarbital tăng dần nồng độ dạng không ion hóa giảm thấp sẽ kéo dạng không ion hóa của thuốc từ dịch não tuỷ vào máu.
Vận chuyển thuốc qua rau thai
Phương thức
Mao mạch của thai nhi nằm trong nhung mao được nhúng trong hồ máu của mẹ, vì vậy giữa máu mẹ và thai nhi có “hàng rào rau thai”. Tính thấm của màng mao mạch thai nhi tăng theo tuổi thai. Sự thấm thuốc cũng theo quy luật chung:
Các thuốc tan trong mỡ sẽ khuếch tán thụ động: thuốc mê hơi, (protoxyd nitơ, halothan,cyclopropan), thiopental.
Vận chuyển tích cực: những acid amin, những ion Ca ++, Mg++.
Thẩm bào (pinocytosis) với những giọt huyết tương của mẹ
Kết quả
Trừ những thuốc tan trong nước có trọng lượng phân tử lớn trên 1000 (như dextran) và những aminbậc 4 (galanin, neostigmin) không qua được rau thai, thật nhiều thuốc hoàn toàn hoàn toàn có thể vào được máu thai nhi, gây nguy hiểm cho thai (phenobarbital, sulfamid, morphin), vì vậy, tránh việc xem là có “hàng rào rau thai”.
Lượng thuốc gắn vào protein- huyết tương máu mẹ cao thì nồng độ thuốc tự do thấp, chỉ có thuốc tự do này mới sang được máu con, tại đây một phần thuốc nó lại gắn vào protein huyết tương máu con, vì vậy nồng độ thuốc tự do trong máu con càng thấp. Để đạt được nồng độ thuốc tự do tương tự như máu mẹ, cần khoảng chừng chừng thời hạn tới 40 phút. Ví dụ tiêm thiopental cho mẹ trong thời hạn chuyển dạ, và sau 10 phút mẹ đẻ được thì nồng độ thiopental trong máu con vẫn chưa đạt được mức mê, điều này lý giải vì sao bà mẹ đã ngủ và lại hoàn toàn hoàn toàn có thể đẻ ra người con vẫn còn đấy đấy thức.
Ngoài ra, rau thai còn tồn tại nhiều enzym như cholinesterase, monoamin oxydase, hydroxylase cóthể chuyển hóa thuốc, làm giảm tác dụng để bảo vệ thai nhi.
Sự tích luỹ thuốc
Một số thuốc hoặc chất độc có mối link rất ngặt nghèo (thường là link cộng hóa trị) với một số trong những trong những mô trong khung hình và được giữ lại rất mất thời hạn, hàng tháng đến hàng trăm nă m sau dùng thuốc, có khi chỉ là một trong lần: DDT gắn vào mô mỡ, tetracyclin gắn vào xương, mầm răng, As gắn vào tế bào sừng…
Một số thuốc tích lũy trong cơ vân và những tế bào của mô khác với nồng độ cao hơn trong máu. Nếu sự gắn thuốc là thuận nghịch thì thuốc sẽ lại được giải phóng từ “kho dự trữ” vào máu (xin xem “sự phân phối lại”). Nồng độ quinacrin trong tế bào gan khi sử dụng thuốc dài ngày hoàn toàn hoàn toàn có thể cao hơn nồng độ huyết tương vài trăm lần do tế bào gan có quy trình vận chuyển tích cực kéo quinacrin vào trong tế bào.
Thông số dược động học của yếu tố phân phối: thể tích phân phối (Vd)
Định nghĩa
Thể tích phân phối biểu thị một thể tích biểu kiến (không hề thực) chứa toàn bộ lượng thuốc đã được đưa vào khung hình để sở hữu nồng độ bằng nồng độ thuốc trong huy ết tương.
D
Vd =———— lit
Cp
D: liều lượng thuốc đưa vào khung hình (mg) theo đường tĩnh mạch. Nếu theo đường khác thì phải tính đến sinh khả dụng : D x F
Cp: nồng độ thuốc trong huyết tương đo ngay sau khi phân phối và trước lúc thải trừ.
Vd: thể tích không hề thực, tính bằng L (lít) hoặc L/ kg.
Thí dụ: một người nặng 60 kg, có lượng nước trong hoàn toàn hoàn toàn có thể là 36 L (60% trọng lượng khung hình), đã uống 0,5 mg (500 µg) digoxin có F theo đường uống là 0,7. Đo nồng độ digoxin trong huyết tương thấy Cp= 0,7 ng/ mL (0,0007 mg/ mL).
Vậy: 0,5 x 0,7
Vd =——————– = 500L hoặc 8,3 L/ kg
0,0007
Vd = 500L , lớn bằng gần 14 lần lượng nước trong khung hình nên là thể tích biểu kiến.
Nhận xét và ý nghĩa lâm sàng
Vd nhỏ nhất là bằng thể tích huyết tương (3L hoặc 0,04L/ kg). Không có số lượng số lượng giới hạn trên cho Vd. Vd càng lớn chứng tỏ thuốc càng gắn nhiều vào mô: điều trị nhiễm khuẩn xương khớp nên lựa chọn kháng sinh thích hợp có Vd lớn.
Khi biết Vd của thuốc, hoàn toàn hoàn toàn có thể tính được liều cần dùng để đạt nồng độ huyết tương mong ước: D = Vd x Cp
Sự chuyển hóa thuốc Mục đích của chuyển hóa thuốc:
Để thải trừ chất lạ (thuốc) thoát khỏi khung hình. Nhưng như ta đã biết, thuốc là những phân tử tan được trong mỡ, không trở thành ion hóa, dễ thấm qua màng tế bào, gắn vào prot ein huyết tương và giữ lại trong khung hình. Muốn thải trừ, khung hình phải chuyển hóa những thuốc này sao cho chúng trở nên những phức tạp có cực, dễ bị ion hóa, do đó trở nên ít tan trong mỡ, khó gắn vào protein, khó thấm vào tế bào, và vì thế, tan hơn ở trong nước, dễ bị thải trừ (qua thận, qua phân). Nếu không hề những quy trình sinh chuyển hóa, một số trong những trong những thuốc rất tan trong mỡ (như pentothal) hoàn toàn hoàn toàn có thể bị giữ lại trong khung hình hơn 100 năm !
Nơi chuyển hóa và những enzym chính xúc tác cho chuyển hóa:
Niêm mạc ruột: protease, lipase, decarboxylase
Huyết thanh: esterase
Phổi: oxydase
Vi khuẩn ruột: reductase, decarboxylase
Hệ trung khu thần kinh: monoaminoxydase, decarboxylase
Gan: là nơi chuyển hóa chính, chứa hầu hết những enzym tham gia chuyển hóa thuốc, sẽ trình diễn ở dưới đây
Các phản ứng chuyển hóa chính
Một chất A được đưa vào khung hình sẽ theo 1 hoặc những con phố sau:
Được hấp thu và thải trừ không biến đổ: bromid, lithi, saccharin.
Chuyển hóa thành chất B (pha I), rồi chất C (pha II) và thải trừ
Chuyển hóa thành chất D ( pha II) rồi thải trừ
Chất A hoàn toàn hoàn toàn có thể có hoặc không hề hoạt tính, sinh ra chất B không hề hoặc có hoạt tính. Chất C và D luôn là chất không hề hoạt tính sinh học. Một chất mẹ A hoàn toàn hoàn toàn có thể sinh ra nhiều chất chuyển hóa loại B hoặc C.
Hình 1.5. Các phản ứng chuyển hóa thuốc được phân làm 2 pha
Các phản ứng ở pha I
Qua pha này, thuốc đang ở dạng tan được trong mỡ sẽ trở nên có cực hơn, dễ tan trong nước hơn. Nhưng về mặt tác dụng sinh học, thuốc hoàn toàn hoàn toàn có thể mất hoạt tính, hoặc chỉ giảm hoạt tính, hoặc đôi lúc là tăng hoạt tính, trở nên có hoạt tính.
Một số thí dụ:
Các phản ứng chính ở pha này gồm:
Phản ứng oxy hóa: là phản ứng rất thường gặp, được xúc tác bởi những enzym của microsom gan,nhất là hemoprotein, cytocrom P 450.
Phản ứng thuỷ phân do những enzym esterase, amidase, protease… Ngoài gan, huyết thanh và những mô khác (phổi, thận…) cũng luôn hoàn toàn có thể có những enzym này.
Phản ứng khử.
Phản ứng oxy hóa
Đây là phản ứng phổ cập nhất, được xúc tác bởi những enzym oxy hóa (mixed – function oxydase enzym system- mfO), thấy có nhiều trong microsom gan, nhất là họ enzym cytochrom P 450 (Cyt- P450), là những protein màng có chứa hem (hemoprotein) khu trú ở lưới nội bào nhẵn của tế bào gan và vài mô khác. Trong khung hình người hiện đã thấy có tới 17 typ và thật nhiều dưới typ cytochrom P450 tham gia chuyển hóa những chất nội sinh và ngoại sinh từ môi trường tự nhiên tự nhiên vạn vật vạn vật thiên nhiên, thuốc. Phản ứng oxy hóa loại này yên cầu NADPH và O 2 theo phác đồ sau:
Phản ứng được thực thi theo nhiều bước:
Cơ chất (thuốc , RH) phản ứng với dạng oxy hóa của Cyt P 450 (Fe3+) tạo thành phức tạp RHP450 (Fe3+)
Phức hợp RH- P450 (Fe3+) nhận 1 electron từ NADPH, bị khử thành RH – P450 (Fe2+)
Sau đó, phức tạp RH- P450 (Fe2+) phản ứng với cùng 1 phân tử oxy và 1 electron thứ hai từ NADPH để tạo thành phức tạp oxy hoạt hóa.
Cuối cùng, 1 nguyên tử oxy được giải phóng, tạo H 2O. Còn nguyên tử oxy thứ hai sẽ oxy hóa cơ chất (thuốc): RH → ROH, và Cyt.P450 được tái tạo.
Quá trình phản ứng được tóm tắt ở sơ đồ sau:
Hình 1.6: Sơ đồ oxy hóa thuốc của cytocrom P 450
Phản ứng khử
Khử những dẫn xuất nitro, những aldehyd, carbonyl bởi những enzym nitroreductase, azoreductase, dehydrogenase… (bảng 1.4)
Phản ứng thuỷ phân
Các đường nối este và amid bị thuỷ phân bởi những enzym esterase, amidase có trong huyết tương, gan, thành ruột và những mô khác (bảng 1.4)
Bảng 1.4: Các phản ứng chính trong chuyển hóa thuốc ở pha I
Các phản ứng ở pha II
Các chất trải qua pha này đề trở thành những phức tạp không hề hoạt tính, tan dễ trong nước và bị thải trừ. Tuy vậy, ở pha này, sulfanilamid bị acetyl hóa lại trở nên khó tan trong nước, kết thành tinh thể trong ống thận, gây đái máu hoặc vô niệu.
Các phản ứng ở pha II đều là những phản ứng phối hợp: một phân tử nội sinh (acid glucuronic, glutathion, sulfat, glycin, acetyl) sẽ ghép với một nhóm hóa học của thuốc để tạo thành những phức tạp tan mạnh trong nước. Thông thường, những phản ứng ở pha I sẽ tạo ra những nhóm chức phận thiết yếu cho những phản ứng ở pha II, đó là những nhóm – OH, -COOH, -NH2, -SH…
Các phản ứng chính: những phản ứng liên phù thích phù thích hợp với acid glucuronic, acid sulfuric, acid amin (hầu hết là glycin), phản ứng acetyl hóa, methyl hóa. Các phản ứng này yên cầu nguồn tích điện và cơ chất nội sinh, đó là yếu tố lưu ý của pha II.
Bảng 1.5: Các phản ứng chính trong chuyển hóa thuốc ở pha II
Ngoài ra, có một số trong những trong những thuốc hoàn toàn không trở thành chuyển hóa, đó là những hợp chất có cực cao (như acid, base mạnh), không thấm qua được lớp mỡ của microsom. Phần lớn được thải trừ nhanh nhhexamethonium, methotrexat.
Một số hoạt chất không hề cực cũng hoàn toàn hoàn toàn có thể không trở thành chuyển hóa: barbital, ether, halothan, dieldrin.
Một thuốc hoàn toàn hoàn toàn có thể bị chuyển hóa qua nhiều phản ứng xẩy ra cùng một lúc hoặc tiếp nối nhau. Thí dụ paracetamol bị glucuro- hợp và sulfo- hợp cùng một lúc; chlorpromazin bị chuyển hóa ở nhân phenothiazin qua nhiều phản ứng, tiếp Từ đó là ở nhánh bên cũng qua một loạt phản ứng để ở đầu cuối cho tới hơn 30 chất chuyển hóa rất rất khác nhau.
Các yếu tố làm thay đổi vận tốc chuyển hóa thuốc
Tuổi
Trẻ sơ sinh thiếu nhiều enzym chuyển hóa thuốc
Người cao tuổi enzym cũng trở nên lão hoá
Di truyền
Do xuất hiện enzym không điển hình khoảng chừng chừng 1: 3000 người dân có enzym cholinesterase khôngđiển hình, thuỷ phân rất chậm suxamethonium nên làm kéo dãn tác dụng của thuốc n ày.
Isoniazid (INH) bị mất tác dụng do acetyl hóa. Trong một nghiên cứu và phân tích và phân tích, cho uống 10 mg/ kgisoniazid, sau 6 giờ thấy lượng isoniazid trong máu ở một nhóm là 3 – 6 µg/ mL, ở nhóm khác chỉ là 2,5µg/ mL. Nhóm đầu là nhóm acetyl hóa chậm, cần giảm liều vì dễ độc với TKTƯ. Về di truyền, thuộc nhóm acetyl hóa chậm, thấy 60% là người da trắng, 40% là da đen và 20% là da vàng. Nhóm sau là nhóm acetyl hóa nhanh, nên phải tăng liều, nhưng thành phầm chuyển hóa acetyl isoniazid lại độc với gan.
Người thiếu glucose 6 phosphat dehydrogenase (G 6PD) sẽ dễ bị thiếu máu tan máu khi sử dụng phenacetin, aspirin, quinacrin, vài loại sulfamid…
Yếu tố ngoại lai
Chất gây cảm ứng enzym chuyển hóa: có tác dụng làm tăng sinh những enzym ở microsom gan,làm tăng hoạt tính những enzym này.
Thí dụ: phenobarbital, meprobamat, clorpromazin, phenylbutazon, và hàng trăm thuốc khác: khi sử dụng những thuốc này với những thuốc bị chuyển hóa qua những enzym được cảm ứng sẽ làm giảm tác dụng của thuốc được phối hợp, hoặc của nó (hiện tượ ng quen thuốc).
Trái lại, với những thuốc phải qua chuyển hóa mới trở thành có hoạt tính (“tiền thuốc”), khi sử dụng chung với thuốc gây cảm ứng sẽ bị tăng độc tính (parathion → paraoxon)
Chất ức chế enzym chuyển hóa: một số trong những trong những thuốc khác ví như cloramphenicol, dicumarol, isoniazid, quinin, cimetidin… lại sở hữu tác dụng ức chế, làm giảm hoạt tính chuyển hóa thuốc của enzym, do đó làm tăng tác dụng của thuốc phối hợp.
Yếu tố bệnh lý
Các bệnh làm tổn thương chức phận gan sẽ làm suy giảm sinh chuyển hóa thu ốc của gan: viêm gan, gan nhiễm mỡ, xơ gan, ung thư gan… dễ làm tăng tác dụng hoặc độc tính của thuốc chuyển hóa qua gan như tolbutamid, diazepam.
Các bệnh làm giảm lưu lượng máu tới gan như suy tim, hoặc dùng thuốc chẹn giao cảm kéo dãn sẽ làm giảm thông số chiết xuất của gan, làm kéo dãn t/2 của những thuốc có thông số chiết xuất cao tại gan như lidocain, propranolol, verapamil, isoniazid.
Thải trừ Thuốc được thải trừ dưới dạng nguyên chất hoặc đã biết thành chuyển hóa
Thải trừ qua thận
Đây là đường thải trừ quan trọng nhất của những thuốc tan trong nước, có trọng lượng phân tử nhỏ hơn 300.
Quá trình thải trừ
Lọc thụ động qua cầu thận: dạng thuốc tự do, không gắn vào protein huyết tương.
Bài tiết tích cực qua ống thận: do phải có chất vận chuyển (carrier) nên tại đây có sự đối đầu đối đầu để thải trừ. Thí dụ dùng thiazid kéo dãn, do phải thải trừ thiazid, khung hình giảm thải acid uric, dễ gây ra ra bệnh gut (thiazid và a.uric có cùng carrier ở ống thận).
Quá trình bài tiết tích cực xẩy ra hầu hết ở ống lượn gần, có 2 hệ vận chuyển rất rất khác nhau, một hệ cho những anion (những acid carboxylic như penicilin, thiazid, những chất glucuro – và sulfo- hợp), và một hệ cho những cation (những base hữu cơ như morphin, thiamin).
Khuếch tán thụ động qua ống thận: một phần thuốc đã thải trừ trong nước tiểu ban đầu lại được tái hấp thu vào máu. Đó là những thuốc tan trong lipid, không trở thành ion hóa ở pH nước tiểu (pH = 5 -6) như phenobarbital, salicylat. Các base yếu không được tái hấp thu.
Quá trình này xẩy ra ở ống lượn gần và cả ở ống lượn xa do bậc thang nồng độ được tạo ra trong quy trình tái hấp thu nước cùng Na + và những ion vô cơ khác. Quá trình tái hấp thu thụ động ở đây phụ thuộc nhiều vào pH nước tiểu. Khi base hóa nước tiểu, thì những acid yếu (acid barbituric) sẽ bị thải trừ nhanh hơn vì bị ion hóa nhiều nên tái hấp thu giảm. trái lại, khi acid hóa nước tiểu nhiều hơn nữa thế thì những base (amphetamin) sẽ bị thải trừ nhiều hơn nữa thế nữa. Điều này được ứng dụng trong điều trị nhiễm độc thuốc.
ý nghĩa lâm sàng
Làm giảm thải trừ để tiết kiệm chi phí ngân sách thuốc: penicilin và probenecid có chung hệ vận chuyển tại ống thận. Thận thải probenecid (rẻ tiền, ít tác dụng điều trị) và giữ lại penicilin (đắt tiền hơn, có tác dụng điều trị).
Làm tăng thải trừ để điều trị nhiễm độc: base hóa nước tiểu, làm tăng độ ion hóa của phenobarbital, tăng thải trừ khi bị nhiễm độc phenobarbital (xin xem”khuếch tán thụ động”).
Trong trường hợp suy thận, cần giảm liều thuốc dùng
Thải trừ qua mật
Sau khi chuyển hóa ở gan, những chất chuyển hóa sẽ thải trừ qua mật để theo p.. hân ra ngoài. Phần lớn sau khi bị chuyển hóa thêm ở ruột sẽ tiến hành tái hấp thu vào máu để thải trừ qua thận.
Một số hợp chất chuyển hóa glycuronid của thuốc có trọng lượng phân tử trên 300 sau khi thải trừ qua mật xuống ruột hoàn toàn hoàn toàn có thể bị thuỷ phân bởi β glycuronidase rồi lại được tái hấp thu về gan theo đường tĩnh mạch gánh để lại vào vòng tuần hoàn, được gọi là thuốc có chu kỳ luân hồi luân hồi ruột – gan. Những thuốc này tích luỹ trong khung hình, làm kéo dãn tác dụng (morphin, tetracyclin, digitalis trợ tim…).
Thải trừ qua phổi
Các chất bay hơi như rượu, tinh dầu (eucalyptol, menthol)
Các chất khí: protoxyd nitơ, halothan
Thải trừ qua sữa
Các chất tan mạnh trong lipid (barbiturat, chống viêm phi steroid, tetracyclin, những alcaloid), có trọng lượng phân tử dưới 200 thường thuận tiện và đơn thuần và giản dị thải trừ qua sữa.
Vì sữa có pH hơi acid hơn huyết tương nên những thuốc là base yếu hoàn toàn hoàn toàn có thể có nồng độ trong sữa hơi cao hơn huyết tương và những thuốc là acid yếu thì có nồng độ thấp hơn.
Thải trừ qua những đường khác
Thuốc hoàn toàn hoàn toàn có thể còn được thải trừ qua mồ hôi, qua nước mắt, qua tế bào sừng (lông, tóc, móng), tuyến nước bọt. Số lượng không đáng kể nên ít có ý nghĩa về mặt điều trị. Thường hoàn toàn hoàn toàn có thể gây tác dụng không mong ước (diphenyl hydantoin gây tăng sản lợi khi bị bài tiết qua nước bọt) . Hoặc dùng phát hiện chất độc (có mức giá trị về mặt pháp y): phát hiện asen trong tóc của Napoleon sau 150 năm!
Thông số dược động học của chuyển hóa và thải trừ thuốc
Mục đích của chuyển hóa là làm cho thuốc mất hoạt tính, dễ tan trong nước và thải trừ. Vì vậy, quy trình chuyển hóa đó đó là quy trình thải trừ thuốc. Có 2 thông số dược động học là độ thanh thải (CL) và thời hạn bán thải (t 1/2) đều để xem nhận quy trình chuyển hóa và thải trừ thuốc.
Độ thanh thải (clearance – CL)
Định nghĩa
Độ thanh thải (CL) biểu thị kĩ năng của một cơ quan (gan, thận) trong khung hình thải trừ hoàn toàn một thuốc (hay một chất) thoát khỏi huyết tương khi máu tuần hoàn qua cơ quan đó.
Clearance được biểu thị bằng mL/ phút, là số mL huyết tương được thải trừ thuốc hoà n toàn trong thời hạn 1 phút khi qua cơ quan. Hoặc có khi tính theo kg thân trọng: mL/ phút/ kg.
V
CL = ———– (mL/ phút)
Cp
V: vận tốc thải trừ của thuốc qua cơ quan (mg/ phút)
Cp: nồng độ thuốc trong huyết tương (mg/ L)
Clearance cũng là một trị số ảo, mang tính chất chất chất chất lý thuyết vì sự tuần hoàn của máu qua cơ quan được liên tục lặp đi lặp lại. Trong thực tiễn, thuốc sẽ là lọc sạch khỏi huyết tương sau một khoảng chừng chừng thời hạn là 7 x t1/2.
Hai cơ quan chính tham gia thải trừ thuốc khỏi khung hình là gan (lượng thuốc bị chuyển hóa và thải trừ nguyên chất qua mật) và thận, vì vậy, CL toàn bộ sẽ là CL gan + CL thận.
ý nghĩa
Thuốc có CL lớn là thuốc được thải trừ nhanh, vì thế thời hạn bán thải (t 1/2) sẽ ngắn.
Dùng CL để tính liều lượng thuốc hoàn toàn hoàn toàn có thể duy t rì được nồng độ thuốc ổn định trong huyết tương. Nồng độ này đạt được khi vận tốc thải trừ bằng vận tốc hấp thu.
Biết CL để hiệu chỉnh liều trong trường hợp bệnh lý suy gan, suy thận.
Thời gian bán thải (half- life- t1/2)
Định nghĩa
Thời gian bán thải t1/2 được phân biệt làm 2 loại :
t1/2 α hay t1/2 hấp thu là thời hạn thiết yếu để 1/2 lượng thuốc đã dùng hấp thu được vào tuần hoàn. nếu dùng thuốc theo đường tiêm bắp thì t 1/2 α không đáng kể.
t1/2 β hay t1/2 thải trừ là thời hạn thiết yếu để nồng độ thuốc trong huyết tương giảm còn 1/2.
Trong thực hành thực tiễn thực tiễn điều trị, hay dùng t 1/2 β và thường chỉ viết là t1/2 hoặc t/2.
Ý nghĩa
Từ công thức trên ta thấy t 1/2 tỷ suất nghịch với clearance. Khi CL thay đổi theo nguyên nhân sinh lý hoặc bệnh lý sẽ làm t1/2 thay đổi, hiệu suất cao của điều trị bị ảnh hưởng. Cần phải hiệu chỉnh liều lượng hoặc khoảng chừng chừng cách Một trong những liều (xem phần “Những biến hóa của dược động học”).
Trong thực hành thực tiễn thực tiễn điều trị, thường coi thời hạn 5 lần t1/2 (5 lần dùng thuốc cách đều) thì nồng độ thuốc trong máu đạt được trạng thái ổn định (Css), và sau khi ngường thuốc khoảng chừng chừng 7 lần t 1/2 thì coi như thuốc đã biết thành thải trừ hoàn toàn khỏi khung hình (xem bảng).
Lượng thuốc được thải trừ theo t/2
Số lần t1/2
Lượng thuốc được thải trừ (%)
1
50
2
3
4
5
6
7
75
88
94
97
98
99
Đối với mỗi thuốc, thời hạn bán thải là giống nhau cho mọi liều dùng. Do đó hoàn toàn hoàn toàn có thể suy ra khoảng chừng chừng cách dùng thuốc:
Khi t1/2 < 6h: nếu thuốc ít độc, cho liều cao để kéo dãn được nồng độ hiệu dụng của thuốc trong huyết tương. Nếu không thể cho được liều cao (như heparin, insulin) thì truyền tĩnh mạch liên tục hoặc sản xuất dạng thuốc giải phóng chậm.
Khi t1/2 từ 6 đến 24h: dùng liều thuốc với mức chừng cách đúng bằng t 1/2.
Khi t1/2 > 24h: dùng liều duy nhất 1 lần mỗi ngày.
Bạn vừa Read Post Với Một số hướng dẫn một cách rõ ràng hơn về Clip Chu kỳ gan mật là gì tiên tiến và phát triển và tăng trưởng nhất và Share Link Down Chu kỳ gan mật là gì miễn phí.
Thảo Luận vướng mắc về Chu kỳ gan mật là gì
Nếu sau khi đọc nội dung nội dung bài viết Chu kỳ gan mật là gì vẫn chưa hiểu thì hoàn toàn hoàn toàn có thể lại Comments ở cuối bài để Mình lý giải và hướng dẫn lại nha
#Chu #kỳ #gan #mật #là #gì
Bạn vừa đọc tài liệu Với Một số hướng dẫn một cách rõ ràng hơn về Video Chu kỳ gan mật là gì Chi tiết tiên tiến và phát triển nhất
You đang tìm một số trong những ShareLink Download Chu kỳ gan mật là gì Chi tiết Free.
Nếu sau khi đọc nội dung bài viết Chu kỳ gan mật là gì Chi tiết vẫn chưa hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comments ở cuối bài để Ad lý giải và hướng dẫn lại nha
#Chu #kỳ #gan #mật #là #gì #Chi #tiết
Tra Cứu Mã Số Thuế MST KHƯƠNG VĂN THUẤN Của Ai, Công Ty Doanh Nghiệp…
Các bạn cho mình hỏi với tự nhiên trong ĐT mình gần đây có Sim…
Thủ Thuật về Nhận định về nét trẻ trung trong môi trường tự nhiên vạn…
Thủ Thuật về dooshku là gì - Nghĩa của từ dooshku -Thủ Thuật Mới 2022…
Kinh Nghiệm Hướng dẫn Tìm 4 số hạng liên tục của một cấp số cộng…
Mẹo Hướng dẫn Em hãy cho biết thêm thêm nếu đèn huỳnh quang không còn…